Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

Towezerani Ntsisi za Yahova

Towezerani Ntsisi za Yahova

‘Yahova, Yahova, Mulungu wantsisi zikulu.’—EKSODO 34:6.

NYIMBO: 142, 12

1. Yahova apangizika tani kuna Mose? Thangwi yanji pyenepi ndi pyakufunika?

MU NDZIDZI udapangizika Mulungu kuna Mose, iye alonga pya dzina Yace na makhaliro Ace anango. Yahova mbadakwanisa kutoma kulonga mphambvu peno udziwisi wace, mbwenye iye atoma kulonga ntsisi zace. (Lerini Eksodo 34:5-7.) Mose akhafunika kudziwa khala Yahova mbadamphedza. Natenepa,Yahova alonga makhaliro anewa toera kupangiza kuti iye mwandimomwene asafuna kuphedza atumiki ace. (Eksodo 33:13) Kodi musapibva tani kudziwa kuti Yahova asatitsalakana mwadidi? Mu nsolo uno, tinadzadinga n’khaliro wakubvera ntsisi anango, wakuti usaphataniza kubvesesa nyatwa za anango na kufuna kuaphedza.

2, 3. (a) Ninji pinapangiza kuti ndi pyacibaliro kwa anthu kubvera ntsisi anango? (b) Thangwi yanji musafunika kupfundza kubvera ntsisi anango?

2 Yahova ndi wantsisi, pontho acita anthu mwakulandana na iye. Natenepa, mphyacibaliro kwa anthu kutsalakana anango, ngakhale ale akuti nee asadziwa Yahova asabvera ntsisi. (Genesi 1:27) M’Bhibhlya, tisagumana pitsandzo pizinji pya anthu adabvera ntsisi anango. Mwacitsandzo, pikhafuna kudziwa mwadidi Salomoni mwanaciro khombwani, iye ayesera akazi awiri mukutonga kuti khombwani asafunika kugwandwa nakati-nakati. Mai wace khombwani atsukwala kakamwe, natenepa adembetera mambo toera akhonde kupha khombwani na ampereke kuna nkazi unango. (1 Amambo 3:23-27) Citsandzo cinango ca kubvera ntsisi ndi ca mwana wankazi wa Farau. Mudagumana iye khombwani Mose, adzindikira kuti akhali Muhebhere, pontho akhafunika kuphiwa. Mbwenye ‘iye ambvera ntsisi’ mbatonga kunkuza ninga mwanace.—Eksodo 2:5, 6.

3 Thangwi yanji tisafunika kupfundza kakamwe kubvera ntsisi anango? Thangwi Yahova asafuna kuti tintowezere. (Aefesi 5:1) Maseze tacitwa toera kukhala anthu antsisi, ndife akusowa ungwiro, pontho kazinji kene tisadzudzumika na umaso wathu m’mbuto mwakudzudzumika na umaso wa anango. Ninji cinafuna kutiphedza toera kupangiza citsalakano kuna anango? Cakutoma, tendeni tidinge kuti Yahova na anango asabvera tani ntsisi. Buluka penepo, tinaona kuti tinatowezera tani ntsisi za Mulungu, pontho thangwi yanji ndi pyakufunika kucita pyenepi.

YAHOVA NDI CITSANDZO CADIDI KAKAMWE CA KUBVERA NTSISI

4. (a)  Thangwi yanji Yahova atuma aanju toera kuenda ku Sodhoma? (b) Tisapfundzanji na pidacitikira banja ya Loti?

4 Bhibhlya iri na pitsandzo pizinji pinapangiza kuti Yahova ndi wantsisi. Mwacitsandzo, nyerezerani pidacita iye kuna Loti. Loti akhali mamuna wakulungama wakuti ‘akhatsukwala kakamwe’ na makhaliro aulukwali akhacita anthu mu Sodhoma na Gomora. Anthu anewa nee akhalemedza Mulungu, pontho Yahova akhadatonga kuti iwo athema kuphiwa. (2 Pedro 2:7, 8) Yahova atuma aanju toera kapanga Loti kuti Sodhoma na Gomora anafudzwa, pontho iye asafunika kubuluka mu nzinda unoyu. Bhibhlya isalonga: ‘Na kuona kuti [Loti] akhadembuka, pontho toera kupangiza ntsisi za Yahova kwa iye, [aanju] aphata djanja yace, ya nkazace na anace awiri acitsikana, mbaaendesa kunja kwa nzinda.’ (Genesi 19:16) Ninga mudapangiza Yahova ntsisi kuna Loti, ife tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti anatibverambo ntsisi mu nyatwa zathu zonsene.—Izaiya 63:7-9; Tyago 5:11; 2 Pedro 2:9.

