Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 52

Phedzani Anango Toera Akwanise Kupirira M’midzidzi ya Nyatwa

Phedzani Anango Toera Akwanise Kupirira M’midzidzi ya Nyatwa

‘Leka kusiya kucita pinthu pyadidi kuna munthu anafunika iwe kucitira pinthu pyadidi, khala unakwanisa kum’phedza.’​—MIS. 3:27.

NYIMBO 103 Akulu a Mpingo Ndi Miyoni Mwa Anthu

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA a

1. Kazinji kene Yahova asatawira tani maphembero a atumiki ace?

 KODI imwe musapidziwa kuti Yahova anakwanisa kukuphatisirani toera kutawira phembero ya munthu unango? Imwe munakwanisa kucita pyenepi mwakukhonda tsalakana khala ndimwe nkulu wa mpingo, ntumiki wa kutumikira, mpainiya peno m’mwazi mphangwa. Imwe munakwanisambo kuphedza anango mwakukhonda tsalakana khala ndimwe m’phale, ntsikana, nkhalamba, m’bale peno mulongo. Munthu anafuna Yahova angakuphembani ciphedzo, kazinji kene Mulungu wathu asaphatisira akulu a mpingo na atumiki anango akukhulupirika toera ‘kubalangaza kakamwe’ munthu unoyu. (Akol. 4:11) Ndi mwai ukulu kuna ife kutumikira Yahova na abale athu munjira ineyi. Ife tinakwanisa kubalangaza abale na alongo athu pangaoneka utenda unathapulisa anthu azinji, cidengwa peno kutcingwa.

PHEDZANI ANANGO PANGAONEKA UTENDA

2. Thangwi yanji panango pinakhala pyakunentsa kuphedza anango mu ndzidzi wa utenda unathapulisa anthu azinji?

2 Pangaoneka utenda unathapulisa anthu azinji panango pinakhala pyakunentsa kuna ife toera kuphedzana. Mwacitsandzo, panango nee tinakwanisa kuenda kaona axamwali athu gopa kuthapula utenda unoyu. Panango tinafuna kucemera ale akuti nee ali na kobiri yakugula cakudya toera adzadye pabodzi na ife, mbwenye panango pinakhala pyakunentsa khala banja yathu ikuthabukambo. Ngakhale tenepo, ife tisafuna kuphedza abale na alongo athu, pontho Yahova asakomerwa kakamwe tingacita pyonsene pinakwanisa ife toera kuaphedza. (Mis. 3:27; 19:17) Mphapo tinacita tani pyenepi?

3. Tisapfundzanji na citsandzo ca akulu a mpingo a mu mpingo wa mulongo Desi. (Yeremiya 23:4)

3 Akulu a mpingo asafunika kucitanji? Khala ndimwe nkulu wa mpingo, dziwani mwadidi mabira. (Lerini Yeremiya 23:4.) Mulongo Desi adalongwa mu nsolo udamala alonga: “Kazinji kene akulu a mpingo a mu nsoka wanga wa basa ya m’munda akhamwaza mphangwa pabodzi na ine na anango, pontho ife tikhacedza pabodzi.” b Pidacita akulu a mpingo anewa pyaaphedza toera akwanise kuphedza Desi pidatoma utenda wa COVID-19 na mu ndzidzi udaferwa iye na abale ace thangwi ya utenda unoyu.

4. Akulu a mpingo akwanisa tani kuphedza Desi, pontho akulu a mpingo anango asapfundzanji na citsandzo ceneci?

4 Desi alonga: “Nakuti ndikhadadzolowerana kale na akulu a mpingo, pyakhala pyakukhonda nentsa kuna ine kuapanga pinthu pikhandidzudzumisa.” Akulu a mpingo asapfundzanji na citsandzo ceneci? Cedzerani abale na alongo anu mbadzati kugwerwa na nyatwa. Khalani akudzolowereka kuna iwo. Pangaoneka utenda unathapulisa anthu azinji, pontho mungacimwana kuacedzera m’manyumba mwawo, sakani njira zinango toera kuacedzera. Desi alonga: “Midzidzi inango akulu a mpingo akusiyana-siyana akhandimenyera ntokodzi peno kunditumizira mphangwa pa ntsiku ibodzi ene. Malemba akhandipanga iwo andiphedza kakamwe maseze ndikhaadziwa kale.”

