Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

‘Gulani Undimomwene, Pontho Lekani Kuugulisa’

‘Gulani Undimomwene, Pontho Lekani Kuugulisa’

‘Gulani undimomwene, pontho lekani kuugulisa. Gulanimbo udziwisi, kulanga na kubvesesa pinthu.’—MISANGANI 23:23, Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada.

NYIMBO: 94, 96

1, 2. (a) Ndi cinthu cipi cakuti ndi cakufunika kakamwe mu umaso wanu? (b) Ndi upi undimomwene wakufunika kakamwe kwa ife, pontho thangwi yanji? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)

NDI cinthu cipi cakuti ndi cakufunika kakamwe mu umaso wanu? Kwa ife atumiki a Yahova, cinthu cakufunika kakamwe ndi uxamwali wathu na iye. Ife nkhabe funika kucinja uxamwali unoyu na cinthu cinango. Kwa ife undimomwene wa m’Bhibhlya ndi wakufunika kakamwe thangwi usatiphedza toera kukhala axamwali a Yahova.—Akolose 1:9, 10.

2 Yahova ndi Mpfundzisi wathu Wankulu, wakuti asatipfundzisa undimomwene wakufunika kakamwe unagumanika m’Mafalace, Bhibhlya. Iye asatipfundzisa kufunika kwa dzina yace na makhaliro ace adidi kakamwe. Pontho Iye asatifuna kakamwe, ndi thangwi yace apereka Mwanace m’bodzi ekha toera kudzatifera. Yahova asatipfundzisa pya Umambo Waumesiya. Iye asatipasa cidikhiro ca ntsogolo, Akristu akudzodzwa asadikhira kuenda kudzulu, ‘mabira anango’ asadikhira kukhala m’Paraizu pa dziko yapantsi. (Juwau 10:16) Yahova asatipfundzisa kuti tinakhala tani na umaso wadidi. Kwa ife undimomwene unoyu ndi wakufunika kakamwe thangwi usatiphedza toera kukulisa uxamwali na Nciti wathu, mbatikhala na cifuniro mu umaso.

3. Kodi Yahova asatiphemba kobiri toera kupfundza undimomwene?

3 Yahova ndi Mulungu wakupasa mwakudzala manja. Iye apangiza pyenepi mudapereka iye Mwanace m’bodzi ekha ninga ntsembe kuna ife. Yahova angaona kuti munthu akusaka undimomwene, iye asam’phedza toera augumane. Iye nee asatiphemba kobiri toera kupfundza undimomwene. Ntsiku inango, mamuna akhacemerwa Simau apereka kobiri kuna mpostolo Pedhru toera apaswe mphambvu yakupasa anango nzimu wakucena. Pedhru alonga kuti manyerezero a mamuna unoyu akhali akuphonyeka, mbampanga: “Kobiri yako mbife pabodzi na iwe, thangwi wanyerezera kuti na kobiri, mbudakwanisa kugula muoni wa Mulungu.” (Mabasa 8:18-20) Mphapo pisabvekanji ‘kugula undimomwene’?

PISABVEKANJI ‘KUGULA UNDIMOMWENE’?

4. Mu nsolo uno tinapfundzanji thangwi ya undimomwene?

4 Lerini Misangani 23:23, NM. Ife tisa- funika kuwangisira toera kupfundza undimomwene wa m’Bhibhlya na kusiya pinthu pinango thangwi ya undimomwene unoyu. ‘Kugula undimomwene’ pisabveka kuupfundza, natenepa tingamala kuugula tisafunika kucita mphole-mphole toera tikhonde ‘kuugulisa,’ peno kuusiya. Tinagula tani undimomwene wa m’Bhibhlya? Usaguliswa konta yanji? Mitawiro ya mibvundzo ineyi inatiphedza toera kulemedza kakamwe undimomwene mbatiwangisira toera tikhonde kuusiya. Pontho tinadzabvesesa kuti thangwi yanji undimomwene wa Yahova ndi wakufunika kakamwe kupiringana pinthu pyonsene.

5, 6. (a) Tinagula tani undimomwene mwakukhonda kuphatisira kobiri? Fokotozani. (b) Kodi undimomwene usatiphedza tani?

