NSOLO WA PFUNDZIRO 49
NYIMBO 147 Pikiro ya Umaso Wakukhonda Mala
Musafunika Kucitanji Toera Kukhala na Umaso Wakukhonda Mala?
“Munthu anadzindikira Mwana mbanʼkhulupira, [anadzagumana] umaso wakukhonda mala.”—JUW. 6:40.
PINAFUNA IFE KUPFUNDZA
Tinaona nkhombo zinafuna kukhala na Akristu akudzodzwa na mabira anango thangwi ya ntsembe ya Yezu Kristu.
1. Thangwi yanji anthu anango nee asakhulupira kuti ndi pyakukwanisika kukhala m’maso kwenda na kwenda?
ANTHU azinji asadya cakudya cadidi, pontho asayesera kucita exercício ndzidzi onsene toera akhale na ungumi wadidi. Mbwenye kucita pyenepi nee kusaaphedza toera kukhala na umaso wakukhonda mala. Panango iwo asanyerezera kuti nee pinakwanisika kukhala na umaso wakukhonda mala. Mbwenye Yezu alonga kuti ndi pyakukwanisika kukhala na “umaso wakukhonda mala” ninga pinalongwa pa Juwau 3:16 na 5:24.
2. Kodi bukhu ya Juwau kapitulu 6 isalonganji thangwi ya umaso wakukhonda mala? (Juwau 6:39, 40)
2 Ntsiku inango, Yezu acita cirengo ca kunjipisa mikate na ntsomba mbadyesa anthu azinji. a Pyenepi pikhali pyakudzumisa, mbwenye pidalonga iye mangwana mwace pikhali pyakudzumisa kakamwe. Mwinji wantowera ku Kafarnau, dhuzi na bara ya Galileya, pontho kweneko, iye aapanga kuti anthu mbadalamuswa muli akufa mbatsandzaya na umaso wakukhonda mala. (Lerini Juwau 6:39, 40.) Nyerezerani kuti pyenepi pisabvekanji kuna axamwali anu na abale anu adamala kufa. Mafala a Yezu asapangiza kuti anthu azinji adamala kufa anadzalamuswa, pontho imwe pabodzi na iwo munadzatsandzaya na umaso kwenda na kwenda. Mbwenye mafala adalonga Yezu m’mavesi anango a kapitulu 6 akhali akunentsa toera kuabvesesa kuna anthu azinji, pontho ndi pyakunentsa kuna anthu azinji lero. Tendeni tione kuti Yezu alonganji.
3. Mwakubverana na Juwau 6:51, ninji pidalonga Yezu thangwi ya iye?
3 Mwinji wa anthu ku Kafarnau waona kulandana kwa mikate ya sevadha idaphatisira Yezu toera kuadyesa na mana adapereka Yahova kuna ambuyawo. Mwandimomwene, Bhibhlya isacemera mana nkate peno cakudya “cikhabuluka kudzulu.” (Mas. 105:40; Juw. 6:31) Pa ulendo unoyu Yezu aphatisira mana, cinthu cakuti anthu akhacidziwa mwadidi toera kuapfundzisa cinthu cakufunika kakamwe. Maseze mana aperekwa na Mulungu mwacirengo, ale adaadya, mukupita kwa ndzidzi adzafa. (Juw. 6:49) Mbwenye Yezu alonga kuti iye ndi “nkate wandimomwene wakudzulu,” “nkate wa Mulungu,” na “nkate wa umaso.” (Juw. 6:32, 33, 35) Yezu alonga kusiyana kwa mana na iye. Iye alonga: “Ine ndine nkate wa umaso udabuluka kudzulu. Munthu anadya nkate unoyu anakhala mʼmaso kwenda na kwenda.” (Lerini Juwau 6:51.) Ayuda nee abvesesa pyenepi. Iwo nee akhabvesesa kuti thangwi yanji Yezu alonga kuti ndi nkate udabuluka kudzulu, “nkate” wakuti ndi wadidi kakamwe kupiringana mana adapereka Mulungu mwacirengo kuna ambuyawo. Buluka penepo, Yezu aapanga: “Nkate unafuna kupereka ine ndi manungo anga.” Kodi Yezu akhafuna kulonganji? Ndi pyakufunika kakamwe kuna ife kubvesesa pyenepi, thangwi ntawiro usapangiza kuti ife pabodzi na anthu anafuna ife, tinakwanisa kukhala m’maso kwenda na kwenda. Tendeni tione kuti Yezu akhafuna kulonganji na pyenepi.
