Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 14

Kodi Imwe Musamwaza Mphangwa Mwaphinga?

Kodi Imwe Musamwaza Mphangwa Mwaphinga?

“Pitiriza kumwaza mphangwa zadidi, cita mwakukwana utumiki wako.”—2 TIM. 4:5, cidzindikiro capantsi.

NYIMBO 57 Mwazani Mphangwa Kwa Anthu Onsene

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *

After his resurrection, Jesus met with his disciples and instructed them to “go, . . . and make disciples” (See paragraph 1)

1. Atumiki onsene a Mulungu asafunika kucitanji, pontho thangwi yanji? (Onani cithundzithundzi ciri patsamba yakutoma.)

KRISTU YEZU apanga atowereri ace toera ‘aende kacita anyakupfundza kuna anthu a madzindza onsene.’ (Mat. 28:19) Atumiki onsene akukhulupirika a Mulungu asafunika kupfundza kuti anacita tani basa idapaswa iwo ‘yakumwaza mphangwa mwakukwana’ peno mwaphinga. (2 Tim. 4:5) Mwandimomwene, basa ineyi ndi yakufunika kakamwe, isabweresa nkhombo zizinji, pontho isafunika kucitwa mwakucimbiza kakamwe. Mbwenye pyakutsukwalisa ndi pyakuti m’midzidzi inango nee tisacita basa ineyi ninga munapifunira ife.

2. Ndi nyatwa zipi zakuti panango zinaticimwanisa kumwaza mphangwa mwaphinga?

2 Pana mabasa anango akufunika akuti asatibvungira ndzidzi na mphambvu yathu. Azinji a ife asaphata basa ntsiku yonsene toera kutsalakana umaso wawo peno wa banja yawo. Kusiyapo pyenepi, tisatamba nyatwa zinango m’banja ninga utenda, kutsukwala na kukalamba. Mphapo tinamwaza tani mphangwa mwaphinga, mwakukhonda tsalakana nyatwa zenezi?

3. Tisapfundzanji na mafala adalonga Yezu anagumanika pa Mateu 13:23?

3 Khala makhaliro anu asakucimwanisani kucita pizinji m’basa ya Yahova, lekani kutsukwala. Yezu akhadziwa kuti anango nee mbadakwanisa kucita pizinji m’basa ya Umambo. (Lerini Mateu 13:23.) Ndi thangwi yace, Yahova asakomerwa na kuwangisira kunacita ife toera kuntumikira. (Aheb. 6:10-12) Mbwenye midzidzi inango makhaliro athu asatitawirisa kucita pizinji m’basa yace. Mu nsolo uno tinaona kuti tinaikha tani basa yakumwaza mphangwa pa mbuto yakutoma mu umaso wathu, tinakhala tani na umaso wakukhonda funa pizinji, pontho tinathimizira tani maluso athu m’basa yakumwaza mphangwa na kupfundzisa. Pakutoma tendeni tione kuti pisabvekanji kukhala waphinga m’basa yakumwaza mphangwa.

4. Kodi kukhala waphinga m’basa yakumwaza mphangwa kusabvekanji?

4 Mwacigwagwa, kukhala waphinga m’basa yakumwaza mphangwa kusabveka kucita pyonsene pinakwanisa ife toera kumwaza mphangwa na kupfundzisa. Toera kucita mwadidi basa ineyi, nee tisafunika kukhala basi ene na ndzidzi uzinji, mbwenye cakufunika kakamwe kuna Yahova ndi pinatikulumiza toera kucita basa ineyi. Ife tisacita mabasa athu Acikristu * na ntima onsene thangwi tisafuna Yahova na andzathu. (Marko 12:30, 31; Akol. 3:23) Kutumikira Mulungu na ntima onsene kusabveka kuphatisira mphambvu yathu, ndzidzi na maluso athu m’basa yace. Tingaona basa yakumwaza mphangwa ninga mwai, cifuno cathu cakumwaza mphangwa kuna anthu azinji cinathimizirika kakamwe.

