1. Ninji pidacitika pidatoma imwe kupanga anango mphangwa za m’Bhibhlya?

KODI imwe musakumbuka ndzidzi udatoma imwe kupfundza undimomwene wa m’Bhibhlya? Pikhali pyakukhonda nentsa kuna imwe kubvesesa pyonsene pikhapfundza imwe m’Bhibhlya. Pontho mukhanyerezera kuti anthu onsene mbadakhulupira pinthu pikhapfundza imwe. Imwe mukhali na cinyindiro cakuti mphangwa za m’Bhibhlya mbazidaaphedza toera kukhala na umaso wakutsandzaya lero mbakhala na cidikhiro cakutambira umaso wakukhonda mala ntsogolo. (Masal. 119:105) Natenepa, imwe mwapanga axamwali anu na acibale anu undimomwene unoyu udapfundza imwe. Mbwenye ninji pidacitika? Mwakukhonda dikhira, azinji a iwo nee atawira.

2-3. Kodi anthu azinji akhaona tani mphangwa zikhalonga Yezu?

² Ife nee tisafunika kudzudzumika anthu anango angakhonda kutawira mphangwa zinamwaza ife. Mu ntsiku za Yezu, anthu azinji nee akhatawira mphangwa zikhamwaza iye, maseze iye akhacita pirengo pyakuti pikhapangiza kuti akhaphedzwa na Mulungu. Mwacitsandzo, Yezu alamusa Lazaro muli akufa. Ceneci cikhali cirengo cakuti anthu akhantcinga nee akhafunika kukhonda. Ngakhale tenepo, atsogoleri Aciyuda nee akhatawira kuti Yezu ndi Mesiya. M’mbuto mwace, iwo akhafuna kupha Yezu pabodzi na Lazaro!—Juwau 11:47, 48, 53; 12:9-11.

³ Yezu akhadziwa kuti anthu azinji nee mbadatawira kuti iye ndi Mesiya. (Juwau 5:39-44) Na thangwi ineyi, iye apanga anyakupfundza a Juwau M’batizi kuti: “Nyakutsandzaya ndi ule anandikhulupira mbakhonda kugumana thangwi mwa ine toera kupenula.”  (Mat. 11:2, 3, 6) Thangwi yanji anthu azinji kakamwe nee akhatawira Yezu?

4. Tinapfundzanji mu nsolo uno?

⁴ Mu nsolo uno na unatowera, tinaona mathangwi adacitisa anthu azinji a mu ndzidzi wa apostolo kukhonda kukhulupira Yezu. Pontho tinaonambo kuti thangwi yanji anthu azinji lero nee asatawira mphangwa zinaapanga ife. Kusiyapo pyenepi, tinaona kuti tinakhala tani na cikhulupiro cakuwanga kuna Yezu toera tikhonde kusiya kuntowera.

5. Thangwi yanji anthu anango akhanyerezera kuti Yezu nee ndi Mesiya akhadikhira iwo?

⁵ Anthu azinji nee akhatawira Yezu thangwi ya mbuto idakula iye. Iwo akhatawira kuti Yezu akhali mpfundzisi wadidi kakamwe, pontho akhacita pirengo. Mbwenye iwo nee akhatawira pikhalonga iye thangwi anyakubalace akhali akutcerenga, pontho akula ku Nazareti, nzinda wakuti anthu azinji akhaupwaza. Ngakhale Natanieli mbadzati kukhala nyakupfundza wa Yezu, iye alonga: “Kodi ku Nazareti kunabulukadi pinthu pyadidi?” (Juwau 1:46) Panango Natanieli acita mbvundzo unoyu thangwi akhapwaza nzinda udakula Yezu. Panango iye akhanyerezera kuti mwakubverana na Mikeya 5:2, Mesiya mbadabalwa ku Bhetelehemu tayu ku Nazareti.

