Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

Kudzitonga—Ndi N’khaliro Wakufunika Kakamwe Toera Tikhale Akutawirika Pamaso pa Yahova

Kudzitonga—Ndi N’khaliro Wakufunika Kakamwe Toera Tikhale Akutawirika Pamaso pa Yahova

Paul alonga: “Pidatoma ine kumenyana na mwana wa tiu wanga, ine ndankhwipa n’khosi mbandifuna kumupha.”

Marco alonga: “Kazinji kene ndingakhala panyumba ndisaipirwa mwakucimbiza kakamwe, maseze nee ndasoswa na munthu. Buluka penepo ndisatoma kuswa pyombo pya n’nyumba.”

Azinji a ife nee tisacita pinthu ninga pidacita Paul na Marco. Mbwenye, midzidzi inango pisanentsa kwa ife tonsene kukhala akudzitonga. Pyenepi pisacitika thangwi ndife anthu akusowa ungwiro. (Aroma 5:12) Natenepa, anango asacimwana kukhala akudzitonga ninga pidacita Paul na Marco. Pontho kuna anango pisakhala pyakunentsa toera kukhala akudzitonga thangwi ya pinthu pinanyerezera iwo. Mwacitsandzo, iwo asapitiriza kunyerezera pinthu pyakutsukwalisa. Kuna anango pisakhala pyakunentsa kakamwe toera kukunda manyerezero akucita ulukwali, akumwa kakamwe na akuphatisira mitombwe yakuledzeresa.

Ale anacimwana kukunda manyerezero awo akuipa, pifuno pyakuipa na macitiro awo akuipa asaphekesa umaso wawo. Mbwenye ife tinakwanisa kucalira pyenepi. Munjira ipi? Tingakulisa n’khaliro wakudzitonga. Cincino tendeni tidinge mibvundzo mitatu toera kuona kuti tinacita tani pyenepi: (1) Kodi kudzitonga ninji? (2) Thangwi yanji ndi kwakufunika? (3) Tinakulisa tani n’khaliro unoyu wakuti ndi ubodzi mwa “misapo ya nzimu wakucena”? (Agal. 5:22, 23) Buluka penepo tinaona kuti tisafunika kucitanji khala midzidzi inango tisacimwana kukhala akudzitonga.

KODI KUDZITONGA NINJI?

Munthu wakudzitonga nee asacita pinthu na mangungu. Pontho iye nee asalonga peno kucita pinthu pinatsukwalisa Mulungu.

Yezu apangiza pakweca n’khaliro wakudzitonga

Yezu apangiza pakweca kuti pisabvekanji kukhala wakudzitonga. Bhibhlya isalonga: “Pikhatikanwa iye, nee akhatawira mwakutikana. Pikhaona iye nyatwa, nee akhathusa, mbwenye akhapereka pyonsene m’manja mwa Ule anatonga mwakulungama.” (1 Ped. 2:23) Yezu apangiza n’khaliro wakudzitonga mu ndzidzi ukhathabuswa iye pa muti wa kutsikimizira. (Mat. 27:39-44) Pontho, iye apangizambo n’khaliro wakudzitonga mu ndzidzi ukhacitwa iye mibvundzo mizinji na atsogoleri a uphemberi toera kuncitisa kuti alonge pinthu pyakudawika. (Mat. 22:15-22) Kodi Yezu acitanji mu ndzidzi ukhaponyerwa iye miyala na Ayuda akuti akhadaipirwa kakamwe na iye? M’mbuto mwa kuabwezera pyakuipa, “Yezu abisala pyace, mbabuluka mu templo.”—Juwau 8:57-59.

Kodi ife tinakwanisa kutowezera citsandzo ca Yezu? Inde. Mpostolo Pedhru alemba: “Kristu aona nyatwa thangwi ya imwe, mbapangiza kuna imwe kuti munatowezera tani manyalo ace mwakukhulupirika.” (1 Ped. 2:21) Maseze ndife akusowa ungwiro, ife tinakwanisa kukhala akudzitonga ninga pidacita Yezu. Thangwi yanji ndi pyakufunika kucita pyenepi?

THANGWI YANJI KUDZITONGA NDI KWAKUFUNIKA?

Ife tisafunika kukhala akudzitonga toera tikhale akutawirika kuna Yahova. Maseze tisatumikira Yahova mwakukhulupirika mu pyaka pizinji, ife tinakwanisa kuluza uxamwali wathu na iye tingakhonda kukhala akudzitonga.

Onani citsandzo ca Mose wakuti akhali munthu ‘wakucepeseka kakamwe kupiringana anthu onsene pa dziko ya pantsi’. (Num. 12:3) Mu pyaka pizinji Mose apirira kudungunya kukhacita Aizraeli, mbwenye ntsiku inango iye acimwana kupirira. Iye aipirwa kakamwe mu ndzidzi ukhadungunya Aizraeli thangwi ya kusowa madzi. Iye alonga mwaukali kuna Aizraeli kuti: ‘Bveserani, imwe anthu akunentsa, kodi tinakwanisa ife kubulusa madzi pa mwala uyu?’—Num. 20:2-11.