NKATE UNAPASA UMASO NA MANUNGO ACE
4. Thangwi yanji anthu anango adzudzumika na pidalonga Yezu?
4 Anango mwa ale akhabvesera Yezu adzudzumika pidaapanga iye kuti nkate ukhafunika iwo kudya ndi ‘manungo ace akuti mbadaapereka toera anthu agumane umaso.’ Panango iwo akhanyerezera kuti iye akhafuna kuapasa manungo ace andimomwene toera adye. (Juw. 6:52) Mbwenye Yezu aapanga cinthu cinango cakuti caadzudzumisa kakamwe. Iye alonga: “Mungakhonda kudya manungo a Mwana wa munthu, mbamukhonda kumwa ciropa cace, imwe nee munadzakhala na umaso.”—Juw. 6:53.
5. Thangwi yanji tiri na cinyindiro cakuti Yezu nee akhafuna kulonga kuti anthu akhafunika kumwa ciropa cace candimomwene?
5 Mu ntsiku za Nowa, Mulungu akhondesa anthu kudya ciropa. (Gen. 9:3, 4) Mukupita kwa ndzidzi, Yahova apanga pontho Aizraeli toera akhonde kudya ciropa. Munthu angadya ciropa ‘akhafunika kuphiwa.’ (Lev. 7:27) Yezu apfundzisa Ayuda kuti akhafunika kubvera Mwambo udaapasa Mulungu mukuphatisira Mose. (Mat. 5:17-19) Natenepa, iye nee mbadaphemba Ayuda anewa toera kudya manungo ace andimomwene peno kumwa ciropa cace candimomwene. Na mafala anewa, Yezu akhafuna kupfundzisa anthu kuti anagumana tani “umaso wakukhonda mala.”—Juw. 6:54.
6. Thangwi yanji tinakwanisa kulonga kuti mafala adalonga Yezu thangwi ya kudya manungo ace na kumwa ciropa cace akhali akuphiphirisa?
6 Kodi Yezu akhafuna kulonganji? Yezu akhalonga munjira yakuphiphirisa, ninga pidacita iye pakutoma pidalonga iye na nkazi wa ku Samariya. Iye alonga: “Munthu anamwa madzi anafuna kumpasa ine, cipo anadzakhala pontho na nyota, mbwenye madzi anafuna kumpasa ine anadzakhala muna iye ninga mphuno ya madzi toera kumpasa umaso wakukhonda mala.” (Juw. 4:7, 14) b Yezu nee akhafuna kulonga kuti nkazi wa ku Samariya mbadakhala na umaso wakukhonda mala basi ene mbadamwa madzi andimomwene. Munjira ibodzi ene, Yezu nee akhalonga kuti anthu akhacedza na iye ku Kafarnau mbadakhala na umaso wakukhonda mala angadya manungo ace na kumwa ciropa cace candimomwene.
ULENDO UNANGO UDAPHATISIRA YEZU MAFALA MABODZI ENE
7. Anthu anango asalonganji thangwi ya mafala a Yezu anagumanika pa Juwau 6:53?
7 Anthu a mauphemberi anango asalonga kuti mafala a Yezu anagumanika pa Juwau 6:53 analonga thangwi ya kudya manungo na kumwa ciropa cace asabverana na Cakudya Cancidodo ca Mbuya, thangwi iye aphatisira mafala akulandana. (Mat. 26:26-28) Iwo asalonga kuti anthu onsene anagumanika pa Cakudya Cancidodo ca Mbuya, anakwanisa kudya nkate na kumwa vinyu. Kodi unoyu ndi undimomwene? Ndi pyakufunika kakamwe kuna ife kudziwa ntawiro wa mbvundzo unoyu, thangwi pyaka pyonsene anthu azinji kakamwe pa dziko yonsene asagumanika pabodzi na ife pa Cikumbuso. Cincino tendeni tione kusiyana kwa mafala adalonga Yezu pa Juwau 6:53 na mafala adalonga iye mu ndzidzi wa Cakudya Cancidodo ca Mbuya.
