1. Fokotozani makhaliro a mpostolo Juwau mu caka 95?

MU CAKA 95 mpostolo Juwau akhali m’makhaliro akunentsa kakamwe. Iye akhadakalamba, akhadamangwa pa ntsuwa ya Patmo, pontho pisaoneka kuti mpostolo akhadasalikira akhali iye basi. (Apok. 1:9) Iye akhadziwa kuti anyakutcinga akhapfundzisa pinthu pyauthambi mbacitisa kuti Akristu agawane. Pikhaoneka kuti mwakukhonda dembuka, Akristu andimomwene nee mbadaonekabve.—Yuda 4; Apok. 2:15, 20; 3:1, 17.

2. Mwakubverana na Apokalipse 7:9-14, ndi masomphenya api akutsandzayisa adaoneswa Juwau? (Onani foto iri pa tsamba yakutoma.)

² Pikhali Juwau m’makhaliro anewa akunentsa, Mulungu amuonesa masomphenya akutsandzayisa kakamwe thangwi ya ntsogolo. M’masomphenya anewa, anju m’bodzi apanga aanju anango anai toera aphatirire mwakuwanga mphepo zakufudza za nyatwa ikulu mpaka nsoka wa atumiki amale kuikhwa cidzindikiro cakumalisa. (Apok. 7:1-3) Nsoka unoyu ndi anthu akukwana 144.000 akuti anadzatonga pabodzi na Yezu kudzulu. (Luka 12:32; Apok. 7:4) Pidamala iye, Juwau afokotoza pya nsoka unango ukulu kakamwe, natenepa iye alonga: “Buluka penepo, ine ndaona mwinji ukulu wa anthu wakuti nee m’bodzi mbadakwanisa kuulengesa, iwo akhali a madziko onsene, a madzindza onsene, a mbumba zonsene na a pilongero pyonsene. Iwo akhali dzololo patsogolo pa mpando waumambo na patsogolo pa Mwanabira.” (Lerini Apokalipse 7:9-14.) Panango Juwau atsandzaya kakamwe pidadziwa iye kuti kutsogolo, mbadadzaoneka anthu azinji akuti anadzalambira Mulungu munjira yakuthema.

3. (a) Thangwi yanji masomphenya a Juwau asawangisa cikhulupiro cathu? (b) Tinapfundzanji mu nsolo uno?

³ Mwakukhonda penula, masomphenya anewa awangisa cikhulupiro ca Juwau. Masomphenya anewa asafunikambo kuwangisa  cikhulupiro cathu, thangwi tiri kukhala mu ndzidzi unakwanirisika masomphenya anewa. Lero tisaona kugumanywa kwa anthu azinji kakamwe akuti ali na cidikhiro cakupulumuka pa nyatwa ikulu mbakhala pa dziko yapantsi kwenda na kwenda. Mu nsolo uno, tinapfundza kuti Yahova apangiza tani mwinji unoyu ukulu wa atumiki ace mu pyaka pyakupiringana 80 nduli. Buluka penepo, tinaona pinthu piwiri thangwi ya mwinji unoyu: (1) iwo ndi ukulu kakamwe na (2) anthu anacita khundu ya mwinji unoyu, abuluka pa dziko yonsene yapantsi. Ntsonga zenezi zisafunika kuwangisa cikhulupiro ca onsene anafuna kucita khundu ya mwinji unoyu.

4. Ndi undimomwene upi wa m’Bhibhlya unakhonda kupfundzisa mauphemberi authambi? Anyakupfundza Bhibhlya apangiza tani kuti akhali na maonero akusiyana?

⁴ Mauphemberi authambi kazinji kene nee asapfundzisa undimomwene unalongwa m’Bhibhlya kuti anthu akubvera anadzakhala kwenda na kwenda pa dziko yapantsi. (2 Akor. 4:3, 4) Lero mauphemberi mazinji authambi asapfundzisa kuti anthu onsene adidi angafa asaenda kudzulu. Mbwenye nsoka ung’ono wa Anyakupfundza Bhibhlya akuti akhagawira A Sentinela kutomera mu caka 1879 akhali na maonero akusiyana. Iwo abvesesa kuti Mulungu mbadacinja dziko mbikhala Paraizu, pontho anthu azinji akubvera mbadakhala pano pa dziko yapantsi, tayu kudzulu. Mbwenye pyakwata ndzidzi toera iwo adzindikire kuti anthu anewa akubvera mbani.—Mat. 6:10.

