NSOLO WA PFUNDZIRO 11
Pitirizani Kubvala “Uunthu Upswa” Pakumala Kubatizwa
“Bvalani uunthu upswa.”—AKOL. 3:10.
NYIMBO 49 Tikomerese Ntima wa Yahova
PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *
1. Kodi pinthu pinacita ife pisabulukira kupi?
MWAKUKHONDA tsalakana khala tabatizwa cincino peno pyaka pizinji nduli, ife tonsene tisafunika kucita pinthu pinakomeresa Yahova. Toera tikwanise kucita pyenepi, tisafunika kucita mphole-mphole na pinanyerezera ife. Thangwi yanji? Thangwi pinthu pinacita ife pisabulukira m’manyerezero mwathu. Khala ndzidzi onsene basi ene tisanyerezera pinthu pinakomerwa na ife, tinalonga, pontho tinacita pinthu pyakuipa. (Aef. 4:17-19) Mbwenye tinganyerezera pinthu pyadidi ndzidzi onsene, ife tinalonga, pontho tinacita pinthu munjira yakuti inatsandzayisa Babathu, Yahova.—Agal. 5:16.
2. Ndi mibvundzo ipi inafuna ife kutawira mu nsolo uno?
2 Ninga pidapfundza ife mu nsolo udamala, ife nee tinakwanisa kupingiza pinthu pyonsene pyakuipa toera pikhonde kupita m’manyerezero mwathu. Mbwenye tinakwanisa kukhonda kucita pinthu pinanyerezera ife. Mbatidzati kubatizwa, ife tisafunika kusiya kulonga peno kucita pinthu pyakuti pisatsukwalisa Yahova. Ceneci ndi cinthu cakutoma na cakufunika kakamwe toera kudula uunthu wakale. Mbwenye toera kutsandzayisa Yahova mwakukwana, ife tisafunikambo kubvera ntemo uyu: “Bvalani uunthu upswa.” (Akol. 3:10) Mu nsolo uno, ife tinatawira mibvundzo iyi: Ninji “uunthu upswa”? Tinabvala tani uunthu upswa mbatipitiriza kukhala nawo?
“UUNTHU UPSWA” NINJI?
3. Mwakubverana na Agalata 5:22, 23, uunthu upswa ninji, pontho munthu anaubvala tani?
3 “Uunthu upswa” ndi njira yakunyerezera na kucita pinthu ninga munapicitira Yahova. Munthu asabvala uunthu upswa angapangiza misapo ya nzimu wakucena wa Mulungu, mbatawirisa kuti nzimu unoyu utsogolere manyerezero ace, mabvero ace na pinthu pinacita iye. (Lerini Agalata 5:22, 23.) Mwacitsandzo, iye asafuna Yahova na mbumba yace. (Mat. 22:36-39) Munthu anacita pyenepi asapitiriza kukhala wakutsandzaya mwakukhonda tsalakana nyatwa zinathimbana na iye. (Tiya. 1:2-4) Iye ndi munthu wakuti asawangisira toera kukhazikisa ntendere. (Mat. 5:9) Iye asatsalakana anango mwakukoma ntima na mwakupirira. (Akol. 3:13) Iye asakomerwa na pinthu pyadidi, pontho asapicita. (Luka 6:35) Pyonsene pinacita iye pisapangiza kuti cikhulupiro cace kuna Babace wakudzulu ndi cakuwanga. (Tiya. 2:18) Iye angasoswa asapitiriza kukhala wakukhurudzika, pontho asawangisira toera akhonde kugwa m’mayesero.—1 Akor. 9:25, 27; Tito 3:2.
4. Toera kubvala uunthu upswa, tisafunika kukulisa basi ene n’khaliro ubodzi na ubodzi unalongwa pa Agalata 5:22, 23? Fokotozani.