8. Mafala adalonga Yezu asiyana tani? (Onanimbo mafoto.)
8 Tendeni tione kusiyana kwa mafala anewa adaphatisira Yezu. Cakutoma, ndi mu ndzidzi upi, pontho ndi kupi kudalonga Yezu mafala anagumanika pa Juwau 6:53-56? Iye alonga mafala anewa kuna mwinji wa Ayuda ku Galileya, mu caka 32 P.K.K. Pyenepi pyacitika caka cibodzi nduli mbadzati kukhazikisa Cakudya Cancidodo ca Mbuya ku Yerusalemu. Caciwiri, iye alonga kuna ani mafala anewa? Iye aalonga kuna anthu akuti akhafuna kakamwe kupaswa cakudya na Yezu m’mbuto mwakupfundza thangwi ya Umambo wa Mulungu. (Juw. 6:26) Natenepa, mu ndzidzi udalonga Yezu pinthu pyakuti iwo nee akhapibvesesa, mwakucimbiza iwo asiya kunkhulupira. Ngakhale anyakupfundzace anango asiya kuntowera. (Juw. 6:14, 36, 42, 60, 64, 66) Anthu anewa akhali akusiyana kakamwe na apostolo 11 akukhulupirika akhali pabodzi na Yezu mu caka 33 P.K.K., mu ndzidzi udakhazikisa iye Cakudya Cancidodo ca Mbuya. Mu ndzidzi unoyu, apostolo 11 akukhulupirika akhali pabodzi na iye. Ngakhale tenepo, iwo nee abvesesa pyonsene pikhapfundzisa iye. Mbwenye mwakusiyana na anthu a ku Galileya, apostolo akukhulupirika akhali na cinyindiro cakuti Yezu ndi Mwana wa Mulungu adabuluka kudzulu. (Mat. 16:16) Iye aasimba mbaapanga: “Imwe mwapitiriza kukhala na ine mʼmayesero anga.” (Luka 22:28) Kusiyana kweneku kusapangiza kuti mafala a Yezu anagumanika pa Juwau 6:53, nee asafokotoza pinthu pikhafuna kucitika mu ndzidzi wa Cakudya Cancidodo ca Mbuya. Mbwenye pali na pinthu pinango pinapangiza kuti mafala anewa ndi akusiyana.
Bukhu ya Juwau kapitulu 6 isalonga pinthu pidalonga Yezu kuna mwinji wa Ayuda ku Galileya (nkono wabzwere). Pakupita caka cibodzi iye alonga na nsoka ung’ono wa apostolo ace akukhulupirika ku Yerusalemu (nkono wamadyo) (Onani ndima 8)
MAFALA A YEZU ASABVEKANJI KUNA IMWE?
9. Mafala adalonga Yezu mu ndzidzi wa Cakudya Cancidodo ca Mbuya aalonga kuna ani?
9 Mu ndzidzi wa Cakudya Cancidodo ca Mbuya, Yezu apasa apostolo ace nkate wakusowa pyakutupisa mbaapanga kuti nkate unoyu usaimirira manungo ace. Buluka penepo, iye aapasa ndiko ya vinyu toera amwe, mbaapanga kuti iyo isaimirira “ciropa ca cibverano.” (Marko 14:22-25; Luka 22:20; 1 Akor. 11:24) Pinthu pidalonga iye thangwi ya cibverano ndi pyakufunika kakamwe. Cibverano cipswa cacitwa na “mbumba ya Izraeli [wauzimu]” yakuti inadzakhala “mu Umambo wa Mulungu,” tayu na anthu onsene. (Aheb. 8:6, 10; 9:15) Apostolo nee abvesesa pyonsene thangwi ya cibverano ceneci pa ndzidzi unoyu, mbwenye mwakukhonda dembuka, iwo mbadadzodzwa na nzimu wakucena mbacita khundu ya cibverano cipswa toera kutonga pabodzi na Yezu kudzulu.—Juw. 14:2, 3.
