1. Ndi cisankhulo cipi cadidi kakamwe cakuti munthu onsene asafunika kucicita?

KAZINJI KENE, pisankhulo pinacita anyakubala pisakhuya anawo mu ndzidzi uzinji. Anyakubala angacita pisankhulo pyakuipa, anakwanisa kubweresa nyatwa kuna anawo. Mbwenye anyakubala angacita pisankhulo pyadidi, pinaphedza anawo toera akhale na umaso wakutsandzaya. Pontho ana asafunikambo kucita pisankhulo pyadidi. Cisankhulo cadidi kakamwe cakuti munthu onsene asafunika kucicita ndi kutumikira Babathu wakudzulu, Yahova.—Masal. 73:28.

2. Ndi pisankhulo pipi pyadidi pidacita Yezu na anyakubala ace?

² Zuze na Mariya akhaphedza anawo toera kutumikira Yahova, pontho pyenepi pyapangiza kuti kutumikira Yahova kukhali kwakufunika kakamwe kuna iwo. (Luka 2:40, 41, 52) Yezu acitambo pisankhulo pyadidi pyakuti pyamphedza toera kucita pinthu pikhafuna Yahova. (Mat. 4:1-10) Yezu adzakhala wakukoma ntima, wakukhulupirika na wacipapo. Anyakubala onsene akuti asafuna Yahova asatsandzaya kakamwe angaona kuti mwanawo akucitambo pibodzi pyene.

3. Ndi mibvundzo ipi inafuna ife kutawira mu nsolo uno?

³ Mu nsolo uno, tinatawira mibvundzo iyi: Ndi pisankhulo pipi pyadidi pidacita Yahova kuna Yezu? Anyakubala Acikristu anapfundzanji na pisankhulo pidacita Zuze na Mariya? Pontho aphale na atsikana anapfundzanji na pisankhulo pidacita Yezu?

4. Ndi cisankhulo cipi cakufunika kakamwe cidacita Yahova kuna Mwanace?

⁴ Yahova asankhula Zuze na Mariya toera kukuza Yezu. (Mat. 1:18-23; Luka 1:26-38) Mafala a Mariya anagumanika m’Bhibhlya asapangiza kuti iye akhafuna kakamwe Yahova na Mafala a  Mulungu. (Luka 1:46-55) Pontho njira idabvera Zuze pitsogolero pya Yahova, isapangiza kuti iye akhali munthu wakugopa Mulungu, pontho nee akhafuna kuntsukwalisa.—Mat. 1:24.

5-6. Ndi pinentso pipi pidathimbana na Yezu?

⁵ Onani kuti Yahova nee asankhula anthu ampfuma toera akhale anyakubala a Yezu. Ntsembe idapereka Zuze na Mariya pakumala kubalwa kwa Yezu isapangiza kuti iwo akhali akutcerenga. (Luka 2:24) Zuze akhacita basa yakupala matabwa cifupi na panyumba pace ku Nazareti. Zuze na Mariya nee akhali na dinyero izinji, thangwi iwo akhali na ana anomwe, peno kupiringana.—Mat. 13:55, 56.

⁶ Yahova atsidzikiza Yezu ku ngozwi zinango, mbwenye Iye nee antsidzikiza mu pinentso pyonsene. (Mat. 2:13-15) Mwacitsandzo, Yezu akhali na acibale akuti nee akhakhulupira pikhalonga iye. Nyerezerani mabvero adakhala na Yezu mu ndzidzi wakuti abale ace nee akhakhulupira kuti iye ndi Mesiya. (Marko 3:21; Juwau 7:5) Kusiyapo pyenepi, pisaoneka kuti Zuze afa mu ndzidzi wakuti Yezu aciri m’phale, pontho pyenepi pyantsukwalisa kakamwe. Natenepa iye akhafunika kucita basa ikhacita pai wace toera akwanise kutsalakana banja yawo. (Marko 6:3) Mu ndzidzi ukhakula Yezu, iye akhakwanisa kuona kuti anatsalakana tani banja yawo. Iye akhaphata basa mwakuwanga toera kugumana dinyero yakuti mbidaphedza banja yawo. Natenepa, iye akhadziwa kuti munthu angaphata basa mwakuwanga, asaneta kakamwe.

