Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

Lekani Kutonga Mwakubverana na Maonekero Akunja

Lekani Kutonga Mwakubverana na Maonekero Akunja

‘Lekani kutonga mwakubverana na maonekero akunja, mbwenye tongani mwaulungami.’—JWAU 7:24.

NYIMBO: 142, 123

1. Kodi profesiya ya Izaiya yalonganji thangwi ya Yezu, pontho thangwi yanji ndi yakuwangisa?

PROFESIYA ya Izaiya inalonga pya Yezu Kristu isatiwangisa na kutipasa cidikhiro. Izaiya alonga mwanyapantsi kuti Yezu ‘nee anadzatonga mwakubverana na pinaona iye na maso ace, nee kudzatonga thangwi ya pinabva iye’ mbwenye ‘anadzatonga anyakutcerenga mwaulungami.’ (Izaiya 11:3, 4) Thangwi yanji mphangwa zenezi ndi zakuwangisa? Thangwi tikukhala n’dziko yakudzala na kusowa ulungami, pontho anthu asatongana mwakubverana na maonekero akunja. Mwandimomwene ife tisafuna Ntongi waungwiro, Yezu, wakuti nee anadzatonga mwakubverana na maonekero athu akunja!

2. Kodi Yezu atipanga toera kucitanji, pontho tinadinganji mu nsolo uno?

2 Ntsiku zonsene tisakhala na maonero thangwi ya anango. Mbwenye nee ndife aungwiro ninga Yezu, natenepa maonero athu anakwanisa kukhala akuphonyeka. Ife tisakhuyiwa mwakucimbiza na pinthu pinaona ife. Mbwenye Yezu alonga: ‘Lekani kutonga mwakubverana na maonekero akunja, mbwenye tongani mwaulungami.’ (Jwau 7:24) Natenepa Yezu asafuna kuti tikhale ninga iye mbatikhonda kutonga anango na maonekero awo akunja. Mu nsolo uno, tinadinga pinthu pitatu pyakuti pinakwanisa kukhuya maonero athu: ntundu peno dziko idabalwa munthu, kobiri na thunga iri na iye. Khundu ibodzi na ibodzi, tinapfundza kuti tinabvera tani Yezu mbatikhonda kutonga anango mwakubverana na maonekero awo akunja.

LEKANI KUTONGA MWAKUBVERANA NA NTUNDU PENO DZIKO

3, 4. (a) Thangwi yanji Pedhru acinja maonero ace kwa anthu akukhonda khala Ayuda? (Onani cithundzithundzi cakutoma.) (b) Kodi Yahova aphedza Pedhru toera kubvesesanji?

3 Nyerezerani kuti mpostolo Pedhru apibva tani pidaphembwa iye toera kuenda ku Sezareya, panyumba pa mamuna wakuti nee akhali Muyuda akhacemerwa Kornelyo! (Machitiro 10:17-29) Pedhru akula mbakakhulupira kuti anthu akukhonda khala Ayuda akhali akukhonda cena. Mbwenye pacitika cinthu cakuti cacinja maonero ace. Mwacitsandzo iye aona masomphenya akubulukira kwa Mulungu. (Machitiro 10:9-16) M’masomphenya, Pedhru aona nguwo yakuti ikhali na pinyama pikhaoniwa ninga pyakukhonda cena ikhatcita buluka kudzulu. Buluka penepo, yabveka fala mbilonga: ‘Pedhru, lamuka uphe cinyama toera udye!’ Pedhru akhonda katatu. M’maulendo onsene fala ikhalonga: ‘Pinthu pidaceneswa na Mulungu, leka kupicemera pyakupswipa.’ Pakumala kwa masomphenya, Pedhru nee abvesesa kuti fala ikhafuna kulonganji. Mu ndzidzi unoyu, afika anyakupereka mphangwa a Kornelyo. Nzimu wakucena watsogolera Pedhru toera kuenda kunyumba kwa Kornelyo pabodzi na anyakupereka mphangwa.

4 Khala Pedhru atonga ‘mwakubverana na maonekero akunja,’ iye nee mbadaenda kunyumba kwa Kornelyo. Ayuda nee akhaenda m’mamidzi mwa anthu akukhonda khala Ayuda. Mphapo thangwi yanji Pedhru aenda? Maseze iye akhali na tsankhulo na anthu akukhonda khala Ayuda, masomphenya adaona iye na citsogolero ca nzimu wakucena pyacinja maonero ace. Pidamala Pedhru kubvesera pikhalonga Kornelyo, iye alonga: ‘Cincino ndisabvesesa mwadidi kuti Mulungu nkhabe tsankhulo, mbwenye m’madzindza onsene, munthu anan’gopa mbacita pyakulungama ndi wakutawirika kuna iye.’ (Machitiro 10:34, 35) Pedhru adzumatirwa na kubvesesa kweneku kupswa, pyenepi pisakhuyambo Akristu onsene. Munjira ipi?