6. Ndi pinthu pipi pyakuti mbapidaphedza anthu toera kudzindikira kuti Yezu ndi Mesiya?

⁶ Kodi Bhibhlya isalonganji? Mprofeta Izaiya akhadalonga mwanyapantsi kuti anyamalwa a Yezu nee mbadatawira ‘mphangwa zinalonga pya dzindza ya Mesiya.’ (Iza. 53:8) Zizinji mwa mphangwa zenezi zikhadalongwa kale mwanyapantsi. Anthu anewa mbadadinga mphangwa zenezi, mbadadziwa kuti Yezu abalwa ku Bhetelehemu, pontho akhali wa dzindza ya Mambo Dhavidhi. (Luka 2:4-7) Thangwi mbuto idabalwa Yezu ikhadalongwa kale mwanyapantsi mu profesiya ya Mikeya 5:2. Mphapo thangwi yanji anthu nee akhatawira? Iwo akhacimbiza kakamwe na kutonga, pontho nee akhali na undimomwene onsene. Na thangwi ineyi iwo akhonda Yezu.

7. Thangwi yanji anthu azinji nee asafuna kukhala Mboni za Yahova?

⁷ Kodi pyenepi pisacitikambo lero? Inde. Atumiki azinji a Yahova nee ndi akupfuma. Na thangwi ineyi, anthu azinji asanyerezera kuti iwo ndi ‘anthu akuti nee apfundza kakamwe.’ (Mabasa 4:13) Anthu anango asalonga kuti Mboni za Yahova nee zinakwanisa kupfundzisa anango Bhibhlya thangwi iwo nee apfundza maxikola makulu auphemberi. Anthu anango asalonga kuti Mboni za Yahova ndi “uphemberi wa ku Amerika,” mbwenye undimomwene ndi wakuti Mboni za Yahova zizinji nee zisakhala ku Estados Unidos. Kusiyapo pyenepi, anthu anango asalonga kuti Mboni za Yahova nee zisakhulupira Yezu. Pontho mu pyaka pizinji, anthu asalonga kuti ndife “Makomunista” na “Maxtremista.” Natenepa, anthu azinji nee asafuna khala Mboni za Yahova thangwi angabva mphangwa zenezi iwo nee asafuna kudziwa undimomwene unalonga pya Mboni za Yahova.

8. Mwakubverana na Mabasa 17:11, anthu asafunika kucitanji toera adziwe mwadidi atumiki a Yahova?

⁸ Ninji cinafuna kutiphedza toera tikhonde kuluza cikhulupiro cathu? Ife tisafunika kudziwa undimomwene onsene unalonga thangwi ya Mboni za Yahova. Nyakulemba Bhibhlya unango anacemerwa Luka awangisira kakamwe toera kucita pyenepi. Iye awangisira kakamwe toera kupfundza “mwacidikhodikho pinthu pyonsene kubulukira pakutoma.” Iye akhafuna kuti anthu anafuna kuleri bukhu ineyi ‘adziwe mwadidi undimomwene wa pinthu’ pidapfundziswa iwo na Yezu. (Luka 1:1-4) Ayuda a ku Bhereya akhali ninga Luka. Mu ndzidzi ukhabva iwo mphangwa zadidi zinalonga pya Yezu, iwo akhafufudza Malemba mwacidikhodikho  toera kuona khala pinthu pyenepi ndi pyandimomwene peno nkhabe. (Lerini Mabasa 17:11.) Munjira ibodzi ene, ife tisafunikambo kudinga pinthu pinapfundza ife. Anthu asafunika kulandanisa pinthu pinapfundziswa iwo na atumiki a Mulungu na pire pinalonga Bhibhlya. Kusiyapo pyenepi, iwo asafunikambo kupfundza pinthu pinacita atumiki a Yahova ntsiku zino. Pontho tingadinga mwacidikhodikho pinthu pyenepi, nee tinatawirisa kuti pinthu pinango pinabva ife piticimwanise kutowera Kristu.

