Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 18

‘Malisani Mapika Akuthamanga’

‘Malisani Mapika Akuthamanga’

“Ndamalisa mapika akuthamanga.”​—2 TIM. 4:7.

NYIMBO 129 Tinapitiriza Kupirira

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *

1. Kodi tonsene tisafunika kucitanji?

KODI mbamudatawira kucita mapika akuthamanga anadziwa imwe kuti ndi akunentsa, khala muli kubva kupha peno wakuneta? Panango nkhabe. Mbwenye mpostolo Paulu alonga kuti Akristu onsene andimomwene ali pa mapika. (Aheb. 12:1) Natenepa, khala tisafuna kutambira muoni udapikira Yahova, tisafunika kupirira mpaka kunkhomo, mwakukhonda tsalakana khala ndife aphale, ankhalamba, amphambvu peno akuneta.​—Mat. 24:13.

2. Mwakubverana na 2 Timoti 4:7, 8, thangwi yanji Paulu apereka uphungu mwakusudzuka?

2 Paulu akwanisa kupereka uphungu mwakusudzuka thangwi iye ‘akhadamalisa mapika akuthamanga.’ (Lerini 2 Timoti 4:7, 8.) Kodi ndi mapika api akhalonga Paulu?

MAPIKA NINJI?

3. Ndi mapika api akhalonga Paulu?

3 Midzidzi inango Paulu akhaphatisira masendzekero akhacita anthu ku Gresya wakale toera kupfundzisa ntsonga zakufunika. (1 Akor. 9:25-27; 2 Tim. 2:5) Kazinji kene iye alandanisa umaso Wacikristu na mapika akuthamanga. (1 Akor. 9:24; Agal. 2:2; Afil. 2:16) Munthu asatoma kucita “mapika” angaperekeka kuna Yahova mbabatizwa. (1 Ped. 3:21) Iye anafika kunkhomo mu ndzidzi unampasa Yahova muoni wa umaso wakukhonda mala.​—Mat. 25:31-34, 46; 2 Tim. 4:8.

4. Tinapfundzanji mu nsolo uno?

4 Kodi kuthamanga nsindzo wakulapha na umaso Wacikristu, pyalandana tani? Pana pinthu pizinji pyakulandana. Tendeni tione pitatu mwa ipyo. Cakutoma, tisafunika kupita na njira yadidi; caciwiri, tisafunika kuikha manyerezero athu kunaenda ife; pontho cacitatu, tisafunika kukunda pinentso pyonsene pinagumana ife njira.

PITANI NA NJIRA YADIDI

Tonsene tisafunika kupitiriza m’mapika Acikristu (Onani ndima 5-7) *

5. Ndi njira ipi inafunika ife kutowezera, pontho thangwi yanji?

5 Toera kuwina muoni wa mapika akuthamanga, anyakuthamanga asafunika kupita na njira idapangwa iwo. Munjira ibodzi ene, khala ife tisafuna kuwina umaso wakukhonda kumala, tisafunika kukhala maso ninga Akristu. (Mabasa 20:24; 1 Ped. 2:21) Mbwenye Sathani pabodzi na ale anantowezera asafuna kuti ticite pinthu mwakusiyana; iwo asafuna kuti ife “tithamange pabodzi na iwo.” (1 Ped. 4:4) Iwo asatiseka thangwi ya makhaliro athu, pontho asalonga kuti umaso wawo ndi wadidi kakamwe. Mbwenye unoyu ndi uthambi.​—2 Ped. 2:19.

