Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

“Lekani Kufewesa Manja Anu”

“Lekani Kufewesa Manja Anu”

“Lekani kufewesa manja anu.”​—SOFONIYA 3:16, Tradução do Novo Mundo.

NYIMBO: 54, 32

1, 2. (a) Ndi nyatwa zipi zinathimbana na anthu azinji lero, mphapo pyenepi pisabweresanji? (b) Ndi cinyindiro cipi candimomwene cinagumana ife pa Izaiya 41:10, 13?

 MULONGO unango wakuti ndi mpainiya wa ndzidzi onsene adamanga banja na nkulu wa mpingo alonga: “Mu pyaka pizinji ndisathimbana na kupswipa ntima, maseze tiri na ndandanda yadidi yauzimu. Pyenepi pisakhuya ungumi wanga, njira inatsalakanira ine anango, kukhonda phatwa na citulo, pontho midzidzi inango pisandicitisa kunyerezera kubwerera nduli.”

2 Kodi musabvesesa mabvero a mulongo unoyu? Undimomwene ndi wakuti tonsene tisathimbana na mayesero mazinji thangwi tisakhala mu dziko inatongwa na Sathani. Ninga nangula yakuti isapingiza bote toera ikhonde kuenda kutsogolo, kudzudzumika kunakwanisa kupungula mphambvu zathu peno kutifewesa manungo. (Misangani 12:25) Thangwi yanji musadzudzumika? Panango muli wakutsukwala thangwi yakuferwa na nyakufunika wanu, kupirira utenda ukulu kakamwe peno kutcingwa. Panango nee musakwanisa kutsalakana banja yanu thangwi ya makhaliro a dziko yanu. Mukupita kwa ndzidzi, panango munatsukwala kakamwe mbamuluza mphambvu na kutsandzaya kwanu. Mbwenye khalani na cinyindiro cakuti Mulungu ali dzololo toera kukuphedzani.​—Lerini Izaiya 41:10, 13.

3, 4. (a) Fala yakuti ‘djanja’ isaphatisirwa tani m’Bhibhlya? (b) Ninji pinafuna kuticitisa kubwerera nduli?

3 Kazinji kene Bhibhlya isaphatisira makhundu a manungo a munthu toera kupangiza makhaliro akusiyana peno macitiro a munthu. Mwacitsandzo, fala yakuti djanja isalongwa m’maulendo mazinji m’Bhibhlya. Bhibhlya ingalonga kuti manja a munthu awangiswa, pisabveka kuti munthu unoyu awangiswa, ali wakuwanga pontho ali dzololo toera kucita cinthu. (1 Samweli 23:16; Esdra 1:6) Pisabvekambo kuti iye ali na maonero akulinganira, pontho ali na cidikhiro ca ntsogolo.

4 Midzidzi inango, Bhibhlya isalonga pya munthu adafewesa manja ace. Mafala anewa asaphatisirwa toera kulonga pya munthu adafewa peno kuluza cidikhiro. (2 Pya dziko ya Israele 15:7; Ahebere 12:12) Mungathimbana na kuneta peno kudzudzumika kakamwe thangwi ya makhaliro akunentsa, panango munabva ninga uxamwali wanu na Yahova uli kufewa, mbamunyerezera pya kubwerera nduli. Munagumana kupi ciwangiso? Ninji cinafuna kukuphedzani toera kupirira mbamukhonda kubwerera nduli?

“DJANJA YA YAHOVA SI YAKUBVIRA TAYU TOERA ACIMWANE KUPULUMUSA”

5. (a) Ndi mabvero api anakhala na ife tingathimbana na nyatwa, mbwenye tisafunika kukumbukanji? (b) Tinadzadinganji mu nsolo uno?

5 Lerini Sofoniya 3:16, 17. Tingathimbana na nyatwa nee tisafunika kugopa na kufewa manungo peno kufewesa manja athu. Baba wathu waufuni, Yahova, asatiphemba toera timpange pyonsene pinatidzudzumisa. (1 Pedro 5:7) Yahova asatitsalakana ninga mudatsalakanira iye dzindza ya Israele. Iye aapanga kuti “djanja ya Yahova si yakubvira tayu toera acimwane kupulumusa.” Iye ndzidzi onsene ali dzololo toera kupulumusa atumiki ace akukhulupirika. (Izaiya 59:1, NM) Mu nsolo uno tinadzadinga pitsandzo pitatu pinalongwa m’Bhibhlya pinapangiza cifuno ca Yahova na luso yace yakuwangisa atumiki ace toera kucita cifuno cace mwakukhonda tsalakana kukula kwa nyatwa zawo. Tendeni tione kuti pitsandzo pyenepi pinakuphedzani tani.— Onani bokosi “Mabvekero a Mafala Anango.”