5-6. Munthu wakuti nkhabe ndzidzi uzinji anapangiza tani kuti asaikha basa yakumwaza mphangwa pa mbuto yakutoma? Perekani citsandzo.

5 Nyerezerani m’phale wakuti asakomerwa kakamwe na kuimba viyola. Angakhala na ndzidzi, nkhabe cinango cinacita iye kusiyapo kuimba viyola. Ntsiku inango, iye aphembwa toera aende kaimba viyola ku restauranti pakumala kwa masumana onsene. Mbwenye aona kuti kobiri inapaswa iye ndi yakucepa. Natenepa iye agumana basa yakugulisa mu loja ikulu kutomera Nciposi mpaka Ncixanu. Maseze asamala ndzidzi uzinji mbakagulisa mu loja, mbwenye basa inakomerwa na iye ndi yakuimba. Iye asafuna kakamwe kuthimizira maluso ace akuimba toera agumane basa yakuti inampasa mwai wakuimba ntsiku zonsene. Nakuti adzati kugumana basa ineyi, iye asabandza miyai yonsene toera kuimba ngakhale mu ndzidzi wakucepa.

6 Munjira ibodzi ene, panango imwe muli na ndzidzi wakucepa toera kumwaza mphangwa, mbwenye musakomerwa kakamwe na basa ineyi. Natenepa imwe musawangisira toera kuthimizira maluso anu pakumwaza mphangwa zadidi toera mukhuye mitima ya anthu. Mbwenye thangwi ya mabasa anango akuti asakubvungirani ndzidzi, panango munabvundzika kuti munaikha tani basa yakumwaza mphangwa pa mbuto yakutoma mu umaso wanu.

TINAIKHA TANI BASA YAKUMWAZA MPHANGWA PA MBUTO YAKUTOMA

7-8. Tinatowezera tani njira ikhaona Yezu basa yakumwaza mphangwa?

7 Njira ikhaona Yezu basa yakumwaza mphangwa ndi citsandzo cadidi kwa ife lero. Basa yakufunika kakamwe kwa Yezu ikhali kulonga thangwi ya Umambo wa Mulungu. (Juw. 4:34, 35) Iye akhafamba makilometru mazinji toera kumwaza mphangwa kuna anthu azinji. Iye akhamwaza mphangwa nyumba na nyumba, na mbuto zonsene zikhagumanika anthu. Pontho akhaona basa ineyi kukhala yakufunika kakamwe mu umaso wace.

8 Njira ibodzi yakutowezera Kristu ndi kubandza miyai yonsene toera kulonga na anango thangwi ya mphangwa zadidi ndzidzi onsene na m’mbuto zonsene. Ife tisafunika kuwangisira toera kucita pizinji m’basa yakumwaza mphangwa. (Marko 6:31-34; 1 Ped. 2:21) Anango mu mpingo asakwanisa kutumikira ninga apainiya akupambulika, a ndzidzi onsene, peno akuphedza. Anango asapfundza cilongero cinango, peno asafuluka mbaenda ku cisa cakuti nkhabe amwazi mphangwa azinji. Mbwenye khundu ikulu ya basa yakumwaza mphangwa, isacitwa na amwazi mphangwa akuti makhaliro awo nkhabe kuatawirisa toera kucita pyenepi, mbwenye asawangisira toera kucita pinakwanisa iwo m’basa ineyi. Mwakukhonda tsalakana pinakwanisa ife, Yahova nkhabe kutiphemba toera ticite pizinji kupiringana pinakwanisa ife. Iye ndi ‘Mulungu wakutsandzaya,’ pontho asafuna kuti ife tikhalembo akutsandzaya m’basa yakumwaza “mphangwa zadidi.”—1 Tim. 1:11; Deut. 30:11.

9. (a) Maseze Paulu akhafunika kuphata basa toera aphedzeke, kodi iye apangiza tani kuti basa yakumwaza mphangwa ikhali yakufunika kakamwe mu umaso wace? (b) Bukhu ya Mabasa 28:16, 30, 31 isapangiza tani maonero a Paulu thangwi ya basa yakumwaza mphangwa?