Yahova asabvesesa mwadidi nyatwa zinathimbana na ife

5. Mafala a Mulungu asatipfundzisa tani toera kukhala antsisi?

5 Yahova asapfundzisambo atumiki ace toera akhale antsisi. Nyerezerani ubodzi mwa mitemo idapereka iye kuna Aisraeli. Khala munthu afiyali kobiri, mwanaciro kobiri akhaphatira nkumi wa nyamangawa toera abwezere kobiri. (Lerini Eksodo 22:25, 26.) Mbwenye, mwanaciro kobiri akhabwezera nkumi cakumaulo toera nyamangawa akwanise kufinika camasiku. Munthu wakusowa ntsisi panango nee mbadafuna kubwezera nkumi, mbwenye Yahova apfundzisa atumiki ace toera kukhala antsisi. Kodi n’dida unagumanika mu ntemo unoyu usatipfundzisanji? Nee tisafunika kupwaza pyakufuna pya Akristu andzathu. M’mbuto mwace, tisafunika kucita pyonsene toera kuaphedza.—Akolose 3:12; Tyago 2:15, 16; lerini 1 Jwau 3:17.

6. Tisapfundzanji thangwi za ntsisi zidapangiza Yahova kuna Aisraeli akudawa?

6 Yahova akhabvera ntsisi Aisraeli maseze iwo akhan’dawira. Bhibhlya isalonga: ‘Yahova Mulungu wa makolo awo akhapitiriza kuacenjeza kubulukira kwa akwati mphangwa ace nee kuneta, thangwi akhabvera ntsisi anthu ace na mbuto ikhakhala iwo.’ (2 Pya dziko ya Israele 36:15) Munjira ibodzi ene, ife tisafunika kubvera ntsisi ale anacita pinthu pyakuipa thangwi yakukhonda dziwa Yahova. Iye nee asafuna kuti anthu afudzwe pa ntsiku yakutonga kwace. (2 Pedro 3:9) Natenepa, nakuti ndzidzi uciripo, tisafunika kudziwisa anthu macenjezo ace na kuphedza azinji pingakwanisika toera aphindule na ntsisi za Mulungu.

7, 8. Thangwi yanji banja ibodzi isakhulupira kuti Yahova aabvera ntsisi?

7 Lero, atumiki azinji a Yahova aonambo ntsisi zace. Mwacitsandzo n’kati mwa pyaka 1990 ku Bósnia, anthu a madzindza akusiyana akhamenyana na kuphana. M’phale m’bodzi wa pyaka 12 pyakubalwa anacemerwa Milan pabodzi na anyakubalace akakhalambo kweneku. Milan, m’bale wace, anyakubalace na Mboni za Yahova zinango zacita ulendo buluka ku Bósnia kuenda ku Sérvia. Iwo akhaenda ku nsonkhano wa gawo, pontho anyakubala a Milan akhafunika kubatizwa pa nsonkhano unoyu. Pidafika iwo m’madire a dziko, anyakuonera madire atcithisa Milan na anyakubalace m’maxibombo thangwi yakukhala anthu a dzindza inango. Mbwenye asiya abale anango onsene toera apitirize na ulendo wawo. Milan pabodzi na anyakubalace amala ntsiku ziwiri pa mbuto ineyi. Pakumalisa, m’bodzi wa anyakuonera madire amenyera ntokodzi nkulu wace mbabvundzisa kuti anacitanji na anthu anewa. Mu ndzidzi unoyu, Milan na anyakubalace akhali cifupi, pontho abva pikhatawira nkulu wawo: “Akwate uende nawo kutali toera kaapha!”

8 Mu ndzidzi ukhalonga anyakuonera, amuna awiri afendedzera cifupi banja ineyi. Iwo alonga mwaciwerewere, kuti ndi Mboni za Yahova, pontho abale m’maximbombo aapanga pidacitika. Amuna anewa apanga Milan na m’bale wace kuti akwire motokala wawo toera awambuke madire thangwi anyakuonera nee akhafuna madhukumento a anapiana. Natenepa, abale apanga anyakubala a Milan kuti apite na kuntsi kwa mbuto ineyi mbaenda ntunda unango wa madire toera agumanikane kweneko. Milan nee asakumbuka khala aseka peno alira na maonero anewa. Anyakubalace abvundza: “Iwe usanyerezera kuti iwo anatisiya mbatienda na miyendo?” Mbwenye pikhaenda iwo, pikakhala ninga anyakuonera madire nee akuaona. Milan na m’bale wace agumanikana na anyakubalawo ntunda unango wa madire a dziko, mbaenda kunsonkhano wa gawo. Iwo aona pakweca kuti Yahova atawira maphembero awo! Ife tisadziwa kubulukira m’Bhibhlya kuti Yahova nee asatsidzikiza atumiki ace ndzidzi onsene munjira ninga ineyi. (Machitiro 7:58-60) Mbwenye Milan alonga: “Pikhaoneka ninga aanju akhafunga maso a anyakuonera madire, pontho ndi Yahova atipulumusa.”—Masalmo 97:10.