6. Mwapfundzanji na citsandzo ca Brian?

6 Onsene anathamanga pabodzi na ale anatowezera dziko ya Sathani, mukupita kwa ndzidzi asadzindikira kuti nee ali na ufulu, pontho asakhala mabitcu a Sathani. (Aroma 6:16) Onani citsandzo ca Brian. Anyakubalace akhamuwangisa toera atowezere midida ya Bhibhlya. Mbwenye pikhakula iye, atoma kupenula khala njira ineyi mbidancitisa kukhala wakutsandzaya. Brian asankhula kuthamanga pabodzi na ale akakhala maso mwakubverana na pinafuna Sathani. Iye alonga: “Mwakukhonda dembuka ndadzindikira kuti ufulu ukhafuna ine ukhanditsogolera ku ubitcu. Mukupita kwa ndzidzi ndatoma kuphatisira mitombwe yakuledzeresa, ndikhamwa, pontho ndikhacita ulukwali. Buluka penepo ndatoma kuphatisira mitombwe yakugopswa mbandikhala bitcu wa pinthu pyenepi. . . . Natenepa ndatoma kugulisa mitombwe yakuledzeresa toera ndipitirize na umaso ukhali na ine.” Pakumalisa, Brian atonga kubvera matongero a Yahova. Iye acinja makhaliro ace mbabatizwa mu caka 2001. Cincino nakuti ali na umaso Wacikristu, Brian ali wakutsandzaya kakamwe. *

7. Mwakubverana na Mateu 7:13, 14, ndi miseu ipi miwiri iri patsogolo pathu?

7 Ndi pyakufunika kakamwe kwa ife kutowezera njira yadidi. Sathani asafuna kuti ife tonsene tisiye kuthamanga mu nseu “unatsogolera ku umaso” mbatipita mu nseu ukulu unapita na anthu azinji a dziko ino. Nseu unoyu ndi wakudziwika kakamwe pontho nkhabe nentsa kupitamo. Mbwenye “usatsogolera anthu toera kufudzwa.” (Lerini Mateu 7:13, 14.) Khala nee tisafuna kupeuswa mu nseu unoyu wadidi, tisafunika kunyindira Yahova na kubvera pinalonga iye.

IKHANI MANYEREZERO ANU NTSOGOLO MBAMUCALIRA KUGWEGWEDUKA

Tisafunika kupitiriza kuyang’ana ntsogolo, mbaticalira kugwegwedusa anango (Onani ndima 8-12) *

8. Kodi nyakuthamanga angagwa asacitanji?

8 Toera akhonde kugwegweduka mu ndzidzi wakuthamanga, anyakucita mapika akuthamanga nsindzo ukulu, asafunika kucita mphole-mphole. Mbwenye, panango iwo anaponda djenje peno mwakukhonda funa nyakuthamanga ndzace anan’gwegwedusa. Anyakucita mapika angagwa, asalamuka mwakucimbiza mbapitiriza kuthamanga. Iwo nkhabe kuikha manyerezero awo ku cinthu cidaagwegwedusa, m’mbuto mwace iwo asaikha manyerezero awo kutsogolo na muoni unafuna iwo kutambira.

9. Kodi tingagwegweduka, tisafunika kucitanji?

9 Mu ndzidzi unacita ife mapika panango tinagwegweduka kazinji kene, thangwi ya pinalonga ife peno pinacita ife. Panango andzathu anacita na ife mapika anatitsukwalisa. Pyenepi nee ndi pyakudzumatirisa. Tonsene ndife akusowa ungwiro, pontho tikuthamanga mu nseu ubodzi ene ung’ono unatsogolera ku umaso. Natenepa, tisadikhira kuti midzidzi inango tinagwegwedusana unango na ndzace. Paulu akhadziwa kuti midzidzi inango ‘tinatsukwalisana’ unango na ndzace. (Akol. 3:13) Natenepa, m’mbuto mwakudzudzumika thangwi ya cinthu cidatigwegwedusa, tisafunika kuikha manyerezero athu ku muoni wa ntsogolo. Tingagwegweduka, tisafunika kulamuka mbatipitiriza kuthamanga. Mungatawirisa kuti kubva kupha na kutsukwala kukucimwaniseni kulamuka, imwe nee munafika kunkhomo, pontho nee munatambira muoni. Kusiyapo pyenepi, panango munagwegwedusambo anango anayesera kuthamanga mu nseu ung’ono unatsogolera ku umaso.

