1, 2. Ndi basa ipi ikulu ikhali na Yoswa pidafa Mose?

YAHOVA apanga Yoswa: ‘Mose ntumiki wanga afa. Cincino lamuka, wambuka Yordani, iwe na mbumba yonsene, mbupita mu dziko inafuna Ine kupasa Aizraeli.’ (Yoswa 1:1, 2) Anewa akhali macinjo makulu kakamwe kuna Yoswa, wakuti akhali m’phedzi wa Mose mu pyaka 40!

² Mose akhadatsogolera Aizraeli mu pyaka pizinji, mbwenye cincino Yoswa ndiye akhafunika kuatsogolera. Natenepa, panango iye akhabvundzika khala mbumba mbidatawira kuti iye akhale ntsogoleri wawo. (Deuteronomyo 34:8, 10-12) Mukulonga pya Yoswa 1:1, 2, bukhu inango inalonga pya Bhibhlya yafokotoza kuti cinentso cikulu kakamwe na cakugopswa kutomera kale mpaka cincino kuna mbumba ndi ndzidzi unapitirwa mbuto ntsogoleri.

3, 4. Ninji pinapangiza kuti Mulungu apasa nkhombo Yoswa, pontho ndi mbvundzo upi unafuna cita ife?

 ³ Yoswa akhali na mathangwi adidi toera kudzudzumika. Mbwenye iye anyindira Yahova, mbatowezera pitsogolero pyace mwakucimbiza. (Yoswa 1:9-11) Mulungu apasa nkhombo Yoswa mukun’nyindira mbaphatisira anju toera kutsogolera Yoswa na Aizraeli. Pisaoneka kuti anju unoyu akhali Fala, Mwana wakutoma wa Mulungu.—Eksodo 23:20-23; Jwau 1:1.

⁴ Yahova aphedza mbumba ya Izraeli toera kucinja maonero awo mbaona Yoswa ninga ntsogoleri wawo mupswa. Lero kusaonekambo macinjo mazinji kakamwe. Panango ife tinabvundzika: ‘Khala gulu ya Mulungu ikuthambaruka, kodi nee tiri na mathangwi adidi toera kunyindira Yezu, Ntsogoleri wathu wakukhazikiswa?’ (Lerini Mateo 23:10.) Toera kutawira mbvundzo unoyu, tinadinga kuti Yahova atsogolera tani mbumba yace yakale mu ndzidzi wa macinjo.

5. Ndi pinthu pipi pyakudzumatirisa kakamwe pidaona Yoswa cifupi na Yordani? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)

⁵ Pidamala kwene Aizraeli kuwambuka Yordani, Yoswa aona pinthu pyakudzumatirisa kakamwe. Cifupi na nzinda wa Yeriko, agumanikana na mamuna wakuti akhali na supada. Yoswa abvundza mamuna unoyu: ‘Kodi uli kukhundu yathu peno uli kukhundu ya anyamalwa athu?’ Yoswa adzumatirwa pidalonga mamuna kuti ‘ndine nkulu wa anyankhondo a Yahova,’ anju wakuti akhali dzololo toera kutsidzikiza mbumba ya Mulungu. (Lerini Yoswa 5:13-15.) Maseze midzidzi inango pisalongwa kuti Yahova akhalonga na Yoswa, pyenepi pisaoneka kuti Mulungu akhaphatisira anju toera kulonga na Yoswa, ninga pikhacita iye kale.—Eksodo 3:2-4; Yoswa 4:1, 15; 5:2, 9; Machitiro 7:38; Agalata 3:19.

6-8. (a) Thangwi yanji pitsogolero pinango pya anju pikhaoneka ninga pyakusowa ndzeru? (b) Tisadziwa tani kuti pitsogolero pyenepi pikhali pyandzeru, pontho pyafika pa ndzidzi wakuthema? (Onani cidzindikiro capantsi.)

⁶ Anju apanga Yoswa pikhafunika iye kucita toera kukunda Yeriko. Cakutoma, pitsogolero pinango pikhaoneka ninga pyacilendo. Mwacitsandzo, anju apanga Yoswa toera kusidza anyankhondo onsene. Pyenepi pikhapangiza kuti iwo nee mbadakwanisa kumenya nkhondo mu ntsiku zingasi. Kodi unoyu ukhali ndzidzi wakuthema toera kusidza amuna anewa?—Genesi 34:24, 25; Yoswa 5:2, 8.