5 Midzidzi inango tisafunika kuwangisira toera kupaswa cinthu. Fala Yacihebheri idaphatisirwa pa Misangani 23:23 idathumburuzwa ‘kugula’ isabvekambo ‘kukhala’ na cinthu. Mafala mawiri ene asapangiza kuti munthu asafunika kuwangisira peno kusiya pinthu pinango toera akwanise cinthu cinaona iye kukhala cakufunika. Toera kubvesesa kuti tinagula tani undimomwene, nyerezerani kuti anthu akugawizwa mafigu kunsika. Kodi tinakhala pyathu kunyumba mbatidikhira kuti mafigu abwere okha? Nkhabe, tisafunika kuenda kaapaswa kunsika mbatibwera nawo panyumba. Maseze nee tisafunika kugula mafigu anewa, mbwenye tisafunika kuwangisira toera kuabweresa panyumba. Munjira ibodzi ene, ife nee tisafunika kubulusa kobiri toera kupfundza undimomwene, mbwenye tisafunika kuwangisira peno kusiya pinthu pinango.

6 Lerini Izaiya 55:1-3, NM. Pidalonga Yahova pisatiphedza toera kubvesesa kuti pisabvekanji kugula undimomwene. M’mavesi anewa, Yahova asalandanisa mafalace a undimomwene na madzi, nkaka na vinyu. Ninga madzi akuthondola asaphedza munthu ali na nyota, undimomwene usatiphedzambo. Pontho ninga nkaka usaphedza mwana toera kukula na mphambvu, undimomwene wa m’Bhibhlya usawangisa uxamwali wathu na Yahova. Yahova asalandanisambo mafalace na vinyu. Thangwi yanji? Bhibhlya isalonga kuti vinyu isatsandzayisa anthu. (Masalmo 104:15) Natenepa Yahova angalonga kuti ‘gulani vinyu,’ asafuna kulonga kuti tingatowezera pitsogolero pyace mu umaso wathu, tinakhala akutsandzaya. (Masalmo 19:8) Yahova aphatisira pinthu pyenepi toera kutiphedza kubvesesa kuti tinaphedzeka kakamwe tingapfundza na kuphatisira undimomwene. Cincino tendeni tione pinthu pixanu pyakuti panango tisafunika kupisiya toera kugula undimomwene.

NINJI PIDASIYA IMWE TOERA KUGULA UNDIMOMWENE?

7, 8. (a) Thangwi yanji pisaphemba ndzidzi toera kupfundza undimomwene? (b) Ninji pidacita Mariko, pontho ndi nkhombo zipi zidakhala na iye?

7 Ndzidzi. Pisaphemba ndzidzi toera munthu abvesese mphangwa za Umambo, kuleri Bhibhlya na mabukhu akubuluswa m’Bhibhlya, kupfundza Bhibhlya na Mboni za Yahova, kukhunganyika na kugumanika pa misonkhano yathu. Toera kucita pinthu pyenepi pyonsene, tisafunika kuphatisira ndzidzi wakuti tikhauphatisira ku pinthu pyakuti nee ndi pyakufunika kakamwe. (Lerini Aefesi 5:15, 16, na cidzindikiro capantsi.) Kodi tisafunika kuphatisira ndzidzi ungasi toera kupfundza undimomwene wakutoma wa m’Bhibhlya? Pyenepi pisanyindira makhaliro na maluso a munthu. Nkhabe madire toera kupfundza pya udziwisi wa Yahova, njira zace na pinthu pidacita iye. (Aroma 11:33) Revista yakutoma ya Ncenjezi ya Cingerezi yalandanisa undimomwene na “luwa ibodzi ing’ono” mbilonga: “Lekani kukomerwa na luwa ibodzi ya undimomwene. Mbidakhala kuti ibodzi yakwana, nee mbadafunikabve anango. Pitirizani kugumanya maluwa, sakani mazinji.” Natenepa tinakwanisa kubvundzika: ‘Ndi pinthu pingasi pidapfundza ine thangwi ya Yahova?’ Maseze tinadzakhala maso kwenda na kwenda, tinadzapitiriza kupfundza pizinji thangwi ya Yahova. Lero, mphyakufunika kakamwe kuphatisira ndzidzi wathu toera kupfundza pizinji. Tendeni tione munthu m’bodzi adacita pyenepi.