5. Akulu a mpingo anadziwa tani nyatwa zinathimbana na abale na alongo, pontho anaaphedza tani?

5 Njira inango yakuti inakuphedzani toera kudziwa nyatwa zinathimbana na abale na alongo anu ndi kuacita mibvundzo mwacilemedzo. (Mis. 20:5) Kodi iwo ali na cakudya cakukwana, mitombwe, peno pinthu pinango? Kodi pisaoneka kuti iwo analuza basa yawo peno nee anakhala na kobiri yakukwana toera kulipa nyumba inakhala iwo? Khala mucisa cinakhala imwe mautongi asaphedza anthu, kodi iwo asafuna ciphedzo toera alonge na mautongi anewa? Desi apaswa pinthu pyakumanungo na Akristu andzace. Mbwenye ufuni udapangiza akulu a mpingo kuna iye na ciwangiso cidampasa iwo mukuphatisira Bhibhlya pyam’phedza kakamwe. Iye alonga: “Akulu a mpingo akhacita phembero pabodzi na ine. Maseze nee ndisakumbuka mafala akhalonga iwo, mbwenye ndisakumbuka mabvero akhali na ine. Pyenepi pikhali ninga Yahova ali kundipanga: ‘Iwe nee uli wekhene.’”​—Iza. 41:10, 13.

M’bale ali kutsogolera pfundziro ya Ncenjezi, pontho ali wakutsandzaya kubva mitawiro yakuwangisa ya abale na alongo ali mu Nyumba ya Umambo, kuphatanizambo m’bale wakuduwala wakuti ali kubvesera misonkhano mukuphatisira vidhyukonferensya (Onani ndima 6)

6. Abale na alongo mu mpingo anacitanji toera kuphedza anango? (Onani foto.)

6 Anango asafunika kucitanji? Ife tisadikhira kuti akulu a mpingo atsalakane abale na alongo mu mpingo. Mbwenye Yahova asafuna kuti ife tonsene tiwangisane unango na ndzace. (Agal. 6:10) Ngakhale ticite pinthu pyakucepa toera kuphedza ale anabva kupha, pyenepi pinaawangisa kakamwe. Mwanang’ono anakwanisa kutumiza tsamba peno cithundzithundzi toera kuwangisa m’bale. M’phale peno ntsikana anakwanisa kugula pinthu peno kucita pinthu pinango toera kuphedza mulongo. Anango mu mpingo anakwanisa kuphika cakudya toera kuenda kapasa m’bale peno mulongo anabva kupha. Mwandimomwene, pangaoneka utenda unathapulisa anthu azinji, onsene mu mpingo asafunika ciwangiso. Panango pakumala kwa misonkhano ife tinakwanisa kupitiriza kucedza na abale na alongo, mwakukhonda tsalakana khala ndi panyumba ya Umambo peno mukuphatisira vidhyukonferensya. Ngakhale akulu a mpingo asafunikambo kuwangiswa. Abale na alongo anango asatumiza mphangwa zakupereka takhuta kuna akulu a mpingo akuti kazinji kene asakhala na mabasa mazinji mu ndzidzi wa utenda unathapulisa anthu azinji. Mwandimomwene ndi pyadidi kakamwe tingacita pyonsene pinakwanisa ife toera ‘kupitiriza kubalangazana na kuwangisana.’​—1 Ates. 5:11.

PHEDZANI ANANGO ANGAGWERWA NA CIDENGWA

7. Ndi pinthu pipi pyakuti panango pinacitika pangaoneka cidengwa?

7 Cidengwa cinakwanisa kucinja umaso wa munthu mwakucimbiza kakamwe. Anthu anagwerwa na cidengwa panango analuza nyumba zawo ngakhale kuferwa na anyakufunika awo. Pinthu pyenepi pyakutsukwalisa pisacitikambo kuna abale na alongo athu. Mphapo tisafunika kucitanji toera kuaphedza?