10. Tinacalira tani kukhala “mwala wakugwegwedusa” kuna anango?

10 Njira inango yakucalira kukhala “mwala wakugwegwedusa” kuna anyakuthamanga andzathu, ndi kutawirisa kucita pinthu munjira inafuna iwo, m’mbuto mwa kuakakamiza toera acite pinthu ninga munafuna ife. (Aroma 14:13, 19-21; 1 Akor. 8:9, 13) Njira ineyi ndi yakusiyana na ya ale anacita mapika andimomwene. Iwo asacita mapika na anango, pontho m’bodzi na m’bodzi asawangisira toera awine ekhene muoni. Anyakuthamanga anewa asanyerezera basi ene pifuno pyawo. Anango asasukhuma andzawo, toera aapitire patsogolo. Mbwenye ife nee tiri kucita mapika unango na ndzace. (Agal. 5:26; 6:4) Cifuno cathu ndi kuphedza anthu azinji toera afike kunkhomo mbawina muoni wa umaso wakukhonda kumala. Ndi thangwi yace tisayesera kuphatisira uphungu wa mpostolo Paulu wakuti: “Lekani kunyerezera pinafuna imwe basi, mbwenye nyerezeranimbo pinafuna anango.”​—Afil. 2:4.

11. Nyakuthamanga asaikha kupi manyerezero ace, pontho thangwi yanji?

11 Anyakuthamanga nee asayang’ana basi ene kutsogolo, mbwenye asaikhambo manyerezero awo kutsogolo. Ngakhale iwo nee asakwanisa kuona na maso pa mbuto inaenda iwo, mbwenye m’manyerezero mwawo iwo asakwanisa kuona kuti akufika kunkhomo mbatambira muoni. Kunyerezera pyenepi kusaphedza anyakuthamanga kupitiriza kuwangisira toera kutambira muoni.

12. Ndi cidikhiro cipi cinatipasa Yahova?

12 M’mapika anacita ife, Yahova asapikira mwakukoma ntima kuna atumiki ace kuti angamalisa mapika anatambira muoni wa umaso wakukhonda kumala kudzulu peno pa dziko yapantsi. Bhibhlya isalonga thangwi ya muoni unoyu toera tikwanise kuona kuti umaso wathu unadzakhala wakutsandzayisa kakamwe. Tingapitiriza kunyerezera pya tsogolo idatipikira Yahova, tinapitiriza kupirira.

PITIRIZANI KUTHAMANGA MWAKUKHONDA TSALAKANA PINENTSO

Mwakukhonda tsalakana nyatwa zathu tisafuna kupitiriza m’mapika toera kuwina umaso (Onani ndima 13-20) *

13. Ndi maphindu api ali na ife akuti anyakuthamanga andimomwene nee ali nawo?

13 Anyakuthamanga a ku Gresya akhathimbana na pinentso ninga kuneta na kubva kupha. Mbwenye toera kupitiriza kuthamanga iwo akhafunika kuphatisira pidapfundziswa iwo na kunyindira mphambvu zawo. Ninga anyakuthamanga anewa ife, tisapfundziswambo toera kuthamanga m’mapika anacita ife. Mwakusiyana na iwo, ife tiri na cinthu cakuti iwo nee ali naco. Ife tisapaswa mphambvu na Yahova, pontho mphambvu ineyi nkhabe kumala. Tinganyindira Yahova iye asapikira tayu basi kutipfundzisa, mbwenye kutipasambo mphambvu.​—1 Ped. 5:10.

14. Lemba ya 2 Akorinto 12:9, 10 isatiphedza tani toera kupirira nyatwa?

14 Paulu athimbana na nyatwa zizinji. Kusiyapo kutikanwa na kutcingwa na anango, midzidzi inango iye akhali wakuneta, pontho akhathimbana na nyatwa idalonga iye kuti ndi ninga “munga m’manungo.” (2 Akor. 12:7) Mbwenye Paulu, nee akhaona nyatwa zenezi ninga mathangwi toera kubwerera nduli, m’mbuto mwace iye akhaona pyenepi ninga mwai toera kunyindira Yahova. (Lerini 2 Akorinto 12:9, 10.) Thangwi yakukhala na maonero anewa, Paulu aphedzwa na Yahova mu nyatwa zace zonsene.

15. Ndi maphindu api anafuna kukhala na ife tingatowezera Paulu?

15 Panango ife tinatikanwa peno kutcingwa thangwi yacikhulupiro cathu. Panango tinathimbana na nyatwa za ungumi peno kuneta. Mbwenye tingatowezera Paulu, nyatwa zenezi zinakhala mwai toera kuona kuti Yahova asatiphedza mwaufuni.

