Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 51

Khalani Wakukhurudzika Mungathimbana na Nyatwa

Khalani Wakukhurudzika Mungathimbana na Nyatwa

“Lekani kunentseka m’mitima yanu, pontho lekani kugopa.”​—JUWAU 14:27

NYIMBO 112 Yahova Ndi Mulungu wa Ntendere

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA a

1. “Ntendere wa Mulungu” ninji, pontho tinaphedzeka tani tingakhala nawo? (Afilipi 4:6, 7)

 PANA ntendere wakuti anthu azinji nee asaudziwa. Ntendere unoyu ndi “ntendere wa Mulungu,” wakuti ndi kukhurudzika kunakhala na ife thangwi yakukhala na uxamwali wakuwanga na Babathu wakudzulu. Tingakhala na ntendere wa Mulungu ife tisapibva kuti tiri akutsidzikizika. (Lerini Afilipi 4:6, 7.) Ife tisakhala na uxamwali wakuwanga na anthu anafunambo Mulungu. Pontho tisakhala na uxamwali wakuwanga na “Mulungu wa ntendere.” (1 Ates. 5:23) Ife tingadziwa mwadidi Babathu, kun’nyindira na kum’bvera, ntendere wa Mulungu unakwanisa kuticitisa kukhala akukhurudzika tingathimbana na nyatwa.

2. Thangwi yanji tiri na cinyindiro cakuti ndi pyakukwanisika kukhala na ntendere wa Mulungu?

2 Ndi pyakukwanisikadi kukhala na ntendere wa Mulungu tingathimbana na nyatwa ninga utenda, cidengwa, uviyaviya peno kutcingwa? Nyatwa zenezi zinakwanisa kuticitisa kugopa kakamwe. Mbwenye Yezu apanga anyakupfundzace kuti: “Lekani kunentseka m’mitima yanu, pontho lekani kugopa.” (Juwau 14:27) Pyakutsandzayisa ndi pyakuti abale na alongo asabvera uphungu unoyu wa Yezu. Na ciphedzo ca Yahova, iwo asakwanisa kukhala akukhurudzika angathimbana na nyatwa.

KHALANI WAKUKHURUDZIKA MU NDZIDZI WA UTENDA

3. Utenda unathapulisa anthu azinji unakwanisa tani kuticitisa kukhala akudzudzumika?

3 Pangaoneka utenda unathapulisa anthu azinji, kazinji kene umaso wathu usacinja. Mwacitsandzo, onani pidacitika thangwi ya utenda wa COVID-19. Anyakufufudza anango alonga kuti anthu azinji adacedza na iwo akhathimbana na nyatwa yakukhonda kuphatwa na citulo thangwi ya utenda unoyu. Utenda unoyu wacitisa kuti anthu azinji akhale akudzudzumika, akutsukwala, kumwa mitombwe yakuledzeresa, kutsalakanana mwakuipa panyumba, pontho anango akhayesera kupheka. Khala kunakhala imwe mukuthimbana na utenda unathapulisa anthu azinji, munakwanisa tani kukhala wakukhurudzika mbamukhala na ntendere wa Mulungu?

4. Kudziwa profesiya idalonga Yezu thangwi ya ntsiku zakumalisa kusatiphedza tani?

4 Yezu alonga kuti mu ntsiku zakumalisa mbadaoneka mautenda “m’mbuto zakusiyana-siyana.” (Luka 21:11) Kodi kudziwa pyenepi kusatiphedza tani? Ife nee tisadzudzumika pangaoneka utenda unathapulisa anthu azinji thangwi tisadziwa kuti pinthu pyenepi piri kucitika ninga mudalonga Yezu. Natenepa ife tiri na mathangwi toera kubvera uphungu udalonga Yezu kuti: “Citani mphole-mphole toera mukhonde kudzudzumika kakamwe.”​—Mat. 24:6.

Kubvesera audhyu ya Bhibhlya kunakwanisa kukuphedzani toera kukhala wakukhurudzika mu ndzidzi wa utenda (Onani ndima 5)

5. (a) Mwakubverana na Afilipi 4:8, 9, tisafunika kuphembanji kuna Yahova tingathimbana na utenda unathapulisa anthu azinji? (b) Kubvesera audhyu ya Bhibhlya kunakuphedzani tani?

