Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 46

Anyakumanga Banja Apswa—Ikhani Manyerezero Anu M’basa Yakutumikira Yahova

Anyakumanga Banja Apswa—Ikhani Manyerezero Anu M’basa Yakutumikira Yahova

Yahova ndi mphambvu yanga ntima wanga usanyindira iye.’​—MASAL. 28:7.

NYIMBO 131 ‘Pidamanga Mulungu’

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *

1-2. Thangwi yanji anyakumanga banja apswa asafunika kunyindira Yahova? (Masalmo 37:3, 4) (b) Tinapfundzanji mu nsolo uno?

 KODI imwe muli dhuzi toera kumanga banja peno mwamala kwene kumanga banja? Khala ndi tenepo, mwakukhonda penula, imwe musadikhira kutsandzaya pabodzi na munthu anafuna imwe kakamwe. Mbwenye umaso wa anyakumanga banja midzidzi inango usanentsa, pontho anyakumanga banja apswa asafunika kucita pisankhulo pyakufunika kakamwe. Pinthu pinacita imwe mungathimbana na nyatwa na pisankhulo pinacita imwe m’midzidzi ineyi, pinapangiza khala uwiri wanu munakhala akutsandzaya mu pyaka pizinji peno nkhabe. Munganyindira Yahova, pontho mungacita pisankhulo mwandzeru, banja yanu inakhala yakuwanga kakamwe na yakutsandzaya. Mbwenye mungakhonda kuphatisira uphungu wa Mulungu, imwe munathimbana na pinentso pyakuti pinabweresa nyatwa m’banja mwanu, pontho nee munakhala wakutsandzaya.—Lerini Masalmo 37:3, 4.

2 Maseze nsolo uno unalonga pya anyakumanga banja apswa, iwo unalongambo pinentso pyakuti anyakumanga banja onsene anakwanisa kuthimbana napyo. Iwo unagomezera pinthu pyakuti tinakwanisa kupipfundza kubulukira mu pitsandzo pingasi pya amuna na akazi akukhulupirika analongwa m’Bhibhlya. Pitsandzo pyenepi pya m’Bhibhlya pinatipfundzisa pinthu pyakuti tinakwanisa kupiphatisira m’makhundu akusiyana-siyana a umaso wathu, kuphatanizambo m’banja mwathu. Ife tinaonambo pinthu pyakuti tinakwanisa kupipfundza kubulukira mu pitsandzo pya anyakumanga banja angasi a mu ntsiku zino.

NDI PINENTSO PIPI PYAKUTI PANANGO ANYAKUMANGA BANJA APSWA ANATHIMBANA NAPYO?

Ndi pisankhulo pipi pyakuti panango pinapingiza anyakumanga banja apswa toera kucita pizinji m’basa ya Yahova? (Onani ndima 3-4)

3-4. Ndi pinentso pipi pyakuti panango anyakumanga banja apswa anathimbana napyo?

3 Anthu anango panango anakulumiza anyakumanga banja apswa toera akhale na umaso ninga uli na anthu azinji lero. Mwacitsandzo, anyakubala na acibale anango panango anakakamiza anyakumanga banja apswa toera abale ana mwakucimbiza. Kusiyapo pyenepi, axamwali na abale anango panango anakulumiza anyakumanga banja apswa toera agule nyumba mbaidzadza na pinthu pyadidi.

4 Angakhonda kucita mphole-mphole, anyakumanga banja apswa anacita pisankhulo pyakuti pinaacitisa kukhala na mangawa mazinji kakamwe. Buluka penepo, iwo panango anafunika kuphata basa midzidzi mizinji toera kulipa mangawa anewa. Basa ineyi panango inaabvungira ndzidzi uzinji kakamwe, mbacimwana kucita pfundziro ya Bhibhlya ya munthu paekha, kulambira kwa banja na kumwaza mphangwa. Kusiyapo pyenepi, panango iwo anadjomba misonkhano thangwi yakufuna kuwina kobiri izinji peno toera akhonde kubuluswa basa. Angacita pyenepi, iwo analuza mwai wakucita pinthu pizinji pyakutsandzayisa m’basa ya Yahova.

