Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 39

Phedzani Alongo a mu Mpingo Mwanu

Phedzani Alongo a mu Mpingo Mwanu

‘Akazi anamwaza mphangwa zadidi ndi nsoka ukulu wa anyankhondo.’—MASAL. 68:11.

NYIMBO 137 Akazi Akukhulupirika, Alongo Acikristu

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *

Alongo awiri ali pa misonkhano, awiri ali mu utumiki, awiri akutsalakana Nyumba ya Umambo, pontho mulongo m’bodzi akuphedza mulongo wakukalamba (Onani ndima 1)

1. Kodi alongo asaphedzera tani gulu yathu, pontho ndi pinentso pipi pisathimbana iwo? (Onani foto iri patsamba yakutoma.)

IFE tiri akutsandzaya kakamwe thangwi tiri na alongo azinji akuti asaphata basa mwakuwanga mu mpingo. Mwacitsandzo, iwo asagumanika pa misonkhano, pontho asamwaza mphangwa zadidi. Anango mwa alongo anewa asaphedzera basa ya kutsalakana Nyumba ya Umambo, pontho asapangiza citsalakano kuna abale na alongo. Mbwenye iwo asathimbanambo na pinentso. Thangwi anango asatsalakana anyakubala awo akukalamba, anango asatcingwa na acibale awo, pontho anango asaphata basa mwakuwanga toera kutsalakana anawo.

2. Thangwi yanji tisafunika kuwangisira toera kuphedza alongo athu?

2 Thangwi yanji tisafunika kuphedza alongo athu? Thangwi anthu azinji lero nee asatsalakana akazi mwacilemedzo. Kusiyapo pyenepi, Bhibhlya isatikulumiza toera kuphedza alongo athu. Mwacitsandzo, mpostolo Paulu aphemba abale a ku mpingo wa ku Roma toera atambire mwadidi Febhe na ‘kupereka ciphedzo consene cikhafuna iye.’ (Aroma 16:1, 2) Mu ndzidzi ukhali Paulu Nfarisi, iye akhali mu nsoka wa anthu akuti akhapwaza akazi na kuatsalakana mwakuipa. Mbwenye pidadzakhala Paulu Nkristu, iye atowezera Yezu mbatsalakana akazi mwacilemedzo na mwakukoma ntima.—1 Akor. 11:1.

3. Kodi Yezu akhatsalakana tani akazi, pontho iye akhaona tani akazi ale akuti akhacita cifuno ca Mulungu?

3 Yezu akhatsalakana akazi onsene mwacilemedzo. (Juwau 4:27) Iye nee akhaona akazi ninga mukhaonera atsogoleri a uphemberi Waciyuda. Mwandimomwene bukhu inango inalonga pya Bhibhlya yalonga: “Yezu cipo alonga mafala akusowa cilemedzo kuna akazi.” Yezu akhalemedza kakamwe akazi ale akuti akhacita pinthu pinafuna Babace. Mwakukhonda penula, iye akhaacemera ninga alongo, pontho akhaaona ninga abale ace.—Mat. 12:50.

4. Tinapfundzanji mu nsolo uno?

4 Ndzidzi onsene Yezu akhali dzololo toera kuphedza akazi akuti akhatumikira Mulungu. Iye akhaasimba, pontho akhaatsidzikiza. Cincino tendeni tione kuti tinatowezera tani citsandzo ca Yezu mukupangiza citsalakano kuna alongo athu.