Mphyakufunika kakamwe kuphatisira ndzidzi wathu toera kupfundza pizinji thangwi ya Yahova

8 Mariko * (onani cidzindikiro capantsi) ndi ntsikana wa ku Japau adaenda kapfundza xikola ku Nzinda wa Nova York, Estados Unidos. Ntsiku inango, mulongo wakuti ndi mpainiya amwaza mphangwa zadidi panyumba pa ntsikana unoyu. Mariko akhali na uphemberi wace, mbwenye atoma kupfundza Bhibhlya na mulongo unoyu. Iye akhakomerwa kakamwe na pikhapfundza iye, mbaphemba toera kupfundza kawiri pasumana. Maseze Mariko akhali wakuphatika kakamwe na mabasa akuxikola, pontho akhaphata basa ya ndzidzi wakucepa, mbwenye mwakukhonda dembuka iye atoma kugumanika pa misonkhano ya mpingo. Iye apungula ndzidzi ukhaphatisira iye m’masendzekero toera akwanise kukhala na ndzidzi uzinji wakupfundza undimomwene. Thangwi yakucita macinjo anewa, Mariko adzakhala na uxamwali wakuwanga na Yahova, mbabatizwa mu caka cibodzi cene. Pidapita miyezi mitanthatu mu caka 2006, iye atoma kutumikira ninga mpainiya mpaka lero.

9, 10. (a) Kodi kupfundza undimomwene kusacinja tani maonero athu thangwi ya pinthu pyakumanungo? (b) Ninji pidasiya Mariya, pontho asapibva tani thangwi ya pyenepi?

9 Pinthu pyakumanungo. Toera kupfundza undimomwene, panango tisafunika kusiya basa inaticitisa kukhala na kobiri izinji mu dziko ino. Mwacitsandzo, Pedhru na Andreya akhali anyakusodza nyama za m’madzi, mbwenye pidacemerwa iwo na Yezu toera akhale anyakupfundzace, iwo asiya basa yawo yakusodza nyama za m’madzi. (Mateu 4:18-20) Pyenepi nee pisabveka kuti mungapfundza undimomwene musafunika kusiya basa yanu, thangwi munthu asafunika kuphata basa toera kutsalakana banjace. (1 Timoti 5:8) Mbwenye munthu angapfundza undimomwene, asacinja maonero ace thangwi ya pinthu pyakumanungo. Iye asadzindikira kuti mwandimomwene ndi pinthu pipi pyakufunika mu umaso. Yezu alonga: “Lekani kukoya mpfuma yanu pa dziko yapantsi.” M’mbuto mwace iye alonga: “Koyani mpfuma yanu kudzulu.” (Mateu 6:19, 20) Pyenepi ndi pidacita nkazi anacemerwa Mariya.

10 Mariya pikhali iye ntsikana akhakomerwa na masendzekero anacemerwa golfe. Mu ndzidzi ukhapfundza iye kuxikola sekundarya, akhapitiriza kuthambaruka m’masendzekero anewa. Natenepa maluso ace athimizirika kakamwe mbapaswa mwai wakupfundza mwakukhonda lipa. Cifuniro ca Mariya cikhali cakudziwa mwadidi masendzekero a golfe toera kuwina kobiri izinji. Pakupita ndzidzi ungasi, iye atoma kupfundza Bhibhlya, pontho akhaphatisira pikhapfundza iye thangwi akhakomerwa napyo. Natenepa iye alonga: “Mu ndzidzi ukhacinja ine manyerezero anga na makhaliro anga toera abverane na midida ya Bhibhlya, kutsandzaya kwanga kukhathimizirika kakamwe.” Mariya adzindikira kuti nee mbadakwanisa kukulisa uxamwali wace na Yahova mu ndzidzi ubodzi ene mbaikha manyerezero ace ku masendzekero a golfe. (Mateu 6:24) Natenepa iye atonga kusiya masendzekero anewa. Cincino, Mariya ndi mpainiya, pontho iye alonga kuti ali “wakutsandzaya kakamwe.”