Ninga Yezu, kodi musafunambo kuphedza anthu na kuapfundzisa pya Yahova?

9. Kodi Yezu akhapibva tani pikhatowerwa iye na mwinji wa anthu? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)

9 Yezu akhali citsandzo cadidi kakamwe ca kubvera ntsisi. Iye abvera ntsisi anthu thangwi akhaona kuti ‘akhathabuka mbakhala mu umphawi ninga mabira anasowa nkumbizi.’ Mphapo iye acitanji? ‘Atoma kuapfundzisa pinthu pizinji.’ (Mateo 9:36; lerini Marko 6:34.) Mbwenye Afarisi nee akhabvera ntsisi anthu, pontho nee akhafuna kuaphedza. (Mateo 12:9-14; 23:4; Jwau 7:48) Ninga Yezu, kodi musafunambo kuphedza anthu na kuapfundzisa pya Yahova?

10, 11. (a) Kodi ndi pyakuthema kubvera ntsisi midzidzi yonsene? Fokotozani.

10 Pyenepi nee pisabveka kuti ndi pyakuthema kupangiza ntsisi midzidzi yonsene. Mwacitsandzo, panango Mambo Sauli akhanyerezera kuti kukhali kubvera ntsisi pidakhonda iye kupha Agage, wakuti akhali mambo wa Amaleke na nyamalwa wa atumiki a Mulungu. Pontho Sauli nee apha pinyama pyonsene pya Amaleke. Mbwenye Yahova akhadapanga Sauli kuti aphe Amaleke onsene na pinyama pyawo. Thangwi yakukhonda bvera kwa Sauli, Yahova ankhonda toera kukhala mambo wa Aisraeli. (1 Samwele 15:3, 9, 15) Yahova ndi Ntongi waulungami. Iye asakwanisa kudziwa pya m’mitima ya anthu, pontho asadziwa adathema kubverwa ntsisi. (Nyimbo ya Chiriro 2:17; Ezekyele 5:11) Mwakukhonda dembuka, iye anadzatonga onsene anakhonda kumbvera. (2 Atesalonika 1:6-10) Unoyu nee unadzakhala ndzidzi toera Yahova abvere ntsisi anthu akuipa. Mbwenye, mukufudza anthu akuipa, iye anadzapangiza kuti asabvera ntsisi ale anafuna iye kupulumusa.

11 Mwandimomwene, nee ndi basa yathu kutonga anthu anafuna kupulumuka peno kuphiwa. Mbwenye tisafuna kucita pyonsene pinakwanisa ife cincino toera kuphedza anthu. Tinapangiza tani kuti tisabvera ntsisi anango? Tendeni tidinge maonero mangasi.

TINAPANGIZA TANI KUTI TISABVERA NTSISI ANANGO

12. Munapangiza tani kuti musabvera ntsisi anango ntsiku zonsene?

12 Phedzani anango ntsiku zonsene. Yahova asafuna kuti atumiki ace abvere ntsisi anyakuendekana awo na abale awo. (Jwau 13:34, 35; 1 Pedro 3:8) Mabvekero akubvera ntsisi ndi ‘kuthabuka pabodzi.’ Munthu anabvera ntsisi asayesera kuphedza ale anathabuka. Natenepa tisafunika kusaka miyai toera kuphedza anango, panango kuperekeka toera kuaphedza mabasa a panyumba peno kuapasa cinthu cinango.—Mateo 7:12.