8. Akulu a mpingo na misolo ya mabanja asafunika kucitanji cidengwa mbacidzati kucitika?

8 Akulu a mpingo asafunika kucitanji? Akulu a mpingo, phedzani abale na alongo toera akhunganyike mwanyapantsi cidengwa mbacidzati kucitika. Khalani na cinyindiro cakuti onsene mu mpingo asadziwa pinthu pinafunika iwo kucita toera akhale akutsidzikizika, pontho kuti anapita tani ncibverano na akulu a mpingo. Margaret adalongwa mu nsolo udamala alonga: “Akulu a mpingo athu acita khundu ya pyakufunika pa mpingo mbaticenjeza kuti mucisa cathu mbamudaoneka pontho moto. Iwo alonga kuti mautongi angatipanga kuti tibuluke peno tingaona kuti umaso wathu uli pangozwi tisafunika kubuluka mwakucimbiza.” Abale atipanga mphangwa zenezi pa ndzidzi wakuthema kakamwe, thangwi pidapita mwezi ubodzi mucisa cathu mwaoneka moto wakugopswa kakamwe. Mu ndzidzi wakulambira kwa banja, misolo ya mabanja inakwanisa kulonga pinthu pinafuna kucita m’bodzi na m’bodzi pa banja pangaoneka cidengwa. Imwe na ananu mungakhala akukhunganyika, pinadzakhala pyakukhonda nentsa kukhala akukhurudzika pangaoneka cidengwa.

9. Akulu a mpingo asafunika kucitanji cidengwa mbacidzati kucitika na pakumala kwa cidengwa?

9 Khala ndimwe muyang’aniri wa nsoka wa basa ya m’munda, khalani na cinyindiro cakuti muli na numero za abale a mu nsoka mwanu, pontho musadziwa mbuto zinakhala iwo cidengwa mbacidzati kucitika. Lembani numero zenezi, pontho mwakubwereza-bwereza sakani kudziwa khala iwo asapitiriza kuziphatisira. Mungacita pyenepi, pangaoneka cidengwa munakwanisa kupita ncibverano na m’mwazi mphangwa m’bodzi na m’bodzi toera kudziwa khala asafuna ciphedzo. Buluka penepo, imwe munadziwisa mwakucimbiza mbveranisi wa nsoka wa akulu a mpingo, pontho iye anadzapita ncibverano na muyang’aniri wa cisa. Abale anewa angaphata basa pabodzi, iwo anaphedza kakamwe abale na alongo awo. Muyang’aniri wa cisa wa Margaret amala maora 36 nee kugona. Iye akhaphata basa pabodzi na akulu a mpingo toera kupita ncibverano na kutsalakana abale na alongo akukwana 450 adaluza nyumba zawo thangwi ya moto. (2 Akor. 11:27) Natenepa abale na alongo onsene akwanisa kupaswa mbuto yakukhala.

10. Thangwi yanji akulu a mpingo asafunika kupitiriza kucedzera abale na alongo angagwerwa na cidengwa? (Juwau 21:15)

10 Akulu a mpingo ali na basa yakuwangisa abale na alongo mukuphatisira Bhibhlya na kuphedza ale akutsukwala. (1 Ped. 5:2) Pangaoneka cidengwa, akulu a mpingo asafunika kudziwa khala m’bale peno mulongo m’bodzi na m’bodzi ali mwadidi, ali na cakudya, cakubvala na pakukhala. Mbwenye m’miyezi mizinji, abale na alongo anapitiriza kufuna kuwangiswa mwauzimu na kubalangazwa. (Lerini Juwau 21:15.) M’bale Harold anatumikira ninga m’bodzi wa Komiti ya Filiali, pontho wakuti acedza na abale na alongo azinji adagwerwa na pidengwa alonga: “Pisakwata ndzidzi toera kuduwala pinthu pidacitika. Panango iwo anatoma pontho kukhala na umaso ukhali na iwo cidengwa mbacidzati kucitika, mbwenye anapitiriza kunyerezera anyakufunika awo adafa, pinthu pidaluza iwo peno nyatwa zidatamba iwo mu ndzidzi wa cidengwa. Manyerezero anewa panango anaacitisa kukhala akutsukwala. Mbwenye pyenepi nee pisabveka kuti iwo nkhabe cikhulupiro.”

11. Ndi pinthu pipi pyakuti mabanja asafunika kupitiriza kupicita?

11 Akulu a mpingo, phatisirani uphungu wakuti “lirani na ale analira.” (Aroma 12:​15) Abale na alongo adagwerwa na cidengwa asafunika kupaswa cinyindiro cakuti Yahova asaafuna, pontho Akristu andzawo asapitiriza kuafuna. Akulu a mpingo asafunika kuphedza mabanja toera apitirize kucita phembero, kupfundza Bhibhlya, kugumanika pa misonkhano na kumwaza mphangwa. Akulu a mpingo asafunikambo kuwangisa anyakubala toera aphedze anawo kuti aikhe manyerezero awo ku pinthu pyakuti nee pinafudzwa na cidengwa. Anyakubala, kumbusani ananu kuti Yahova ndzidzi onsene anakhala xamwali wawo, pontho anaaphedza. Kusiyapo pyenepi, apangeni kuti iwo anakwanisa kupitiriza kukhala na abale na alongo pa dziko yonsene yapantsi akuti ali dzololo toera kuaphedza.​—1 Ped. 2:17.

