Kodi Imwe Mukhapidziwa?
Kodi anthu a mu ndzidzi wakale akhaphatisira mapapiro toera kucita miyadiya?
Mapapiro
ANTHU azinji asadziwa kuti pyaka pizinji nduli, anthu ku Ejitu akhaphatisira mapapiro toera kucita matsamba akulembera. Agerego na Aroma aphatisirambo mapapiro toera kucita matsamba akulembera. * Mbwenye nee ndi anthu azinji asadziwa kuti mapapiro akhaphatisirwambo toera kucita miyadiya.
Miyadiya miwiri yakucitwa na mapapiro yagumaniwa m’masiye a ku Ejitu
Mu pyaka pyakupiringana 2.500 nduli, mprofeta Izaiya alemba kuti: ‘Dziko yakuti iri dhuzi na mikulo ya ku Etiopya’ isatuma ‘anthu mbawambuka bara, na miyadiya yakucitwa na papiro.’ Mukupita kwa ndzidzi, mprofeta Yeremiya alonga mwanyapantsi kuti Amedhi na Apersiya angapita mu nzinda wa Bhabhilonya, iwo mbadapisa ‘miyadiya yakucitwa na papiro’ toera Abhabhilonya acimwane kuthawa.—Iza. 18:1, 2; Yer. 51:32.
Nakuti anyakupfundza Bhibhlya asadziwa kuti Bhibhlya ndi bukhu yakupumirwa na Mulungu, natenepa mphangwa zidalonga anyakufufudza pya m’madembe kuti mapapiro akhaphatisirwa mu ndzidzi wakale toera kucita mwadiya nee ndi zakudzumatirisa kuna iwo. (2 Tim. 3:16) Mphapo anyakufufudza anewa agumananji? Iwo agumana pinthu pingasi pinapangiza kuti anthu a ku Ejitu akhaphatisira mapapiro toera kucita miyadiya.
KODI MIYADIYA YA MAPAPIRO IKHACITWA TANI?
Pithundzithundzi pikhagumanika m’masiye Aejitu pisapangiza kuti anthu akhagumanya tani mapapiro toera kucita miyadiya. Amuna akhatema mapapiro, buluka penepo akhamanga m’misumbu. Ntsonga za mapapiro ziri ninga triangulo. Natenepa zingagumanywa mbazimangwa pabodzi zisakhala nsumbu wakuwanga kakamwe. Bukhu inango inalonga thangwi ya pinthu pikhacitika ku Ejitu, yalonga kuti miyadiya inango ya mapapiro ikhali yakulapha mametru 17, pontho khundu ibodzi na ibodzi ya miyadiya ineyi ikhali na ng’ombo 10 peno 12.
Pfufu yakuti iri na pithundzithundzi pinapangiza kuti Aejitu akhacita tani miyadiya mukuphatisira mapapiro
THANGWI YANJI ANYAKUCITA MIYADIYA AKHAPHATISIRA MAPAPIRO?
Ku Ejitu, mapapiro mazinji akhakula n’khundu mwa nkulo wa Nilo. Natenepa pikhali pyakukhonda nentsa toera kucita miyadiya mukuphatisira mapapiro. Ngakhale mu ndzidzi udatoma anthu kucita miyadiya mukuphatisira matabwa, anyakusodza nyama za m’madzi na za kuntunda akhapitiriza kuphatisira mapapiro toera kucita miyadiya ming’ono.
Anthu apitiriza kuphatisira mapapiro toera kucita miyadiya mu pyaka pizinji. Thangwi nyakulemba wa Cigerego anacemerwa Plutarco wakuti akhala m’maso mu ndzidzi wa apostolo, alonga kuti anthu anango akhapitiriza kuphatisira mapapiro toera kucita miyadiya mu ndzidzi wace.
^ ndima 3 Mapapiro asakula m’mbuto zakuti ziri na ntota na n’khundu mwa nkulo. Mapapiro asakula mpaka mametru 5 aulaphi, pontho masamba ace asakula mpaka masentimetru 15.