6, 7. Tisapfundzanji kubulukira mu kuwina kwa Aisraele pidathimbana iwo na Aamaleke?

6 Pidamala kwene Aisraele kupulumuswa mu ubitcu ku Ejito, Aamaleke aapomokera. Mose apanga Yoswa, wakuti ndi mamuna wacipapo toera atsogolere Aisraele mu nkhondo. Buluka penepo, Mose akwata Aroni na Hure mbakwira nawo paphiri. Na paphiri iwo akhakwanisa kuona nkhondo. Kodi amuna anewa atatu akwira paphiri thangwi yakugopa? Nkhabe!

7 Mose akhadacita masasanyiro toera Aisraele awine pakuthimbana na Aamaleke. Iye akwata ndodo ya Mulungu wandimomwene, mbaithukula ndzulu. Pidacita Mose pyenepi, Yahova apasa Aisraele mphambvu toera kuthimbana na Aamaleke. Mbwenye pikhafeweserwa manja a Mose, mbatoma kuaatereza, Aamaleke akhatoma kuwina mu nkhondo. Aroni na Hure acita pinthu mwakucimbiza toera kuphedza Mose. ‘Iwo akwata mwala ubodzi mbauikha pantsi pa iye toera aukhalire. Buluka penepo, Aroni na Hure aphatirira mikono yace, m’bodzi ku khundu ibodzi, unango ku khundu inango. Natenepa, manja ace akwanisa kukhala ndzulu, mpaka kudoka kwa dzuwa.’ Inde, na ciphedzo ca djanja yamphambvu ya Mulungu, Aisraele awina nkhondo.—Eksodo 17:8-13.

8. (a) Kodi Aza acitanji mu ndzidzi wakuti Aetiopya akhafuna kumenya nkhondo na nzinda wa Yuda? (b) Tinatowezera tani citsandzo ca Aza?

8 Mu ntsiku za Mambo Aza, Yahova akhalimbo dzololo toera kuphatisira djanja yace yamphambvu toera kuphedza atumiki ace. Bhibhlya isalonga pya anyankhondo azinji, mbwenye anyankhondo azinji kakamwe akhali a Zera wa ku Etiopya, wakuti akhali na anyankhondo aluso akukwana miliyau ibodzi. Anyankhondo anewa akhali azinji kakamwe akuti apiringana kawiri anyankhondo a Aza. Kodi Aza adzudzumika peno agopa mbabwerera nduli? Kodi iye afewesa manja ace? Nkhabe! Mwakukhonda dembuka Aza aphemba ciphedzo kwa Yahova. Nyankhondo onsene mbadaona kuti nkhabe kwanisika kuwina mu nkhondo ineyi pakuthimbana na Aetiopya. “Mbwenye kuli Mulungu pyonsene pinakwanisika.” (Mateo 19:26) Mulungu aphatisira mphambvu yace ikulu ‘mbakunda Aetiopya pamaso pa Aza,’ wakuti ‘akhali munthu wakukhulupirika kakamwe kuna Yahova.’—2 Pya dziko ya Israele 14:8-13; 1 Amambo 15:14.

9. (a) Ninji cidaphedza Nehemiya toera kupitiriza kumanga papswa mipanda ya Yerusalemu? (b) Yahova atawira tani phembero ya Nehemiya?

9 Kodi Nehemiya agumananji pidaenda iye ku Yerusalemu? Iye agumana anyamalwa a madziko akunja mbakathusa Ayuda, pyenepi pyacitisa Ayuda kusiya basa yakumanga mipanda wa Yerusalemu. Nzinda ukhali wakusowa citsidzikizo, pontho Ayuda akhadafewa manungo. Kodi Nehemiya afewambo manungo? Kodi iye afewesa manja ace mbabwerera nduli? Nkhabe! Ninga Mose, Aza na atumiki anango akukhulupirika a Yahova, Nehemiya ndzidzi onsene anyindira Yahova. Iye aphemba ciphedzo kwa Yahova, pontho Yahova antawira. Mulungu aphatisira ‘mphambvu’ na ‘djanja’ yace toera kuwangisa Ayuda. (Lerini Nehemiya 1:10; 2:17-20; 6:9.) Kodi musatawira kuti Yahova asaphatisira ‘mphambvu yace ikulu’ na ‘djanja yace yamphambvu’ toera kuwangisa atumiki ace lero?

YAHOVA ANADZAWANGISA MANJA ANU

10, 11. (a) Ninji pinaphatisira Sathani toera kufewesa manja athu mbatisiya kutumikira Yahova? (b) Yahova asaphatisiranji toera kutiwangisa na kutipasa mphambvu? (c) Kodi musaphindula tani na cipfundziso ca Yahova?