5. Ninji pikhakhulupira anyakupfundza Bhibhlya thangwi ya anthu akukwana 144.000?

⁵ Mwandimomwene, Anyakupfundza Bhibhlya abvesesambo kubulukira m’Bhibhlya kuti anthu anango ‘mbadagulwa pa dziko yapantsi’ toera katonga pabodzi na Yezu kudzulu. (Apok. 14:3) Anewa ndi Akristu aphinga na akuperekeka akuti atumikira Mulungu mwakukhulupirika pikhali iwo pa dziko yapantsi, onsene ndi akukwana 144.000. Ndiye tani mwinji ukulu?

6. Ninji pikhakhulupira Anyakupfundza Bhibhlya thangwi ya mwinji ukulu?

⁶ Mu masomphenya, Juwau aona anthu anewa ali “dzololo patsogolo pa mpando waumambo na patsogolo pa Mwanabira.” (Apok. 7:9) Mafala anewa acitisa Anyakupfundza Bhibhlya kudzindikira kuti mwinji ukulu mbudaendambo kakhala kudzulu ninga pinadikhira anthu akukwana 144.000. Khala anthu 144.000 na mwinji ukulu mbadaenda kakhala kudzulu, kodi misoka ineyi mbidasiyana tani? Anyakupfundza Bhibhlya akhanyerezera kuti Akristu anacita khundu ya mwinji ukulu akhali ale akuti nee akhabvera mwadidi Mulungu pikhali iwo pa dziko yapantsi. Maseze Akristu anewa akhabvera pinalonga Bhibhlya, iwo akhapitiriza kucita khundu m’mauphemberi authambi. Anyakupfundza Bhibhlya adzindikira kuti maseze anthu anewa akhali aphinga, mbwenye iwo nee akhali akuthema toera kutonga pabodzi na Yezu. Nakuti ufuni wawo kuna Mulungu nee ukhali wakuwanga kakamwe, mwinji ukulu mbudaenda kudzulu basi ene toera kulimira patsogolo pa mpando waumambo, tayu kukhala m’mipando yaumambo.

7. Mwakubverana na Anyakupfundza Bhibhlya, mbani akhafuna kukhala pa dziko yapantsi nkati mwa pyaka cikwi, pontho iwo akhakhulupiranji thangwi ya atumiki akukhulupirika akale?

⁷ Mbani akhafuna kukhala pa dziko yapantsi? Anyakupfundza Bhibhlya akakhulupira kuti anthu 144.000 na mwinji ukulu angaenda kudzulu, anthu anango azinji mbadakhala pa dziko yapantsi mbatambira nkhombo za Utongi wa Kristu wa pyaka Cikwi. Anyakupfundza Bhibhlya nee akhadikhira kuti anthu anewa mbadatumikira Yahova, Kristu mbadzati kutoma kutonga. Mbwenye iwo akhanyerezera kuti nsoka unoyu mbudapfundza pya Yahova nkati mwa pyaka cikwi. Pakumala kwa pyaka cikwi,  ale akhabvera mitemo ya Yahova mbadakhala na nkhombo yakukhala na umaso wakwenda na kwenda pa dziko yapantsi, mbwenye anthu adakhonda kubvera mbadaphiwa. Anyakupfundza Bhibhlya akhanyerezerambo kuti panango mwa ale akuti mbadatumikira ninga “atongi” pa dziko yapantsi mu ndzidzi unoyu mbadaenda kudzulu pakumala kwa Pyaka Cikwi. Pakati pa atongi anewa, mbadaoneka ale anacemerwa “anthu akale akuthema,” akuti ndi atumiki akukhulupirika adafa Kristu mbadzati kubalwa, buluka penepo iwo mbalamuswa muli akufa.—Masal. 45:16.