⁷ Panango anyankhondo abvundzika, ‘Tinatsidzikiza tani mabanja athu tingapomokerwa na anyamalwa athu?’ Mbwenye pacitika cinthu mwakukhonda dikhira! M’mbuto mwa kupomokera Aizraeli, amuna a ku Yeriko agopa kucita pyenepi. Bhibhlya isalonga: ‘Yeriko akhadamala kufunga misuwo yace, mbaikha mipiringanyo ya utale thangwi yakugopa Aizraeli; nee munthu m’bodzi akhakwanisa kubuluka kunja nee kupita mu nzinda.’ (Yoswa 6:1) Mphangwa zenezi zaphedza Aizraeli toera kunyindira kakamwe citsogolero ca Mulungu!

⁸ Anju apanga Yoswa kuti Aizraeli nee asafunika kupomokera Yeriko. M’mbuto mwace, iwo akhafunika kuzungulira kabodzi nzinda mu ntsiku zitanthatu, buluka penepo azungulire kanomwe pa ntsiku yacinomwe. Panango anyankhondo akhanyerezera, ‘Kweneku ndi kubvunga ndzidzi na mphambvu!’ Mbwenye Ntsogoleri wa Aizraeli  wakukhonda kuoneka na maso akhadziwa pikhacita iye! Kubvera basi ene pitsogolero pyace kwacitisa Aizraeli kukhala na cikhulupiro cakuwanga, pontho iwo nee amenya nkhondo na anyankhondo a ku Yeriko.—Yoswa 6:2-5; Ahebere 11:30. * (Onani cidzindikiro capantsi.)

9. Thangwi yanji tisafunika kubvera pitsogolero pinatambira ife mu gulu ya Mulungu? Perekani citsandzo.

⁹ Tisapfundzanji mu nkhani ineyi? Gulu ya Yahova midzidzi inango inacita pinthu pyakuti ndi pyacilendo kwa ife, panango nee tinabvesesa mathangwi ace. Mwacitsandzo, panango ife nee tikhabvesesa thangwi yanji ndi pyadidi kuphatisira mitcini ya ndzeru na mitokodzi pa pfundziro ya munthu paekha, mu utumiki na pa misonkhano. Mbwenye cincino panango tisaona maphindu akuphatisira pyenepi. Tingaona maphindu m’macinjo ninga anewa, cikhulupiro cathu cisawanga, pontho tisakhala akuphatana kakamwe na abale na alongo athu.

10. Mwandimomwene mbani adatsogolera nsonkhano wa mathubo akutonga mu Yerusalemu thangwi ya kusidzwa?

¹⁰ Mudapita pyaka cifupi na 13, Korneliyo mbadamala kale kukhala Nkristu wakukhonda kusidzwa, Akristu Aciyuda anango akhapitiriza kulonga kuti kusidzwa ndi kwakufunika. (Machitiro 15:1, 2) Mu nzinda wa Antiyokiya, abale akhaketesana thangwi ya pyenepi. Natenepa akulu a mpingo acita masasanyiro toera Paulu aende kabvundza mathubo akutonga ku Yerusalemu pya nkhani  ineyi. Kodi mbani mwandimomwene adaatsogolera toera kucita pyenepi? Paulu alonga: ‘Ine ndaenda kweneko thangwi ya masomphenya adaoneswa ine.’ Mwandimomwene, ndi Kristu adatsogolera nkhani ineyi toera mbvundzo ukatawirwe na mathubo akutonga.—Agalata 2:1-3.

11. (a) Kodi Ayuda anango Acikristu akhapitiriza kukhulupiranji thangwi ya kusidzwa? (b) Paulu apangiza tani kuti aphedzera mwakucepeseka akulu a mpingo mu Yerusalemu?

