Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

MBIRI YA UMASO

“Ine Ndikhafuna Kutumikira Yahova”

“Ine Ndikhafuna Kutumikira Yahova”

IFE tapangana nsoka ung’ono wa anthu adacedzera ife dhuzi na cisa ca Granbori cakuti cisagumanika mu nsitu wa Suriname. Buluka penepo, ife takwira bharko ya matabwa mbatifamba mu Nyandza ya Tapanahoni. Mu ndzidzi ukhafamba ife tapita na pa mbuto yakuti madzi a mu nyandza asafamba na mphambvu kakamwe, pontho motori wa bharko yathu wamenyeka pamwala. Mwakukhonda dembuka, khundu yakutsogolo ya bharko yathu yatoma kulirima m’madzi, ife mbatilirimambo. Pa ndzidzi unoyu ntima wanga ukhadhima kakamwe. Maseze ndikhacita kale maulendo na bharko mu pyaka pizinji pikhatumikira ine ninga muyang’aniri wa cisa, ine nee ndikhadziwa sambirira.

Mbandidzati kulonga pinthu pinango pidacitika, ndinalonga kuti ndatoma tani kutumikira m’basa ya ndzidzi onsene.

Ndabalwa mu caka ca 1942 pa ntsuwa yakubalika ya Caribe, ku Curaçau. Pai wanga abalwa ku Suriname, mbwenye iye afuluka mbaenda kakhala pa ntsuwa ineyi thangwi ya basa. Pakupita pyaka pingasi pidamala ine kubalwa, iye adzakhala m’bodzi wa Mboni za Yahova zidatoma kubatizwa ku Curaçau. a Iye akhapfundza Bhibhlya na ife masumana onsene, maseze midzidzi inango ife nee tikhafuna kupfundza. Pikhali ine na pyaka 14 pyakubalwa, ife tafuluka mbatienda kakhala ku Suriname thangwi pai wanga akhafuna kutsalakana mai wace akhadakalamba.

AXAMWALI ADIDI ANDIPHEDZA

Ku Suriname, ine ndatoma kucita uxamwali na anthu akuti akhatumikira Yahova mwaphinga. Iwo akhali akulu pang’ono kupiringana ine, pontho iwo akhatumikira ninga apainiya a ndzidzi onsene. Mu ndzidzi ukhalonga iwo pinthu pikhaacitikira m’basa yakumwaza mphangwa, iwo akhali akutsandzaya kakamwe. Pakumala kwa misonkhano, ine na axamwali anga tikhacedza thangwi ya Bhibhlya, pontho midzidzi inango tikhacita pyenepi kunja mbatikayang’ana nyenyezi. Axamwali anewa andiphedza toera kudzindikira pinthu pikhafuna ine kucita mu umaso wanga, pyakuti ndi kutumikira Yahova. Natenepa pikhali ine na pyaka 16 pyakubalwa ndabatizwa, pontho pikhali ine na pyaka 18 ndatoma kutumikira ninga mpainiya wa ndzidzi onsene.

NDAPFUNDZA PINTHU PYADIDI KAKAMWE

Pikhatumikira ine ninga mpainiya ku Paramaribo

Ine ndapfundza pinthu pizinji pikhatumikira ine ninga mpainiya, pontho pinthu pyenepi pisandiphedza mu ndzidzi unatumikira ine m’basa ya ndzidzi onsene. Cibodzi mwa pinthu pyakutoma pidapfundza ine ndi kufunika kwa kupfundzisa anthu anango. Pidatoma ine kutumikira ninga mpainiya, m’bale unango wakuti akhali misionaryo anacemerwa Willem van Seijl andiphedza kakamwe. b Iye andipfundzisa pinthu pizinji thangwi yakutsalakana mabasa mu mpingo. Mu ndzidzi unoyu ine nee ndikhadziwa kuti ndikhafunika kakamwe kupfundza pinthu pyenepi. Caka cidatowera ndakhazikiswa ninga mpainiya wakupambulika, buluka penepo ndatoma kuphedzera misoka ming’ono ikhali kutali na mpingo mu nsitu wa Suriname. Ndisapereka takhuta kakamwe kuna abale ninga m’bale Willem thangwi yakundipfundzisa. Natenepa, ine ndaona kuti ndisafunika kutowezera citsandzo cawo cakukhala na ndzidzi wakupfundzisa anango.