10 Tisafunika kudziwa kuti Dyabo cipo anafewesa manja ace. Iye anapitiriza kutipomokera, mbayesera kuticitisa kusiya mabasa athu Acikristu. Sathani asaphatisira mautongi, anyakupanduka na atsogoleri auphemberi toera kumwaza uthambi na kutigopesa. Cifuno cace ndi toera kuticitisa kusiya basa yakumwaza mphangwa zadidi za Umambo. Mbwenye Yahova asafuna kutiphedza, pontho iye asatipasa nzimu wace wakucena toera kutiwangisa. (1 Pya dziko ya Israele 29:12) Mphyakufunika kakamwe kuphemba nzimu wakucena wa Mulungu toera tikwanise kuthimbana na Sathani pabodzi na dziko yace yakuipa. (Masalmo 18:39; 1 Akorinto 10:13) Tisaperekambo takhuta na ciphedzo cinatambira ife kubulukira m’Bhibhlya. Nyerezerani mphangwa zizinji zinapfundza ife kubulukira m’mabukhu athu anatambira ife nthanda zonsene. Mafala a lemba ya Zakariya 8:9, 13 (lerini) alembwa mu ndzidzi ukhamangwa papswa templo ya Yerusalemu, ngakhale tenepo mafala anewa anakwanisambo kutiphedza lero.

Mphyakufunika kakamwe kuphemba nzimu wakucena wa Mulungu toera tikwanise kuthimbana na Sathani pabodzi na dziko yace yakuipa

11 Yahova asatiwangisambo kubulukira ku cipfundziso cinatambira ife pa misonkhano ya mpingo, misonkhano ya cisa na ya gawo, pabodzi na maxikola Acikristu. Pipfundziso pyenepi pinatiphedza toera kutumikira Mulungu kubulukira muntima, kukhazikisa pifuno na kutsalakana mabasa mazinji Acikristu. (Masalmo 119:32) Kodi imwe musawangisira toera kutambira ciwangiso kubulukira mu pipfundziso pya Yahova?

12. Tisafunika kucitanji toera kuwangiswa mwauzimu na Yahova?

12 Yahova aphedza atumiki ace toera kukunda Aamaleke na Aetiopya, pontho apasa Nehemiya na Ayuda mphambvu toera kumalisa basa yakumanga mipanda ya Yerusalemu. Munjira ibodzi ene, Mulungu anadzatipasa mphambvu toera kupitiriza kucita basa yathu yakumwaza mphangwa, mwakukhonda tsalakana kudzudzumika na kutcingwa, pontho na kukhonda kupangiza cifuno kwa anango. (1 Pedro 5:10) Yahova nee anamalisa nyatwa zathu mwacirengo. Na thangwi ineyi tisafunika kucita khundu yathu. Tinacita tani pyenepi? Tisafunika kuleri Bhibhlya ntsiku zonsene, kukhunganyika na kugumanika pa misonkhano masumana onsene, kupitiriza kucita pfundziro ya munthu paekha, kulambira kwa banja na kucita phembero kwa Yahova. Cipo tisafunika kusiya kuti cinthu cinango citidzudzumise ku masasanyiro anapereka Yahova toera kutiwangisa na kutipasa cipapo. Mungaona kuti manja anu akufewa m’makhundu anewa, phembani ciphedzo kwa Yahova. Buluka penepo, nzimu wa Mulungu unakupasani “cifuno na mphambvu toera kucita cinthu consene.” (Afilipi 2:13, NM) Kodi imwe munakwanisa kuwangisambo manja a anango?

WANGISANI MANJA ANU NA A ANANGO

13, 14. (a) Kodi m’bale unango awangiswa tani pidaferwa iye na nkazace? (b) Tinakwanisa tani kuwangisa anango?

13 Yahova asatipasa abale na alongo pa dziko yonsene akuti asatitsalakana, pontho anakwanisa kutiwangisa. Mpostolo Paulu alonga: ‘Wangisani manja adaneta na mabondo akufewa, pontho, pitirizani kusasanyira njira zinafamba miyendo yanu.’ (Ahebere 12:12, 13) Akristu azinji a pyaka dzana yakutoma atambira ciphedzo ninga ceneci kubulukira kwa abale na alongo. Pyenepi pisacitikambo lero. Onani citsandzo ici. Pidaferwa m’bale unango na nkazace mbapirira makhaliro anango akunentsa kakamwe, iye alonga: “Ndapfundza kuti nee tinakwanisa kusankhula mayesero anafuna kuthimbana na ife, nee ndzidzi wakuti tisafuna kuthimbana nawo. Kucita pfundziro pandekha na kuphembera ndi ninga colete salva-vidas yakuti isaphedza munthu toera akhonde kulirima m’madzi. Pontho ciphedzo ca abale na alongo candibalangaza kakamwe. Ndadzindikira kuti mphyadidi kakamwe kukhala na uxamwali wakuwanga na Yahova mbatidzati kuthimbana na nyatwa.”

