Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 27

Mukhonde Kunyerezera Kupiringana Pinafunika Imwe Kunyerezera Thangwi ya Imwe Ene

Mukhonde Kunyerezera Kupiringana Pinafunika Imwe Kunyerezera Thangwi ya Imwe Ene

“Ndiri kupanga imwe monsene kuti mukhonde kunyerezera kupiringana pinafunika imwe kunyerezera thangwi ya imwe ene, mbwenye pangizani kuti muli na manyerezero adidi.”​AROMA 12:3.

NYIMBO 130 Khalani Akulekererana

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *

1. Mwakubverana na Afilipi 2:3, ninji pinafuna kutiphedza toera kukhala na uxamwali wakuwanga na Yahova pabodzi na abale na alongo athu?

KUCEPESEKA kunatiphedza toera kubvera midida ya Yahova. Kusiyapo pyenepi, kunatiphedza toera kuona kuti ndzidzi onsene Yahova asadziwa pinafuna ife. (Aef. 4:22-24) Tingakhala akucepeseka tinaikha pinafuna Yahova pa mbuto yakutoma, pontho tinaona anango kukhala akufunika kupiringana ife. Kukhala akucepeseka kunatiphedzambo toera kukhala na uxamwali wakuwanga na Yahova pabodzi na abale na alongo athu.​—Lerini Afilipi 2:3.

2. Ndi pinthu pipi pikhadziwa mpostolo Paulu, pontho tinapfundzanji mu nsolo uno?

2 Tingakhonda kucita mphole-mphole, tinakhuyiwa na anthu anapangiza makhaliro akudzikuza * na akusowa ufuni a dziko ino ya Sathani. Pisaoneka kuti mu ndzidzi wa apostolo Akristu anango akhuyiwambo na makhaliro anewa, ndi thangwi yace mpostolo Paulu alembera Akristu a ku Roma: “Ndiri kupanga imwe monsene kuti mukhonde kunyerezera kupiringana pinafunika imwe kunyerezera thangwi ya imwe ene.” (Aroma 12:3) Natenepa, Paulu akhadziwa kuti ife tisafunika kunyerezera thangwi ya ife ene. Ngakhale tenepo, kucepeseka kunatiphedza toera kukhala na maonero akulinganira. Mu nsolo uno, tinapfundza kuti tinakhala tani akucepeseka mbaticalira kudzikuza m’makhundu matatu: (1) pabanja (2) tingapaswa miyai yakutumikira mu gulu ya Yahova na (3) pakuphatisira interneti.

KHALANI AKUCEPESEKA PABANJA

3. Thangwi yanji mabanja asathimbana na nyatwa, pontho anango asanyerezera kucitanji toera kuzimalisa?

3 Yahova asafuna kuti mamuna na nkazi akhale akutsandzaya pabanja. Mbwenye nakuti ndi akusowa ungwiro, midzidzi inango iwo anatsukwalisana. Paulu alonga kuti ale anamanga banja anadzaona nyatwa. (1 Akor. 7:28) Anango asaona kuti kazinji kene asatsukwalisana na ndzawo wa m’banja, pyenepi pisaacitisa kunyerezera kuti nee akhafunika kumanga banja na munthu unoyu. Natenepa angakhuyiwa na manyerezero a anthu akuti nee asatumikira Yahova, anatoma kunyerezera kuti njira yadidi toera kumalisa nyatwa zawo na kukhala akutsandzaya ndi kukhondana.