Cinthu caciwiri cidapfundza ine ndi cakuti mphyadidi kukhala na umaso wakukhonda funa pinthu pizinji na kudziwa mwadidi pinthu pinafunika ine kucita mu umaso. Pakutoma kwa mwezi ubodzi na ubodzi, ine pabodzi na ndzanga akhatumikira na ine ninga mpainiya tikhalemba pinthu pikhafuna ife kugula toera kupiphatisira mwezi unoyu. Buluka penepo m’bodzi wa ife akhafamba nsindzo wakulapha mpaka ku nzinda ukulu toera kagula pinthu pyenepi. Ife tikhafunika kuphatisira mwadidi kobiri ikhapaswa ife na gulu. Pontho tikhafunikambo kuphatisira mwadidi pinthu pikhagula ife toera timale napyo mwezi wamumphu. Ife tikhali mu nsitu, natenepa mbatidasowa cinthu nkhabepo munthu wakuti mbadakwanisa kutiphedza. Ine ndisaona kuti kupfundza kukhala na umaso wakukhonda kufuna pizinji mbandiri mwana na kudziwa pinafuna ine kucita kwandiphedza toera kuikha manyerezero anga m’basa ya Yahova mu umaso wanga onsene.

Cinthu cacitatu cidapfundza ine ndi kuona kufunika kwa kupfundzisa anthu mu cilongero cawo. Ine ndakula mbandilonga Ciolanda, Cingerezi, Cipapiamento na Cisranantongo (cisadziwikambo na dzina ya Sranan). Pilongero pyenepi pisalongwa na anthu azinji ku Suriname. Mbwenye pikhali ine mu nsitu ndikhaona kuti anthu akhakomerwa kakamwe angabva mphangwa zadidi mu cilongero cawo. Ine ndikhanentseka toera kulonga pilongero pinango mwa pilongero pyenepi, ninga Cisaramakani cakuti pakulonga munthu asafunika kugaluza na kuthowesa fala. Mbwenye kuwangisira kudacita ine kwaphedza kakamwe thangwi mukupita kwa pyaka ine ndakwanisa kupfundzisa undimomwene anthu azinji kakamwe mu cilongero cawo.

Mwandimomwene midzidzi inango ine ndikhapasika manyadzo. Mwacitsandzo, ntsiku inango ine ndabvundzisa nyakupfundza Bhibhlya analonga Cisaramakani kuti ali tani thangwi iye akhabva kupha m’mimba. Mbwenye nakuti ine nee ndikhadziwa mwadidi cilongero cace ine ndambvundza khala ali na mimba. Mwandimomwene iye atsukwala kakamwe na mbvundzo unoyu udacita ine. Maseze ndikhacita madodo ninga anewa, ine ndzidzi onsene ndikhawangisira toera kulonga cilongero cawo.

KUTAWIRA MABASA ANANGO AKUTHIMIZIRIKA

Mu caka ca 1970, ine ndakhazikiswa ninga muyang’aniri wa cisa. Mu caka ceneci ine ndapangiza misoka mizinji inakhala mu nsitu unoyu programu ya mafoto ya nsolo wakuti “Visita à Sede Mundial das Testemunhas de Jeová.” Toera kufika kuna misoka ineyi, ine pabodzi na abale anango tikhacita ulendo na bharko yakulapha ya matabwa. Mu bharko ineyi ife tikhakwata gerador, cigubu ca gazolina, makandiero na pinthu pinango toera kupangiza napyo programu ineyi ya mafoto. Tingafika pagombe, ife tikhakwata pinthu pyenepi pyonsene mbatienda napyo mpaka pa mbuto ikhafuna ife kupangiza programu. Mbwenye cinthu cakuti cipo ndinaciduwala m’maulendo anewa, ndi cakuti anthu a kweneko akhakomerwa kakamwe na programu ineyi ya mafoto ikhaapangiza ife. Ine ndikhakomerwa kakamwe na kupfundzisa anango thangwi ya Yahova na gulu yace ya pa dziko ino yapantsi. Ndingaona anthu mbakhala na uxamwali wakuwanga na Yahova pisanditsandzayisa kakamwe, pontho pisandicitisa kuduwala kuwangisira konsene kudacita ine.

KUMANGA BANJA

Ine na Ethel tamanga banja mwezi wa Setembro wa caka ca 1971

Maseze ndikhaona kuti kukhala wakukhonda kumanga banja kukhandiphedza toera kuphata mabasa akusiyana-siyana, mbwenye ndaona kuti ndikhafunikambo kumanga banja. Natenepa ine ndacita phembero toera ndigumane nkazi wakuti mbadatumikira na ine mwakutsandzaya m’basa ya ndzidzi onsene mu nsitu. Pidapita caka cibodzi, ine ndatoma kubanyirana na Ethel, mpainiya wakupambulika wakuti akhatumikira Yahova mwaphinga. Kutomera mu uwana wace, Ethel akhakomerwa kakamwe na citsandzo ca mpostolo Paulu, pontho iye akhafunambo kucita pizinji m’basa yakumwaza mphangwa ninga pidacita Paulu. Ife tamanga banja mwezi wa Setembro wa caka ca 1971, buluka penepo tatoma kucedzera mipingo pabodzi.