10. Mafala adalonga Yezu ku Galileya asiyana tani na mafala adalonga iye mu ndzidzi wa Cakudya Cancidodo ca Mbuya? (Onanimbo foto.)
10 Mafala adalonga Yezu pa ndzidzi wa Cakudya Cancidodo ca Mbuya, asaphata basa kuna “nkumbi ung’ono.” Apostolo ace akukhulupirika akhali pabodzi na iye pa ntsiku ineyi. Ndiwo akhafuna kutoma kucita khundu ya nkumbi unoyu ung’ono. (Luka 12:32) Anewa ndiwo adapangwa toera adye nkate na kumwa vinyu pa masiku anewa. Anango anafuna kudzacita khundu ya nsoka unoyu anadzadya nkate na kumwa vinyu angacita Cakudya Cancidodo ca Mbuya. Iwo ndi ale anafuna kudzakhala pabodzi na Yezu kudzulu. Pyenepi ndi pinthu pinango pinapangiza kuti pidalonga iye mu ndzidzi wa Cakudya Cancidodo ca Mbuya na pidalonga iye kuna mwinji wa anthu ku Galileya ndi pyakusiyana. Mafala adalonga Yezu pa ndzidzi wa Cakudya Cancidodo ca Mbuya asaphata basa basi ene kuna nsoka ung’ono wa anthu. Mbwenye mafala adalonga iye ku Galileya asaphata basa kuna anthu azinji kakamwe.
Ale anadya nkate na kumwa vinyu ndi nsoka ung’ono, mbwenye “munthu onsene” anakwanisa kukhulupira Yezu mbawina umaso wakukhonda mala (Onani ndima 10)
11. Ninji pidalonga Yezu ku Galileya pinapangiza kuti iye nee akhalonga mafala anewa kuna nsoka ung’ono?
11 Pikhali Yezu ku Galileya mu caka 32 P.K.K., iye akhalonga na Ayuda akuti akhafuna kupaswa cakudya. Mbwenye Yezu aapanga kuti pali na cinthu cinango cakufunika kakamwe kupiringana cakudya, cakuti mbacidaapasa umaso wakukhonda mala. Yezu alonga kuti ngakhale ale adafa, anadzalamuswa pa ntsiku yakumalisa toera akhale na umaso kwenda na kwenda. Mbwenye pa Juwau kapitulu 6, Yezu nee akhalonga pya nkhombo zinafuna kutambira nsoka ung’ono ninga pidalonga iye mu ndzidzi wa Cakudya Cancidodo ca Mbuya. Ku Galileya, iye akhalonga pya nkhombo zakuti anthu onsene anazitambira. Na thangwi ineyi, iye alonga: “Munthu anadya nkate unoyu anakhala mʼmaso kwenda na kwenda; . . . Nkate unafuna kupereka ine ndi manungo anga, toera anthu a pa dziko agumane umaso.”—Juw. 6:51. c
12. Tisafunika kucitanji toera tiwine umaso wakukhonda mala udalonga Yezu?
12 Yezu nee apanga Ayuda ku Galileya kuti anafuna kudzatambira nkhombo zenezi ndi anthu onsene adakhala m’maso peno anafuna kudzabalwa. Anafuna kudzatambira nkhombo basi ene ndi ale ‘anafuna kudya nkate,’ pyakuti pisabveka, kukhulupira Yezu. Anthu azinji lero asalonga kuti asakhulupira Yezu, pontho asamuona ninga mpulumusi wawo. (Juw. 6:29) Mbwenye pali na pinthu pinango pyakuti asafunika kupicita. Ku Galileya kukhali na anthu azinji akuti akhakhulupira Yezu, mbwenye buluka penepo iwo asiya kunkhulupira. Thangwi yanji?