5 Pangaoneka utenda unathapulisa anthu azinji, kazinji kene tisakhala akudzudzumika, pontho tisagopa. Ndi pyenepi pidacitika kuna mulongo anacemerwa Desi. b Abale ace awiri pabodzi na dotoro akhaatsalakana, afa na utenda wa COVID-19. Natenepa iye akhagopa kuti mbadakhala na utenda unoyu mbathapulisambo mai wace wakukalamba. Kusiyapo pyenepi, thangwi ya utenda unoyu, iye akhagopa kuluza basa yace, pontho akhadzudzumika kuti mbadagula tani cakudya na kulipa nyumba. Iye nee akhakwanisa kugona namasiku thangwi ya kudzudzumika kweneko. Mphapo Desi akwanisa tani kukhala wakukhurudzika? Iye acita phembero kuna Yahova toera am’phedze kukhala wakukhurudzika, pontho akhale na manyerezero adidi. (Lerini Afilipi 4:8, 9.) Iye abvesera mafala a Yahova mukuphatisira audhyu ya Bhibhlya. Natenepa iye alonga: “Mafala akukhurudzika a anyakuleri andicitisa kukhala wakukhurudzika, mbandikumbuka kuti Yahova asanditsalakana.”​—Masal. 94:19.

6. Kucita pfundziro ya munthu paekha na kugumanika pa misonkhano kunatiphedza tani?

6 Mu ndzidzi wa utenda unathapulisa anthu azinji, kazinji kene nee ndi pyakukwanisika kucita pinthu pyonsene pikhacita ife kale, mbwenye nee tisafunika kutawirisa kuti pyenepi pitipingize kucita pfundziro ya munthu paekha na kugumanika pa misonkhano. Pitsandzo pinagumanika m’mabukhu athu na m’mavidhyu pisapangiza kuti abale na alongo athu asapitiriza kukhala akukhulupirika mwakukhonda tsalakana nyatwa zinathimbana na iwo. (1 Ped. 5:9) Misonkhano inatiphedza toera kunyerezera mphangwa zakuwangisa zinagumanika m’Bhibhlya. Pontho isatipasa miyai toera kuwangisana unango na ndzace. (Aroma 1:11, 12) Munganyerezera kuti Yahova aphedza tani atumiki ace mu ndzidzi ukhaduwala iwo, ukhagopa iwo, peno mu ndzidzi ukhabva iwo kuti ali okhene, cikhulupiro canu cinakhala cakuwanga, pontho munakhala na cinyindiro cakuti iye anakuphedzanimbo.

7. Mwapfundzanji na citsandzo ca mpostolo Juwau?

7 Wangisirani toera kupitiriza kucedza na abale na alongo anu. Pangaoneka utenda unathapulisa anthu azinji panango tinafunika kukhala kutali na anango, maseze akhale abale athu auzimu. M’midzidzi ineyi panango munakhala na mabvero mabodzi ene adakhala na mpostolo Juwau. Iye akhafuna kuonana na xamwali wace Gayo nkhope na nkhope. (3 Juwau 13, 14) Mbwenye Juwau akhadziwa kuti pa ndzidzi unoyu nee mbapidakwanisika. Natenepa Juwau acita pidakwanisa iye mbamulembera tsamba. Khala midzidzi inango nee ndi pyakukwanisika kucedza na abale na alongo anu nkhope na nkhope, wangisirani toera kucedza nawo mukuphatisira ntokodzi, vidhyukonferensya peno kuatumizira mphangwa. Mungapitiriza kucedza na abale na alongo anu, imwe munapibva kuti muli wakutsidzikizika, pontho munakhala wakukhurudzika. Kusiyapo pyenepi, dziwisani akulu a mpingo khala musafuna ciphedzo thangwi ya pinthu pinakudzudzumisani, pontho tawirani ciphedzo cinapereka iwo mwaufuni.​—Iza. 32:1, 2.

KUKHALA AKUKHURUDZIKAMU NDZIDZI WA CIDENGWA

8. Pidengwa pinakwanisa tani kukucitisani kukhala akudzudzumika?

8 Khala imwe mwagwerwa kale na cidengwa ninga kudzala kwa madzi, citeketeke, kupya kwa pinthu na moto, panango mwatsukwala kakamwe mu ndzidzi uzinji. Khala mwaferwa na nyakufunika wanu peno mwaluza pinthu pyanu thangwi ya cibodzi mwa pidengwa pyenepi, panango mwatsukwala kakamwe, mwakhala wakusowa cidikhiro, pontho mwaipirwa kakamwe. Mbwenye pyenepi nee pisabveka kuti imwe musafuna kakamwe pinthu pyakumanungo peno kuti nee muli na cikhulupiro. Mungathimbana na nyatwa ninga zenezi, panango anango anadikhira kuti mucite pinthu pyakuipa. (Yobe 1:11) Mbwenye mwakukhonda tsalakana nyatwa zinathimbana na imwe, munakwanisa kukhala wakukhurudzika. Munjira ipi?