5. Mwapfundzanji na citsandzo ca Klaus na Marisa?

5 Pitsandzo pizinji pisapangiza kuti cinthu cakufunika kakamwe mu umaso wathu cingakhala kufuna pinthu pya mpfuma, ife nee tinakhala akutsandzaya. Nyerezerani pidapfundza banja ya m’bale Klaus na Marisa. * Pidamala iwo kumanga banja, iwo aphata basa mu ndzidzi uzinji toera akhale na kobiri izinji na pinthu pizinji. Mbwenye iwo nee akhali na kutsandzaya kwandimomwene. Klaus alonga: “Ife tikhali na pinthu pizinji pyakumanungo, mbwenye nee tikhali na pifuno pyauzimu. Mwandimomwene, umaso wathu ukhali wakunentsa na wakutsukwalisa kakamwe.” Panango imwe mwadzindikirambo kuti kukhala na pinthu pizinji pyakumanungo nee kusabweresa kutsandzaya. Khala ndi tenepo, lekani kufewa manungo. Kudinga pitsandzo pyadidi pya anango kunakuphedzani toera kucita macinjo. Cakutoma, tendeni tione kuti amuna akumanga banja anapfundzanji na citsandzo ca Mambo Yosafate.

NYINDIRANI YAHOVA NINGA PIDACITA MAMBO YOSAFATE

6. Kodi Yosafate aphatisira tani uphungu unagumanika pa lemba ya Misangani 3:5, 6 pidabwera nsoka ukulu wa anyankhondo kudzamenyana na mbumba yace?

6 Amuna akumanga banja, kodi imwe midzidzi inango musakhala akuneta kakamwe na mabasa anu? Khala ndi tenepo, imwe munapfundza pizinji na citsandzo ca Mambo Yosafate. Ninga Mambo, Yosafate akhali na basa yakutsidzikiza anthu onsene akhatonga iye. Kodi iye atsalakana tani basa ineyi ikulu kakamwe? Yosafate acita pyonsene pikhakwanisa iye toera kutsidzikiza anthu akhatonga iye. Iye amanga mipanda m’mizinda, pontho agumanyiza anyankhondo azinji akupiringana 1.160.000. (2 Pya dziko. 17:12-19) Mukupita kwa ndzidzi, Yosafate athimbana na nyatwa ikulu kakamwe. Nsoka ukulu wa anyankhondo wa Aamoni, Amoabhe na anyankhondo a kucisa ca mapiri ca Seiri athusa Yosafate, banja yace na anthu akhatonga iye. (2 Pya dziko. 20:1, 2) Kodi Yosafate acitanji? Iye aphemba Yahova toera am’phedze na kumpasa mphambvu. Pidacita iye pisabverana na uphungu wandzeru unagumanika pa Misangani 3:5, 6. (Lerini.) Phembero yakucepeseka idacita Yosafate inagumanika pa lemba ya 2 Pya dziko ya Israele 20:5-12, isapangiza kuti iye akhanyindira kakamwe Yahova. Kodi Yahova atawira tani phembero ya Yosafate?

7. Kodi Yahova atawira tani phembero ya Yosafate?

7 Yahova alonga na Yosafate kubulukira kuna Mulevi wakuti akhacemerwa Yazieli. Yahova alonga: ‘Khalani m‘mbuto zanu, khalani dzololo, pontho onani cipulumuso ca Yahova.’ (2 Pya dziko. 20:13-17) Kazinji kene ineyi nee ndi njira inaphatisira anthu pakuenda kamenya nkhondo! Mbwenye pitsogolero pyenepi nee ndi pya munthu, adapipereka ndi Yahova. Nakuti Yosafate akhanyindira Mulungu wace, iye abvera pitsogolero pyenepi. Pidaenda iye kamenyana na anyamalwa ace, iye nee aikha anyankhondo a maluso patsogolo, mbwenye aikha anyakuimba akusowa pida. Yahova akwanirisa pikiro idacita iye kuna Yosafate. Iye akunda anyamalwa ace.—2 Pya dziko. 20:18-23.