8. Ndi misoka ipi mitatu yakuti Anyakupfundza Bhibhlya akhanyerezera kuti iripo?

⁸ Natenepa Anyakupfundza Bhibhlya akhanyerezera kuti pana misoka mitatu: (1) anthu akukwana 144.000, akuti mbadatonga pabodzi na Yezu kudzulu; (2) mwinji ukulu wa Akristu akuti nee akhali aphinga kakamwe, akuti mbadalimira patsogolo pa mpando waumambo wa Yezu kudzulu; na (3) anthu azinji kakamwe akuti mbadapfundziswa pya Yahova pa dziko yapantsi nkati mwa Pyaka Cikwi pya Utongi wa Kristu. * Mbwenye mukupita kwa ndzidzi, Yahova aaphedza toera kubvesesa mwadidi pinthu pyenepi.—Mis. 4:18.

9. (a) Ndi munjira ipi mwinji ukulu pa dziko yapantsi unadzalimira “patsogolo pa mpando waumambo na patsogolo pa Mwanabira”? (b) Thangwi yanji kubvesesa kwathu kwa lemba ya Apokalipse 7:9, kusabveka mwadidi?

⁹ Mu caka 1935, Mboni za Yahova zabvesesa kuti mwinji ukulu udaona Juwau m’masomphenya mbani. Mboni za Yahova zabvesesa kuti mwinji ukulu nee unaendadi kudzulu toera kulimira “patsogolo pa mpando waumambo na patsogolo pa Mwanabira.” Mbwenye iwo usacita pyenepi mwakuphiphirisa. Iwo anakwanisa kucita pyenepi, maseze akhale pano pa dziko yapantsi. Kulimira “patsogolo pa mpando waumambo” pisabveka kudzindikira utongi wa Yahova na kumbvera. (Iza. 66:1) Iwo anakwanisa kulimira “patsogolo pa mwanabira” mukukhulupira ntsembe yaciomboli ya Yezu. Munjira ibodzi ene, lemba ya Mateu 25:31, 32, isalonga kuti “madzindza onsene” kuphatanizambo anthu akuipa “anadzagumanyizwa patsogolo” pa Yezu pa mpando wace wa umambo kudzulu. Mwandimomwene, madzindza anewa onsene nee ali kudzulu, mbwenye ali pa dziko yapantsi. Kubvesesa kweneku kudasasanyirwa mu caka 1935, kusabveka mwadidi. Kusafokotoza kuti thangwi yanji Bhibhlya nee isalonga kuti mwinji ukulu unaenda kudzulu. Basi ene ndi nsoka ubodzi wakuti uli na cidikhiro cakukhala kudzulu kwenda na kwenda, anthu akukwana 144.000, akuti “anadzatonga dziko yapantsi” pabodzi na Yezu.—Apok. 5:10.

10. Thangwi yanji mwinji ukulu usafunika kupfundza pya Yahova Pyaka Cikwi pya Utongi wa Kristu mbapidzati kutoma?

¹⁰ Kutomera mu caka 1935, Mboni za Yahova zisabvesesa kuti mwinji ukulu udaona Juwau m’masomphenya ndi nsoka wa Akristu akukhulupirika akuti ali na cidikhiro cakukhala kwenda na kwenda pa dziko yapantsi. Toera kupulumuka pa nyatwa ikulu, mwinji ukulu usafunika kupfundza pya Yahova Pyaka Cikwi mbapidzati kutoma. Iwo asafunika kukhala na cikhulupiro cakuwanga toera “kupulumuka mu pinthu pyenepi pyonsene pinafuna kucitika” Pyaka Cikwi pya Utongi wa Kristu mbapidzati kutoma.—Luka 21:34-36.

11. Thangwi yanji Anyakupfundza Bhibhlya anango akhanyerezera kuti panango iwo mbadaenda kudzulu pakumala kwa Pyaka Cikwi?

¹¹ Ndiye tani manyerezero akuti anthu anango akukhulupirika pa dziko yapantsi mbadaenda kudzulu pakumala kwa Pyaka Cikwi? Pyaka pizinji nduli, A Sentinela ya 15 de fevereiro de 1913 ya cingerezi yalonga thangwi ya pinthu pyenepi.  Anyakupfundza Bhibhlya anango akhanyerezera: ‘Thangwi yanji anthu akale adakhala akukhulupirika anatambira muoni wawo pa dziko yapantsi, mbwenye Akristu akuti nee akhala akukhulupirika kakamwe anatambira muoni wawo kudzulu?’ Iwo akhali na maonero anewa, thangwi ya pinthu piwiri pyakuphonyeka pikhanyerezera iwo: (1) mwinji ukulu mbudaenda kakhala kudzulu na (2) akhafuna kucita khundu ya mwinji ukulu mbadakhala Akristu akuti nee ndi aphinga kakamwe.

