Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

Nsolo Wa Pfundziro 51

Kodi Imwe Musadziwa Mwadidi Yahova?

Kodi Imwe Musadziwa Mwadidi Yahova?

“Ale anadziwa dzina yanu anakukhulupirani; cipo munadzasiya ale anakusakani, imwe Yahova.”—MASAL. 9:10.

NYIMBO 56 Undimomwene Ukhale Muntima Mwanu

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *

1-2. Pinthu pidacitikira Angelito, pisatipfundzisanji?

KODI imwe mwakuzwa na anyakubala akuti ndi Mboni za Yahova? Khala ndi tenepo, kumbukani kuti imwe nee ndimwe xamwali wa Yahova basi ene thangwi anyakubalanu ndi axamwali ace. Mwakukhonda tsalakana khala anyakubala athu asatumikira Yahova peno nkhabe, m’bodzi na m’bodzi wa ife asafunika kuwangisa uxamwali wace na Yahova.

2 Onani citsandzo ca m’bale anacemerwa Angelito. Iye akuzwa pabanja ya Mboni za Yahova. Mbwenye mu ndzidzi ukhali iye m’phale nee akhali na uxamwali wakuwanga na Mulungu. Iye alonga: “Ine ndikhatumikira Yahova basi ene thangwi ndikhafuna kucita pikhacita anyakubalanga.” Natenepa, Angelito atonga kuleri Mafala a Mulungu na kuanyerezera mwacidikhodikho, pontho iye atoma kucita phembero kuna Yahova mwakukhonda phonya. Ndi maphindu api adakhala na iye? Angelito alonga: “Ndadzindikira kuti njira ibodzi toera kukhala na uxamwali wakuwanga na Babanga wakufunika Yahova, nee pisanyindira khala anyakubala ndi Mboni za Yahova.” Pinthu pidacitikira Angelito pisaticitisa kunyerezera mibvundzo yakufunika kakamwe: Ndi kusiyana kupi kulipo kwa kudziwa pinthu thangwi ya Yahova na kundziwa mwadidi? Pontho tisafunika kucitanji toera kudziwa mwadidi Yahova?

3. Ndi kusiyana kupi kulipo kwa kudziwa pinthu thangwi ya Yahova na kundziwa mwadidi?

3 Panango munthu ananyerezera kuti asadziwa Yahova thangwi yakudziwa dzina ya Mulungu peno pinthu pinalonga Iye na pinacita Iye. Mbwenye kudziwa Yahova pisaphataniza pinthu pizinji. Ife tisafunika kumala ndzidzi uzinji mbatipfundza thangwi ya Yahova na makhaliro ace akudzumatirisa. Natenepa tinakwanisa kubvesesa pinthu pinankulumiza toera kulonga na kucita pinthu. Pyenepi pinatiphedza kudziwa khala Yahova asakomerwa na maonero, pisankhulo na macitiro athu. Tingamala kubvesesa pinthu pinafuna Yahova kuna ife, tisafunika kucita pinthu mwakubverana na pidapfundza ife.

4. Kudinga pitsandzo pya m’Bhibhlya kunatiphedza tani?

4 Anthu anango panango anatisingirira thangwi tisafuna kutumikira Yahova, pontho iwo panango anatitcinga thangwi yakutoma kugumanika pa misonkhano. Mbwenye tinganyindira Yahova, iye cipo anadzatisiya. Cinyindiro ceneci cinadzatiphedza toera kukhala na uxamwali wakuwanga na Mulungu wakuti unadzapitiriza kwenda na kwenda. Kodi tinakwanisadi kudziwa mwadidi Yahova? Inde, tinakwanisa! Pitsandzo pya amuna akusowa ungwiro ninga Mose na Mambo Dhavidhi, pisapangiza kuti pyenepi ndi pyakukwanisika. Kudinga pinthu pidacita iwo kunatiphedza toera kutawira mibvundzo miwiri: Kodi amuna anewa adziwa tani Yahova? Pontho tinapfundzanji na citsandzo cawo?