Anyakumanga banja apswa anakwanisa kuikha manyerezero awo m’basa yakutumikira Yahova, mukucita phembero na kupfundza Mafalace (Onani ndima 8, 10)

8. Kodi Amuna akumanga banja asapfundzanji na citsandzo ca Yosafate?

8 Amuna akumanga banja, imwe munakwanisa kupfundza pizinji na citsandzo ca Yosafate. Imwe muli na basa yakutsalakana banja yanu, natenepa musaphata basa mwakuwanga toera kutsidzikiza na kutsalakana banja yanu. Mungathimbana na nyatwa, panango munanyerezera kuti imwe muli na mphambvu toera kumalisa nyatwa zenezi mwekhene. Mbwenye lekani kunyindira mphambvu zanu. M’mbuto mwace, citani phembero panu mwekha toera Yahova akuphedzeni. Kusiyapo pyenepi, citani phembero pabodzi na nkazanu. Sakani citsogolero ca Yahova mukupfundza Bhibhlya na mabukhu anabuluswa na gulu yace, pontho phatisirani uphungu unagumanika mwenemo. Anango panango nee anaphedzera pisankhulo pinacita imwe pyakuti pisabverana na midida ya Bhibhlya, pontho iwo panango anakulongani kuti ndimwe dzemwa. Kusiyapo pyenepi, panango iwo analonga kuti kukhala na kobiri na pinthu pyakumanungo kunakwanisa kutsidzikiza kakamwe banja yanu. Mbwenye kumbukani citsandzo ca Yosafate. Iye anyindira Yahova, pontho apangiza pyenepi kubulukira mu pinthu pikhacita iye. Yahova nee asiya mamuna unoyu wakukhulupirika, pontho iye nee anakusiyanimbo. (Masal. 37:28; Aheb. 13:5) Ndi pinthu pipi pinango pyakuti anyakumanga banja asafunika kupicita toera akhale na umaso wakutsandzaya?

IKHANI MANYEREZERO ANU M’BASA YAKUTUMIKIRA YAHOVA NINGA PIDACITA IZAIYA NA NKAZACE

9. Tinalonganji thangwi ya mprofeta Izaiya pabodzi na nkazace?

9 Izaiya pabodzi na nkazace aikha manyerezero awo m’basa yakutumikira Yahova. Izaiya akhali mprofeta, pontho pisaoneka kuti nkazace akhacitambo basa ibodzi ene, thangwi iye akhacemerwa ‘mprofeta wankazi.’ (Iza. 8:1-4) Ninga banja, cinthu cakufunika kakamwe kuna Izaiya pabodzi na nkazace cikhali kulambira Yahova. Iwo akhazikisa citsandzo cadidi kakamwe kuna anyakumanga banja lero.

10. Kupfundza maprofesiya a Bhibhlya kunaphedza tani anyakumanga banja toera kuthimizira cifuno cawo cakucita pizinji m’basa ya Yahova?

10 Anyakumanga banja lero anakwanisa kutowezera citsandzo ca Izaiya na nkazace angacita pyonsene pinakwanisa iwo m’basa ya Yahova. Iwo anakwanisa kuwangisa cinyindiro cawo kuna Yahova mukupfundza pabodzi maprofesiya a Bhibhlya na kuona kuti akukwanirisika tani. * (Tito 1:2) Iwo anakwanisa kunyerezera pinthu pinafunika iwo kucita toera kuphedzera kukwanirisika kwa maprofesiya anango a Bhibhlya. Mwacitsandzo, iwo anakwanisa kuphedzera kukwanirisika kwa profesiya idalonga Yezu kuti mphangwa zadidi zinadzamwazwa pa dziko yonsene yapantsi kumala mbakudzati kufika. (Mat. 24:14) Banja ingaona kukwanirisika kwa profesiya ya Bhibhlya, pyenepi pinathimizira cifuno cawo ca kuwangisira toera kucita pizinji m’basa ya Yahova.