9. Kodi anthu acitanji pidakhonda Yezu kuapangiza cidzindikiro?

⁹ Anthu anango a mu ntsiku za Yezu nee akhakomerwa na pinthu pikhapfundzisa iye. Thangwi iwo akhafuna kuti iye acite pizinji kupiringana pire pikhapfundzisa iye. Mwacitsandzo, iwo am’phemba toera acite ‘cidzindikiro cibodzi mu dzina ya Mulungu’ toera apangize kuti akhali Mesiya. (Mat. 16:1) Panango iwo aphemba Yezu toera kucita pyenepi thangwi yakubvesesa mwakuphonyeka mafala adalembwa pa Danyele 7:13, 14. Mbwenye unoyu nee ukhali ndzidzi wakuthema kuna Yahova toera profesiya ineyi ikwanirisike. Mwandimomwene pinthu pikhapfundzisa Yezu pikhafunika kuaphedza toera kudzindikira kuti iye akhali Mesiya. Mbwenye pidakhonda Yezu kucita cidzindikiro cidaphemba iwo, iwo asiya kuntowera.—Mat. 16:4.

10. Kodi Yezu akwanirisa tani pidalemba Izaiya thangwi ya Mesiya?

¹⁰ Kodi Bhibhlya isalonganji? Mprofeta Izaiya alonga thangwi ya Mesiya kuti: ‘Iye nee anadzakhuwa peno kugaluza fala yace, pontho iye nee anadzacitisa kuti fala yace ibveke mu nseu.’ (Iza. 42:1, 2) Mu ndzidzi ukhacita Yezu basa yace yakumwaza mphangwa na kupfundzisa anthu, iye nee akhasaka mbiri. Iye nee amanga matemplo makulu, nee abvala nguwo zakupambulika, pontho iye nee akhafuna kuti anthu ancemere na madzina a cidzo. Mu ndzidzi ukhathabuswa iye, Yezu akhonda kucita cirengo toera kukomeresa Mambo Herodhi, maseze umaso wace ukhali pangozwi. (Luka 23:8-11) Ndimomwene kuti Yezu acita pirengo pingasi, mbwenye  cinthu cakufunika kakamwe kuna iye cikhali kumwaza mphangwa zadidi. Na thangwi ineyi, iye apanga anyakupfundzace: “Ine ndadzera pyenepi.”—Marko 1:38.

11. Ndi maonero api akuphonyeka ali na anthu anango lero?

¹¹ Kodi pyenepi pisacitikambo lero? Inde. Lero anthu azinji asadzumatirwa na magereja makulu anabalikiswa na pinthu pyakudhula kakamwe, pontho atsogoleri a mauphemberi asacemerwa na madzina a cidzo. Kusiyapo pyenepi, iwo asakhazikisa maserimonya akuti anthu azinji nee asadziwa matomero awo na mabvekero awo. Pontho anthu anaenda m’magereja anewa nee asapfundza pizinji thangwi ya Mulungu na cifuniro cace. Mbwenye anthu anagumanika pa misonkhano yathu Yacikristu asapfundza pinthu pinafuna Yahova kuna ife. Kusiyapo pyenepi, Nyumba zathu za Umambo ndi zakucena mbwenye nee zisabalikiswa na pinthu pyakudhula kakamwe. Ale anatsogolera nee asabvala nguwo zakupambulika, pontho nee asacemerwa na madzina a cidzo. Pinthu pyonsene pinakhulupira ife na pinapfundzisa ife pisabulukira m’Bhibhlya. Ngakhale tenepo, anthu azinji lero nee asatawira mphangwa zathu thangwi ife nee tisacita maserimonya akupambulika. Kusiyapo pyenepi, iwo nee asakomerwa na kubva pinthu pinapfundzisa ife.

12. Mwakubverana na Ahebheri 11:1, 6, thangwi yanji tisafunika kukhala na cikhulupiro cakuwanga?

¹² Ninji cinafuna kutiphedza toera tikhonde kuluza cikhulupiro cathu? Mpostolo Paulu apanga Akristu a ku Roma kuti: “Munthu asakhala na cikhulupiro thangwi ya pidabva iye. Pontho iye asabva mphangwa zenezi munthu angalonga thangwi ya Kristu.” (Aroma 10:17) Natenepa ife tisawangisa cikhulupiro cathu mukupfundza Bhibhlya, tayu thangwi yakugumanika m’maserimonya auphemberi, ngakhale asaoneka ninga akutsandzayisa. Ife tisafunika kukhala na cidziwiso candimomwene toera tikhale na cikhulupiro cakuwanga thangwi ‘tingasowa cikhulupiro nee tinakwanisa kukomeresa Mulungu.’ (Lerini Ahebheri 11:1, 6.) Natenepa, ife nee tisafunika kuona cidzindikiro cakudzulu toera tikhale na cinyindiro cakuti tagumana undimomwene. Kupfundza mwacidikhodikho pipfundziso pya  Bhibhlya pinakwanisa kutiphedza toera tikhonde kupenula.