MOSE AKHAONA “ULE WAKUTI NKHABE KUONEKA”

5. Mose asankhula kucitanji?

5 Mose asankhula kutumikira Mulungu. Pikhali Mose na pyaka 40, iye asankhula kukhala kukhundu ya atumiki a Mulungu akuti akhali Aizraeli, m’mbuto mwakudziwika ninga “mwana wa mwana wacikazi wa Farau.” (Aheb. 11:24) Mose akhonda kupaswa cidzo. Pikhatsidzikiza iye Aizraeli akuti akhali mu ubitcu ku Ejito, Mose akhadziwa kuti Farau mbadaipirwa kakamwe, thangwi Farau akhali mambo wamphambvu kakamwe, pontho Aejito akhamuona ninga mulungu. Pyenepi pisapangiza kuti Mose akhali na cikhulupiro cakuwanga, pontho akhanyindira Yahova. Cinyindiro ceneci ndico cidam’phedza toera kukhala na uxamwali wakuwanga na Yahova wakuti ndi wakwenda na kwenda.—Mis. 3:5.

6. Tisapfundzanji na citsandzo ca Mose?

6 Tisapfundzanji? Ninga Mose, tonsene tisafunika kucita cisankhulo: Kodi tinasankhula kutumikira Mulungu na kukhala kukhundu ya atumiki ace? Panango tisafunika kuwangisira toera kutumikira Mulungu, maseze titcingwe na anthu akuti nee asadziwa Yahova. Mbwenye tinganyindira Babathu wakudzulu, tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti iye anatiphedza.

7-8. Kodi Mose apitiriza kupfundzanji?

7 Mose apitiriza kupfundza pya makhaliro a Yahova na kucita cifuniro cace. Mwacitsandzo, Yahova pidaphemba iye Mose toera abuluse dzindza ya Aizraeli mu ubitcu ku Ejito, iye agopa mbapanga Yahova kazinji kene kuti nee mbadakwanisa kucita basa ineyi. Ntawiro wa Mulungu, ukhapangiza kuti iye akhambvera ntsisi, pontho akhabvesesa mabvero a Mose, mbamphedza. (Eks. 4:10-16) Ninga nkhombo, Mose akwanisa kucita cifuno ca Mulungu mu kupanga Farau mphangwa za kutonga kwa Mulungu. Buluka penepo, Mose aona Yahova mbaphatisira mphambvu yace pidapulumusa Iye Aizraeli mbafudza Farau na anyankhondo ace m’Bara Yakufuira.—Eks. 14:26-31; Masal. 136:15.

8 Pidamala Mose kubulusa Aizraeli mu Ejito, iwo atoma kudungunya. Ngakhale tenepo, Mose aona kupirira kukulu kwa Yahova mu ndzidzi ukhatsalakana Iye mbumba idabuluswa mu ubitcu. (Masal. 78:40-43) Mose aonambo kucepeseka kukulu kudapangiza Yahova pidacinja Iye manyerezero Ace mu ndzidzi udaphembwa Iye na Mose toera akhonde kufudza Aizraeli.—Eks. 32:9-14.

9. Mwakubverana na Ahebheri 11:27, uxamwali wa Mose na Yahova ukhali tani?

9 Mukupita kwa ndzidzi, uxamwali wa Mose na Yahova wadzakhala wakuwanga kakamwe mbakhala ninga akhaona Babace wakudzulu. (Lerini Ahebheri 11:27.) Toera kupangiza kuti uxamwali wawo ukhali tani, Bhibhlya isalonga: ‘Yahova akhalonga na Mose nkhope na nkhope, ninga pinacita munthu angalonga na ndzace.’—Eks. 33:11.