4. Ndi manyerezero api asafunika ife kucalira?

4 Tisafunika kucalira kunyerezera kuti tamanga banja na munthu wakuphonyeka. Thangwi Bhibhlya isalonga kuti anyakumanga anakwanisa kukhondana basi ene khala m’bodzi acita ulukwali. (Mat. 5:32) Natenepa tingathimbana na nyatwa ninga zidalonga Paulu nee tisafunika kutawirisa kuti kudzikuza kuticitise kunyerezera tenepa: ‘Ndzanga wa m’banja nee asanditsalakanabve, pontho iye cincino nee asandifunabve. Panango ndinakhala wakutsandzaya ndingamanga banja na munthu unango.’ Tinganyerezera munjira ineyi, tikunyerezera basi ene pya ife tayu pya ndzathu wa m’banja. Anthu akuti nee asatumikira Yahova asalonga kuti toera akhale na banja yakutsandzaya asafunika kucita pinafuna ntima wawo, ngakhale pyenepi panango pinaacitisa kumalisa banja. Bhibhlya isalonga kuti: “Lekani kunyerezera pinafuna imwe basi, mbwenye nyerezeranimbo pinafuna anango.” (Afil. 2:4) Yahova asafuna kuti mukhale na ndzanu wa m’banja kwenda na kwenda. (Mat. 19:6) Natenepa, ndi pyafunika kakamwe kucita pinafuna Yahova tayu pinafuna imwe.

5. Mwakubverana Aefesi 5:33, kodi mamuna na nkazi asafunika kutsalakanana tani?

5 Mamuna na nkazi asafunika kutsalakanana mwaufuni na mwacilemedzo. (Lerini Aefesi 5:33.) Bhibhlya isalonga kuti kupasa ndi kwakufunika kakamwe kupiringana kutambira. (Mabasa 20:35) Ninji pinafuna kuphedza anyakumanga banja toera kufunana na kulemedzana? Ndi kucepeseka. Mamuna na nkazi wakumanga banja wakuti ndi wakucepeseka nee asacita basi ene pinakomerwa na iye, mbwenye asacita “pinthu pinakomeresa ndzace.”​—1 Akor. 10:24.

Mamuna na nkazi wakucepeseka nee asakhala na kulongezana, mbwenye asaphata basa pabodzi mwakutsandzaya (Onani ndima 6)

6. Mwapfundzanji na mafala adalonga m’bale Steven na nkazace?

6 Kucepeseka kusaphedza abale na alongo azinji akumanga banja toera kukhala na banja yakutsandzaya. Mwacitsandzo, m’bale anacemerwa Steven wakuti ndi wakumanga banja alonga: “Khala musaphata basa pabodzi, munapitiriza kucita pyenepi ngakhale mu ndzidzi wa nyatwa. Thangwi m’mbuto mwakunyerezera kuti ‘ndi pinthu pipi pyakufunika kuna ine’ imwe munanyerezera kuti ‘ndi pinthu pipi pyakufunika kuna ife.’” Nkazi wa m’bale Steven alongambo: “Nkhabe munthu anakomerwa kutsukwalisana na ndzace wa m’banja. Natenepa, pyenepi pingaticitikira tisasaka njira toera kumalisa kutsukwala. Mwacitsandzo, tisacita phembero, tisafufudza m’mabukhu athu, pontho tisacedza thangwi ya pyenepi. Kusiyapo pyenepi tisacalira kupasana mulando.” Mamuna na nkazi wakumanga banja anakhala wakutsandzaya angacalira kunyerezera kuti ndi wakufunika kakamwe kupiringana ndzace wa m’banja.

TUMIKIRANI YAHOVA “MWAKUCEPESEKA”

7. M’bale asafunika kukhala na maonero api angakhazikiswa ninga ntumiki wakutumikira peno nkulu wa mpingo?

7 Ndi mwai ukulu kakamwe kwa ife kutumikira Yahova. (Masal. 27:4; 84:10) M’bale angawangisira toera kutumikira ninga ntumiki wakutumikira peno nkulu wa mpingo ndi pyadidi. Thangwi Bhibhlya isalonga: “Khala munthu akuwangisira toera kukhala muyang’aniri, iye asafuna basa yadidi.” (1 Tim. 3:1) Mbwenye iye angakhazikiswa ninga ntumiki wakutumikira peno nkulu wa mpingo, nee asafunika kunyerezera kuti iye ndi wakufunika kakamwe. (Luka 17:7-10) Iye asafunika kutumikira abale na alongo mwakucepeseka.—2 Akor. 12:15.