IKHANI UMAMBO WA MULUNGU PA MBUTO YAKUTOMA NINGA PIDACITA PRISILA NA AKILA

11. Ninji pidacita Prisila na Akila, pontho thangwi yanji?

11 Anyakumanga banja apswa anakwanisa kupfundza pizinji na citsandzo ca Prisila na Akila, akuti akhali anyakumanga banja Aciyuda akakhala mu nzinda wa Roma. Iwo abva mphangwa zadidi thangwi ya Yezu mbakhala Akristu. Mwakukhonda penula, iwo akhakomerwa na umaso wawo. Mbwenye umaso wawo wadzacinja mwakukhonda dikhira mu ndzidzi udalonga ntongi Klaudhyo kuti Ayuda onsene akhafunika kubuluka mu nzinda wa Roma. Pyenepi pikhali pyakunentsa kakamwe kuna Akila na Prisila. Iwo akhafunika kufuluka mu nzinda wawo, pontho akhafunika kugumana nyumba ipswa na kutoma pontho basa yawo yakucita matenti. Kodi pinentso pyenepi pyaacitisa kusiya kucita pizinji m’basa ya Yahova? Panango imwe musadziwa ntawiro wa mbvundzo unoyu. Kunyumba yawo ipswa ya ku Korinto, Akila na Prisila atoma kuphedzera mpingo ukhasonkhana iwo mbaphata basa pabodzi na mpostolo Paulu toera kuwangisa abale a kweneko. Mukupita kwa ndzidzi, iwo afuluka mbaenda ku mizinda inango yakuti ikhafunika kakamwe kumwazwa mphangwa. (Mabasa 18:18-21; Aroma 16:3-5) Iwo akhali na mabasa mazinji toera kucita, pontho akhali akutsandzaya.

12. Thangwi yanji anyakumanga banja asafunika kukhazikisa pifuno pyauzimu?

12 Anyakumanga banja lero anakwanisa kutowezera citsandzo ca Prisila na Akila mukuikha Umambo wa Mulungu pa mbuto yakutoma. Ndzidzi wadidi wakuti anyakumanga banja anakwanisa kulonga pifuno pyawo pyauzimu ndi ndzidzi unabanyirana iwo. Anyakumanga banja angacita pisankhulo pabodzi mbawangisira toera kukwanirisa pifuno pyawo pyauzimu, iwo anakwanisa kuona ciphedzo ca Yahova munjira zakusiyana-siyana mu umaso wawo. (Koel. 4:9, 12) Onani citsandzo ca Russell na Elizabeth. Russell alonga: “Mbatidzati kumanga banja, ife tacedza pinthu pikhafuna kucita ife kuna Yahova.” Elizabeth alonga: “Ife tacedza pyenepi toera tingafuna kucita pisankhulo ntsogolo tikhale na cinyindiro cakuti pisankhulo pyathu nee pinatipingiza toera kukwanirisa pifuno pyathu.” Makhaliro a Russell na Elizabeth aatawirisa kufuluka toera kuenda ku Mikroneziya katumikira ku mbuto yakuti ikhali na amwazi mphangwa akucepa.