13. Tisafunika kucitanji toera tikhale anyakupfundza andimomwene a Yezu?
13 Anthu azinji pa nkumbi unoyu akhatowera Yezu basi ene thangwi iye akhaapasa pikhafuna iwo. Iwo akhafuna kuti iye aawangise, aapase cakudya na kuapanga pinthu pyakuti iwo akhafuna kupibvesera. Mbwenye Yezu apangiza kuti iye nee abwera pa dziko yapantsi basi ene toera kuapasa pinafuna iwo. Iye abwera pa dziko yapantsi toera kuapfundzisa kuti asafunika kucitanji toera akhale anyakupfundza andimomwene. Iwo akhafunika “kubwera kuna” iye, kwakuti ndi kumbvera na kuphatisira pikhapfundzisa iye.—Juw. 5:40; 6:44.
14. Tisafunika kucitanji toera tiphedzeke na manungo na ciropa ca Yezu?
14 Yezu aapfundzisa kuti thangwi ya kupereka umaso wace na ciropa cace ninga ntsembe, iwo anakwanisa kukhala na umaso wakwenda na kwenda. Natenepa, iwo akhafunika kukhulupira undimomwene unoyu. Kukhulupira pyenepi nee kukhali kwakufunika kuna Ayuda basi, mbwenye ndi kwakufunikambo kuna ife lero. (Juw. 6:40) Mwakubverana na pidalonga Yezu pa Juwau 6:53, khala tisafuna kukhala na umaso wakukhonda mala tisafunika kukhulupira ntsembe ya ciomboli. Anthu azinji anakwanisa kutambira nkhombo ineyi.—Aef. 1:7.
15-16. Ndi pinthu pipi pyakufunika pidapfundza ife m’bukhu ya Juwau kapitulu 6?
15 M’bukhu ya Juwau kapitulu 6, tapfundza pinthu pyakufunika kakamwe na pyakuwangisa kuna ife tonsene. Ife tapfundza kuti Yezu aphedza kakamwe anthu. Ku Galileya, iye awangisa atenda, apfundzisa anthu thangwi ya Umambo, pontho aapasa cakudya. (Luka 9:11; Juw. 6:2, 11, 12) Kupiringana pyonsene, Yezu aapfundzisa kuti iye ndi “nkate wa umaso.”—Juw. 6:35, 48.
16 Undimomwene ndi wakuti ale adalonga Yezu kuti ndi “mabira anango” nee asadya nkate na kumwa vinyu, pontho nee anadzadya nkate na kumwa vinyu mu ndzidzi wa Cakudya Cancidodo ca Mbuya cinacitwa pyaka pyonsene. (Juw. 10:16) Ngakhale tenepo, iwo asaphedzekambo na manungo na ciropa ca Yezu Kristu. Iwo asacita pyenepi angakhulupira ntsembe ya ciomboli ya Yezu Kristu na pinthu pyadidi pinacitika thangwi ya ntsembe ineyi. (Juw. 6:53) Mbwenye ale anadya nkate na kumwa vinyu, asapangiza kuti asacita khundu ya cibverano cipswa, pontho ali na cidikhiro ca kutonga mu Umambo wakudzulu. Natenepa, mwakukhonda tsalakana khala ndife akudzodzwa peno mabira anango, mphangwa zinagumanika m’bukhu ya Juwau kapitulu 6 ndi zakufunika kakamwe kuna ife. Izo zisatipfundzisa kuti tonsene tisafunika kukhulupira ntsembe ya ciomboli toera tiwine umaso wakukhonda mala.
NYIMBO 150 Sakani Mulungu Toera Mupulumuswe
a Lemba ya Juwau 6:5-35 yapfundzwa kale mu nsolo udamala.
b Madzi adalonga Yezu asaimirira pinthu pyonsene pidacita Yahova na pinacita iye toera anthu akwanise kukhala na umaso kwenda na kwenda.
c Bukhu ya Juwau kapitulu 6 isaphatisira mafala akuti “munthu” na “munthu onsene” toera kulonga ale anafuna kudzakhala na umaso kwenda na kwenda.—Juwau 6:35, 40, 47, 54, 56-58.
