MWAKUKHONDA penula, imwe musapereka takhuta thangwi ya miyoni yonsene idakupasani Yahova, kuphatanizambo muoni wakusankhula kuti munaphatisira tani miyoni ineyi. Bhibhlya isalonga kuti vinyu ndi muoni udatipasa Mulungu. Pontho iyo isalonga: “Cakudya ndi toera kutsandzayisa munthu, pontho vinyu isacitisa umaso wa munthu kukhala wakutsandzaya.” (Ekle. 10:19; Mas. 104:15) Mbwenye panango mwaona kuti anthu anango asatamba nyatwa thangwi ya pyakumwa pyakuledzeresa. Kusiyapo pyenepi, anthu pa dziko yonsene ali na maonero akusiyana thangwi ya pyakumwa pyakuledzeresa. Mphapo ninji cinafuna kuphedza Akristu toera kucita pisankhulo pyadidi thangwi ya pyakumwa pyakuledzeresa?

Mwakukhonda tsalakana kunakhala ife peno njira idakuzwa ife, tisafunika kunyindira uphungu wa Yahova tayu wa anthu. Tingacita pyenepi, tinakhala akutsandzaya kakamwe.

Panango imwe mwaona kuti anthu azinji mu dziko asamwa kakamwe, pontho asamwa kazinji kene. Anango asamwa, thangwi asanyerezera kuti pisaaphedza kupibva mwadidi. Anangombo asamwa toera aduwale nyatwa zawo. M’mbuto zinango, anthu anamwa kakamwe asaoniwa kuti ndi amphambvu peno maxaxa.

Mbwenye ife Akristu tisatowezera uphungu wadidi wa Nciti wathu waufuni. Mwacitsandzo, Yahova asalonga pya ngozwi yakumwa mwakupiringana midida. Panango mwaleri kale Misangani 23:29-35 inafokotoza mwadidi pya munthu wakuledzera na nyatwa zinatamba iye. a Daniel, nkulu wa mpingo wa ku Europa asakumbuka kuti umaso wace ukhali tani mbadzati kukhala Nkristu. Iye alonga: “Ndikhamwa kakamwe pyakumwa pyakuledzeresa, pontho pyenepi pikhandicitisa kuti nditambe nyatwa zizinji. Mpaka pano ndingakumbuka pyenepi, pisandipha.”

Kodi Akristu anaphatisira tani mwadidi ufulu wawo wakusankhula, toera acalire nyatwa zinabwera thangwi ya kumwa kakamwe pyakumwa pyakuledzeresa? Cinafuna kutiphedza ndi kutawirisa kuti uphungu wa Mulungu utsogolere manyerezero athu na pinthu pinacita ife.

Tendeni tione pinalonga Bhibhlya thangwi ya pyakumwa pyakuledzeresa, na mathangwi mangasi anacitisa anthu kumwa.

Bhibhlya, nee isakhondesa kumwa pyakumwa pyakuledzeresa mwakukhonda piringana midida. Pontho iyo isatawira kuti kumwa vinyu kusatsandzayisa. Iyo isalonga: “Kadye cakudya cako mwakutsandzaya, pontho kamwe vinyu yako na ntima wakukomerwa.” (Ekle. 9:7) Yezu na atumiki anango akukhulupirika a Yahova, midzidzi inango akhamwa vinyu.—Mat. 26:27-29; Luka 7:34; 1 Tim. 5:23

Mbwenye Bhibhlya isabvekesa mwadidi kusiyana kwa kumwa pang’ono pyakumwa pyakuledzeresa na kuledzera. Iyo isalonga: “Lekani kuledzera na vinyu.” (Aef. 5:18) Pontho isalongambo kuti “anyakuledzera . . . nkhabe kudzapita mu Umambo wa Mulungu.” (1 Akor. 6:10) Pisaoneka pakweca kuti Yahova asaipirwa na kumwa kakamwe na kuledzera. Natenepa, m’mbuto mwakutowezera maonero a anthu, tisafunika kucita pisankhulo mwakubverana na pinakomerwa na Mulungu.

Anthu anango asanyerezera kuti anakwanisa kumwa pyakumwa pyakuledzeresa pizinji mbakhonda kuledzera. Mbwenye pyenepi ndi pyakugopswa kakamwe. Bhibhlya isalonga kuti “kukhala mabitcu a vinyu” kunakwanisa kucitisa munthu kucita madodo makulu na kudawira Yahova. (Tito 2:3; Mis. 20:1) Yezu acenjeza kuti “kumwa kakamwe” kunakwanisa kupingiza munthu kupita mu dziko ya Mulungu. (Luka 21:34-36) Mphapo ninji pinafuna kuphedza  Nkristu toera kucalira nyatwa zakuti zisaoneka thangwi ya pyakumwa pyakuledzeresa?