¹¹ Kristu atsogolera mathubo akutonga toera kubvekesa pakweca kuti Akristu akukhonda khala Ayuda nee akhafunika kusidzwa. (Machitiro 15:19, 20) Ngakhale tenepo, pyaka pingasi patsogolo pace, Ayuda azinji apitiriza kusidza anawo. Mukupita kwa ndzidzi akulu a mpingo mu Yerusalemu abva anthu mbakalonga kuti Paulu nee asalemedza Mwambo wa Mose. Natenepa akulu a mpingo aphemba Paulu toera acite cinthu cinapangiza kuti iye asalemedza Mwambo. * (Onani cidzindikiro capantsi.) (Machitiro 21:20-26) Iwo apanga Paulu toera akwate amuna anai aende nawo ku templo toera anthu aone kuti iye asalemedza Mwambo. Panango Paulu mbadalonga: ‘Pyenepi nkhabe kubveka! Thangwi yanji musandiphemba toera kucita pyenepi? Ayuda Acikristu angakhonda kubvesesa nkhani ya kusidzwa ndiri napyonji.’ Mbwenye Paulu adzindikira kuti akulu a mpingo akhafuna Akristu onsene akhale akuphatana, natenepa abvesera pitsogolero pyawo mwakucepeseka. Panango ife tinabvundzika kuti thangwi yanji Kristu atawirisa nkhani ya kusidzwa kupitiriza kukhala nkandzo mu ndzidzi uzinji, maseze Mwambo wa Mose wamala pidafa Yezu.—Akolose 2:13, 14.

12. Thangwi yanji Kristu asiya kuti papite ndzidzi toera kumalisa nkhani ya kusidzwa?

¹² Pasapita ndzidzi toera kucita macinjo na kubvera pitsogolero pipswa. Ayuda anango Acikristu akhafunika ndzidzi toera kutawira kuti iwo nee akhatsogolerwa na Mwambo. (Jwau 16:12) Iwo akhanyerezera kuti kusidzwa ndi cidzindikiro cinapangiza kuti munthu ali na uxamwali wadidi kakamwe na Mulungu. (Genesi 17:9-12) Anango akhagopa kutcingwa thangwi yakukhala akusiyana na Ayuda anango n’cisa cawo. (Agalata 6:12) Mbwenye mukupita kwa ndzidzi, Kristu apereka pitsogolero pizinji kubulukira m’matsamba a Paulu.—Aroma 2:28, 29; Agalata 3:23-25.

13. Ninji pinafuna kutiphedza toera kuphedzera pitsogolero pya Kristu lero?

¹³ Kristu akupitiriza Kutsogolera mpingo Wacikristu lero. Natenepa, khala gulu yacita macinjo akuti imwe nee musaabvesesa, nyerezerani kuti Kristu atsogolera tani mbumba ya Mulungu nduli. Mu ntsiku za Yoswa na mu ndzidzi wa apostolo, Kristu akhapereka pitsogolero pyandzeru toera kutsidzikiza mbumba ya Mulungu, pyenepi pyawangisa cikhulupiro cawo na kuaphedza toera kukhala akuphatana.—Ahebere 13:8.

14-16. Pitsogolero pya ‘m’bandazi wakukhulupirika na wandzeru’ pisapangiza tani kuti Kristu asafuna kutiphedza toera tipitirize na cikhulupiro cakuwanga?

 ¹⁴ Lero, ‘m’bandazi wakukhulupirika na wandzeru’ asatipasa pitsogolero pyakufunika mu ndzidzi wakuthema. (Mateo 24:45) Pitsogolero pyenepi pisapangiza kuti Yezu asatitsalakana. Marc, wakuti ali na ana anai alonga: “Sathani asafuna kufewesa mipingo mu kupomokera mabanja. Mbwenye na ciwangiso cakucita kulambira kwa banja masumana onsene, misolo ya banja isaona pakweca kuti iri na basa yakutsidzikiza mabanja awo!”

¹⁵ Tingaona njira inatitsogolera Kristu, tinabvesesa kuti iye asafuna kutiphedza toera tipitirize na cikhulupiro cakuwanga. Mwacitsandzo, nkulu wa mpingo anacemerwa Patrick alonga: “Pakutoma, anango akhaona kuti ndi pyakufewesa manungo kugumanyikana m’misoka yakucepa toera kubuluka m’basa ya m’munda pakumala kwa sumana.” Mbwenye iye alonga kuti macinjo anewa asapangiza citsalakano ca Yezu kuna m’bodzi na m’bodzi mu mpingo. Mwacitsandzo, abale na alongo anango akuti ali na manyadzo peno akuti nee asaenda kazinji kene mu utumiki, asapibva kuti ndi akufunika kakamwe. Pyenepi pyawangisa cikhulupiro cawo.