9 Mpostolo Paulu ndi munthu unango adapangiza citsandzo cadidi cakuikha basa yakumwaza mphangwa pa mbuto yakutoma mu umaso wace. Paulendo wace waciwiri waumisionaryo, iye apita na ku Korinto. Nakuti akhali na kobiri yakucepa, iye akhala kweneku ndzidzi ungasi toera kucita matenti. Mbwenye iye nee akhaona basa ineyi ninga yakufunika kakamwe. Iye akhacita basa ineyi, basi ene toera akwanise kuphedzeka m’basa yace yakumwaza mphangwa ‘mbakhonda kupasa ntolo’ abale a ku Korinto. (2 Akor. 11:7) Maseze m’midzidzi inango Paulu akhacita mabasa anango toera aphedzeke, iye akhapitiriza kuikha basa ya Mulungu pa mbuto yakutoma mbamwaza mphangwa Masabudu onsene. Mbwenye pidakhala iye na kobiri pang’ono, aphatisira “ndzidzi wace onsene m’basa yakumwaza mphangwa, mbapereka umboni kuna Ayuda toera kupangiza kuti Yezu ndi Kristu.” (Mabasa 18:3-5; 2 Akor. 11:9) Mu ndzidzi ukhali iye nkaidi pyaka piwiri panyumba pace ku Roma, iye akhamwazira mphangwa ale akhabwera kudzamuona, pontho akhalemba matsamba. (Lerini Mabasa 28:16, 30, 31.) Paulu nee akhatawirisa kuti pinthu pinango pidzudzumise basa yace yakumwaza mphangwa. Iye alonga: ‘Nakuti tiri na utumiki uyu udapaswa ife, nkhabe funika kubwerera nduli.’ (2 Akor. 4:1) Maseze tikhale akuphatika na mabasa anango akudziko, mbwenye tingatowezera Paulu, tinakwanisa kuikha basa ya Umambo pa mbuto yakutoma mu umaso wathu.

Pana njira zizinji zakumwaza mphangwa mwaphinga (Onani ndima 10-11)

10-11. Tingatamba nyatwa za ungumi, kodi tinacitanji toera kumwaza mphangwa mwaphinga?

10 Kwa anango a ife kumwaza mphangwa nyumba na nyumba ndi pyakunentsa thangwi ya nyatwa za ungumi peno kukalamba. Mbwenye tinakwanisa kuphatisira njira zinango zakumwaza mphangwa. Akristu a mu ndzidzi wa apostolo akhamwaza mphangwa konsene kukhagumana iwo anthu. Iwo akhamwaza mphangwa nyumba na nyumba na mbuto zinango zikhagumana iwo anthu ‘mbaaphedza toera anyerezere pinthu pikhapfundzisa iwo.’ (Mabasa 17:17; 20:20) Khala makhaliro anu nee asakutawirisani kufamba nsindzo wakulapha, mphyadidi kusaka mbuto inapita na anthu azinji toera kumwazira mphangwa onsene anapita na penepo. Panango munakwanisa kumwaza mphangwa mwantsusukano, mukuphatisira matsamba peno ntokodzi. Amwazi mphangwa azinji akuti asanentseka na ungumi asakomerwa kakamwe kuphatisira njira zakusiyana-siyana toera kumwaza mphangwa.

11 Maseze mutambe nyatwa za ungumi, imwe munakwanisa kumwaza mphangwa mwaphinga. Nyerezerani pontho citsandzo ca mpostolo Paulu. Iye alonga: “Mu pinthu pyonsene, ine ndisakwanisa kukhala na mphambvu thangwi ya ule anandipasa mphambvu.” (Afil. 4:13) Paulu aphedzeka na mphambvu ineyi mu ndzidzi ukhabva iye kupha paulendo wace unango waumisionaryo. Iye apanga anthu a ku Galasya: “Imwe musadziwa kuti ine ndakwanisa kukumwazirani mphangwa zadidi paulendo wakutoma thangwi ya utenda wanga.” (Agal. 4:13) Munjira ibodzi ene, panango utenda wanu unakupasani mwai toera kumwazira mphangwa adotoro peno akondzi anango. Thangwi azinji mwa iwo asagumanika kubasa mu ndzidzi unamwaza ife mphangwa nyumba na nyumba.