10. Tisafunika kucitanji toera kudziwa mwadidi Yahova?

10 Tisapfundzanji? Toera kudziwa mwadidi Yahova nee tisafunika basi ene kupfundza pya makhaliro ace, mbwenye tisafunika kucita cifuniro cace. Cifuniro ca Yahova lero ndi cakuti “anthu a mitundu yonsene apulumuswe, pontho adziwe mwadidi undimomwene.” (1 Tim. 2:3, 4) Njira ibodzi yakucita cifuniro ca Mulungu ndi kupfundzisa anango thangwi ya iye.

11. Thangwi yanji tinakwanisa kulonga kuti tingapfundzisa anango thangwi ya Yahova, tisan’dziwambo mwadidi?

11 Kazinji kene tingapfundzisa anango pya Yahova mu ndzidzi ubodzi ene tisadziwambo mwadidi Yahova. Mwacitsandzo, ife tinakwanisa kuona ntsisi za Yahova kuna anthu mu ndzidzi unatiphedza iye toera kugumana anthu anafuna kukhala axamwali ace. (Juw. 6:44; Mabasa 13:48) Ife tisakwanisambo kuona kuti Mafala a Mulungu ndi amphambvu thangwi asaphedza anyakupfundza athu a Bhibhlya toera kusiya misambo yakuipa na kucinja umaso wawo. (Akol. 3:9, 10) Pontho ife tisakwanisa kuona kupirira kwa Mulungu angapasa miyai anthu azinji ncisa cathu kuti apfundze thangwi ya iye toera adzapulumuswe.—Aroma 10:13-15.

12. Ninga pinapangizwa pa Eksodo 33:13, Mose aphembanji, pontho thangwi yanji?

12 Mose akhalemedza uxamwali wace na Yahova. Maseze Mose akhadamala kucita mabasa amphambvu mu dzina ya Yahova, mwacilemedzo iye aphemba Yahova toera andziwe mwadidi. (Lerini Eksodo 33:13.) Mose akhali na pyaka pyakupiringana 80 mudacita iye phembo ineyi, mbwenye iye akhadziwa kuti akhafunika kupfundza pya Babace wakufunika wakudzulu.

13. Ndi njira ipi ibodzi yakuti tinapangiza kuti tisalemedza uxamwali wathu na Mulungu?

13 Tisapfundzanji? Mwakukhonda tsalakana khala tiri na pyaka pizinji mbatikatumikira Yahova, ife tisafunika kulemedza uxamwali wathu na Yahova. Natenepa njira ibodzi yakuti tinapangiza kuti tisalemedza uxamwali wathu na Mulungu ndi kucedza na iye kubulukira m’phembero.

14. Thangwi yanji phembero ndi yakufunika toera kupfundza pya Mulungu?

14 Khala musafuna kucita uxamwali na munthu unango, musafunika kucedza naye kazinji kene. Munjira ibodzi ene, khala musafuna kucita uxamwali wa ponda ndipondembo na Mulungu, musafunika kucita phembero kazinji kene kuna iye, pontho nee musafunika kugopa kumpanga pinanyerezera imwe na mabvero anu. (Aef. 6:18) Krista anakhala ku Turquia alonga: “Ufuni wanga kuna Yahova na kun’nyindira kwanga kusathimizirika mu ndzidzi unalonga ine manyerezero anga kuna iye kubulukira m’phembero mbandiona ciphedzo cace. Kuona njira inatawira Yahova maphembero anga, kwandiphedza toera kuona Yahova ninga Baba na Xamwali wanga.”

MUNTHU ADACITA PINAFUNA NTIMA WA YAHOVA

15. Yahova alonganji thangwi ya Mambo Dhavidhi?

15 Mambo Dhavidhi abalwa mu dzindza yakuti ikhalambira Yahova Mulungu. Mbwenye Dhavidhi nee akhalambira Yahova basi ene thangwi anyakubalace akhalambirambo Yahova. Iye akulisa ekha uxamwali wace na Mulungu, pontho Yahova akhanfuna kakamwe. Yahova alonga Dhavidhi ninga ‘munthu anacita pinafuna ntima Wace.’ (Mabasa 13:22) Kodi Dhavidhi akwanisa tani kukhala na uxamwali wakuwanga na Yahova?