4 Toera tibvale uunthu upswa ife tisafunika kukulisa makhaliro onsene analongwa pa Agalata 5:22, 23 na analongwa m’makhundu anango a m’Bhibhlya. * Makhaliro anewa asiyana na nguwo zakuti tisazibvala ibodzi na ibodzi. Mwandimomwene, mazinji mwa makhaliro anewa ndi akulandana na anango. Mwacitsandzo, khala imwe musafunadi andzanu munakhala wakupirira na wakukoma ntima kuna iwo. Pontho toera tikhaledi anthu a makhaliro adidi tisafunika kukhala akukhurudzika na akudzitonga.
TINABVALA TANI UUNTHU UPSWA?
5. Pisabvekanji kukhala na “manyerezero a Kristu,” pontho thangwi yanji tisafunika kupfundza pya umaso wa Yezu? (1 Akorinto 2:16)
5 Lerini 1 Akorinto 2:16. Toera kubvala uunthu upswa tisafunika kukhala na “manyerezero a Kristu.” Pyenepi pisabveka kuti tisafunika kudziwa njira inanyerezera Yezu mbatintowezera. Yezu akhapangiza misapo yonsene ya nzimu wakucena wa Mulungu. Iye asapangiza makhaliro a Yahova mwaungwiro. (Aheb. 1:3) Tingapitiriza kunyerezera ninga Yezu pinakhala pyakukhonda nentsa kucita pinthu ninga mukhapicitira iye na kutowezera makhaliro ace.—Afil. 2:5.
6. Ndi pinthu pipi pyakuti tisafunika kupikumbuka mu ndzidzi unawangisira ife toera kubvala uunthu upswa?
6 Mphyakukwanisikadi kutowezera citsandzo ca Yezu? Panango tinanyerezera: ‘Yezu ndi waungwiro. Cipo ndinakwanisa kukhala ninga iye.’ Khala imwe musanyerezera tenepo, kumbukani pinthu ipi. Cakutoma, ife tacitwa mwakulandana na Yahova na Yezu. Natenepa, ife tinakwanisa kutowezera citsandzo cawo, pontho tinakwanisa kukhala akulandana na iwo. (Gen. 1:26) Caciwiri, ife tisafunika kukumbuka kuti nzimu wakucena wa Mulungu ndi wamphambvu kakamwe kudzulu na pa dziko yapantsi. Na ciphedzo ca nzimu unoyu, ife tinakwanisa kucita pinthu pyakuti cipo mbatidakwanisa kupicita tekhene. Cacitatu, cincino Yahova nee asadikhira kuti tipangize misapo ya nzimu wakucena mwakukwana. Na thangwi ineyi, Babathu waufuni apasa ale akuti ali na cidikhiro cakukhala pa dziko yapantsi pyaka 1.000 toera akhale aungwiro. (Apok. 20:1-3) Cincino, Yahova asafuna kuti ticite pyonsene pinakwanisa ife mbatinyindira ciphedzo cace.
7. Tinapfundzanji cincino?
7 Ndi makhaliro api a Yezu akuti tisafunika kuatowezera? Mwacigwagwa, ife tinapfundza makhaliro manai a misapo ya nzimu wa Mulungu. Pontho tinaona kuti Yezu apangiza tani makhaliro anewa. Kusiyapo pyenepi, tinacita mibvundzo mingasi yakuti inatiphedza kuona khala tiri kubvala uunthu upswa peno nkhabe.
8. Yezu apangiza tani ufuni?
8 Nakuti Yezu akhafuna kakamwe Yahova, iye aperekeka thangwi ya Babace na ife. (Juwau 14:31; 15:13) Pikhali iye pa dziko yapantsi, Yezu apangiza kuti akhafuna kakamwe anthu. Ntsiku zonsene iye akhapangiza ufuni na ntsisi, ngakhale kuna ale akuti akhantcinga. Thangwi ya ufuni, Yezu apfundzisa anthu pya Umambo wa Mulungu. (Luka 4:43, 44) Kusiyapo pyenepi, Yezu akhafuna kakamwe Mulungu na anthu. Na thangwi ineyi, iye akhali dzololo toera kuthabuka na kuphiwa na anthu akudawa. Kucita kwace pyenepi kwatifungulira njira toera tonsene tikhale na umaso wakukhonda mala.