13. Thangwi yanji anthu azinji asiya kutowera Yezu?

¹³ Mu ntsiku za Yezu, anyakupfundza a Juwau M’batizi akhadzudzumika kakamwe thangwi anyakupfundza a Yezu nee akhacita jejuu. Yezu afokotoza kuti iwo nee akhali na mathangwi toera kucita jejuu mu ndzidzi wakuti iye akhali m’maso. (Mat. 9:14-17) Ngakhale tenepo, Afarisi na anyamalwa anango a Yezu akhantcinga thangwi iye nee akhatowezera pipfundziso pyawo. Iwo akhaipirwa kakamwe pikhawangisa Yezu anthu pa ntsiku ya Sabudu. (Marko 3:1-6; Juwau 9:16) Iwo akhalonga mwakudzikuza kuti asabvera mwambo wa Sabudu mu ndzidzi ubodzi ene mbacita malonda awo mu templo. Iwo aipirwa kakamwe pidaasandika Yezu thangwi yakucita pyenepi. (Mat. 21:12, 13, 15) Kusiyapo pyenepi, mu ndzidzi ukhapfundzisa Yezu mu sinagoga ku Nazareti, anthu aipirwa kakamwe pidaphatisira Yezu citsandzo ca pinthu pidacitika mu Izraeli toera kupangiza kuti iwo ndi anthu aumbirimi na akusowa cikhulupiro. (Luka 4:16, 25-30) Anthu azinji asiya kutowera Yezu thangwi iye nee akhacita pinthu pikhafuna iwo.—Mat. 11:16-19.

14. Thangwi yanji Yezu akhacalira pipfundziso pya anthu?

¹⁴ Kodi Bhibhlya isalonganji? Mukuphatisira mprofeta Izaiya, Yahova alonga: ‘Anthu awa asandifendedzera na milomo yawo, pontho asandilemedza na milomo yawo basi, mbwenye mitima yawo iri kutali kakamwe na ine; Iwo asandilambira mwakubverana na mitemo ya anthu, ire idapfundziswa iwo.’ (Iza. 29:13) Yezu akhali na mathangwi adidi toera kucalira pipfundziso pyakuti nee pikhabverana na Malemba. Ale akhanyerezera kuti pipfundziso pya anthu ndi pyakufunika kakamwe kupiringana pinalonga Malemba, akhakhonda Yahova pabodzi na Mesiya adatuma iye.

15. Thangwi yanji anthu azinji lero asaipirwa na Mboni za Yahova?

¹⁵ Kodi pyenepi pisacitikambo lero? Inde. Anthu azinji asaipirwa na Mboni za Yahova thangwi nee zisacita khundu m’maphwando awo a ntsiku yakubalwa na Khisimisi. Kusiyapo pyenepi, anthu anango asaipirwa na Mboni za Yahova thangwi izo nee zisacita khundu m’maphwando a dziko na misambo inango yakuikha anyakufa yakuti nee isabverana na pinalonga Bhibhlya. Ale anaipirwa na Mboni za Yahova thangwi ya pyenepi asanyerezera kuti akulambira Mulungu munjira yakutawirika. Mbwenye iwo nee anakwanisa kukomeresa Mulungu angapitiriza na misambo ineyi ya dziko yakuti nee isabverana na pinapfundzisa Bhibhlya.—Marko 7:7-9.

16. Mwakubverana na Masalmo 119:97, 113, 163-165, tisafunika kucitanji, pontho tisafunika kucaliranji?

¹⁶ Ninji cinafuna kutiphedza toera tikhonde kuluza cikhulupiro cathu? Ife tisafunika kufuna kakamwe mitemo ya Yahova na midida yace. (Lerini Masalmo 119:97, 113, 163-165.) Tingafuna Yahova, ife tinacalira misambo yonsene inaida iye. Pontho nee tinatawirisa kuti cinthu cinango cikhale cakufunika kakamwe kuna ife kupiringana kufuna kwathu Yahova.