Kodi imwe munakwanisa kuperekeka toera kuphedza abale na alongo pangacitika cidengwa mucisa canu? (Onani ndima 12) e

12. Anango mu mpingo anaphedza tani pangaoneka cidengwa? (Onani foto.)

12 Anango asafunika kucitanji? Cidengwa cingacitika dhuzi na kunakhala imwe, bvundzani akulu a mpingo pinafunika imwe kucita toera kuphedza. Panango munatambira panyumba panu abale na alongo adaluza nyumba zawo, peno abale adabuluka mbuto zinango toera kudzaphedza abale adagwerwa na cidengwa. Panango munakwanisa kupereka cakudya na pinthu pinango kuna amwazi mphangwa adasowa. Mphapo khala cidengwa cacitika kutali na kunakhala imwe, munaphedza tani? Citani phembero thangwi ya abale na alongo adagwerwa na cidengwa. (2 Akor. 1:8-11) Imwe munakwanisambo kuaphedza mukucita pyakupereka toera kuphedzera basa yathu pa dziko yonsene yapantsi. (2 Akor. 8:2-5) Khala munakwanisa kuenda kumbuto idacitika cidengwa, phembani akulu a mpingo toera akupangeni pinthu pinafunika imwe kucita toera kaphedza. Khala imwe mwacemerwa toera kaphedza panango munafunika kupfundziswa mabasa akusiyana-siyana toera kuphatisirwa mwadidi.

PHEDZANI ABALE NA ALONGO TOERA APIRIRE KUTCINGWA

13. Ndi nyatwa zipi zinathimbana na abale na alongo athu m’madziko akuti basa yathu isakhondeswa?

13 M’madziko akuti basa yathu isakhondeswa, umaso wa abale na alongo usakhala wakunentsa kakamwe. Abale a m’madziko anewa asathimbanambo na nyatwa yakusowa kobiri, mautenda, pontho asaferwa na anyakufunika awo. Mbwenye thangwi ya kutcingwa, akulu a mpingo panango nee anakwanisa kuenda kaonana na abale na alongo anewa anafuna ciwangiso. Pyenepi pyacitikambo kuna Andrei adalongwa mu nsolo udamala. Mulongo m’bodzi wa mu nsoka wace wa basa ya m’munda akhathimbana na nyatwa yakusowa kobiri. Buluka penepo iye acita cidengwa na karu. Iye akhafunika kucitwa operasau kazinji kene, pontho nee mbadakwanisa kuphata basa. Mbwenye mwakukhonda tsalakana kutcingwa na utenda unathapulisa anthu azinji, abale acita pyonsene pidakwanisa iwo toera kum’phedza, pontho Yahova akhaona pyonsene pikhacitika.

14. Akulu a mpingo anapangiza tani kuti asanyindira Yahova?

14 Akulu a mpingo asafunika kucitanji? Andrei aphembera mbacita pikhakwanisa iye. Yahova atawira tani phembero yace? Iye akulumiza abale na alongo mu mpingo akuti mbadakwanisa kuphedza mulongo unoyu. Anango akhakwata mulongo unoyu mbaenda naye kunyumba yaungumi, anangombo akham’phedza na kobiri. Yahova aakulumiza toera kuphedza mulongo unoyu. Pontho apasa nkhombo kuwangisira kukhacita abale na alongo toera kuphedza mulongo unoyu. (Aheb. 13:16) Akulu a mpingo, khala basa yathu isatcingwa mu dziko inakhala imwe, phembani anango toera akuphedzeni. (Yer. 36:5, 6) Kusiyapo pyenepi, nyindirani Yahova. Iye anakuphedzani toera mukwanise kutsalakana abale na alongo athu.

15. Tinapitiriza tani kukhala akubverana na abale na alongo athu tingatcingwa?

15 Anango asafunika kucitanji? Tingatcingwa, panango tinafunika kusonkhana m’misoka ming’ono-ming’ono. Natenepa ndi pyakufunika kakamwe kukhala akubverana na abale na alongo athu. Thimbanani na Sathani, tayu unango na ndzace. Lekererani abale na alongo anu, pontho khazikisani ntendere mwakucimbiza. (Mis. 19:11; Aef. 4:26) Khalani dzololo toera kuphedzana unango na ndzace. (Tito 3:14) Ciphedzo cidapereka abale na alongo kuna mulongo akhafuna ciphedzo mu nsoka wawo wa basa ya m’munda, cacitisa kuti nsoka wawo ukhale wakuphatana kakamwe ninga banja.​—Masal. 133:1.