9. Tinapangiza tani ufuni ninga pidacita Yezu?
9 Ife tisafuna kakamwe Babathu wakudzulu, Yahova. Na thangwi ineyi, taperekeka kuna iye mbatibatizwa. Ninga Yezu, ife tinapangiza kuti tisafuna Yahova tingatsalakana mwadidi anthu. Mpostolo Juwau alemba tenepa: “Ule anakhonda kufuna m’bale wace anaona iye, anacimwana kufuna Mulungu, wakuti iye nkhabe kumuona.” (1 Juwau 4:20) Natenepa, m’bodzi na m’bodzi wa ife asafunika kubvundzika: ‘Kodi ine ndisafuna kakamwe anango? Ndisatsalakana anango mwaufuni maseze iwo anditsalakane munjira yakuipa? Ufuni usandicitisa kuphatisira ndzidzi wanga na pinthu piri na ine toera ndiphedze anango kupfundza thangwi ya Yahova? Ndiri dzololo toera kucita pyenepi ngakhale kuti anthu azinji asanditcinga peno nee asapereka takhuta thangwi ya pinthu pinacita ine? Ndinakwanisa kuthimizira ndzidzi unaphatisira ine m’basa yakucita anyakupfundza?’—Aef. 5:15, 16.
10. Yezu apangiza tani kuti akhali munthu wakukhazikisa ntendere?
10 Yezu akhali munthu wakukhazikisa ntendere. Pikhatsalakanwa iye mwakuipa, nee akhabwezera pyakuipa. Mbwenye iye acita pizinji kupiringana pyenepi. Iye akakhazikisa ntendere, pontho awangisambo anango toera kucita pibodzi pyene. Mwacitsandzo, iye apfundzisa kuti khala munthu asafuna kuti ulambiri wace utawirwe na Yahova, asafunika kukhazikisa ntendere na abale ace. (Mat. 5:9, 23, 24) Pontho, iye aphedza anyakupfundzace mwakubwereza-bwereza toera asiye kuketesana kuti mbani mwa iwo akhali nkulu.—Luka 9:46-48; 22:24-27.
11. Tinakwanisa tani kukhala munthu wakukhazikisa ntendere?
11 Toera tikhale munthu wakukhazikisa ntendere, tisafunika kucita pizinji kupiringana basi ene kucalira nthonga. Tisafunika kuwangisira toera kukhazikisa ntendere na anango, pontho tisafunika kuwangisa abale na alongo athu kuti amalise mikandzo yawo. (Afil. 4:2, 3; ) Tisafunika kubvundzika: ‘Ndiri dzololo toera kucitanji kuti ndikhazikise ntendere na anango? Khala m’bale peno mulongo anditsukwalisa, ndisapitiriza kukhala wakuipirwa? Ndisadikhira kuti anango atome ndiwo kukhazikisa ntendere, peno ndisayesera kukhazikisa ntendere, ngakhale pioneke kuti nee ndine adadawisa? Pingakwanisika, ndisawangisa anango toera akhazikise ntendere? Tiya. 3:17, 18