TINAKHALA TANI NA UMASO WAKUKHONDA FUNA PIZINJI

12. Pisabvekanji kukhala na diso ‘yakuyang’anisa cinthu cadidi basi’?

12 Yezu alonga: “Ceza ca manungo ndi diso. Natenepa, diso yako ingayang’anisa cinthu cadidi basi, manungo ako onsene anadzakhala na ceza.” (Mat. 6:22) Mafala anewa asabvekanji? Mafala anewa asabveka kuti tisafunika kuikha manyerezero athu basi ene ku cinthu cibodzi mbatikhonda kutawirisa kudzudzumiswa na pinthu pinango. Yezu akhazikisa citsandzo cadidi cakuikha basa ya Yahova na Umambo Wace pa mbuto yakutoma, pontho apanga anyakupfundzace toera acitembo pibodzi pyene. Ife tinapangiza kuti tisatowezera Yezu, tingaona basa yakumwaza mphangwa ninga yakufunika kakamwe mu umaso wathu, pontho tingaikha “pa mbuto yakutoma Umambo wa Mulungu na ulungami.”—Mat. 6:33.

13. Ninji pinafuna kutiphedza toera kuikha basa yakumwaza mphangwa pa mbuto yakutoma?

13 Njira ibodzi yakuikha basa yakumwaza mphangwa pa mbuto yakutoma ndi kukhala na umaso wakukhonda funa pizinji. Tingacita pyenepi tinakhala na ndzidzi uzinji wakuphedza anango toera adziwe na kufuna Yahova. * Mwacitsandzo, ife tinakwanisa kucita macinjo m’basa yathu yakudziko toera tikhale na ndzidzi uzinji m’basa yakumwaza mphangwa. Peno kupungula masendzekero akuti asatibvungira ndzidzi.

14. Ndi macinjo api adacita banja ibodzi toera ikhale na ndzidzi uzinji wakumwaza mphangwa?

14 Ndi pyenepi pidacita nkulu wa mpingo unango anacemerwa Eliya na nkazace. Iye alonga: “Mu ndzidzi unoyu nee takwanisa kutumikira ninga apainiya thangwi tikhafunika kucita macinjo mangasi toera tikhale na ndzidzi uzinji wakumwaza mphangwa. Mwacitsandzo, tatoma kuwandzira kobiri yathu, buluka penepo tasiya masendzekero akuti akhatibvungira ndzidzi. Pontho taphemba apatrau athu toera tiphate basa ndzidzi wakucepa. Munjira ineyi tisakwanisa kubuluka m’basa yakumwaza mphangwa ncidodo, kucitisa mapfundziro a Bhibhlya mazinji, pontho pa mwezi tisabuluka kawiri pakati pasumana. Pyenepi pisatitsandzayisa kakamwe!”

TINATHIMIZIRA TANI MALUSO ATHU AKUMWAZA MPHANGWA NA KUPFUNDZISA

Kuphatisira pinapfundza ife pa nsonkhano wa pakati pasumana kunatiphedza toera kuthimizira maluso athu akumwaza mphangwa (Onani ndima 15-16) *

15-16. Mwakubverana na 1 Timoti 4:13, 15, tinacitanji toera kuthimizira maluso athu akumwaza mphangwa? (Onani bokosi yakuti “ Pinafuna Kundiphedza Toera Kumwaza Mphangwa Mwaphinga.”)

15 Njira inango yakumwaza mphangwa mwaphinga ndi kuthimizira maluso athu m’basa ineyi. Mwacitsandzo, anyakuphata basa anango asapfundziswa toera athimizire maluso awo. Ndi pyenepi pinacitikambo kuna amwazi mphangwa a Umambo. Ndzidzi onsene tisafunika kuthimizira maluso athu akumwaza mphangwa.—Mis. 1:5; lerini 1 Timoti 4:13, 15.