Panango munaona kuti nee muli na tsankhulo, kodi pinakwanisika kukhala na mabvero a tsankhulo?

5. (a) Kodi Yahova asafuna kuti Akristu onsene abvesesenji? (b) Maseze tisadziwa undimomwene, ndi mabvero api akuti panango tinapitiriza kukhala nawo?

5 Yahova aphatisira Pedhru toera kuphedza Akristu onsene kubvesesa kuti Iye nkhabe tsankhulo. Kuna Yahova, ntundu wathu, dziko, dzindza peno cilongero nee ndi pyakufunika kakamwe. Tingagopa Mulungu mbaticita pinthu pyadidi, tinakhala akutawirika kuna iye. (Agalata 3:26-28; Apokalipse 7:9, 10) Panango imwe musadziwa pyenepi. Mphapo ndiye tani khala mwakulira n’dziko peno pa banja yakuti pakhaoneka tsankhulo? Panango munaona kuti nee muli na tsankhulo, kodi pinakwanisika kukhala na mabvero a tsankhulo? Maseze Pedhru aona kuti Mulungu nkhabe tsankhulo, iye apitiriza kupangiza mabvero a tsankhulo. (Agalata 2:11-14) Mphapo tinabvera tani Yezu mbatikhonda kutonga anango mwakubverana na maonekero awo akunja?

6. (a) Ninji pinafuna kutiphedza toera kucalira tsankhulo? (b) Kodi mphangwa zidalemba m’bale m’bodzi zisapangizanji thangwi ya iye?

6 Toera kudziwa khala ticiri na tsankhulo muntima mwathu, tisafunika kudingika tekha. Tisafunika kulandanisa maonero athu na pinapfundza ife m’Mafala a Mulungu. (Masalmo 119:105) Tinakwanisambo kubvundzisa xamwali khala tapangiza kale n’khaliro unoyu wakuti nee tinakwanisa kuoneka tekha. (Agalata 2:11, 14) Midzidzi inango tinakhala na mabvero anewa mbatikhonda kudzindikira. Pyenepi ndipyo pidacitikira m’bale m’bodzi wakuti akhali na miyai mizinji yakutumikira. Iye alemba tsamba thangwi ya banja yakuti ikhali yaphinga m’basa ya ndzidzi onsene. Mamuna akhali wa dzindza inango yakuti anthu azinji akhaiona ninga yakupwazika. M’bale alonga pinthu pizinji pyadidi thangwi ya mamuna, buluka penepo athimiza: “Maseze iye ndi wa [dziko ineyi], makhaliro ace na umaso wace pisaphedza anango kubvesesa kuti kukhala [wa dziko ineyi] nee pisabveka kuti ndi wakupwazika, ninga anthu azinji a [dzindza ineyi].” Tisapfundzanji? Mwakukhonda tsalakana miyai iri na ife mu gulu ya Yahova, tisafunika kudingika tekha na kutawira ciphedzo toera kudzindikira khala ticiri na mabvero a tsankhulo. Tisafunika kucitanji pontho?

7. Tinapangiza tani kuti ‘tafungula ntima wathu’?

7 ‘Tingafungula ntima wathu,’ tinacinja maonero a tsankhulo mbatikhala aufuni. (2 Akorinto 6:11-13) Kodi musakomerwa basi ene kukhala pabodzi na anthu a ntundu, dziko, dzindza peno cilongero canu? Khala ndi tenepo, yeserani kukhala pabodzi na anthu anango. Munakwanisa kuphemba abale na alongo a madziko akusiyana-siyana toera abuluke pabodzi na imwe mu utumiki. Panango munakwanisa kuaphemba abwere kunyumba kwanu toera kudya pabodzi peno kucedza. (Machitiro 16:14, 15) Mukupita kwa ndzidzi, ntimanu unadzala na ufuni mbamukwanisa kumalisa mabvero a tsankhulo. Cincino tendeni tidinge njira inango yakuti panango ‘tinatonga mwakubverana na maonekero akunja.’

LEKANI KUTONGA MWAKUBVERANA NA PINTHU PIRI NA MUNTHU

8. Tisapfundzanji kubulukira mu lemba ya Levitiko 19:15 thangwi ya njira inaona ife anango?

8 Cinango cinafuna kuticitisa kutonga anango ndi pinthu piri na iwo. Lemba ya Levitiko 19:15 isalonga: ‘Pakutonga, lekani kuyang’ana wakutcerenga peno wakupfuma, mbwenye tongani mwaulungami.’ Thangwi yanji pinthu piri na munthu pinakwanisa kukhuya njira inamuona ife?