12. Yezu apangiza tani kukoma ntima?
12 Yezu akhali wakukoma ntima. (Mat. 11:28-30) Iye apangiza kuti ndi wakukoma ntima thangwi ya kutsalakana mwadidi anthu, pontho thangwi ya kukhala dzololo toera kuaphedza, maseze midzidzi inango pikhakhala pyakunentsa. Mwacitsandzo, pidaphembwa iye na nkazi wa ku Fenisya toera awangise mwanace, pakutoma Yezu nee atawira. Mbwenye pidaona iye kuti nkazi unoyu akhali na cikhulupiro cakuwanga, mwakukoma ntima Yezu awangisa mwanace. (Mat. 15:22-28) Maseze akhali wakukoma ntima, iye nee akhacalira kupasa uphungu. Midzidzi inango iye akhapangiza kukoma kwace ntima thangwi yakupasa uphungu anthu akhafuna iye. Mwacitsandzo, pidalonga Pedhru kuti Yezu nee akhafunika kufa, Yezu ampasa uphungu patsogolo pa anyakupfundza anango. (Marko 8:32, 33) Yezu nee acita pyenepi toera kupasa manyadzo Pedhru, mbwenye toera kumpfundzisa na kucenjeza anyakupfundza anango kuti asafunika kucalira kukhala akudzikuza. Mwakukhonda penula, Pedhru akhala na manyadzo, mbwenye aphedzeka na uphungu unoyu.
13. Tinakwanisa tani kukhala akukoma ntima?
13 Toera kupangiza kuti ndife akukoma ntima kuna anthu anafuna ife, tisafunika kulonga undimomwene kuna iwo. Pakucita pyenepi, towezerani citsandzo ca Yezu mbamupereka uphungu wakubuluswa m’Bhibhlya kuna iwo. Khalani munthu wadidi. Khalani na cinyindiro cakuti iwo asafuna kucita pinthu pyadidi. Kusiyapo pyenepi, nyindirani kuti ale anafuna Yahova, pontho na ale anakufunani, anatawira mwadidi uphungu wanu. Bvundzikani: ‘Ndiri na cipapo toera kulonga na munthu anafuna ine ndingaona kuti ali kucita cinthu cakuipa? Pingafunika kupereka uphungu, ndisalonga mwakukoma ntima peno mwakuipirwa? Ndi cipi cifuno canga pakupereka uphungu? Ndisapereka uphungu thangwi ndiri wakuipirwa na munthu anapasa ine uphungu peno thangwi ndisafuna kum’phedza?’
14. Thangwi yanji Yezu akhacita pinthu pyadidi?
14 Yezu nee asadziwa basi ene pinthu pyadidi, mbwenye asapicita. Nakuti Yezu akhafuna babace, ndzidzi onsene akhacitira anango pinthu pyadidi na mathangwi adidi. Munthu wadidi asadziwika thangwi ya njira inakhuyiwa anango na pinthu pinacita iye. Kusiyapo pyenepi ndzidzi onsene asasaka miyai toera kuphedza anango, pontho asacita pyenepi na mathangwi adidi. Nee ndi pyakukwana basi ene kudziwa pinthu pyadidi pinafunika ife kucita, mbwenye tisafunika kucita pinthu pyadidi na mathangwi adidi. Panango tinabvundzika: ‘Mphyakukwanisika kucita pinthu pyadidi na mathangwi akuipa?’ Inde, mphyakukwanisika. Mwacitsandzo, Yezu alonga thangwi ya anthu akhapasa miyoni anyakutcerenga. Mbwenye iwo akhacita pyenepi toera anthu anango aaone, pontho aapase mbiri. Na thangwi ineyi, ngakhale kuti mabasa anewa akhali adidi, Yahova nee akomerwa nawo.—Mat. 6:1-4.
15. Tinakwanisa tani kukhala anthu adidi?
15 Tinakwanisa kukhala anthu adidi, basi ene tingacita pinthu pyadidi na mathangwi adidi. Natenepa bvundzikani: ‘Kodi basi ene ndisadziwa pinthu pyadidi pinafunika ine kucita peno ndisawangisira toera kupicita? Ndi api mathangwi anandicitisa kucita pinthu pyadidi?’
TINATSIDZIKIZA TANI UUNTHU WATHU UPSWA?