¹⁶ Kristu asatiphedzambo lero toera tiikhe manyerezero athu m’basa yakumwaza mphangwa, yakuti ndi basa yakufunika kakamwe inacitwa pa dziko yapantsi. (Lerini Marko 13:10.) André, nkulu wa mpingo mupswa, ndzidzi onsene asayesera kutowezera pitsogolero pyonsene pya gulu ya Yahova. Iye alonga: “Kupungulwa kwa anthu ku ofesi ya filiali kusatikumbusa kufunika kwa kuikha manyerezero athu m’basa yakumwaza mphangwa mwakucimbiza.”

17, 18. Thangwi yanji tisafunika kunyerezera maphindu anakhala na ife tingatawira macinjo?

¹⁷ Pitsogolero pinatambira ife kubulukira kwa Yezu Kristu, Mambo wathu, pinatiphedza  cincino na ntsogolo. Yeserani kunyerezera nkhombo zinakhala na imwe thangwi yakubvera macinjo. Mu ndzidzi wakulambira kwanu kwa banja, munakwanisa kudinga kuti macinjo a misonkhano na basa yakumwaza mphangwa aphedza tani banja yanu.

¹⁸ Tingakumbuka kuti kubvera pitsogolero pya gulu ya Yahova kusabweresa nkhombo, pinakhala pyakukhonda nentsa kubvera pitsogolero pyenepi mbatikhala akutsandzaya. Mwacitsandzo, nakuti nee tisadhinda mabukhu mazinji ninga pikhacita ife kale, nee tisabvunga kobiri izinji. Pontho thangwi yakuphatisira tekinolojiya yacincino, tisakwanisa kumwaza mphangwa zadidi kuna anthu azinji. Kodi tinakwanisa kuphatisira mabukhu athu mu ntokodzi, thabuleti peno m’mitcini inango? Ineyi ndi njira ibodzi toera kuphedzera Kristu, wakuti asafuna tiphatisire mwandzeru mpfuma ya gulu yathu.

19. Thangwi yanji tisafunika kubvera pitsogolero pya Kristu?

¹⁹ Tingabvera pitsogolero pya Kristu, tikuphedza abale na alongo athu toera kukhala na cikhulupiro cakuwanga, pontho akuphatana. André alonga pya macinjo adacitika cincino m’Mabheteli pa dziko yonsene yapantsi: “Nzimu wadidi udapangiza abale na alongo adakhuyiwa na macinjo anewa pisandicitisa kukhala na cinyindiro na cilemedzo. Iwo apitiriza kufamba pabodzi na gareta ya Yahova mbatsandzaya na mabasa onsene adapaswa iwo.”

20, 21. (a) Thangwi yanji tisafunika kunyindira Kristu, Ntsogoleri wathu? (b) Ndi mbvundzo upi unafuna ife kudzatawira mu nsolo unatowera?

²⁰ Mwakukhonda dembuka, Ntsogoleri wathu Yezu Kristu, ‘anadzamalisa kuwina kwace,’ pontho ‘anadzacita pinthu pyakudzumatirisa.’ (Apokalipse 6:2; Masalmo 45:4) Mbwenye cincino iye asatikhunganya toera kukhala n’dziko ipswa na kucita basa inafuna kudzacitwa mwenemu, mu ndzidzi unafuna kudzapfundzisa ife anyakulamuswa muli akufa na kuphedzera toera dziko yapantsi ikhale paraizu.

²¹ Tingapitiriza kunyindira Ntsogoleri na Mambo wathu, mwakukhonda tsalakana pinafuna citika, iye anadzatitsogolera mpaka n’dziko ipswa. (Lerini Masalmo 46:1-3.) Lero, macinjo anakwanisa kukhala akunentsa, makamaka angatigwera mwakukhonda dikhira. Pyenepi pingacitika, tinapitiriza tani na ntendere wa m’manyerezero mbatikhala na cikhulupiro cakuwanga kuna Yahova? Tinadzatawira mbvundzo unoyu mu nsolo unatowera.