16. Dhavidhi apfundzanji thangwi ya Yahova mukuyang’ana pinthu pidacita iye?

16 Dhavidhi apfundza pya Yahova kubulukira mu pinthu pidacita iye. Pikhali iye m’phale, Dhavidhi amala midzidzi mizinji ntsanga mbakatsalakana mabira a babace. Panango ndi ndzidzi unoyu udatoma iye kunyerezera mwacidikhodikho pinthu pidacita Yahova. Mwacitsandzo, mu ndzidzi ukhayang’ana Dhavidhi kudzulu na masiku, iye nee akhaona nyenyezi zizinji basi, mbwenye akhaonambo pinthu pizinji kakamwe pyakuti pyamphedza toera kudzindikira makhaliro a Ule adacita pyenepi. Natenepa, Dhavidhi alemba: ‘Kudzulu kuli kubvekesa mbiri ya Mulungu, thambo iri kupangiza basa ya manja ace.’ (Masal. 19:1, 2) Pikhanyerezera Dhavidhi njira idacitwa anthu, iye aona kuti Yahova ndi wa udziwisi kakamwe. (Masal. 139:14) Pikhayesera Dhavidhi kubvesesa mabasa adacita Yahova, adzindikira kuti Yahova ndi wankulu kakamwe kupiringana iye.—Masal. 139:6.

17. Tinapfundzanji tinganyerezera mwacidikhodikho pinthu pidacita Yahova?

17 Tisapfundzanji? Khalani na ndzidzi wakuyang’ana mwadidi pinthu pidacita Mulungu. Lekani kukomerwa basi ene thangwi muli n’dziko yakubalika idacita Yahova; mbwenye komerwani na pinthu pidacita iye. Ntsiku zonsene nyerezerani mwacidikhodikho kuti munapfundzanji thangwi ya Yahova kubulukira mu pinthu pidacita iye ninga miti, pinyama na anthu. Natenepa ntsiku zonsene munapfundza pinthu pizinji thangwi ya Babanu waufuni. (Aroma 1:20) Pontho munadzaona kuti ufuni wanu kuna iye unathimizirika kakamwe.

18. Mwakubverana na Masalmo 18, Dhavidhi adzindikiranji?

18 Dhavidhi adzindikira kuti akhaphedzwa na Yahova. Mwacitsandzo, mu ndzidzi udatsidzikiza Dhavidhi mabira a babace toera akhonde kulumwa na nkhalamu, pontho na ditiringwe peno ursu, iye adzindikira kuti ndi Yahova adamphedza toera kupha pinyama pyenepi pyamphambvu kakamwe. Pidakunda iye nyankhondo wamphambvu Goliati, Dhavidhi aona pakweca kuti ndi Yahova adam’phedza. (1 Sam. 17:37) Pontho pidakwanisa iye kuthawa Mambo wabibvu Sauli, Dhavidhi adzindikira kuti adampulumusa ndi Yahova. (Masal. 18, mafala akutoma) Mbidakhala Dhavidhi akhali wakudzikuza, panango mbadanyerezera kuti iye acita pyenepi na mphambvu zace. Mbwenye Dhavidhi akhali wakucepeseka, natenepa adzindikira kuti iye akhaphedzwa na Yahova.—Masal. 138:6.