16. Tisafunika kucitanji ntsiku zonsene, pontho thangwi yanji?
16 Nee tisafunika kunyerezera kuti pakumala kubatizwa tamala kubvala uunthu upswa, pontho nee tisafunikabve kuwangisira toera tipitirize kuubvala. Uunthu upswa ndi ninga nguwo ipswa yakuti tisafunika kuitsalakana mwadidi toera ikhale mwadidi. Ife tisafunika kupangiza makhaliro a misapo ya nzimu wakucena ntsiku zonsene. Thangwi yanji? Thangwi tingawangisira toera kupangiza makhaliro anewa, nzimu wa Yahova unatiphedza kakamwe. Pyenepi pisacitika thangwi Yahova ndi Mulungu wa mabasa, pontho nzimu wace wakucena ndi mphambvu. (Gen. 1:2) Natenepa tisafunika kucita mabasa. Mwacitsandzo, mpostolo Tiyago alemba: “Cikhulupiro cakusowa mabasa ndi cakufa.” (Tiya. 2:26) Tinakwanisambo kulonga kuti makhaliro a nzimu wa Mulungu angasowa mabasa ndi akufa.
17. Tisafunika kucitanji tingakhonda kwanisa kupangiza misapo ya nzimu?
17 Ngakhale Akristu adabatizwa mu pyaka pizinji, midzidzi inango nee asapangiza misapo ya nzimu. Mbwenye cinthu cakufunika kakamwe ndi kukhonda kubwerera nduli. Onani citsandzo ici. Khala nguwo yanu inakomerwa na imwe kakamwe yapanduka mwasusudeu, munaitaya? Nkhabe. Pingakwanisika, panango munayesera kuisona. Pontho mbamudacita pyonsene toera pyenepi pikhonde kucitika pontho. Munjira ibodzi ene, midzidzi inango mungakhonda kucita pinthu mwakukoma ntima, mwakukhurudzika peno mwaufuni kuna munthu unango, lekani kubwerera nduli. Phembani kulekererwa na ntima onsene toera uxamwali wanu ukhale pontho wakuwanga na munthu unoyu. Pontho khalani dzololo toera kucita pinthu pyadidi ntsogolo.
18. Tisafunika kukhala na cinyindiro cipi?
18 Tisapereka takhuta kakamwe thangwi ya kukhala na Yezu ninga citsandzo cathu. Tingawangisira toera kutowezera makhaliro ace, pinakhala pyakukhonda nentsa toera kucita pinthu ninga iye. Pontho tingawangisira toera kucita pinthu ninga Yezu, tinabvala mwadidi kakamwe uunthu upswa. Mu nsolo uno, taona makhaliro manai basi a misapo ya nzimu wa Mulungu. Pinakhala pyadidi kusaka ndzidzi toera kupfundza makhaliro anango a misapo ya nzimu na kuona khala tisaapangiza mwadidi mu umaso wathu. Imwe munakwanisa kugumana misolo inango inalonga thangwi ya misapo ya nzimu m’Bukhu Inaphatisira Mboni za Yahova Pakufufudza pa nsolo wakuti “Umaso Wacikristu,” buluka penepo ndokoni pa “Misapo ya Nzimu.” Khalani na cinyindiro cakuti mungawangisira, Yahova anakuphedzani toera kubvala uunthu upswa na kupitiriza kukhala nawo.
NYIMBO 127 Ndisafunika Kukhala Munthu wa Ntundu Wanji?
^ Mwakukhonda tsalakana kudabuluka ife, khala tapfundza kakamwe peno nkhabe, tinakwanisa kubvala “uunthu upswa.” Toera kucita pyenepi, ife tisafunika kupitiriza kusasanyira njira yathu yakunyerezera toera ikhale sawasawa na ya Yezu. Mu nsolo uno, tinapfundza kuti Yezu akhanyerezera tani, pontho akhacitanji. Kusiyapo pyenepi tinaona kuti tinantowezera tani pakumala kubatizwa.
^ Bukhu ya Agalata 5:22, 23 nkhabe kulonga makhaliro onsene akuti tinakwanisa kuakulisa na ciphedzo ca nzimu wa Mulungu. Onani “Mibvundzo Inacitwa na Anyakuleri” mu Ncenjezi wa Junho wa 2020.