Ndi pyakugopswa kutawirisa kuti njira idakuzwa ife ikhuye munaonera ife pyakumwa pyakuledzeresa. Ninga Akristu tisafuna kucita pinthu pyakuti pinatsandzayisa Yahova, ngakhale pakudya na pakumwa. Kucita pyenepi kusapangiza kuti ndife audziwisi. Bhibhlya isatikumbusa: “Mwakukhonda tsalakana khala muli kudya, muli kumwa peno mukucita cinthu cinango, citani pinthu pyonsene munjira yakuti inapasa mbiri Mulungu.” (1 Akor. 10:31) Tendeni tione mibvundzo na midida ya Bhibhlya inafunika ife kukumbuka:

Kodi ndisamwa toera anango andifune? Lemba ya Eksodho 23:2 isalonga: “Leka kucita pinthu pyakuipa basi ene thangwi anthu azinji asacitambo pyenepi.” Pa vesi ineyi, Yahova akhacenjeza Aizraeli kuti akhonde kutowezera anthu akuti akhacita pinthu pyakuti nee pikhankomeresa. Uphungu unoyu usaphedzambo Akristu a ntsiku zathu. Tingatawirisa kuti maonero a anango akhuye manyerezero athu, na pisankhulo pyathu thangwi ya pyakumwa pyakuledzeresa tinafudza uxamwali wathu na Yahova, pontho tinacimwana kutowezera midida yace.—Aroma 12:2.

Kodi ndisamwa pyakumwa pyakuledzeresa toera anthu aone kuti ndine wamphambvu? M’mbuto zinango anthu asaona kuti kumwa kakamwe na kazinji kene pyakumwa pyakuledzeresa nee ndi pyakuipa. (1 Ped. 4:3) Mbwenye onani uphungu wadidi kakamwe unagumanika pa 1 Akorinto 16:13: “Khalani dzololo, khalani akuwanga mu cikhulupiro, khalani acipapo, khalani amphambvu.” Kodi pyakumwa pyakuledzeresa pisaphedza munthu toera kukhala wamphambvu? Ntawiro ndi wakuti nkhabe. Pyakumwa pyakuledzeresa pisacitisa munthu kukhala wakuneta, pontho nee asakwanisa kunyerezera mwadidi na kucita pinthu mwandzeru. Natenepa kumwa kakamwe pyakumwa pyakuledzeresa kusapangiza kuti munthu ndi wakusowa mphambvu, tayu wamphambvu. Lemba ya Izaiya 28:7, isalonga kuti anthu anakwatika na pyakumwa pyakuledzeresa asadzedzereka, pontho asadodomeka.

Mphambvu yandimomwene isabulukira kuna Yahova. Pontho munthu wamphambvu asakhala dzololo, pontho na cikhulupiro cakuwanga. (Mas. 18:32) Toera pyenepi pikwanisike, tisafunika kupitiriza kukhala m’maso na kusankhula mwandzeru pinafuna ife kucita toera tikhonde kufudza uxamwali wathu na Yahova. Yezu pikhali iye pa dziko yapantsi apangiza kuti ndi wamphambvu, pontho anthu azinji  akhamulemedza thangwi iye akhali wacipapo, pontho akhali dzololo toera kucita pinthu pyadidi.

Kodi ndisamwa toera ndiduwale nyatwa zanga? Nyamasalmo unango aphatisirwa na Mulungu toera kulemba kuti: “Pidakundwa ine na kupswipa ntima, imwe [Yahova] mwandibalangaza mbandikhala wakukhurudzika.” (Mas. 94:19) Mungathimbana na nyatwa yakuti isakudzudzumisani, nyindirani Yahova, tayu pyakumwa pyakuledzeresa. Njira yadidi yakucita pyenepi, ndi kucita phembero kazinji kene kuna Yahova. Pontho anthu azinji adzindikira kuti kusaka uphungu wa anthu akuti ali na uxamwali wakuwanga na Yahova mu mpingo, pisaphedza. Mwandimomwene, munthu angamwa pyakumwa pyakuledzeresa toera aduwale nyatwa zace, pinancitisa kuti asowe mphambvu yakucita pinthu pyadidi. (Oze. 4: 11) Daniel adalongwa pakutoma alonga: “Ine ndikhadzudzumika kakamwe na nyatwa, pontho ndikhapasika mulando. Na thangwi ineyi, ndikhamwa toera kuduwala nyatwa zanga. Mbwenye nyatwa zanga zikhathimizirika, pontho anthu akhasiya kucedza na ine, kusiyapo pyenepi nee akhandilemedza.” Mphapo ninji cidaphedza Daniel? Iye alonga: “Ndadzindikira kuti ndikhafunika kunyindira Yahova, tayu pyakumwa pyakuledzeresa. Pakumalisa, ndadzakwanisa kukunda nyatwa zanga.” Undimomwene ndi wakuti Yahova ndzidzi onsene ali dzololo toera kutiphedza ngakhale kuti nyatwa zathu zioneke ninga nee zinamala.—Afil. 4:6, 7; 1 Ped. 5:7.