Yezu apikira kuti tinadzatambira pizinji kakamwe kupiringana pyonsene pinafuna kusiya ife thangwi ya undimomwene

11. Tingapfundza undimomwene, ninji pyakuti panango pinacitikira?

11 Kubverana na anango. Tingatoma kuphatisira pinapfundza ife m’Bhibhlya, kubverana kwathu na axamwali na acibale athu kusacinja. Yezu atiphedza kubvesesa pyenepi mu phembero idacita iye thangwi ya atowereri ace: “Aceneseni na undimomwene; mafala anu ndi undimomwene.” (Juwau 17:17) ‘Kucenesa’ m’midzidzi inango kusabveka ‘kukhala akusiyana.’ Tingatoma kuphatisira undimomwene mu umaso wathu, tisakhala akusiyana na dziko thangwi tisatowezera pitsogolero pya m’Bhibhlya. Maseze tiyesere kubverana na axamwali na acibale athu, anango nee anakomerwa na ife ninga mukhacita iwo kale, panango anatitcinga thangwi ya pinakhulupira ife cincino. Ife nkhabe kudzudzumika na pyenepi. Yezu alonga: “Mwandimomwene, anyamalwa a munthu anadzakhala anthu a panyumba pace.” (Mateu 10:36) Mbwenye Yezu apikirambo kuti tinadzatambira pizinji kakamwe kupiringana pyonsene pinafuna kusiya ife thangwi ya undimomwene!—Lerini Marko 10:28-30.

12. Ninji pidasiya mamuna unango Waciyuda thangwi ya undimomwene?

12 Mamuna unango Waciyuda anacemerwa Aroni, mu ndzidzi uzinji wa umaso wace, akhakhulupira kuti mphyakuipa kulonga dzina ya Mulungu. Mbwenye iye akhafuna kakamwe kudziwa undimomwene thangwi ya Mulungu. Ntsiku inango, m’bodzi wa mboni za Yahova ampangiza kuti angaikha mavogale m’makonsoanti manai Acihebheri a dzina ya Mulungu, mbadakwanisa kuileri “Yahova.” Aroni akomerwa kakamwe kudziwa pyenepi mbaenda kapanga akulu auphemberi wace! Iye akhanyerezera kuti iwo mbadakomerwambo kubva pya dzina ya Mulungu, mbwenye iwo nee akomerwa. M’mbuto mwace iwo am’phulira mata mban’thamangisa. Abale ace Aroni aipirwambo naye. Ngakhale tenepo, iye apitiriza kupfundza pizinji thangwi ya Yahova. Aroni adzakhala m’bodzi wa Mboni za Yahova, mbapitiriza kutumikira Yahova mwakukhulupirika mu umaso wace onsene. Tingapfundza undimomwene tisadikhirambo kuti kubverana kwathu na anango panango kunacinja.

13, 14. Ndi api macinjo anafunika ife kucita toera tinyerezere na kucita pinthu mwakubverana na undimomwene unapfundza ife? Perekani citsandzo.

13 Manyerezero na macitiro akuipa. Tingapfundza undimomwene mbatitoma kuphatisira midida ya m’Bhibhlya mu umaso wathu, tisafunika kucinja manyerezero na macitiro athu. Mpostolo Pedhru alemba: “Ninga ana akubvera, lekani kutsogolerwa pontho na pinthu pikhasirira imwe kale mu ndzidzi ukhacita imwe pinthu mwakukhonda dziwa.” Buluka penepo iye athimiza: “Khalani akucena m’makhaliro anu onsene.” (1 Pedhru 1:14, 15) Mu nzinda wakale wa Korinto, anthu azinji akhacita ulukwali. Ale akhali mwenemo akhafunika kucita macinjo makulu toera kukhala akucena pamaso pa Yahova. (1 Akorinto 6:9-11) Lero, anthu azinji asacita macinjo mabodzi ene angapfundza undimomwene. Pedhru afokotoza pyenepi mudalemba iye kuti: “Kale imwe mukhacita pinthu pikhacita anthu a dziko. Pontho, mu ndzidzi unoyu imwe mukhali na makhaliro akupasa manyadzo, mukhafuna kakamwe pyaulukwali, kuledzera, maphwando akukhonda thema, kumwa kakamwe pyakuledzeresa na kulambira madzimunthu.”—1 Pedhru 4:3.