16. Munakwanisa kucitanji maseze mukhonde kukhala na ungumi wadidi?

16 Kodi imwe muli kuduwala peno musafamba na njinga ya anyakulamala? Kodi imwe muli na nkandzo wa miyendo peno wa maso? Khala ndi tenepo, imwe munakwanisa kuthamanga pabodzi na aphale na atsikana akuti ali na ungumi wadidi! Anyakugwesera azinji na atenda akuthamanga mu nseu unatsogolera ku umaso. Mbwenye iwo asadziwa kuti nee asathamanga na mphambvu zawo. M’mbuto mwace, iwo asapangiza kuti asanyindira mphambvu za Yahova angabvesera misonkhano Yacikristu kubulukira mu ntokodzi peno misonkhano yakugravarwi. Iwo asacita khundu m’basa yakumwaza mphangwa angapereka umboni kuna madotoro na acibale awo.

17. Kodi Yahova asaona tani anthu anathimbana na nyatwa za ungumi?

17 Khala nee musakwanisa kucita pizinji m’basa ya Yahova, lekani kunyerezera kuti nee munakwanisa kupirira mpaka kunkhomo kwa dziko ino. Yahova asakufunani thangwi asaona ufuni wanu kuna iye na pyonsene pidancitira imwe mu pyaka pizinji. Cincino imwe musafuna kakamwe ciphedzo cace, pontho iye cipo anakusiyani. (Masal. 9:10) Kusiyapo pyenepi, Yahova anakhala cifupi kakamwe na imwe. Onani pidalonga mulongo m’bodzi wakuti asanentseka kakamwe na ungumi: “Thangwi ya nyatwa za ungumi, ine nkhabe miyai mizinji yakumwaza mphangwa. Mbwenye pinthu pyakucepa pinacita ine pisatsandzayisa Yahova, pontho pisanditsandzayisambo.” Mungatsukwala, kumbukani kuti nee muli mwekha. Nyerezerani citsandzo ca Paulu na mafalace akuwangisa: “Ine ndiri wakutsandzaya thangwi ya Kristu mu kufewa kwanga, . . . thangwi mu ndzidzi unakhala ine wakufewa, ndi mu ndzidzi unoyu unakhala ine wamphambvu.”​—2 Akor. 12:10.

18. Ndi nyatwa zipi zakunentsa zinathimbana na Akristu anango?

18 Akristu anango akuti ali m’mapika akuthamanga asathimbana na nyatwa zinango. Iwo asathimbana na nyatwa zakuti anango nee asakwanisa kuziona peno kuzibvesesa. Mwacitsandzo, panango asathimbana na kutsukwala peno kupswipa ntima. Thangwi yanji nyatwa zenezi zinathimbana na atumiki a Yahova ndi zakunentsa? Thangwi munthu angagwandika nkono peno khala asafamba na njinga ya anyakulamala, anthu onsene asamuona, pontho asakulumizika toera kum’phedza. Mbwenye munthu anathimbana na nyatwa ya m’manyerezero, kazinji kene nee asapangiza nyatwa zace. Nyatwa zace ndi zakunentsa kakamwe kupiringana ule adagwandika nkono. Nakuti anango nee asakwanisa kuona nyatwa zace, panango iwo nee anapangiza ufuni kuna iye peno kum’phedza.

19. Tisapfundzanji na citsandzo ca Mefibhoseti?

19 Khala imwe musathimbana na nyatwa za ungumi, pontho musaona kuti anango nee asabvesesa nyatwa zanu, citsandzo ca Mefibhoseti cinakwanisa kukuphedzani toera mukhale na mphambvu. (2 Sam. 4:4) Kusiyapo nyatwa ya ungumi, iye acitirwa pinthu mwakusowa ulungami na Mambo Dhavidhi. Mefibhoseti nee akhadacita pinthu pyakuipa toera athimbane na mayesero anewa. Iye nee akhali na maonero akuphonyeka, mbwenye akhanyerezera basi ene pinthu pyadidi pikhacitika mu umaso wace. Mefibhoseti akhapereka takhuta thangwi yakukoma ntima kukhadapangiza Dhavidhi. (2 Sam. 9:6-10) Ndi thangwi yace, pidatongwa iye mwakuipa na Dhavidhi akhala na maonero akulinganira. Iye nee atawirisa kuti madodo a Dhavidhi ancitise kukhala wakuipirwa. Iye nee apasa mulando Yahova thangwi ya pinthu pidacita Dhavidhi. Mefibhoseti aikha manyerezero ace ku pinthu pikhakwanisa iye kucita toera kuphedza mambo wakudzodzwa wa Yahova. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) Yahova aikha citsandzo cadidi ca Mefibhoseti m’Bhibhlya toera kutiphedza.​—Aroma 15:4.