TSALAKANANI MWADIDI ALONGO ATHU AKUFUNIKA

5. Thangwi yanji pisakhala pyakunentsa kuna alongo anango toera kucedza na abale na alongo?

5 Ife tonsene, tisafunika kucedza na abale na alongo athu. Midzidzi inango, pisakhala pyakunentsa kuna alongo athu toera kucedza na anango. Thangwi yanji? Onani pidalonga alongo anango. Mwacitsandzo, mulongo unango anacemerwa Jordan * alonga: “Nakuti ndidzati kumanga banja, ndisaona kuti nee ndine wakufunika kakamwe mu mpingo.” Mpainiya anacemerwa Kristen wakuti aenda kamwaza mphangwa kucisa cakuti ciri na amwazi mphangwa akucepa alonga: “Munthu angacinja mbaenda kasonkhana mpingo unango asapibva ninga ali ekhene.” Abale anango asakhalambo na mabvero mabodzi ene. Anthu anango anakhala pa banja yakuti nee isatumikira Yahova, panango pisakhala pyakunentsa kucedza pabodzi, pontho asapibva ninga ali okhene. Alongo anango anakwanisa kukhala akutsukwala thangwi ya kuduwala peno thangwi ya kutsalakana wacibale wakuti ali kuduwala. Annette alonga: “Ine nee ndikhakwanisa kukhala na ndzidzi toera kucedza pabodzi na abale na alongo thangwi ya kutsalakana mai wanga.”

Ninga pidacita Yezu, ife tisafunika kutsalakana alongo athu (Onani ndima 6-9) *

6. Mwakubverana na Luka 10:38-42, Yezu aphedza tani Mariya na Marta?

6 Yezu akhacedza na akazi akhatumikira Yahova, pontho iye akhali Xamwali wandimomwene kuna iwo. Mwacitsandzo, iye akhali xamwali wa Mariya na Marta, pontho pisaoneka kuti akazi anewa nee akhadamanga banja. (Lerini Luka 10:38-42.) Mafala a Yezu na macitiro ace, akhacitisa akazi anewa kupibva kuti ndi akufunika. Ndi thangwi yace Mariya nee anyinyirika kukhala cifupi na Yezu ninga pikhacita anyakupfundza. * Pontho mu ndzidzi udaipirwa Marta thangwi ya kukhonda kuphedzwa na Mariya basa ikhacita iye, Marta akhala wakusudzuka toera kupanga Yezu mabvero ace. Pa ndzidzi unoyu, Yezu aphedza akazi anewa toera kupfundza cinthu cakufunika kakamwe. Pontho Yezu apangiza kuti akhatsalakana akazi anewa pabodzi na m’bale wawo Lazaro, thangwi akhaenda kaaona kazinji kene kunyumba kwawo. (Juwau 12:1-3) Kusiyapo pyenepi, mu ndzidzi ukhaduwala Lazaro, Mariya na Marta akhadziwa kuti Yezu mbadaaphedza.—Juwau 11:3, 5.

7. Tinakwanisa tani kuwangisa alongo athu?

7 Kuna alongo anango, angagumanika pa misonkhano ndi ndzidzi usakwanisa iwo kukhala pabodzi na abale na alongo awo. Natenepa, ife tisafunika kubandza midzidzi ineyi toera kucedza nawo na kupangiza citsalakano kuna iwo. Mulongo Jordan, adalongwa pakutoma alonga: “Pisandiwangisa kakamwe anango angandisimba thangwi ya matawiro anapereka ine pa misonkhano, angacita masasanyiro toera tiende pabodzi kamwaza mphangwa, peno angapangiza citsalakano kuna ine.” Ife tisafunika kupangiza kuti alongo athu ndi akufunika kakamwe. Mulongo Kia alonga: “Ine ndisadziwa kuti ndingadjomba misonkhano abale na alongo anango ananditumizira mphangwa toera kudziwa kuti ine ndiri tani. Pyenepi pisapangiza kuti abale na alongo asanditsalakana.”

8. Ndi munjira zipi zakuti tinakwanisa kutowezera Yezu?

8 Ninga Yezu, ife tisafunika kuwangisira toera kukhala na ndzidzi wa kucedza na alongo. Panango tinakwanisa kucita pyenepi mukuacemera toera adzadye kunyumba kwathu peno kucita nawo pabodzi rekreyasau. M’midzidzi ineyi, ife tisafunika kulonga pinthu pyakuwangisa. (Aroma 1:11, 12) Ndzidzi onsene akulu a mpingo asafunika kutowezera citsandzo ca Yezu. Iye akhadziwa kuti anthu anango akukhonda manga banja asathimbana na pinentso, mbwenye Yezu apangiza pakweca kuti toera munthu akhale wakutsandzaya nee pisanyindira kumanga banja peno kukhala na ana. (Luka 11:27, 28) Mwandimomwene toera munthu akhale wakutsandzaya asafunika kuikha basa ya Yahova pa mbuto yakutoma.—Mat. 19:12.