16 Mphapo tinacitanji toera tikhale amwazi mphangwa aluso? Njira ibodzi ndi kubvesera mwadidi pinalongwa pa Nsonkhano wa Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki. Nsonkhano unoyu usatiphedza toera kuthimizira maluso athu akumwaza mphangwa. M’bale anatsogolera nsonkhano angapereka uphungu kuna nyakucita khundu, ife tisafunika kuona kuti uphungu unoyu unatiphedzambo tani m’basa yathu yakumwaza mphangwa. Natenepa tingaenda kamwaza mphangwa tinakwanisa kuphatisira uphungu unoyu. Ife tinakwanisambo kuphemba maonero a muyang’aniri wathu wa nsoka wa basa ya m’munda peno kubuluka naye m’basa yakumwaza mphangwa, peno kubuluka na m’mwazi mphangwa wa luso, mpainiya peno muyang’aniri wa cisa. Pontho ife tinakomerwa kakamwe na basa yakumwaza mphangwa na yakupfundzisa, tingadziwa kuphatisira mwadidi mabukhu athu.

17. Ninji pinafuna kucitika tingamwaza mphangwa mwaphinga?

17 Ife tiri na mwai ukulu kakamwe wakutawiriswa toera kuphata “basa pabodzi” na Yahova. (1 Akor. 3:9) Ife ‘tinatumikira Mulungu mwakutsandzaya’ tingadziwa “kuti ndi pinthu pipi pyakufunika kakamwe” mbitiikha mabasa Acikristu pa mbuto yakutoma. (Masal. 100:2; Afil. 1:10) Tingakhala na nyatwa za ungumi peno zinango, tisafunika kukhala na cinyindiro cakuti Mulungu anatipasa mphambvu toera timwaze mphangwa mwaphinga. (2 Akor. 4:1, 7; 6:4) Tingacita pyonsene pinakwanisa ife m’basa yakumwaza mphangwa, mwakukhonda tsalakana ndzidzi unamala ife m’basa ineyi, tinakwanisa kukhala ‘na mathangwi toera kutsandzaya.’ (Agal. 6:4) Tingamwaza mphangwa mwaphinga, tisapangiza kuti tisafuna Yahova na andzathu. ‘Tingacita pyenepi, tinapulumusa umaso wathu na wa ale anatibvesera.’—1 Tim. 4:16.

NYIMBO 58 Sakani Anthu Antendere

^ ndima 5 Yezu atipasa basa yakumwaza mphangwa zadidi za Umambo na kucita anyakupfundza. Mu nsolo uno tinapfundza kuti tinamwaza tani mphangwa mwaphinga, maseze tisatamba nyatwa zizinji. Tinapfundzambo kuti tinakhala tani amwazi mphangwa adidi mbatitsandzaya na basa ineyi.

^ ndima 4 MABVEKERO A MAFALA ANANGO: Mabasa athu Acikristu asaphataniza kumwaza mphangwa na kupfundzisa, kumanga na kusasanyira nyumba zinaphatisira ife toera kulambira Yahova na basa yakuphedza anango pangaoneka cidengwa.—2 Akor. 5:18, 19; 8:4.

^ ndima 13 Onani njira zinomwe m’bokosi yakuti “Munalulupisa Tani Umaso Wanu” mu Ncenjezi wa Maluwa wa 2016, tsa. 8.

^ ndima 62 PITHUNDZITHUNDZI: Mulongo akupangiza pa nsonkhano wa pakati pasumana kuti tinacita tani ulendo wakubwereza. Buluka penepo iye akubvesera uphungu unapereka m’bale anatsogolera nsonkhano mbalemba ntsonga zakufunika m’bhruxura yace yakuti Wangisirani Toera Kuleri Mwadidi na Kupfundzisa. Pakumala kwa sumana, iye akuphatisira ntsonga zenezi pakumwaza mphangwa.