20. Kodi kudzudzumika kakamwe kusakhuya tani anango, mphapo asafunika kukhala na cinyindiro cipi?

20 Thangwi yakudzudzumika kakamwe, abale na alongo anango nee asakhala akusudzuka angakhala pakati pa anthu anango. Panango iwo asanentseka kukhala pakati pa mwinji, mbwenye asapitiriza kugumanika pa misonkhano ya mpingo, ya cisa na ya gawo. Iwo asanentsekambo toera kulonga na anthu akuti nee asaadziwa, ngakhale tenepo iwo asaenda kamwaza mphangwa. Khala imwe musathimbanambo na nyatwa zenezi, kumbukani kuti nee muli mwekha. Azinji asathimbanambo na nyatwa zibodzi zene. Kumbukani kuti Yahova asakomerwa na kuwangisira kwanu. Kukhonda kwanu kubwerera nduli kusapangiza kuti Yahova asakupasani nkhombo na mphambvu zinafuna imwe. * (Afil. 4:6, 7; 1 Ped. 5:7) Khala imwe musapitiriza kutumikira Yahova mwakukhonda tsalakana nyatwa zanu za ungumi peno za m’manyerezero, dziwani kuti iye asakomerwa na imwe.

21. Tonsene tinakwanisa kucitanji na ciphedzo ca Yahova?

21 Pyakutsandzayisa ndi pyakuti mapika andimomwene na mapika adalongwa na Paulu ndi akusiyana. Mapika andimomwene akhacitwa mu ndzidzi wakale, akhawina muoni ndi munthu m’bodzi basi. M’mapika Acikristu, onsene anapirira mwakukhulupirika anadzatambira muoni wa umaso wakukhonda kumala. (Juwau 3:16) M’mapika andimomwene, anyakuthamanga onsene asafunika kukhala a ungumi wadidi toera awine muoni. M’mapika Acikristu, azinji a ife nee tiri na ungumi wadidi, mbwenye tisapitiriza kupirira. (2 Akor. 4:16) Na ciphedzo ca Yahova, tonsene tinakwanisa kuthamanga mpaka kunkhomo.

NYIMBO 144 Pitirizani Kuyang’ana Sagwati!

^ ndima 5 Lero, atumiki azinji a Yahova asathimbana na nyatwa thangwi ya kukalamba. Anango asathimbana na mautenda. Midzidzi inango tonsene tisakhala akuneta. Na thangwi ineyi, kuthamanga pa mapika panango kunakhala kwakunentsa. Mu nsolo uno tinaona kuti tonsene tinakwanisa tani kuthamanga mwakupirira toera kuwina muoni wa umaso udalonga mpostolo Paulu.

^ ndima 6 Onani nsolo wakuti “Bhibhlya Isacinja Umaso wa Anthu,” mu Sentinela ya 1 de Janeiro ya 2013.

^ ndima 20 Toera kugumana maonero anango akuti tinathimbana tani na kudzudzumika kakamwe na pitsandzo pya abale anango, onani programu ya jw.org®. Pitani pa LIBRARY > JW BROADCASTING®.

^ ndima 63 FOTO TSAMBA: Thangwi yakuphatika m’basa yakumwaza mphangwa, m’bale unoyu wakugwesera asapitiriza m’mapika Acikristu.

^ ndima 65 FOTO TSAMBA: Ife tinakwanisa kugwegwedusa anango tingamwa mwakupiringana midida peno tingakakamiza anango toera amwe mwakupiringana midida.

^ ndima 67 FOTO TSAMBA: Ngakhale ali n’nyumba ya ungumi, m’bale asapitiriza m’mapika Acikristu mukupereka umboni kuna dotoro.