9. Yezu alonganji thangwi ya pidengwa pinagwerwa na ife lero?

9 Kumbukani mafala adalonga Yezu. Anthu anango asanyerezera kuti cipo anagwerwa na cidengwa. Mbwenye ife tisadziwa kuti panadzaoneka pidengwa pizinji mu ndzidzi wathu, pontho tagwerwa kale na pidengwa pinango. Yezu apanga anyakupfundzace kuti “piteketeke pikulu” na pidengwa pinango mbipidaoneka kumala mbakudzati kufika. (Luka 21:11) Iye alongambo kuti mbakudaoneka “kuthimizirika kwa uipi,” pinthu pyakuti pisacitika lero. Mwacitsandzo ife tisaona uphanga na nkhondo. (Mat. 24:12) Yezu nee alonga kuti pyenepi mbapidacitikira basi ene anthu akuti nee ndi akutawirika kuna Yahova. Mwandimomwene, atumiki akukhulupirika azinji a Yahova asagwerwambo na pidengwa pyenepi. (Iza. 57:1; 2 Akor. 11:25) Panango Yahova nee anatitsidzikiza mwacirengo, mbwenye iye anatipasa mphambvu toera tipitirize kukhala akukhurudzika tingathimbana na nyatwa zenezi.

10. Thangwi yanji kukhunganyika cidengwa mbacidzati kucitika kusapangiza kuti tiri na cikhulupiro? (Misangani 22:3)

10 Tingakhunganyika cidengwa mbacidzati kucitika, pinatiphedza toera tikhale akukhurudzika. Kodi kukhunganyika mwanyapantsi kusapangiza kuti nee tisakhulupira Yahova? Nkhabe. Mwandimomwene, kukhunganyika cidengwa mbacidzati kucitika kusapangiza kuti ife tisakhulupira kuti Yahova asatitsalakana. Munjira ipi? Mafala a Mulungu asatikulumiza toera tikhunganyike mwanyapantsi cidengwa mbacidzati kucitika. (Lerini Misangani 22:3.) Pontho kubulukira m’marevista, misonkhano ya mpingo na pidziwiso, gulu ya Yahova isatikulumiza mwakubwereza-bwereza toera tikhale akukhunganyika cidengwa mbacidzati kucitika. c Kodi ife tisanyindira Yahova? Khala tisan’nyindira, tinabvera pitsogolero pyenepi cincino cidengwa mbacidzati kucitika.

Kukhunganyika mwanyapantsi kunakuphedzani toera kupulumuka pangaoneka cidengwa (Onani ndima 11) d

11. Mwapfundzanji na citsandzo ca Margaret?

11 Onani citsandzo ca mulongo Margaret. Mautongi alonga kuti iye akhafunika kubuluka pa nyumba pace thangwi cisa cace mbacidapya na moto. Mbwenye nakuti anthu azinji kakamwe akhayesera kuthawa mu ndzidzi ubodzi ene, nseu ukhadadzala na makaru, pontho nee pikhakwanisika kufamba. Mu ndzidzi unoyu cisa consene cikhadadzala na utci, pontho Margaret nee akhakwanisa kubuluka nkaru mwace. Mbwenye iye apulumuka thangwi akhadakhunganyika mwanyapantsi. Mpasta mwace akhakoya mapa toera kuaphatisira kuti agumane nseu unango toera kubuluka nawo mucisa ceneci. Iye akhadapita kale na nseu unoyu mwanyapantsi toera adziwe nseu ukhafuna kuenda na iye pangaoneka cidengwa. Thangwi ya kukhunganyika kwace mwanyapantsi, Margaret akwanisa kupulumuka.