12-13. Kodi Akristu akudzodzwa na mwinji ukulu asadzindikiranji thangwi ya muoni wawo?

¹² Mbwenye ninga pidaona ife, kutomera mu caka 1935, Mboni za Yahova zabvesesa kuti anthu anafuna kupulumuka pa Armajedhoni ndi mwinji ukulu udaona Juwau m’masomphenya. Iwo ‘anabuluka mu nyatwa ikulu’ pa dziko ino yapantsi, pontho iwo ‘anapitiriza kukhuwa mwakugaluza, mbalonga: “Cipulumuso cathu cisabuluka kuna Mulungu wathu, wakuti ali pa mpando waumambo, na kuna Mwanabira.”’ (Apok. 7:10, 14) Kusiyapo pyenepi, Bhibhlya isalonga kuti anafuna kulamuswa toera kuenda kudzulu anatambira “cinthu cadidi kakamwe” kupiringana atumiki akukhulupirika akale. (Aheb. 11:40) Munjira ibodzi ene, abale athu atoma kucemera anthu mwakutsandzaya toera atumikire Yahova mbakhala na cidikhiro ca kukhala maso kwenda na kwenda pa dziko yapantsi.

¹³ Ale anacita khundu mu nsoka wa mwinji ukulu asatsandzaya na cidikhiro cawo. Iwo asadziwa kuti ndi Yahova anasankhula mbuto inafuna kutumikira alambiri ace akukhulupirika, kudzulu peno pa dziko yapantsi. Akristu akudzodzwa pabodzi na mwinji ukulu asadzindikira kuti anatambira muoni wawo basi ene thangwi yakukoma ntima kukulu kwa Yahova kudapangizwa kubulukira mu ntsembe yaciomboli ya Yezu Kristu.—Aroma 3:24.

14. Pidapita caka 1935, thangwi yanji anthu azinji akhabvundzika kuti profesiya inalonga pya mwinji ukulu inakwanirisika tani?

¹⁴ Pidabvesesa iwo pyenepi mu caka 1935, anthu azinji akhabvundzika kuti mwinji ukulu wa anthu anafuna kukhala pa dziko yapantsi, mbudanjipa tani. Mwacitsandzo, Ronald Parkin akhali na pyaka 12 pyakubalwa mudadzindikirwa mwinji ukulu. Iye alonga: “Pa ndzidzi unoyu, amwazi mphangwa pa dziko yonsene yapantsi akhali akukwana 56.000, pontho azinji a iwo panango akhali Akristu akudzodzwa. Natenepa mwinji ukulu nee ukhaoneka ninga ukulu kakamwe.”

15. Kodi mwinji ukulu usapitiriza tani kugumanywa?

¹⁵ Mbwenye mu pyaka pidatowera, amisionaryo atumizwa m’madziko mazinji, pontho numero ya Mboni za Yahova yapitiriza kuthimizirika. Buluka penepo, mu caka 1968  yatomeswa programu yakupfundza Bhibhlya mukuphatisira bukhu A Verdade Que Conduz à Vida Eterna. Njira yakukhonda nentsa yakufokotaza undimomwene wa Bhibhlya unapangizwa m’bukhu ineyi, yakhuya kakamwe anthu akucepeseka. Nkati mwa pyaka pinai, anthu azinji kakamwe abatizwa. Gereja Katolika ya ku América Latina na ya madziko anango pidaluza iyo mphambvu, pontho pidatawiriswa basa yathu ku madziko a Kumabulukiro a ku Europa na madziko anango a Afrika, anthu azinji kakamwe abatizwa. (Iza. 60:22) Mu ndzidzi wathu, gulu ya Yahova isakhunganya maferamentu adidi toera kuphedza anthu kupfundza Bhibhlya. Cincino alipo amwazi mphangwa akupiringana 8.000.000. Mwakukhonda penula, pyenepi pisapangiza kuti Yahova ali kugumanya mwinji ukulu.