Anyakumanga banja apswa anakwanisa kuikha manyerezero awo m’basa yakutumikira Yahova angakhazikisa pifuno pyauzimu (Onani ndima 13)

13. Mwakubverana na Masalmo 28:7, ndi nkhombo zipi zinafuna kukhala na ife tinganyindira Yahova?

13 Ninga Russell na Elizabeth, anyakumanga banja azinji asasankhula kukhonda kucita pinthu pizinji pyakuti pinaapingiza toera kuphatisira ndzidzi wawo m’basa yakumwaza mphangwa zadidi na kucita anyakupfundza. Anyakumanga banja angakhazikisa pifuno m’basa ya Yahova mbawangisira pabodzi toera kupikwanirisa, iwo asakhala na nkhombo zizinji. Iwo anakwanisa kuona citsalakano ca Yahova, kunyindira kwawo Yahova kunathimizirika, pontho anakhala na kutsandzaya kwandimomwene.—Lerini Masalmo 28:7.

NYINDIRANI MAPIKIRO A YAHOVA NINGA PIDACITA MPOSTOLO PEDHRU NA NKAZACE

14. Mpostolo Pedhru na nkazace apangiza tani kuti akhanyindira pikiro inagumanika pa Mateu 6:25, 31-34?

14 Anyakumanga banja anakwanisa kupfundza pizinji na citsandzo ca mpostolo Pedhru na nkazace. Cifupi na miyezi mitanthatu kutomera mu ndzidzi udaonana iye na Yezu, mpostolo Pedhru akhafunika kucita cisankhulo cakufunika kakamwe. Pedhru akhaphata basa yakusodza nyama za m’madzi toera akwanise kutsalakana banja yace. Natenepa, pidaphembwa iye na Yezu toera akhale ntowereri wace wa ndzidzi onsene, Pedhru akhafunika kunyerezera thangwi ya banja yace mbadzati kucita cisankhulo. (Luka 5:1-11) Pedhru asankhula kuenda kamwaza mphangwa pabodzi na Yezu. Iye acita cisankhulo ceneci mwandzeru. Ife tiri na mathangwi adidi toera kulonga kuti nkazi wa Pedhru aphedzera cisankhulo cidacita mamunace. Thangwi Bhibhlya isalonga kuti pidamala Yezu kulamuswa muli akufa, Pedhru acita maulendo mazinji na nkazace. (1 Akor. 9:5) Mwakukhonda penula, citsandzo cace ninga nkazi Wacikristu caphedza Pedhru toera kukhala wakusudzuka kupasa uphungu amuna na akazi Acikristu akumanga banja. (1 Ped. 3:1-7) Pedhru na nkazace akhanyindira pikiro ya Yahova yakuti iye mbadaatsalakana angaikha Umambo wa Mulungu pa mbuto yakutoma.—Lerini Mateu 6:25, 31-34.

15. Mwapfundzanji na citsandzo ca Tiago na Esther?

15 Khala imwe mwamanga banja pyaka pingasi nduli, munakwanisa tani kukulisa cifuno cakuthimizira utumiki wanu? Njira ibodzi ndi kutowezera pitsandzo pya anyakumanga banja anango. Mwacitsandzo, imwe munakwanisa kugumana pitsandzo pyakuwangisa pya mabanja anewa m’mabukhu athu. Pitsandzo pyenepi pyaphedza Tiago na Esther, banja ibodzi ya ku Brasil toera kukulisa cifuno cawo cakuenda katumikira ku mbuto yakuti iri na amwazi mphangwa akucepa. Tiago alonga: “Ife taleri kuti Yahova asatsalakana tani atumiki ace lero, natenepa tafunambo kubvera uphungu wace na kutambira citsalakano cace.” Mukupita kwa ndzidzi iwo afuluka mbaenda ku Paraguai, pontho mu caka ca 2014 iwo atoma kutumikira mucisa cinalongwa Cizungu. Esther alonga: “Lemba yathu ya pantima ndi Aefesi 3:20. Kazinji kene ife tisaona kukwanirisika kwa Mafala anewa mu ndzidzi unatumikira ife Yahova.” Mu tsamba ineyi idalemba mpostolo Paulu kuna mpingo wa ku Efeso, iye alonga kuti Yahova mbadatipasa pizinji kupiringana pire pinaphemba ife. Mafala anewa ndi andimomwene.