8. Tisapfundzanji na pinthu pidacita Dhiyotrefe, Uziya na Absaloni?

8 Bhibhlya isalonga pya anthu akuti akhanyerezera kuti ndi akufunika kakamwe. Mwacitsandzo, Dhiyotrefe nee akhali wakucepeseka iye akhafuna kakamwe kukhala pa mbuto yakutoma mu mpingo. (3 Juwau 9) Mwakudzikuza, Uziya akhafuna kucita basa yakuti nee akhadapangwa na Yahova toera kuicita. (2 Pya dziko. 26:16-21) Absaloni akhafuna kukhala mambo, natenepa akhapangizika ninga wa ufuni toera anthu am’phedzere. (2 Sam. 15:2-6) Pitsandzo pyenepi pisapangiza kuti Yahova nee asakomerwa na anthu akudzikuza. (Mis. 25:27) Mwandimomwene, kudzikuza kusabweresa nyatwa.—Mis. 16:18.

9. Kodi Yezu apangiza tani kuti ndi wakucepeseka?

9 Mbwenye Yezu akhali wakusiyana na anthu anewa akudzikuza. Bhibhlya isalonga kuti “maseze iye akhali ninga Mulungu, nee anyerezera kukhala pa mbuto ya Mulungu, peno kukhala sawasawa na Mulungu.” (Afil. 2:6) Maseze Yezu ndi wakutoma kucitwa mu pinthu pyonsene pidacita Yahova, iye nee asanyerezera kuti ndi wakufunika kakamwe. Iye apanga anyakupfundzace: “Ule anacepeseka mbakhala ninga mwanang’ono pakati pa imwe monsene, unoyu ndiye nkulu.” (Luka 9:48) Ndi pyakutsandzayisa kakamwe kutumikira Yahova pabodzi na apainiya, atumiki akutumikira, akulu a mpingo na ayang’aniri a cisa akuti ndi akucepeseka ninga Yezu. Tingakhala akucepeseka tinafunana unango na ndzace. Pontho Yezu alonga kuti atumiki andimomwene a Mulungu mbadafunana unango na ndzace.—Juwau 13:35.

10. Musafunika kucitanji mungaona kuti pinthu nee pikutsalakanwa mwadidi mu mpingo?

10 Musafunika kucitanji mungaona kuti akulu a mpingo nee akutsalakana mwadidi pinthu mu mpingo? Mbuto mwakudungunya musafunika kukhala akucepeseka mbamuphedzera pinacita iwo. (Aheb. 13:17) Toera kucita pyenepi musafunika kubvundzika: ‘Kodi pinthu pinaona ine kuti nee pikutsalakanwa mwadidi ndi pyakufunikadi kutsalakanwa? Kodi uno ndi ndzidzi wakuthema toera iwo apitsalakane? Kodi ineyi ndi basa yanga? Kodi ndisayesera kucitisa mpingo kukhala wakuphatana, peno ndisayesera kuoneka ninga wakufunika kakamwe?’

Ale ali ma miyai yakutumikira mu gulu ya Yahova, nee asafunika kudziwika basi ene na maluso awo, mbwenye asafunika kudziwika na kucepeseka kwawo (Onani ndima 11) *

11. Mwakubverana na Aefesi 4:2, 3, ndi nkhombo zipi zinafuna kukhala na ife tingatumikira Yahova mwakucepeseka?

11 Kuna Yahova cinthu cakufunika kakamwe ndi kucepeseka tayu maluso athu, pontho iye asafuna kuti mpingo ukhale wakuphatana. Natenepa, citani pyonsene pinakwanisa imwe toera kutumikira Yahova mwakucepeseka. Mungacita pyenepi, munacitisa mpingo kukhala wakuphatana. (Lerini Aefesi 4:2, 3.) Khalani aphinga m’basa yakumwaza mphangwa. Sakani njira toera kuphedza anango. Khalani akutambira alendo kuna onsene, mwakukhonda tsalakana miyai iri na iwo yakutumikira. (Mat. 6:1-4; Luka 14:12-14) Mungakhala akucepeseka mbamuphata basa pabodzi na abale na alongo, iwo nee anaona basi ene maluso anu, mbwenye anaona kuti ndimwe wakucepeseka.