12. Thangwi yanji tisafunika kubvera pitsogolero pinapaswa ife?

12 Toera kutitsidzikiza na kutsidzikiza anthu anango, mautongi panango anatipanga toera tikhonde kubuluka panyumba, panango tibuluke panyumba peno anatipasa pitsogolero pinango. Anthu anango nee asabvera pitsogolero pyenepi thangwi iwo nee asafuna kusiya pinthu pyawo. Akristu asafunika kuona tani pitsogolero pyenepi? Bhibhlya isalonga: “Thangwi ya Mbuya, bverani ntundu onsene wa mautongi adakhazikiswa na anthu, khala ndi mambo, mbvereni thangwi iye ndi nkulu, khala ndi atongi, abvereni ninga anthu adatumwa na mambo.” (1 Ped. 2:13, 14) Gulu ya Yahova isatipasambo pitsogolero toera kutitsidzikiza. Ndzidzi onsene tisakumbuswa toera tipange akulu a mpingo tingacinja numero yathu peno mbuto inakhala ife toera iwo akwanise kupita ncibverano na ife pangaoneka cidengwa. Kodi imwe musacita pyenepi? Kusiyapo pyenepi, panango tinatambira pitsogolero thangwi ya mbuto yakuthawira na kutambira pinthu peno kuphedza anango tingagwerwa na cidengwa. Tingakhonda kubvera pitsogolero pyenepi, tinakwanisa kuikha pangozwi umaso wathu na umaso wa akulu a mpingo. Kumbukani kuti abale anewa akukhulupirika asationera. (Aheb. 13:17) Margaret alonga: “Ine ndiri na cinyindiro cakuti kubvera pitsogolero pya akulu a mpingo na gulu ya Yahova kwapulumusa umaso wanga.”

13. Akristu azinji analuza nyumba zawo asakwanisa tani kukhala akutsandzaya na akukhurudzika?

13 Abale na alongo azinji adaluza nyumba zawo thangwi ya cidengwa peno nkhondo, asacita pyonsene pinakwanisa iwo toera adzolowere makhaliro awo mapswa mbacita pizinji m’basa ya Yahova. Ninga pikhacita Akristu a mu ndzidzi wa apostolo akuti akhadabalaliswa thangwi yakutcingwa, abale na alongo anewa asapitiriza ‘kumwaza mphangwa zadidi.’ (Mabasa 8:4) Kumwaza mphangwa kusaaphedza toera kuikha manyerezero awo ku Umambo wa Mulungu m’mbuto mwakunyerezera nyatwa zinathimbana na iwo. Na thangwi ineyi, iwo asakhala akutsandzaya na akukhurudzika.

KUKHALA AKUKHURUDZIKA TINGATCINGWA

14. Kutcingwa kunaticitisa tani kukhala akudzudzumika?

14 Tingatcingwa, tinakwanisa kuluza pinthu pizinji pinatiphedza kukhala akukhurudzika. Ife tisakhala akutsandzaya tingasonkhana pabodzi mwaufulu, tingamwaza mphangwa mwaufulu na kucita mabasa athu a ntsiku na ntsiku mwakukhonda gopa kumangwa. Tingakhonda kucita pinthu pyenepi mwaufulu, panango tinadzudzumika kakamwe na pinthu pinafuna kucitika ntsogolo. Nee ndi pyakuipa kudzudzumika munjira ineyi, mbwenye tisafunika kucita mphole-mphole. Yezu alonga kuti kutcingwa mbakudacitisa atowereri ace kuluza cikhulupiro. (Juwau 16:1, 2) Mphapo tinakwanisa tani kukhala akukhurudzika tingatcingwa?

15. Thangwi yanji nee tisafunika kugopa kutcingwa? (Juwau 15:20; 16:33)

15 Bhibhlya isalonga: “Onsene anafuna kukhala na umaso wakuperekeka kuna Mulungu mwakuphatana na Kristu Yezu, anadzatcingwambo.” (2 Tim. 3:12) M’bale unango anacemerwa Andrei nee akhatawira kuti abale onsene mbadatcingwa mu ndzidzi ukhakhondeswa basa yathu n’dziko yace. Iye akhanyerezera: ‘Mu dziko ino muli na atumiki azinji kakamwe a Yahova. Mautongi anakwanisa tani kufungira nkaidi ife tonsene?’ Mbwenye m’mbuto mwakukhala wakukhurudzika, manyerezero anewa akhancitisa kukhala wakudzudzumika. Abale na alongo anango anyindira Yahova, pontho iwo nee anyerezera kuti nee anafungirwa nkaidi. Iwo akhadziwa kuti panango anafungirwa nkaidi, mbwenye nee akhadzudzumika kakamwe ninga Andrei. Natenepa iye atowezerambo makhaliro awo mbanyindira Yahova na ntima onsene. Mwakukhonda dembuka, iye akhala wakukhurudzika, pontho cincino ali wakutsandzaya mwakukhonda tsalakana pinentso pinathimbana na iye. Pyenepi pinakwanisambo kucitika kuna ife. Thangwi pidalonga Yezu kuti mbatidatcingwa, iye atipasambo cinyindiro cakuti tinakwanisa kupitiriza kukhala akukhulupirika.​—Lerini Juwau 15:20; 16:33.