7. (a) Ndi mibvundzo ipi yakuti anyakumanga banja akuti asafuna kukhala na ana asafunika kuicita? (b) Kodi lemba ya Misangani 2:1-6 inaphedza tani anyakubala toera kupfundzisa anawo?

⁷ Khala ndimwe anyakumanga banja, pontho musafuna kukhala na ana bvundzikani: ‘Kodi ndife akucepeseka, pontho tisafuna Yahova na Mafalace? Kodi tinakwanisa kutsalakana ana ninga munafuna Yahova?’ (Masal. 127:3, 4) Khala ndimwe nyakubala bvundzikani: ‘Kodi ine ndisapfundzisa ananga kufunika kwa kuphata basa mwaphinga?’ (Koel. 3:12, 13) ‘Kodi ine ndisatsidzikiza ananga toera akhonde kukhuyiwa na makhaliro akuipa a dziko ino ya Sathani?’ (Mis. 22:3) Imwe nee munakwanisa kutsidzikiza ananu ku pinentso pyonsene pinafuna kuthimbana na iwo. Mbwenye imwe musafunika kuapfundzisa mwaufuni kuti angathimbana na nyatwa asafunika kunyindira Mafala a Mulungu. (Lerini Misangani 2:1-6.) Mwacitsandzo, khala m’bodzi wa m’banja mwanu asiya  kutumikira Yahova, musafunika kuphedza ananu toera adziwe kuti thangwi yanji ndi pyakufunika kukhala akukhulupirika kuna Yahova. (Masal. 31:23) Khala m’bodzi wa m’banja mwanu afa, musafunika kupfundzisa ananu kuti aphatisire Bhibhlya toera akwanise kukunda nyatwa zenezi mbakhala akutsandzaya.—2 Akor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

8. Kodi Zuze na Mariya aphatisira tani mafala anagumanika pa Deuteronomyo 6:6, 7?

⁸ Thangwi yakubvera pitsogolero pya Yahova pinalonga thangwi ya anyakubala, Zuze na Mariya akwanisa kuphedza Yezu toera akhale wakutawirika kuna Yahova. (Lerini Deuteronomyo 6:6, 7.) Kusiyapo pyenepi, Zuze na Mariya akhafuna kakamwe Yahova, na thangwi ineyi iwo akhafuna kuti anawo acitembo pibodzi pyene.

9. Ndi pinthu pipi pyakufunika pikhacita Zuze na Mariya?

⁹ Zuze na Mariya ndzidzi onsene akhalambira Yahova pabodzi na anawo. Iwo akhaenda masumana onsene mu sinagoga ya ku Nazareti toera kalambira Yahova. Kusiyapo pyenepi, iwo akhaendambo ku Yerusalemu toera kacita phwando ya Paskwa pyaka pyonsene. (Luka 2:41; 4:16) Pikhaenda iwo ku Yerusalemu, Zuze na Mariya akhabandza ndzidzi unoyu toera kupfundzisa Yezu pabodzi na ang’ono ace pinthu pidacitikira atumiki a Yahova akale. Panango mu ndzidzi unoyu akhaapangiza mbuto zinalongwa m’Bhibhlya. Mu ndzidzi ukhali iwo na ana azinji, pikhali pyakunentsa kuna Zuze na Mariya toera kulambira Yahova ndzidzi onsene. Mbwenye thangwi ya kuwangisira kwawo kuikha pinthu pyauzimu pa mbuto yakutoma, Yahova aapasa nkhombo, pontho banja yawo ikhali yakuwanga mwauzimu.

10. Anyakubala Acikristu anatowezera tani citsandzo ca Zuze na Mariya?

¹⁰ Anyakubala akuti asatumikira Yahova anapfundzanji na citsandzo ca Zuze na Mariya? Kubulukira m’mafala awo na m’macitiro awo, iwo asafunika kupfundzisa anawo kuti asafuna kakamwe Yahova. Cinthu cakufunika kakamwe kuna ananu ndi kuaphedza toera afune Yahova. Pontho imwe musafunika kuapfundzisa toera akwanise kukhala na ndzidzi wakupfundza Mafala a Mulungu, kucita phembero, kugumanika pa misonkhano na mu utumiki. (1 Tim. 6:6) Kusiyapo pyenepi, imwe musafunikambo kutsalakana  ananu mukuapasa cakudya, pyakubvala na pinthu pinango. (1 Tim. 5:8) Mbwenye kumbukani kuti cinthu cinafuna kuphedza ananu toera kupulumuka pakufudzwa kwa dziko ino ya Sathani mbapita mu dziko ipswa ndi uxamwali wawo wakuwanga na Yahova, tayu pinthu pya mpfuma. *—Ezek. 7:19; 1 Tim. 4:8.