Khala midzidzi inango musamwa pyakumwa pyakuledzeresa, pinakhala mwadidi kunyerezera thangwi ya pyenepi, mbamucitika mibvundzo iyi: ‘Kodi xamwali wanga peno munthu wa m’banja yanga adungunya kale thangwi ya njira inamwa ine?’ Khala ntawiro ndi inde, pyenepi pisapangiza kuti mwatoma kukhala na nsambo wakuipa, mbwenye imwe nee mukudzindikira. ‘Kodi ndisamwa kakamwe kupiringana kale?’ Khala ntawiro ndi inde, pyenepi pisapangiza kuti ngakhale cincino nee ndimwe nyamwera, mbwenye mukutoma kukhala nyamwera. ‘Kodi ndisakwanisa kumala ntsiku zingasi peno ntsiku zizinji nee kumwa?’ Khala ntawiro ndi inde, pyenepi pisapangiza kuti mwatoma kukhala na nsambo wakumwa peno mwatoma kukhala nyamwera. Natenepa, panango munafuna ciphedzo ca dotoro toera musiye kumwa.

Nakuti kumwa pyakumwa pyakuledzeresa kusabweresa nyatwa zizinji, Akristu anango asasankhula  kukhonda pyawo kumwa. Anango nee asamwa pyakumwa pyakuledzeresa thangwi nee asakomerwa napyo. Pinakhala mwadidi kakamwe kuna ife, tingalemedza cisankhulo ca abale athu mbatikhonda kuasandika angakhonda kumwa pyakumwa pyakuledzeresa.

Panango imwe mwasankhula kukhazikisa madire toera mukhonde kumwa mwakupiringana midida. Peno munakwanisa kuona kuti musamwa kangasi. Panango kabodzi pa sumana peno pang’ono mu ndzidzi wakudya. Anango asaona kuti nee ndi pyadidi kumwa mitundu inango ya pyakumwa pyakuledzeresa. Mwacitsandzo, kumwa basi ene vinyu peno serveja, tayu pyakumwa pyamphambvu kakamwe peno pyakubvungazwa. Mungakhazikisa madire anewa, pinakhala pyakukhonda nentsa kuaphatisira mu ndzidzi unamwa imwe. Nkristu wakukola mwauzimu anakhazikisa madire anewa, nee asafunika kukhala na manyadzo thangwi ya pinthu pinafuna kunyerezera anango.

Pakucita pisankhulo thangwi ya pyakumwa pyakuledzeresa, tisafunikambo kunyerezera mabvero a anango. Lemba ya Aroma 14:21 isalonga: “Mphyadidi kukhonda kudya nyama peno kumwa vinyu, peno kucita cinthu cinango cakuti cinagwegwedusa mʼbale wako.” Kodi tinaphatisira tani uphungu unoyu? Tisafunika kupangiza ufuni. Tingaona kuti m’bale anatsukwala tingamwa pyakumwa pyakuledzeresa, pinakhala mwadidi kukhonda kumwa thangwi ya iye. Munjira ineyi, ife tinapangiza kuti tisadzudzumika na anango, pontho tisaalemedza. Tinapangizambo kuti nee tisacita pinakomerwa na ife basi, mbwenye pinakomerwambo na andzathu.—1 Akor. 10:24.

Mautongi asaperekambo mitemo thangwi ya pyakumwa pyakuledzeresa, pontho Akristu asafunika kutowezera mitemo ineyi. Mitemo ineyi panango inalonga pyaka pinafunika kukhala na munthu toera atome kumwa pyakumwa pyakuledzeresa, kukhondesa kumwa khala munthu akutekenya, peno khala munthu akuphatisira ntundu unango wa ntcini.—Aroma 13:1-5.

Yahova atipasa miyoni yadidi kakamwe, ubodzi mwa miyoni ineyi ndi ufulu wakusankhula kuti tinaphatisira tani miyoni ineyi. Pyenepi pisaphataniza ufulu wakusankhula pinafuna ife kudya na kumwa. Mwakukhonda penula ife tisapereka takhuta thangwi ya ufulu wakusankhula uli na ife. Pontho tingacita pisankhulo pyakuti pisakomeresa Yahova, tinapangiza kuti tisapereka takhuta thangwi ya muoni unoyu.