19. Tisapfundzanji na citsandzo ca Dhavidhi?

19 Tisapfundzanji? Tisafunika kucita pizinji kupiringana basi ene kuphemba ciphedzo ca Yahova. Tisafunikambo kudzindikira ndzidzi na njira inatiphedza iye. Tingakhala akucepeseka, tinadzindikira kuti ife nee tisakwanisa kucita pinthu pyonsene na mphambvu zathu, pontho tinadzindikira kuti ndi Yahova asatiphedza toera kucita pinthu pinacimwana ife. Pontho ndzidzi onsene unaona ife ciphedzo ca Yahova, uxamwali wathu na iye usakhala wakuwanga. M’bale Isaac, anakhala ku Fiji wakuti asatumikira Yahova mu pyaka pizinji aona undimomwene unoyu. Iye alonga: “Ndinganyerezera kuti umaso wanga ukhali tani, ndisaona kuti Yahova asandiphedza kubulukira padatoma ine kupfundza Bhibhlya mpaka lero. Natenepa ndisaona kuti Yahova ndi wandimomwene kwa ine.”

20. Tisapfundzanji thangwi ya uxamwali wa Dhavidhi na Mulungu?

20 Dhavidhi atowezera makhaliro a Yahova. Yahova aticita na luso yakutowezera makhaliro ace. (Gen. 1:26) Tingapfundza kakamwe pya makhaliro a Yahova, pinakhala pyakukhonda nentsa kutowezera makhaliro ace. Dhavidhi akhadziwa mwadidi Babace wakudzulu, natenepa iye antowezera pakutsalakana anango. Onani citsandzo cibodzi. Dhavidhi adawira Yahova pidacita iye upombo na Bhatisebha buluka penepo mbaphesa mamunace. (2 Sam. 11:1-4, 15) Mbwenye Yahova abvera ntsisi Dhavidhi, mamuna wakuti akhabvera ntsisi anthu anango. Nakuti Dhavidhi akhali na uxamwali wadidi na Yahova, Aizraeli akhanfuna kakamwe, pontho Yahova aphatisira citsandzo cace kuna amambo anango a Izraeli.—1 Ama. 15:11; 2 Ama. 14:1-3.

21. Mwakubverana na Aefesi 4:24 na 5:1, ndi nkhombo zipi zinatambira ife tingakhala “akutowezera Mulungu”?

21 Tisapfundzanji? Tisafunika kukhala “akutowezera Mulungu.” Kucita pyenepi nee kusaphindulisa ife basi, mbwenye kusatiphedzambo toera kudziwa mwadidi Mulungu. Tingatowezera makhaliro a Mulungu, tisapangizambo kuti ndife anace.—Lerini Aefesi 4:24; 5:1.

SAKANI KUDZIWA MWADIDI YAHOVA

22-23. Ninji pinafuna kudzacitika tingaphatisira pinapfundza ife thangwi ya Yahova?

22 Ninga pidaona ife, tinakwanisa kupfundza pya Yahova kubulukira mu pinthu pidacita iye na m’Mafalace, Bhibhlya. M’bhibhlya muli na pitsandzo pizinji pya atumiki akukhulupirika a Mulungu akuti tinakwanisa kuatowezera, ninga Mose na Dhavidhi. Yahova acita khundu yace. Ife tisafunikambo kucita khundu yathu mbatipfundza pizinji thangwi ya iye.

23 Ife nee tinadzasiya kupfundza pya Yahova. (Koel. 3:11) Cinthu cakufunika kakamwe, nee ndi kudziwa pizinji pya iye, mbwenye ndi pinacita ife thangwi ya kundziwa. Tingaphatisira pinapfundza ife, pontho tingayesera kutowezera Babathu waufuni, iye anapitiriza kukhala cifupi na ife. (Tiya. 4:8) Kubulukira m’Mafalace, iye asatipasa cinyindiro cakuti cipo anadzasiya ale anansaka.

NYIMBO 80 “Yeserani Muone Kuti Yahova Ndi Wadidi”

^ ndima 5 Anthu azinji asakhulupira kuti Mulungu alipo, mbwenye mwandimomwene iwo nkhabe kundziwa. Pisabvekanji kudziwa Yahova, pontho tinapfundzanji kubulukira ku citsandzo ca Mose na Mambo Dhavidhi thangwi ya kuwangisa uxamwali wawo na Iye? Mibvundzo ineyi inatawirwa mu nsolo uno.