14 Devin na nkazace Jasmine akhali anyamwera mu pyaka pizinji. Maseze Devin akhali na maluso akutsalakana mwadidi kobiri yakubasa, iye akhaluza mabasa thangwi ya kumwa. Jasmine akhadziwika ninga munthu wakukhonda nentsa kuipirwa na wa nthonga. Ntsiku inango, mbali wakuledzera agumanikana na amisionaryo awiri mu nseu akuti akhali Mboni za Yahova. Iwo atoma kupfundza naye Bhibhlya. Mbwenye pidaenda iwo sumana indzace kunyumba kwawo agumana Jasmine na Devin aledzera. Iwo nee akhadikhira kuti amisionaryo mbadabwera panyumba pawo. Pidaenda iwo pontho, agumana pinthu pyacinja. Jasmine na Devin akhali na cifuno cakupfundza undimomwene wa m’Bhibhlya, mwakucimbiza atoma kuphatisira pikhapfundza iwo. Nkati mwa miyezi mitatu, iwo asiya kumwa, pontho mukupita kwa ndzidzi alembesa banja yawo. Anthu azinji a mu nzinda wa Jasmine na Devin aona macinjo adacita iwo, mbatomambo kupfundza Bhibhlya.

15. Ndi api macinjo ananentsa kakamwe toera kuacita tingapfundza undimomwene, pontho thangwi yanji?

15 Misambo na macitiro akuti nee asakomeresa Mulungu. Macinjo ananentsa kakamwe toera kuacita ndi kusiya misambo na macitiro akuti nee asakomeresa Yahova. Ngakhale pakumala kupfundza mabvero a Yahova thangwi ya pinthu pyenepi, mbwenye kwa anango pisakhala pyakunentsa toera kupisiya. Iwo asagopa kutsukwalisa acibale awo, andzawo akubasa na axamwali awo. Iwo asadziwa kuti kazinji kene anthu asakakamira misambo yawo, ninga kulemedza anyakufa. (Deuteronomyo 14:1) Mphapo ninji pinafuna kutiphedza toera kucita macinjo anewa akufunika? Ife tinakwanisa kupfundza kubulukira kwa ale adacita macinjo pidapfundza iwo undimomwene, ninga pidacita Akristu a ku Efeso.

16. Ndi macinjo api adacita anthu anango a ku Efeso?

16 Mu nzinda wakale wa Efeso, anthu azinji akhakhulupira pya mizimu. Kodi iwo acitanji pidapfundza iwo undimomwene? Bhibhlya isalonga: “Anthu azinji akuti akhacita pinthu na ciphedzo ca madimonyo, abweresa mabukhu awo, aagumanya pabodzi pene mbaapisa pamaso pa anthu onsene. Iwo alengesa ntengo wa mabukhu anewa, mbaona kuti ukhali wa kobiri yakukwana 50.000 za parata. Natenepa, mafala a Yahova akhapitiriza kukula mwamphambvu kakamwe, mbakunda mipingizo.” (Mabasa 19:19, 20) Akristu anewa akukhulupirika akhali dzololo toera kusiya mabukhu awo a ntengo ukulu na thangwi ineyi Yahova aapasa nkhombo.

Ndi macinjo api adacita imwe toera kupfundza undimomwene?

17. (a) Ndi pinthu pipi pyakuti panango tisafunika kupisiya thangwi ya undimomwene? (b) Ndi mibvundzo ipi inafuna ife kutawira mu nsolo unatowera?

17 Ndi macinjo api adacita imwe toera kupfundza undimomwene? Tonsene taphatisira ndzidzi wathu. Anango a ife asankhula kukhonda khala na mpfuma. Pontho kubverana kwathu na anango panango kwacinja. Azinji a ife tacinja manyerezero na macitiro athu, pontho tasiya misambo na macitiro akuti nee asakomeresa Yahova. Mbwenye ife tiri na cinyindiro cakuti undimomwene wa m’Bhibhlya ndi wakufunika kakamwe kupiringana pinthu pyonsene pidasiya ife. Undimomwene wa m’Bhibhlya usatiphedza toera kukhala na uxamwali wakuwanga na Yahova, wakuti ndi cinthu cakufunika kakamwe mu umaso wathu. Tinganyerezera pya nkhombo zonsene ziri na ife thangwi ya undimomwene, mphyakunentsa kubvesesa kuti thangwi yanji munthu mbadanyerezera ‘kuugulisa.’ Kodi pyenepi pinacitika tani? Pontho tinacitanji toera kucalira kucita madodo anewa makulu? Tinadzatawira mibvundzo ineyi mu nsolo unatowera.

^ ndima 8 Mu nsolo uno madzina anango acinjwa.