Ethel nee akuzwa pa banja yakupfuma, natenepa pyakhala pyakukhonda nentsa kuna iye kuphata basa pabodzi na ine yakucedzera mipingo mu nsitu. Mwacitsandzo, tingakhunganyika toera kuenda kacedzera mipingo yankati kakamwe mwa nsitu, ife nee tikhakwata pinthu pizinji. Ife tikhafula mu nyandza, pontho tikhasamba mwenemo. Kusiyapo pyenepi, ife tikhadya pyonsene pikhatipasa abale, ninga anyankalibunyu, nyama za m’madzi peno pinyama pinango pikhapha iwo mu nsitu peno pikhamedza iwo mu nyandza. Pangasoweka maparato tikhadyera pa masamba a nfigu, pontho tingasowa pyakudya napyo ife tikhadya na manja. Ine na Ethel tisaona kuti kuwangisira kudacita ife toera kutumikira Yahova pabodzi kwatiphedza toera tikhale akuphatana ninga nkhambala yakulukwa na usalu utatu. (Koel. 4:12) Ife nee tisatsumbikika thangwi yakucita pyenepi.

Ntsiku inango pikhabwerera ife buluka kacedzera abale mu nsitu pyacitika pinthu pidalonga ine pakutoma. Pidafika ife pa mbuto yakuti madzi asafamba mwakucimbiza kakamwe, khundu yakutsogolo ya bharko yathu yabira m’madzi mbibuluka pontho. Pyakutsandzayisa ndi pyakuti ife tikhadabvala mabhaci akuti mbadatiphedza toera tikhonde kulirima m’madzi, pontho ife nee tagwa m’madzi mbwenye bharko yathu ikhapita m’madzi. Natenepa ife tataya m’madzi pyakudya pikhali na ife mbatiphatisira pinthu pikhakoyera ife pyakudya toera kubulusa napyo madzi m’bharko.

Nakuti nee tikhalibve na cakudya, ife tatoma kumedza mu ndzidzi ukhapitiriza ife kufamba n’nyandza mbwenye nee takwanisa kumanga nyama. Natenepa tacita phembero kuna Yahova mbatim’phemba toera atipase cakudya ntsiku ineyi. Pidamala ife kucita phembero m’bodzi mwa abale akhali na ife aponya cimedzo m’madzi mbamanga nyama ikulu yakuti uxanu wathu mbidaidya masiku anewa mbatikhuta.

INE NDIKHALI MAMUNA WAKUMANGA BANJA, NYAKUBALA NA MUYANG’ANIRI WA CISA

Pakumala pyaka pixanu mbandikatumikira ninga muyang’aniri wa cisa, ine na Ethel tadzindikira kuti tinabala mwana. Ine ndatsandzaya na mphangwa zenezi, mbwenye nee ndikhadziwa khala mbidapitiriza m’basa ya ndzidzi onsene. Thangwi ine na Ethel tikhafuna kakamwe kupitiriza m’basa ya ndzidzi onsene. Mu caka ca 1976, abalwa mwanathu Ethniël, pontho pidapita pyaka piwiri na hafu abalwambo mwanathu waciwiri Giovanni.

Ndiri kuona ubatizo mu Nyandza ya Tapanahoni dhuzi na Godo Holo ku Suriname mu caka ca 1983

Nakuti ku Suriname kukhafunika ayang’aniri a cisa, abale a ku Bheteli atawirisa kuti ine ndipitirize kutumikira ninga muyang’aniri wa cisa mu ndzidzi ukhakuza ife anathu. Anathu pikhali iwo ang’ono ndapangwa toera ndicedzere mipingo yakucepa. Pyenepi pikhandiphedza toera masumana mangasi pa mwezi nditumikire ninga myang’aniri wa cisa, masumana anango nditumikire ninga mpainiya mu mpingo ukhasonkhana ife. Ethel na anathu akhandiperekera mu ndzidzi ukhacedzera ine mipingo ikhali dhuzi na panyumba pathu. Mbwenye ine nee ndikhaenda nawo mu ndzidzi ukhaenda ine kacedzera mipingo yakutali na mu ndzidzi ukhaenda ine ku misonkhano yacisa ku nsitu.