16. Ndi pitsogolero pipi pyakuti tisafunika kupibvera tingatcingwa?

16 Basa yathu ingakhondeswa peno mautongi angatitcinga, panango tinatambira pitsogolero pyakubulukira ku Bheteli na akulu a mpingo. Cifuniro ca pitsogolero pyenepi ndi kutitsidzikiza na kutipasa cinyindiro cakuti tinapitiriza kutambira cakudya cauzimu, pontho toera kutiphedza kupitiriza kumwaza mphangwa. Citani pyonsene pinakwanisa imwe toera kubvera pitsogolero pinatambira imwe, ngakhale nee musabvesesa kuti thangwi yanji musapaswa pitsogolero pyenepi. (Tiya. 3:17) Kusiyapo pyenepi, lekani kulonga mphangwa thangwi ya abale na alongo athu peno mabasa a mu mpingo kuna anthu akuti nee asafunika kudziwa mphangwa zenezi.​—Koel. 3:7.

Ninji pinafuna kukuphedzani toera mukhale wakukhurudzika m’midzidzi ya nyatwa? (Onani ndima 17) e

17. Ninga Akristu a mu ndzidzi wa apostolo, tiri dzololo toera kucitanji?

17 Ibodzi mwa mathangwi makulu anacitisa Sathani kutcinga atumiki a Mulungu ndi yakuti iwo “ali na basa yakupereka umboni wa Yezu.” (Apok. 12:17) Lekani kutawirisa kuti Sathani na dziko yace akugopeseni. Kumwaza mphangwa na kupfundzisa anango kusaticitisa kukhala akutsandzaya na akukhurudzika. Mu ndzidzi wa apostolo, pidalonga Ayuda toera apostolo asiye kumwaza mphangwa, Akristu anewa akukhulupirika asankhula kubvera Mulungu. Iwo apitiriza kumwaza mphangwa, pontho basa ineyi ikhaacitisa kukhala akutsandzaya. (Mabasa 5:27-29, 41, 42) Mwandimomwene, basa yathu ingakhondeswa, ife tisafunika kucita mphole-mphole mu ndzidzi unamwaza ife mphangwa. (Mat. 10:16) Mbwenye tingacita pyonsene pinakwanisa ife, tinakhala na ntendere unakhala na ife thangwi yakukomeresa Yahova, pontho thangwi yakumwaza mphangwa zinapulumusa umaso.

“MULUNGU WA NTENDERE ANADZAKHALA NA IMWE”

18. Mbani anakwanisa kutipasa ntendere wandimomwene?

18 Khalani na cinyindiro cakuti ngakhale m’midzidzi ya nyatwa, ife tinakwanisa kukhala akukhurudzika. M’midzidzi ineyi, tisafunika kukumbuka kuti ntendere unafuna ife ndi ntendere wa Mulungu, unatipasa Yahova. Nyindirani Yahova mungathimbana na utenda unathapulisa anthu azinji, cidengwa na kutcingwa. Lekani kusiya gulu ya Yahova, pontho pitirizani kunyerezera pinthu pyadidi pinafuna kudzacitika ntsogolo. Mungacita pyenepi, “Mulungu wantendere anadzakhala na imwe.” (Afil. 4:9) Mu nsolo unatowera, ife tinapfundza kuti tinaphedza tani Akristu andzathu anathimbana na nyatwa toera akhalembo na ntendere wa Mulungu.

NYIMBO 38 Mulungu Anadzakupasani Mphambvu

a Yahova apikira kupasa ntendere ale ananfuna. Ntendere unoyu ndi upi, pontho tinakwanisa tani kuugumana? Kukhala na “ntendere wa Mulungu” kunatiphedza tani pangaoneka utenda unathapulisa anthu azinji, pidengwa peno kutcingwa? Nsolo uno unatawira mibvundzo ineyi.

b Onani nsolo wakuti Tragédias​—o que fazer quando sua vida está em jogo mu Despertai! N.° 5 ya 2017.

c Madzina anango acinjwa.

d FOTO TSAMBA 19: Mulongo akhunganyika mwanyapantsi toera kubuluka panyumba pace.

e FOTO TSAMBA 20: M’bale anakhala n’dziko yakuti basa yathu isakhondeswa ali kupitiriza kumwaza mphangwa mwacibisobiso.