Bverani ntsisi anango mukuaphedza (Onani ndima 12)

13. Atumiki a Mulungu asacitanji pangaoneka cidengwa cacibaliro?

13 Phedzani anagwerwa na cidengwa cacibaliro. Tingaona anthu mbakathabuka thangwi ya cidengwa cacibaliro, tisafuna kuabvera ntsisi. Atumiki a Yahova asaphedza anango m’midzidzi ninga ineyi. (1 Pedro 2:17) Mwacitsandzo, mulongo unango wa ku Japau akakhala n’cisa cidacitika citeketeke na tsunami mu 2011. Iye alonga kuti “abalangazika kakamwe” pidaona iye abale na alongo a makhundu akusiyana-siyana a ku Japau na m’madziko anango mbakasasanyira na kumanga Nyumba za Umambo. Iye athimiza: “Pyenepi pyandiphedza toera kudzindikira kuti Yahova asatsalakana. Pontho abale na alongo asatsalakanana unango na ndzace, mbacita phembero thangwi ya ife.”

14. Munaphedza tani anthu akuduwala na akukalamba?

14 Phedzani anthu akuduwala na akukalamba. Tingaona anthu mbakathabuka thangwi ya utenda na kukalamba, tisafunika kuabvera ntsisi. Tisafuna kakamwe kuti nyatwa zonsene zimale, ndi thangwi yace tisaphemba toera Umambo wa Mulungu udze. Mu ndzidzi ubodzi ene, tisacita pyonsene pinakwanisa ife toera kuphedza anthu akuduwala na akukalamba. Nyakulemba m’bodzi alemba kuti ntsiku inango mai wace wakukalamba, wakuti akhanentseka na utenda wa Alzheimer, anyereka. Mu ndzidzi ukhayesera iye kupukutika, alongo awiri akuti akhancedzera kazinji kene amenya nsuwo. Alongo anewa ambvundza khala pinakwanisika kumphedza. Nkazi atawira: “Ndi pyakupasa manyadzo kakamwe, mbwenye nkhabe pinthu.” Alongo amphedza kucenesa nguwo zace. Buluka penepo ancitira xaya mbacedza naye. Mwanace apereka takhuta kakamwe mbalonga kuti Mboni za Yahova “zisacita pinalonga iwo.” Kodi kubvera kwanu ntsisi anthu akuduwala na akukalamba kusakukulumizani toera kucita pyonsene pinakwanisa imwe toera kuaphedza?—Afilipi 2:3, 4.

15. Kodi basa yathu yakumwaza mphangwa isaphedza tani anango?

15 Phedzani anthu toera kudziwa Yahova. Njira yadidi kakamwe yakuphedza anthu toera kudziwa Yahova ndi kuapfundzisa pya Mulungu na Umambo wace. Njira inango ndi kuaphedza kuona kuti thangwi yanji kubvera midida ya Yahova ndi kwakufunika kwa iwo. (Izaiya 48:17, 18) Kumwaza mphangwa ndi njira yakufunika kakamwe toera kulemedza Yahova na kubvera ntsisi anango. Kodi munakwanisa kucita pizinji m’basa yakumwaza mphangwa?—1 Timoti 2:3, 4.

KUBVERA NTSISI ANANGO NDI KWAKUFUNIKA KAKAMWE!

16. Tisaphindula tani tingabvera ntsisi anango?

16 Anyakutsalakana pya utenda wa manyerezero alonga kuti kubvera ntsisi anango kunaticitisa kukhala na ungumi wadidi, pontho uxamwali na anango. Mungaphedza anthu anathabuka, munakhala akutsandzaya, acidikhiro, akukhonda tsukwala na akukhonda khala na maonero akuphonyeka. Kubvera ntsisi ndi kwadidi kwa imwe. (Aefesi 4:31, 32) Tingabvera ntsisi anango, tisakhala na cikumbuntima cadidi thangwi ife tisadziwa kuti tikucita pinatiphemba Yahova toera kucita. Kubvera ntsisi kunatiphedza toera kukhala anyakubala adidi, anyakumanga banja na axamwali adidi. Mwakuthimizira, anthu anabvera ntsisi andzawo kazinji kene asaphedzwambo.—Lerini Mateo 5:7; Luka 6:38.

17. Thangwi yanji musafunika kubvera ntsisi anango?

17 Maseze kubvera ntsisi anango ndi kwadidi kwa ife, mbwenye thangwi ikulu inaticitisa kubvera ntsisi anango ndi yakuti tisafuna kutowezera Yahova na kumpasa mbiri. Iye ndi citsandzo cadidi kakamwe ca ufuni na kubvera ntsisi. (Misangani 14:31) Natenepa, tendeni ticite pyonsene pinakwanisa ife toera kutowezera Mulungu mukubvera ntsisi anango. Tingacita pyenepi, tinakhala cifupi na abale na alongo athu, pontho tinatsalakana mwadidi anyakuendekana athu.—Agalata 6:10; 1 Jwau 4:16.