KHALANI AKUCEPESEKA PAKUPHATISIRA INTERNETI

12. Kodi Bhibhlya isalonganji thangwi ya kukhala na axamwali?

12 Yahova asafuna kuti tikhale akutsandzaya na mabanja athu pabodzi na axamwali athu. (Masal. 133:1) Yezu akhali na axamwali adidi. (Juwau 15:15) Bhibhlya isapangiza maphindu akukhala na axamwali andimomwene. (Mis. 17:17; 18:24) Pontho iyo isalonga kuti nee tisafunika kupambulika pakati pa anango. (Mis. 18:1) Anthu azinji asanyerezera kuti kuphatisira interneti kunaaphedza toera kukhala na axamwali azinji. Natenepa, tisafunika kucita mphole-mphole pakuphatisira interneti.

13. Thangwi yanji anthu anango anaphatisira interneti asakhala akutsukwala?

13 Anyakupfundza anango alonga kuti anthu anamala ndzidzi uzinji mbakaona mafoto na mphangwa mu interneti kazinji kene asakhala akutsukwala. Thangwi yanji? Thangwi ibodzi ndi yakuti anthu anaikha mafoto mu interneti, kazinji kene asapangiza midzidzi yadidi ya umaso wawo. Iwo asaikha mu interneti mafoto awo akubalika, a axamwali awo na mbuto zakubalika zidapita iwo. Munthu anakhala na nsambo wakuona mafoto anewa, asatoma kulandanisa umaso wace na umaso wa anthu anewa. Pyenepi pisancitisa kunyerezera kuti umaso wace nee uli mwadidi. Mulongo unango wa pyaka 19 alonga: “Ine ndatoma kutsukwala pikhaona ine anthu mbakatsandzaya na pinthu pizinji pakumala kwa sumana mu ndzidzi wakuti ine ndikakhala kwene panyumba.”

14. Uphungu wa m’Bhibhlya unagumanika pa 1 Pedhru 3:8 unatiphedza tani toera kuphatisira interneti munjira yadidi?

14 Mwandimomwene ife tinakwanisa kuphatisira interneti toera kucedza na acibale peno axamwali. Mbwenye anthu anango anaikha mafoto awo, mavidhyu peno mphangwa mu interneti asafuna kuti anango adzumatirwe na pinacita iwo. Pontho pisakhala ninga akulonga kuti: “Onani ine.” Anango asalemba mafala akuipa pantsi pa mafoto awo peno a anango. Akristu asakulumizwa toera kukhala akucepeseka, natenepa iwo nee asafunika kuphatisira interneti munjira ineyi.—Lerini 1 Pedhru 3:8.

Khala imwe musaikha pinthu mu interneti, pinthu pyenepi pisapangiza kuti imwe ndimwe wakudzikuza peno ndimwe wakucepeseka (Onani ndima 15)

15. Bhibhlya inatiphedza tani toera kucalira manyerezero akudzikuza?

15 Khala imwe musaphatisira interneti bvundzikani: ‘Kodi pinthu pinaikha ine mu interneti pisacitisa anango kunyerezera kuti ndine wakudzikuza? Pisacitisa anango kukhala na bibvu?’ Bhibhlya isalonga: “pinthu pyonsene piri mu dziko, ninga pinthu pinasirirwa na manungo, pinthu pinasirirwa na maso, na kugaya thangwi ya pinthu piri na munthu mu umaso wace,—nee pisabuluka kuna Baba, mbwenye pisabuluka ku dziko.” (1 Juwau 2:16) Akristu nee asafunika kunyerezera kuti ndi akufunika kakamwe peno kucita pinthu toera kudzumatirisa anango. Iwo asabvera uphungu wa Bhibhlya wakuti: “Tikhonde kukhala anthu akudzikuza, akutomesa nzimu wa mapika pakati pathu, pontho tikhonde kucitirana bibvu unango na ndzace.” (Agal. 5:26) Tingakhala akucepeseka, tinacalira kukhala ninga anthu a dziko akuti ndi akudzikuza mbafuna kuti anango aaone ninga akufunika kakamwe.