Pikhatumikira ine ninga muyang’aniri wa cisa, kazinji kene ndikhaphatisira bharko toera kuenda ku mipingo yakutali

Ine ndikhafunika kucita masasanyiro toera ndikwanise kucita mwadidi mabasa anga. Ine ndikhacita pyonsene toera tikhale na pfundziro ya banja masumana onsene. Mu ndzidzi ukhaenda ine kacedzera mipingo ku nsitu, Ethel ndiye akhatsogolera pfundziro ya banja na anathu panyumba. Ngakhale tenepo, kazinji kene ife tikhakwanisa kucita pinthu pabodzi. Ine na Ethel kazinji kene tikhacitambo masendzekero pabodzi na anathu. Midzidzi inango tikhacita masendzekero anewa panyumba, pontho midzidzi inango tikhaenda kaona mbuto zakubalika dhuzi na panyumba pathu. Ine kazinji kene ndikhagona mwakudembuka thangwi ndikhafunika kutsalakana mabasa a mu mpingo. Pontho Ethel akhali nkazi wadidi ninga analongwa pa Misangani 31:15; thangwi iye akhalamuka nakweru toera tileri lemba ya ntsiku pabodzi mbatidya nakweru anathu mbadzati kuenda kuxikola. Ine ndisapereka takhuta kakamwe thangwi yakukhala na nkazi unoyu wakuti asaphata basa mwakuwanga ndzidzi onsene toera kundiphedza kucita mwadidi mabasa adapaswa ine na Yahova.

Ninga anyakubala, ndzidzi onsene tikhaphata basa mwakuwanga toera kuphedza anathu kuti afune Yahova na basa yakumwaza mphangwa. Ife tikhafuna kuti anathu asankhule kutumikira m’basa ya ndzidzi onsene thangwi yakufuna kwawo tayu thangwi yakufuna kwathu. Ndzidzi onsene tikhaapanga kuti iwo anakhala akutsandzaya kakamwe angatumikira m’basa ya ndzidzi onsene. Pontho tikhaapanga kuti mwakukhonda tsalakana nyatwa zikhathimbana na ife, Yahova atiphedza mbatipasa nkhombo. Ife tikhaphedzambo anathu toera acite uxamwali na abale na alongo anaikha Yahova pa mbuto yakutoma mu umaso wawo.

Mu ndzidzi ukhakuza ife anathu, Yahova akhatiphedza toera tigumane pinthu pikhafuna ife. Mwandimomwene ine ndikhafunikambo kuwangisira toera kutsalakana banja yanga. Pinthu pidandicitikira mu ndzidzi ukhatumikira ine ninga mpainiya wakupambulika ku nsitu, pyandipfundzisa toera ndidziwe kukoya kobiri kuti tigule pinthu pikhafuna ife. Ngakhale tenepo, midzidzi inango nee tikhakwanisa kukhala na pinthu pikhafuna ife. M’midzidzi ineyi ine ndikhanyindira kuti Yahova mbadatiphedza. Mwacitsandzo, kutomera mu caka ca 1986 mpaka 1992 ku Suriname kukhali na nkhondo. Mu pyaka pyenepi pikhali pyakunentsa toera kugumana pinthu pinango pyakufunika. Mbwenye Yahova akhatitsalakana.—Mat. 6:32.

KUNYEREZERA PIDANDICITIKIRA MU UMASO WANGA

Kutomera ku nkono wabzwere kuenda kunkono wamadyo: Ine na nkazanga Ethel

Mwanathu wakutoma Ethniël na nkazace Natalie

Mwanathu Giovanni na nkazace Christal

Ndzidzi onsene Yahova asatitsalakana, pontho asatiphedza toera kukhala na umaso wakutsandzaya. Anathu asatitsandzayisa kakamwe, pontho tisapereka takhuta thangwi yakukwanisa kuapfundzisa toera atumikire Yahova. Ife tiri akutsandzaya kakamwe thangwi iwo asankhulambo kutumikira Yahova m’basa ya ndzidzi onsene. Ethniël na Giovanni akurusari xikola yakuti cincino isacemerwa Xikola ya Amwazi Mphangwa a Umambo, pontho cincino iwo asatumikira ku Bheteli ya ku Suriname pabodzi na akazawo.

Ine na Ethel cincino takalamba, mbwenye tisapitiriza kutumikira Yahova mwaphinga ninga apainiya akupambulika. Mwandimomwene, ife tisaphatisira ndzidzi uzinji kakamwe m’basa ineyi mbaticimwana kugumana ndzidzi wakupfundza kusambirira. Mbwenye ine nee ndisatsumbikika. Ndinganyerezera umaso wanga, ndisaona kuti kusankhula kutumikira Yahova m’basa ya ndzidzi onsene pikhali ine m’phale ndi cisankhulo cadidi kakamwe cidacita ine.

b Mbiri ya umaso ya m’bale Willem van Seijl ya nsolo wakuti Realidades que superaram Minhas Expectativas isagumanika mu Despertai! ya 8 de Outubro de 1999.