Mose acimwana kukhala wakudzitonga. Iye nee apasa mbiri Yahova adacita cirengo ceneci cakubulusa madzi. (Masal. 106:32, 33) Na thangwi ineyi, Yahova nee antawirisa toera kupita mu dziko yakupikirwa. (Num. 20:12) Pyenepi pisapangiza kuti mukupita kwa ndzidzi Mose aluza n’khaliro wace wakudzitonga.—Deut. 3:23-27.

Pyenepi pisatipfundzisanji? Maseze tisatumikira Yahova mu pyaka pizinji, ife nee tisafunika kulonga mwakusowa cilemedzo kuna ale anatitsukwalisa peno kuna ale akuti asafunika kusandikwa. (Aef. 4:32; Akol. 3:12) Tingakalamba, midzidzi inango pisakhala pyakunentsa toera kukhala akupirira. Mbwenye kumbukani pidacita Mose. Ife nee tisafuna kufudza uxamwali wathu na Yahova thangwi ya kukhonda kukhala akudzitonga. Tisafunika kucitanji toera kukulisa n’khaliro unoyu?

TINAKULISA TANI N’KHALIRO WAKUDZITONGA?

Phembani nzimu wakucena. Thangwi yanji? Thangwi kudzitonga ndi nsapo wa nzimu wa Mulungu, pontho Yahova asapereka nzimu wace kuna ale anauphemba. (Luka 11:13) Mukuphatisira nzimu wace, Yahova anakwanisa kutipasa mphambvu inafuna ife. (Afil. 4:13) Kusiyapo pyenepi, iye anakwanisambo kutiphedza toera kukulisa misapo inango ya nzimu ninga ufuni wakuti unatiphedza toera kukhala wakudzitonga.—1 Akor. 13:5.

Calirani pinthu pyonsene pyakuti pinakucimwanisani kukhala wakudzitonga

Calirani cinthu consene cakuti cinakucimwanisani kukhala wakudzitonga. Mwacitsandzo, mungaphatisira interneti calirani kuona pinthu pyakuipa. (Aef. 5:3, 4) Mwandimomwene, ife tisafunika kucalira pinthu pyonsene pyakuti pinatikulumiza toera kucita pinthu pyakuipa. (Mis. 22:3; 1 Akor. 6:12) Mwacitsandzo, munthu ananyerezera kakamwe pya ulukwali asafunika kucalira kuona mabukhu na mavidhyu anapangiza pyenepi.

Panango pinakhala pyakunentsa kuna ife toera kuphatisira uphungu unoyu. Mbwenye tingawangisira, Yahova anatipasa mphambvu inafuna ife toera tikhale akudzitonga. (2 Ped. 1:5-8) Iye anatiphedza toera tikhale na manyerezero adidi, kulonga mwadidi na kucita pinthu pyadidi ninga pidacita Paul na Marco adalongwa mu ndima zakutoma akuti akwanisa kukulisa n’khaliro wakudzitonga. Onani citsandzo ca m’bale unango wakuti acimwana kukhala wakudzitonga mu ndzidzi ukhatekenya iye motokala, atoma kulongezana na anthu anango. Kodi ninji cidamphedza toera kukhala wakudzitonga? Iye alonga: “Ndikhacita phembero ntsiku zonsene maseze ndisacita pyenepi mu pyaka pizinji, mbwenye ntsiku zonsene ndisawangisira toera kukhala wakukhurudzika. Kusiyapo pyenepi, ine ndisabesera kakamwe kuenda kubasa toera ndikhonde kulongezana na anyakutekenya motokala anango.”

TISAFUNIKA KUCITANJI TINGACIMWANA KUKULISA N’KHALIRO WAKUDZITONGA?

Midzidzi inango, ife tinacimwana kukhala akudzitonga. Pyenepi pingacitika, panango tinacimwana kucita phembero kuna Yahova. Mbwenye unoyu ndi ndzidzi wakuti tisafunika kucita phembero kakamwe kuna iye. Phembani Yahova toera akulekerereni, akuphedzeni, pontho khalani akutonga toera mukhonde kucita pontho madawo mabodzi ene. (Masal. 51:9-11) Lekani kunyerezera kuti Yahova nee anabvesera maphembero anacita imwe na ntima onsene. (Masal. 102:17) Mpostolo Juwau alonga kuti ciropa ca mwana wa Mulungu “cisaticenesa madawo onsene.” (1 Juwau 1:7; 2:1; Masal. 86:5) Kumbukani kuti Yahova asapanga atumiki ace toera alekererane unango na ndzace. Natenepa tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti iye anatilekererambo.—Mat. 18:21, 22; Akol. 3:13.

Yahova aipirwa mu ndzidzi udacimwana Mose kukhala wakudzitonga nthando. Ngakhale tenepo, Yahova amulekerera. Bhibhlya isalonga kuti Mose akhali munthu wakukhulupirika kakamwe wakuti ife tisafunika kuntowezera. (Deut. 34:10; Aheb. 11:24-28) Ndimomwene kuti Yahova nee atawirisa Mose toera kupita mu dziko yakupikirwa, mbwenye iye anadzamulamusa muli akufa mbakhala mparaizu pa dziko yapantsi kwenda na kwenda. Ife tinadzakhalambo na umaso wa kwenda na kwenda tingapitiriza kukulisa n’khaliro wakudzitonga.—1 Akor. 9:25.