11. (a) Kodi uphungu unagumanika pa 1 Timoti 6:17-19 unaphedza tani anyakubala toera kukuza anawo munjira yadidi? (b) Ndi pifuno pipi pyakuti banja yanu inakwanisa kupikhazikisa, pontho ndi nkhombo zipi zinafuna kukhala na imwe? (Onani bokosi yakuti “ Ndi Pifuno Pipi Pyakuti Munakwanisa Kupikhazikisa?”)

¹¹ Ndi pyakutsandzayisa kakamwe kuona kuti anyakubala Acikristu azinji asaphedza anawo toera kutumikira Yahova. Pontho ndzidzi onsene asalambira Yahova pabodzi. Iwo asagumanika pa misonkhano ya mpingo na ya gawo. Kusiyapo pyenepi, iwo asamwaza mphangwa zadidi. Mabanja anango asaenda kamwaza mphangwa kucisa cakuti nee cisamwazwa mphangwa kazinji kene. Anango asaenda kaona Bheteli peno kuphedzera mabasa akumanga mu gulu ya Yahova. Anango anaphedzera mabasa anewa asaphatisira dinyero zawo, pontho asathimbanambo na pinentso. Mbwenye Yahova anadzaapasa nkhombo thangwi yakuwangisira kwawo kucita mabasa anewa. (Lerini 1 Timoti 6:17-19.) Kazinji kene ana anakuzwa m’mabanja anewa asapitiriza kucitambo pibodzi pyene, pontho iwo asatsandzaya thangwi yakukuzwa munjira ineyi. *—Mis. 10:22.

12. Kodi Yezu akhafunika kucitanji mu ndzidzi ukhakula iye?

¹² Yahova ndzidzi onsene asacita pisankhulo pyadidi, pontho Zuze na Mariya acitambo pisankhulo pyadidi. Mbwenye mu ndzidzi ukhakula Yezu, iye akhafunikambo kucita pisankhulo pyace. (Agal. 6:5) Iye akhali na ufulu wakusankhula ninga pinacita ife tonsene. Natenepa, iye mbadakwanisa kusankhula kucita pinthu pikhafuna iye. Mbwenye iye asankhula kucita cifuno ca Yahova. (Juwau 8:29) Mphapo pinthu pyenepi pidacita Yezu pinaphedza tani aphale na atsikana lero?

13. Ndi cisankhulo cipi cidacita Yezu pikhali iye m’phale?

¹³ Pikhali Yezu m’phale, iye asankhula kubvera anyakubalace. Iye nee akhapwaza pitsogolero pya anyakubalace, mbanyerezera kuti asadziwa pinthu pizinji kupiringana iwo. Mbwenye ‘iye apitiriza kuabvera.’ (Luka 2:51) Nakuti Yezu akhali mwana wakutoma kubalwa, iye akhacita pyonsene pikhakwanisa iye toera kukhala wacitsandzo cadidi. Iye awangisira kakamwe kupfundza basa ikhacita babace toera akwanise kuphedza babace kutsalakana banja.

14. Tisadziwa tani kuti Yezu akhapfundza Mafala a Mulungu?

 ¹⁴ Pisaoneka kuti Zuze na Mariya apanga Yezu thangwi ya njira idabalwa iye na mphangwa zidalonga aanju a Mulungu thangwi ya iye. (Luka 2:8-19, 25-38) Kusiyapo pinthu pikhapfundziswa iye na anyakubalace, Yezu akhapfundzambo Mafala a Mulungu ekhene. Tisadziwa tani kuti Yezu akhapfundza Mafala a Mulungu? Tisadziwa pyenepi thangwi mu ndzidzi ukhali iye mwana, apfundzisi a mu Yerusalemu ‘adzumatirwa kakamwe na matawiro ace na luso yace yakubvesesa pinthu.’ (Luka 2:46, 47) Pontho pikhali iye na pyaka 12, Yezu apangiza pakweca kuti Yahova ndi Babace.—Luka 2:42, 43, 49.