“PANGIZANI KUTI MULI NA MANYEREZERO ADIDI”

16. Thangwi yanji nee tisafunika kukhala akudzikuza?

16 Ife tisafunika kukhala anthu akucepeseka thangwi anthu akudzikuza nee ali na “manyerezero adidi.” (Aroma 12:3) Anthu akudzikuza asakomerwa na kulongezana, pontho asanyerezera kuti ndi akufunika kakamwe. Kazinji kene pinanyerezera iwo na pinacita iwo pisaatsukwalisa, pontho pisatsukwalisambo anango. Iwo angakhonda kucinja, Sathani anacinja manyerezero awo mbaapeusa. (2 Akor. 4:4; 11:3) Mbwenye munthu wakucepeseka, asakhala na manyerezero adidi. Iye asakhala na maonero akulinganira thangwi ya iye ene, pontho asaona kuti anango ndi akufunika kakamwe kupiringana iye. (Afil. 2:3) Pontho munthu wakucepeseka asadziwa kuti “Mulungu nkhabe kukomerwa na anyakudzikuza, mbwenye asapangiza kukoma ntima kukulu kuna anyakucepeseka.” (1 Ped. 5:5) Mwandimomwene anthu akucepeseka nee asafuna kukhala anyamalwa a Yahova.

17. Tisafunika kucitanji toera tikhale akucepeseka?

17 Toera tipitirize kukhala akucepeseka, tisafunika kuphatisira uphungu wa Bhibhlya unalonga kuti ‘dulani uunthu wanu wakale na macitiro ace’ ‘mbamubvala uunthu upswa.’ Mbwenye toera kucita pyenepi tisafunika kuwangisira. Pontho tisafunika kupfundza na kutowezera citsandzo ca Yezu. (Akol. 3:9, 10; 1 Ped. 2:21) Tingacita pyenepi tinakhala na nkhombo zizinji. Thangwi tingakhala akucepeseka, banja yathu inakhala yakutsandzaya, tinacitisa kuti mpingo ukhale wakuphatana, pontho tinacalira kuphatisira interneti mwakuipa. Kusiyapo pyenepi, ife tinakhala na uxamwali wakuwanga na Yahova.

NYIMBO 117 Kucita Pinthu Pyadidi

^ ndima 5 Lero, ife tikukhala mu dziko yakuti anthu azinji ndi akudzikuza na akusowa ufuni. Natenepa tisafunika kucita mphole-mphole toera tikhonde kukhuyiwa na makhaliro anewa. Mu nsolo uno, tinaona njira zitatu zinafuna kutiphedza toera tikhonde kunyerezera kuti ndife akufunika kakamwe.

^ ndima 2 MABVEKERO A MAFALA ANANGO: Munthu wakudzikuza asanyerezera basi ene pya iye, tayu pya anango. Mbwenye kucepeseka kunaphedza munthu toera akhonde kunyerezera basi ene pya iye. Munthu wakucepeseka nee asanyerezera basi ene pya iye, pontho nee asanyerezera kuti ndi wakufunika kakamwe.

^ ndima 56 FOTO TSAMBA: Nkulu wa mpingo ali kucita nkhani pa nsonkhano wa gawo, ali kutsogolera basa ya kumanga, ali kutsogolera nsonkhano toera kubuluka m’basa ya m’munda, pontho ali kucenesa Nyumba ya Umambo.