Anyakumanga banja apswa anakwanisa kuikha manyerezero awo m’basa yakutumikira Yahova angasaka uphungu kuna Akristu akukola (Onani ndima 16)

16. Anyakumanga banja apswa anagumana kupi uphungu anganyerezera pya kutumikira m’basa ya ndzidzi onsene?

16 Anyakumanga banja apswa lero anakwanisa kupfundza pizinji na pitsandzo pya mabanja anango akuti anyindira Yahova. Anyakumanga banja anango panango atumikira m’basa ya ndzidzi onsene mu pyaka pizinji. Khala imwe musanyerezera pya kutumikira m’basa ya ndzidzi onsene, ndiye tani kuphemba uphungu wawo? Ineyi ndi njira inango yakupangiza kuti imwe musanyindira Yahova. (Mis. 22:17, 19) Akulu a mpingo anakwanisambo kuphedza anyakumanga banja apswa toera akhazikise pifuno pyauzimu na kupikwanirisa.

17. Ninji pidacitikira Klaus na Marisa, pontho tisapfundzanji na citsandzo cawo?

17 Midzidzi inango, panango ife tinafuna kutumikira Yahova m’basa ibodzi, mbwenye iye panango anatitsogolera toera kutumikira m’basa inango yakusiyana. Pyenepi ndi pidacitika kuna Klaus na Marisa adalongwa mu ndima 5. Pidapita pyaka pitatu pakumala kumanga banja, iwo afuluka mbaenda kacita basa ya kumanga ku Bheteli ya ku Finlandiya. Mbwenye iwo adzindikira kuti mbadakhala kweneko miyezi mitanthatu basi. Pakutoma iwo atsukwala. Mwakukhonda dembuka, iwo acemerwa toera kapfundza Ciarabhe, pontho cincino asatumikira ku dziko inango mucisa cinalongwa Ciarabhe. Marisa alonga: “Ine ndikhagopa kucita basa inango yakuti cipo ndaicita kale, pontho ndikhafunika kunyindira kakamwe Yahova. Mbwenye ndikhaona kuti ndzidzi onsene Yahova akhatiphedza munjira yakuti nee tikhaidikhira. Thangwi ya pinthu pyenepi, cinyindiro canga kuna Yahova cathimizirika kakamwe.” Citsandzo ceneci cisapangiza kuti ndzidzi onsene Yahova anakupasani nkhombo mungan’nyindira na ntima onsene.

18. Anyakumanga banja asafunika kucitanji toera apitirize kunyindira Yahova?

18 Banja ndi muoni wakubuluka kwa Yahova. (Mat. 19:5, 6) Natenepa iye asafuna kuti anyakumanga banja akomerwe na muoni unoyu. (Mis. 5:18) Anyakumanga banja apswa, nyerezerani mwadidi pinthu pinacita imwe mu umaso wanu. Kodi imwe musawangisira toera kupangiza kupereka takhuta kuna Yahova thangwi ya muoni udakupasani iye? Longani na Yahova m’phembero. Sakani m’Mafalace midida yakuti munakwanisa kuiphatisira mu umaso wanu. Buluka penepo bverani uphungu unakupasani Yahova. Khalani na cinyindiro cakuti mungaikha manyerezero anu m’basa yakutumikira Yahova, imwe munakhala akutsandzaya kakamwe!

NYIMBO 132 Cincino Ndife Manungo Mabodzi

^ ndima 5 Pisankhulo pinango pinacita ife pinakwanisa kukhuya ndzidzi na mphambvu inaphatisira ife toera kutumikira Yahova. Makamaka anyakumanga banja apswa anakwanisa kucita pisankhulo pyakuti pinaakhuya mu umaso wawo onsene. Nsolo uno unaaphedza toera akwanise kucita pisankhulo pyandzeru pyakuti pinaaphedza toera kukhala akutsandzaya.

^ ndima 5 Madzina anango acinjwa.