Munthu onsene mu mpingo anakwanisa kuwangisa anango (Onani ndima 14)

14 Pikhathimbana Aisraele na Aamaleke, Aroni na Hure aphedza Mose toera manja ace apitirize kukhala ndzulu. Lero, ife tinakwanisambo kusaka njira toera kuphedza anango. Abale na alongo anango asanentseka thangwi yakugwesera, nyatwa za ungumi, kutcingwa na acibale, kutsoperwa peno kuferwa na nyakufunika. Tinakwanisambo kuphedza aphale na atsikana akuti kazinji kene asayeserwa toera kucita pinthu pyakuipa, kuenda ku universidade peno kuwina kobiri izinji. (1 Atesalonika 3:1-3; 5:11, 14) Munakwanisa tani kuwangisa anango? Sakani njira toera kupangiza citsalakano kuna anango pa Nyumba ya Umambo, mu utumiki, pakudya pabodzi peno pakucedza nawo pa ntokodzi.

15. Kodi mafala athu akuwangisa anakhuya tani abale na alongo?

15 Pidawina Aza mu nkhondo pakuthimbana na Anyankhondo azinji Aetiopya, mprofeta Azariya awangisa Aza na mbumba yace, mukulonga: ‘Khalani acipapo, lekani kufewesa manja anu, munadzapaswa miyoni thangwi ya basa yanu.’ (2 Pya dziko ya Israele 15:7) Pyenepi pyakulumiza Aza toera kucita macinjo mazinji toera kubwezeresa papswa ulambiri wakucena. Munjira ibodzi ene, mafalanu adidi anakwanisa kuwangisa anango na kuaphedza toera kupitiriza kutumikira Yahova. (Misangani 15:23) Musafunika kukumbuka kuti matawiro anu pa misonkhano asawangisa abale na alongo.

Nehemiya nee akhaonera basi mu ndzidzi ukha-phata basa anango. Iye aphedzera kumangwa papswa kwa mipanda ya Yerusalemu

16. Kodi akulu a mpingo asatowezera tani citsandzo ca Nehemiya? Longani kuti akulu a mpingo akuphedzani tani.

16 Na ciphedzo ca Yahova, Nehemiya na Ayuda awangisa manja awo. Iwo amalisa basa yakumanga mipanda ya Yerusalemu basi ene mu ntsiku 52! (Nehemiya 2:18; 6:15, 16) Nehemiya nee akhaonera basi mu ndzidzi ukhaphata basa anango. Iye aphedzera kumangwa papswa kwa mipanda ya Yerusalemu. (Nehemiya 5:16) Munjira ibodzi ene, akulu a mpingo azinji asatowezera citsandzo ca Nehemiya angaphedza basa yakumanga peno kucenesa na kusasanyira papswa Nyumba za Umambo. Abale anewa aufuni asawangisambo abale na alongo anathimbana na kudzudzumika kubulukira mu kuacedzera na kuphata basa pabodzi na iwo mu utumiki.—Lerini Izaiya 35:3, 4.

‘LEKANI KUFEWESA MANJA ANU’

17, 18. Kodi tingathimbana na nyatwa peno kudzudzumika, tisafunika kukhala na cinyindiro cipi?

17 Tingaphata basa na abale na alongo tisawangisa kuphatana kwathu. Pontho tisawangisa cidikhiro cathu ku nkhombo zinafuna kubweresa Umambo wa Mulungu mwakukhonda dembuka. Tingaphedza abale na alongo athu toera kupirira nyatwa zinathimbana na iwo lero, mbapitiriza na cidikhiro cakuwanga ku nkhombo za ntsogolo, ndi ninga tikuwangisa manja awo. Pontho tingaphedza anango, tisawangisa manja athu na kutiphedza toera kunyerezera pya nkhombo zantsogolo.

18 Tinganyerezera pya njira zidaphatisira Yahova toera kuphedza na kutsidzikiza atumiki ace akukhulupirika mu ndzidzi wakale, pisawangisa cikhulupiro cathu na cinyindiro cathu kuna iye. Natenepa, ndzidzi onsene unathimbana imwe na nyatwa peno kudzudzumika, ‘lekani kufewesa manja anu’! Khalani na cinyindiro cakuti mungaphemba ciphedzo kuna Yahova, djanja yace yamphambvu inadzakuwangisani na kukutsogolerani ku nkhombo za Umambo zinafuna kutambira ife mwakukhonda dembuka.—Masalmo 73:23, 24.