15. Yezu apangiza tani kuti asankhula kucita cifuno ca Yahova?

¹⁵ Pidadziwa Yezu kuti akhafunika kucita cifuno ca Mulungu, iye asankhula kucita pyenepi. (Juwau 6:38) Iye akhadziwa kuti mbadaidiwa na anthu azinji. Maseze pyenepi pikhali pyakunentsa kwa iye, iye asankhula kubvera Yahova. Pidabatizwa Yezu mu caka 29 P.K.K., cinthu cakufunika kakamwe kwa iye cikhali kucita cifuno ca Yahova. (Aheb. 10:5-7) Ngakhale mu ndzidzi ukhafa Yezu pa muti udakhomerwa iye, iye akhali wakutonga kucita cifuno ca Yahova.—Juwau 19:30.

16. Kodi anapiana anapfundzanji na citsandzo ca Yezu?

¹⁶ Bverani anyakubalanu. Ninga Zuze na Mariya, anyakubalanu ndi akusowambo ungwiro. Ngakhale tenepo, iwo apaswa basa na Yahova toera kukutsidzikizani, kukupfundzisani na kukutsogolerani. Mungabvera uphungu wawo na kulemedza cidzo cawo ninga anyakubala, ‘pinthu pinakufambirani mwadidi.’—Aef. 6:1-4.

17. Mwakubverana na Yoswa 24:15, anapiana asafunika kucita cisankhulo cipi?

¹⁷ Sankhulani munthu anafuna imwe kutumikira. Imwe musafunika kudziwa kuti Yahova mbani, cifuno cace, pontho munakwanisa tani kucita cifuno ceneci mu umaso wanu. (Aroma 12:2) Natenepa imwe munakwanisa kucita cisankhulo cakufunika kakamwe mu umaso wanu, ca kutumikira Yahova. (Lerini Yoswa 24:15; Koel. 12:1) Mungaleri na kupfundza Bhibhlya ntsiku zonsene, imwe munapitiriza kufuna Yahova mbamukhala na cikhulupiro cakuwanga.

18. Ndi cisankhulo cipi cakuti anapiana asafunika kucicita, pontho thangwi yanji?

¹⁸ Sankhulani kuikha pinthu pyauzimu pa mbuto yakutoma mu umaso wanu. Anthu a kudziko  lero, asalonga kuti ungaphatisira maluso ako toera kucita pinthu pinafuna iwe unakhala wakutsandzaya. Mbwenye undimomwene ndi wakuti ale anaikha manyerezero awo ku pinthu pya mpfuma ‘asathabuka na nyatwa zizinji.’ (1 Tim. 6:9, 10) Natenepa, imwe mungabvera Yahova na kuikha pinthu pyauzimu pa mbuto yakutoma, munakhala wakutsandzaya, pontho ‘munacita pinthu mwandzeru.’—Yos. 1:8.

19. Kodi anyakubala asafunika kukumbukanji?

¹⁹ Anyakubala citani pyonsene pinakwanisa imwe toera kuphedza ananu kuti atumikire Yahova. Nyindirani Yahova, pontho iye anakuphedzani toera kucita pisankhulo pyadidi. (Mis. 3:5, 6) Kumbukani kuti pinthu pinacita imwe pinakhuya kakamwe ananu kupiringana pinalonga imwe. Natenepa citani pisankhulo pyakuti pinaphedza ananu toera akhale akutawirika kuna Yahova.

20. Ndi nkhombo zipi zinafuna kukhala na anapiana angasankhula kutumikira Yahova?

²⁰ Anapiana, dziwani kuti anyakubalanu anakwanisa kukuphedzani toera kucita pisankhulo pyadidi. Mbwenye imwe musafunika kuphatisira pisankhulo pinacita anyakubalanu toera mukomerese Yahova. Natenepa towezerani citsandzo ca Yezu, pontho sankhulani kutumikira Yahova. Mungacita pyenepi, munakhala na umaso wakuphindulisa na wakutsandzaya lero. (1 Tim. 4:16) Kusiyapo pyenepi, imwe munadzakhala na umaso wakutsandzaya kakamwe ntsogolo.