17. Kodi anthu anango mu ntsiku za Yezu akhadikhira kuti Mesiya mbadacitanji?

¹⁷ Anthu anango a mu ndzidzi wa Yezu akhafuna kuti paoneke macinjo thangwi ya utongi wa mu ndzidzi unoyu. Iwo akhadikhira kuti Mesiya mbadaasudzula mu utongi ukhaaponderera Waciroma. Mbwenye pidayesera iwo kukhazikisa Yezu ninga Mambo wawo iye akhonda. (Juwau 6:14, 15) Anthu anango kuphatanizambo anyantsembe akhagopa Yezu thangwi akhanyerezera kuti iye mbadacinja utongi. Buluka penepo,  Aroma mbadaipirwa mbabulusa cidzo cikhali na anyantsembe. Nakuti iwo akhadzudzumika kakamwe na pinthu pyenepi pya ndale, asiya kutowera Yezu.

18. Ndi maprofesiya api analonga pya Mesiya akuti anthu azinji akhaapwaza?

¹⁸ Kodi Bhibhlya isalonganji? Maseze maprofesiya mazinji alonga mwanyapantsi kuti Mesiya mbadakhala nyankhondo wakuwina, maprofesiya anango asapangiza kuti iye mbadafa thangwi ya madawo athu. (Iza. 53:9, 12) Mphapo thangwi yanji Ayuda akhali na maonero akuphonyeka thangwi ya Mesiya? Anthu azinji a mu ndzidzi wa Yezu akhapwaza maprofesiya akuti nee akhalonga pya kumalisa nyatwa zawo mu ndzidzi unoyu.—Juwau 6:26, 27.

19. Ndi manyerezero api akuphonyeka anacitisa anthu azinji kukhonda mphangwa zathu?

¹⁹ Kodi pyenepi pisacitikambo lero? Inde. Anthu azinji lero asakhonda mphangwa zathu thangwi ife nee tisacita khundu mu pinthu pya ndale. Iwo asafuna kuti ife tiendembo kavotari. Mbwenye ife tisadziwa kuti tingasankhula munthu toera akhale ntongi wathu, mu ndzidzi ubodzi ene tiri kukhonda Yahova. (1 Sam. 8:4-7) Anthu asanyerezerambo kuti ife mbatidamanga maxikola, maxipitari na kucita mabasa anango akuti mbadaphedza anthu pacisa. Iwo asakhonda mphangwa zathu thangwi ife tisaphatisira mphambvu zathu toera kumwaza mphangwa m’mbuto mwakuyesera kumalisa nyatwa za dziko.

20. Mwakubverana na mafala a Yezu anagumanika pa Mateu 7:21-23, ndi pinthu pipi pyakufunika kakamwe kuna ife?

²⁰ Ninji cinafuna kutiphedza toera tikhonde kuluza cikhulupiro cathu? (Lerini Mateu 7:21-23.) Ife tisafunika kuikha manyerezero athu m’basa idatipasa Yezu toera kucita. (Mat. 28:19, 20) Ife nee tisafunika kubvunga ndzidzi wathu toera kuyesera kumalisa nyatwa za dziko ino. Ife tisafuna anthu, pontho tisatsalakana nyatwa zawo, mbwenye ife tisadziwa kuti njira yadidi toera kuaphedza ndi kuapfundzisa pya Umambo wa Mulungu na kuaphedza toera akhale na uxamwali wakuwanga na Yahova.

21. Tisafunika kukhala akutonga toera kucitanji?

²¹ Mu nsolo uno, ife tapfundza pinthu pinai pyakuti pyacitisa anthu azinji kukhonda Yezu, pontho pinthu pyenepi pisacitisambo anthu azinji lero kukhonda mphangwa zinamwaza anyakupfundza a Yezu. Kodi ndi pinthu pyenepi basi pyakuti pinakwanisa kufewesa cikhulupiro cathu? Nkhabe. Mu nsolo unatowera, ife tinadinga pinthu pinango pinai. Natenepa, tendeni tikhale akutonga kutowera Yezu mbatipitiriza na cikhulupiro cakuwanga.