16. Mwakubverana na Akolose 4:3, 18, tinaphedza tani abale na alongo athu anatcingwa?

16 Abale na alongo athu azinji kakamwe asapitiriza kutumikira Yahova mwakukhonda tsalakana kutcingwa na mautongi. Anango mwa iwo afungirwa nkaidi thangwi ya cikhulupiro cawo. Ife tinakwanisa kucita phembero thangwi ya iwo na mabanja awo. Kusiyapo pyenepi, ife tinakwanisambo kucita phembero thangwi ya ale anaikha umaso wawo pangozwi toera kuphedza abale na alongo anewa. Thangwi iwo asawangisa abale na alongo anewa toera apitirize kutumikira Yahova, asaapasa pinthu pinafuna iwo, pontho asaatsidzikiza mu thando yakutongera miseru. c (Lerini Akolose 4:3, 18.) Lekani kuduwala kuti maphembero anu anakwanisa kuphedza abale na alongo anewa onsene.​—2 Ates. 3:1, 2; 1 Tim. 2:1, 2.

Munakhunganyika tani cincino pabodzi na banja yanu mbamudzati kutcingwa? (Onani ndima 17)

17. Munakhunganyika tani cincino mbamudzati kutcingwa?

17 Imwe na banja yanu munakwanisa kukhunganyika cincino mbamudzati kutcingwa. (Mabasa 14:22) Lekani kunyerezera pinthu pyonsene pyakuipa pinafuna kucitika. Mbwenye wangisani uxamwali wanu na Yahova, pontho phedzani ananu toera acitembo pibodzi pyene. Midzidzi inango mungakhala akudzudzumika, longani kuna Mulungu pyonsene pinakudzudzumisani. (Masal. 62:7, 8) Cedzani pabodzi na banja yanu mathangwi onsene anakucitisani kunyindira Yahova. d Pangacitika cidengwa, kukhunganyika kudacita imwe na kunyindira kwanu Yahova pinaphedza ananu toera akhale acipapo na akukhurudzika.

18. Ndi pinthu pipi pinadikhira ife?

18 Ntendere wa Mulungu usaticitisa kupibva kuti tiri akutsidzikizika. (Afil. 4:6, 7) Mukuphatisira ntendere unoyu, Yahova asatiphedza toera tikhale akukhurudzika mwakukhonda tsalakana mautenda, pidengwa na kutcingwa kwathu. Iye asaphatisira akulu a mpingo toera kuticedzera. Pontho apasa mwai ife tonsene toera kuphedzana unango na ndzace. Ife tinakwanisa kubandza ndzidzi wa ntendere uli na ife toera kukhunganyika mwanyapantsi mayesero makulu anafuna kuthimbana na ife kuphatanizambo “nyatwa ikulu.” (Mat. 24:21) Mu ndzidzi unoyu, ife tinadzafunika kukhala akukhurudzika na kuphedza anango toera acitembo pibodzi pyene. Mbwenye pakumala kwa nyatwa ikulu, ife nee tinadzathimbanabve na nyatwa, thangwi tinadzakhala na ntendere wakwenda na kwenda, ntendere ukhafuna Yahova kuti tikhale nawo kutomera kale.​—Iza. 26:3, 4.

NYIMBO 109 Tifunane na Ntima Onsene

a Kazinji kene Yahova asaphatisira atumiki ace akukhulupirika toera kuphedza ale anathimbana na nyatwa. Iye anakwanisa kuphatisira imwe toera kuwangisa abale na alongo anu. Natenepa tendeni tione kuti tinakwanisa tani kuphedza anango angathimbana na nyatwa.

b Madzina anango acinjwa.

c Tingalemba matsamba, ofesi ya filiali peno abale anatumikira ku ofesi ikulu nee anakwanisa kutumiza matsamba anewa kuna abale na alongo ali nkaidi.

d Onani nsolo wakuti: “Khunganyikani Cincino Toera Mukwanise Kupirira Pakutcingwa” mu Ncenjezi wa Julho wa 2019.

e FOTO TSAMBA 25: Banja ibodzi ikupereka cakudya kuna banja inango yakuti iri pa mbuto idathawira iwo pakumala kucitika cidengwa.