9. Ndi mafala api akutsukwalisa adalonga Salomoni, pontho asatipfundzisanji?

9 Salomoni apumirwa toera kulonga mafala awa akutsukwalisa: ‘Munthu wakutcerenga asaidiwa na andzace, mbwenye munthu wakupfuma ali na axamwali azinji.’ (Misangani 14:20) Kodi lemba ineyi isatipfundzisanji? Tingakhonda kucita mphole-mphole tinacita uxamwali basi ene na abale akupfuma, tayu akutcerenga. Thangwi yanji ndi pyakuipa kutonga anango mwakubverana na piri na iwo?

10. Thangwi yanji Tiyago acenjeza Akristu?

10 Tingatsalakana abale athu mwakubverana na piri na iwo, pinacitisa mpingo kukhala wakugawana. Pyenepi pyacitika m’mipingo inango mu ndzidzi wa apostolo, pontho Tiyago acenjeza Akristu anewa thangwi ya pyenepi. (Lerini Tyago 2:1-4.) Nee tisafunika kutawirisa kuti mpingo wathu ukhale wakugawana. Mphapo tinacalira tani kutonga anthu mwakubverana na piri na iwo?

Tisafunika kutawira ciphedzo mwakucepeseka toera kudzindikira khala ticiri na mabvero a tsankhulo

11. Kodi pinthu piri na munthu pinakwanisa kukhuya uxamwali wace na Yahova? Fokotozani.

11 Tisafunika kuona abale athu ninga munaaona Yahova. Munthu nkhabe kukhala wakufunika kuna Yahova thangwi yakupfuma peno kutcerenga. Uxamwali wathu na Yahova nee usanyindira kobiri iri na ife peno pinthu piri na ife. Maseze Yezu alonga kuti ‘pinanentsa kuna munthu wakupfuma kupita mu Umambo wakudzulu,’ iye nee alonga kuti mbapidacimwanika. (Mateo 19:23) Yezu alonga pontho: ‘Anyakutsandzaya ndimwe anthu akutcerenga, thangwi Umambo wa Mulungu ndi wanu.’ (Luka 6:20) Mbwenye pyenepi nee pisabveka kuti anthu onsene akutcerenga mbadabvesera Yezu na kutambira nkhombo zakupambulika. Pakhali na atcerengi azinji akuti nee atowera Yezu. Mwandimomwene, nee tisafunika kunyerezera kuti uxamwali wa munthu na Yahova usabulukira mu pinthu piri na iye.

12. Bhibhlya isapfundzisanji kuna anthu akupfuma na akutcerenga?

12 Pakati pa atumiki a Yahova, pana abale na alongo akuti ndi akupfuma na akutcerenga. Mbwenye onsene asafuna Yahova mbantumikira na ntima onsene. Bhibhlya isalonga kuna anthu akupfuma toera ‘akhonde kuikha cidikhiro cawo mu upfumi wakukhonda nyindirika, mbwenye anyindire Mulungu.’ (Lerini 1 Timoti 6:17-19.) Mafala a Mulungu asacenjezambo atumiki onsene a Yahova, akupfuma na akutcerenga pya ngozwi yakufuna kakamwe kobiri. (1 Timoti 6:9, 10) Tingaona abale athu ninga munaaona Yahova, nee tinadzaatonga thangwi ya pinthu piri na iwo peno pidasowa iwo. Mphapo ndiye tani thunga ya munthu? Kodi ineyi ndi thangwi toera kutonga anango?

LEKANI KUTONGA MWAKUBVERANA NA THUNGA

13. Bhibhlya isatipfundzisanji thangwi yakupangiza cilemedzo kwa anthu akukalamba?

13 Kazinji kene Bhibhlya isalonga kuti tisafunika kulemedza anthu akukalamba. Lemba ya Levitiko 19:32 isalonga: ‘Lamuka pamaso pa ankhalamba mbualemedza, pontho gopa Mulungu wako.’ Lemba ya Misangani 16:31 isatipanga kuti ‘imbvi ndi nthimba ya mbiri kuna munthu, zingagumanika munjira yaulungami.’ Paulu apanga Timoti toera akhonde kusumula amuna akukalamba, mbwenye aatsalakane ninga ababa. (1 Timoti 5:1, 2) Maseze Timoti akhali na miyai inango kupiringana abale anango akukalamba, ndzidzi onsene iye akhafunika kukhala munthu wantsisi na wacilemedzo.