16. Kodi mwinji ukulu usabuluka kupi?

¹⁶ Pidalemba iye masomphenya ace, Juwau alonga kuti mwinji ukulu wa anthu mbudabuluka ‘m’madziko onsene, m’madzindza onsene, mbumba zonsene na pilongero pyonsene.’ Mprofeta Zakariya akhadalonga kale pinthu ninga pyenepi. Iye alemba: “Mu ntsiku zenezi, amuna khumi a pilongero pyonsene pya madzindza, anadzaphatirira nguwo yakulapha ya Muyuda, mbalonga: ‘Tisafuna tiende pabodzi na imwe, thangwi tabva kuti Mulungu ali na imwe.’”—Zak. 8:23.

17. Ninji pinacitwa toera kuphedza anthu a madzindza onsene na pilongero pyonsene?

 ¹⁷ Mboni za Yahova zisadziwa kuti anthu a pilongero pyonsene toera agumanywe, mphangwa zadidi zisafunika kumwazwa mu pilongero pizinji. Ife tisathumburuza mabukhu akubuluswa m’Bhibhlya mu pyaka pyakupiringana 130, mbwenye cincino tikuthumburuza mu pilongero pizinji kakamwe. Mwakukhonda penula, mu ntsiku zathu Yahova ali kucita cirengo cakugumanya mwinji ukulu wa anthu a madzindza onsene. Nakuti Bhibhlya na mabukhu akubuluswa m’Bhibhlya asagumanika mu pilongero pizinji kakamwe, anthu anewa asalambira Yahova mwakuphatana maseze abuluka m’mbuto zakusiyana-siyana. Pontho iwo asadziwika na phinga yawo yakumwaza mphangwa na kufunana kwawo. Pyenepi pisawangisa kakamwe cikhulupiro cathu!—Mat. 24:14; Juw. 13:35.

18. (a) Mwakubverana na Izaiya 46:10, 11, thangwi yanji ife nee tisadzumatirwa na kuona Yahova mbakakwanirisa profesiya inalonga pya mwinji ukulu? (b) Thangwi yanji ale akuti ali na cidikhiro cakukhala pa dziko yapantsi nee asaona kuti akuluza cinthu?

¹⁸ Ife tiri na mathangwi adidi toera kukomerwa na profesiya inalonga pya mwinji ukulu! Ife nee tisadzumatirwa na kuona Yahova mbakakwanirisa profesiya ineyi munjira yakudzumatirisa kakamwe. (Lerini Izaiya 46:10, 11.) Ale anacita khundu ya mwinji ukulu asapereka takhuta kakamwe thangwi ya cidikhiro cidaapasa Yahova. Iwo nee asaona kuti akuluza cinthu thangwi nee adzodzwa na nzimu wa Mulungu toera kutumikira pabodzi na Yezu kudzulu. Tingaleri Bhibhlya, tisagumana pitsandzo pya amuna na akazi akukhulupirika adatsogolerwa na nzimu wakucena; ngakhale tenepo iwo nee asacita khundu ya anthu 144.000. M’bodzi mwa anthu anewa ndi Juwau M’batizi. (Mat. 11:11) Unango ndi Dhavidhi. (Mabasa 2:34) Iwo na anango akukhonda kulengeseka anadzalamuswa muli akufa toera kukhala mparaizu pa dziko yapantsi. Iwo pabodzi na mwinji ukulu wa anthu anadzapangiza kukhulupirika kwawo kuna Yahova na utongi wace ukulu.

19. Tingabvesesa mabvekero a masomphenya a Juwau analonga pya mwinji ukulu tinadzacitanji?

¹⁹ Cipo Mulungu agumanya kale anthu azinji kakamwe a madzindza onsene toera kumulambira pabodzi ninga pinacita iye lero. Mwakukhonda tsalakana khala cidikhiro cathu ndi cakuenda kakhala kudzulu peno pa dziko yapantsi, ife tisafunika kuphedza anthu azinji kakamwe toera acite khundu ya mwinji ukulu wa “mabira anango.” (Juw. 10:16) Mwakukhonda dembuka, Yahova anadzabweresa nyatwa ikulu idapikira iye yakuti inadzafudza mautongi na mauphemberi anathabusa anthu. Ale onsene anacita khundu ya mwinji ukulu ali na mwai ukulu kakamwe, wakuti ndi kutumikira Yahova pa dziko yapantsi kwenda na kwenda!—Apok. 7:14.