14. Ndi ndzidzi upi wakuti panango tinasandika munthu ali na thunga kupiringana yathu?

14 Ndiye tani khala munthu wakukalamba acita madawo mwakufuna peno asakulumiza anango kucita pinthu pyakuti nkhabe komeresa Yahova? Yahova nkhabe kusiya kusandika munthu adacita madawo mwakufuna, basi ene thangwi ndi nkhalamba peno asalemedzwa. Onani n’dida unagumanika pa Izaiya 65:20: ‘Nyakudawa anadzapaswa dzedze, maseze akhale na pyaka dzana pyakubalwa.’ Tisagumana n’dida ubodzi ene m’masomphenya a Ezekyeli. (Ezekyele 9:5-7) Mbwenye cakufunika kakamwe ndi kulemedza Yahova, wa Ntsiku Zizinji. (Danyele 7:9, 10, 13, 14) Cilemedzo cathu kwa iye cinatipasa cipapo toera kusandika munthu wakuti asafuna ciphedzo, mwakukhonda tsalakana thunga yace.—Agalata 6:1.

Kodi musalemedza abale akuti ndi aphale? (Onani ndima 15)

15. Tisapfundzanji kubulukira kwa Paulu thangwi yakulemedza abale akuti ndi aphale?

15 Ndiye tani khala m’bale ndi m’phale? Kodi pyenepi pisabveka kuti iye nee athema kulemedzwa? Nkhabe. Paulu alembera Timoti: ‘Nee munthu m’bodzi asafunika kukupwaza thangwi yakukhala kwako m’phale. Mbwenye pangiza kuti wathema kutowezerwa na anthu akukhulupirika, pakulonga, m’macitiro, mu ufuni, mu cikhulupiro na m’makhaliro akucena.’ (1 Timoti 4:12) Pidalemba Paulu mafala anewa, Timoti panango akhali na pyaka 30 pyakubalwa. Mbwenye Paulu akhadampasa mabasa mazinji akufunika kakamwe toera kuacita. Tisapfundzanji? Nee tisafunika kutonga abale thangwi ndi aphale. Nyerezerani pyonsene pidacita Yezu pikhali iye na pyaka 33 pyakubalwa!

16, 17. (a) Kodi akulu a mpingo asaona tani kuti m’bale athema kutumikira ninga ntumiki wakutumikira peno nkulu wa mpingo? (b) Ndi munjira ipi maonero a munthu na misambo yapacisa pinakwanisa kuphonyana na pinalonga Bhibhlya?

16 M’mbuto zinango, anthu nee asalemedza aphale. Na thangwi ineyi, akulu a mpingo anango nee asakhazikisa m’phale toera kutumikira ninga ntumiki wakutumikira peno nkulu wa mpingo, maseze akhale wakuthema. Mbwenye Bhibhlya nee isalonga kuti m’bale asafunika kukhala na thunga ipi toera kukhazikiswa ninga ntumiki wakutumikira peno nkulu wa mpingo. (1 Timoti 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9) Khala nkulu wa mpingo ali na maonero anewa, iye nee akutowezera Mafala a Mulungu. Akulu a mpingo nee asafunika kutonga aphale mukuphatisira maonero awo na misambo yapacisa, mbwenye asafunika kutowezera midida ya Mafala a Mulungu.—2 Timoti 3:16, 17.

17 Khala akulu a mpingo nee asatowezera midida ya Bhibhlya inalonga pya kukhazikisa atumiki akutumikira peno akulu a mpingo, iwo akupingiza abale akuti ndi akuthema toera kutumikira. Ku dziko inango, ntumiki wakutumikira akhacita mwadidi mabasa akhapaswa iye, pontho akulu a mpingo aona kuti iye athema kukhazikiswa ninga nkulu wa mpingo. Mbwenye akulu a mpingo anango akukalamba alonga kuti iye aciri mwana toera kukhala nkulu wa mpingo, natenepa iwo nee an’khazikisa thangwi ya thunga yace. Pisaoneka kuti pyenepi pisacitika kazinji kene m’mbuto zizinji pa dziko. Mphyakufunika kakamwe kunyindira Bhibhlya m’mbuto mwakunyindira maonero athu peno misambo yapacisa. Tingacita pyenepi tisabvera Yezu, pontho nee tinatonga anango mwakubverana na maonekero awo akunja.

TONGANI MWAULUNGAMI

18, 19. Ninji cinafuna kutiphedza toera kuona abale athu ninga munaaona Yahova?

18 Maseze ndife anthu akusowa ungwiro, tinakwanisa kutsalakana anango mwakusowa tsankhulo ninga Yahova. (Machitiro 10:34, 35) Mbwenye tisafunika kuwangisira toera kutowezera macenjezo a Mafala a Mulungu. Tingaphatisira midida ineyi, tisabvera pidalonga Yezu kuti ‘lekani kutonga mwakubverana na maonekero akunja.’—Jwau 7:24.

19 Mwakukhonda dembuka, Mambo wathu Yezu Kristu anadzatonga anthu onsene. Iye anadzatonga mwakubverana na midida yakulungama ya Mulungu, tayu mwakubverana na pinaona iye peno kubva. (Izaiya 11:3, 4) Tisadikhira kakamwe ndzidzi unoyu!