9. Akulu a mpingo asafunika kucitanji toera kuphedza alongo?

9 Makamaka akulu a mpingo asafunika kutsalakana alongo ninga abale awo na amai awo. (1 Tim. 5:1, 2) Iwo asafunika kucedza na alongo misonkhano mbidzati kutoma peno pakumala kwa misonkhano. Kristen alonga: “Nkulu wa mpingo m’bodzi adzindikira kuti ine ndikhali wakuphatika kakamwe na mabasa, natenepa iye asaka kudziwa kuti thangwi yanji ndikhali wakuphatika. Mwakukhonda penula, ine ndapereka takhuta kakamwe na citsalakano cace.” Akulu a mpingo angakhala na ndzidzi wakucedza na alongo, pyenepi pinapangiza kuti iwo asaatsalakana. * Annette adalongwa pakutoma, alonga ibodzi mwa nkhombo zidakhala na iye thangwi ya kucedza kazinji kene na akulu a mpingo. Iye alonga: “Pyenepi pyandiphedza toera kudziwa mwadidi akulu a mpingo, pontho iwo andidziwambo mwadidi. Natenepa ndingathimbana na nyatwa, ndisakhala wakusudzuka toera kuphemba ciphedzo cawo.”

PEREKANI TAKHUTA THANGWI YA PINTHU PINACITA ALONGO

10. Tinaphedza tani alongo athu toera akhale akutsandzaya?

10 Mwakukhonda tsalakana khala ndife amuna peno akazi, ife tonsene tisakomerwa kakamwe anango angaona pinacita ife mbapereka takhuta thangwi ya pyenepi. Munjira inango, anthu angakhonda kupereka takhuta thangwi ya kuwangisira kwathu peno thangwi ya basa idacita ife panango tinafewa manungo. Mpainiya unango wakuti nee amanga banja anacemerwa Abigail alonga kuti midzidzi inango asaona ninga aduwaliwa. Iye alonga: “Anthu anango asandiona ninga munthu ene basi. Pyenepi pisandicitisa kupibva kuti nee ndine wakufunika.” Onani citsandzo cinango ca mulongo anacemerwa Pam. Iye atumikira ninga misiyonariyo mu pyaka pizinji. Buluka penepo, iye abwerera kunyumba toera akatsalakane anyakubalace. Lero iye ali na pyaka pya kupiringana 70, pontho asapitiriza kutumikira ninga mpainiya. Pam alonga: “Cinthu cinandiphedza kakamwe ndi cakuti anthu asapereka takhuta thangwi ya basa inacita ine.”

11. Yezu apangiza tani kupereka takhuta kuna akazi ale akhamphedza?

11 Akazi anango akukhulupirika “aphatisira pinthu pyawo” toera kuphedza Yezu, pontho iye apereka takhuta kakamwe thangwi ya pyenepi. (Luka 8:1-3) Yezu nee atawirisa akazi anewa basi ene toera antumikire, mbwenye aapfundzisambo undimomwene unalonga pya Mulungu. Mwacitsandzo, Yezu apanga akazi anewa kuti iye mbadaphiwa buluka penepo mbadalamuswa muli akufa. (Luka 24:5-8) Ninga pikhacita iye na apostolo ace, Yezu apfundzisa akazi anewa thangwi ya mayesero akhafuna kuthimbana na iwo. (Marko 9:30-32; 10:32-34) Mu ndzidzi udamangwa Yezu, apostolo ace athawa. Mbwenye mu ndzidzi ukhafa Yezu pa muti, anango mwa akazi akhamphedza akhali penepo.—Mat. 26:56; Marko 15:40, 41.

12. Ndi basa ipi idapereka Yezu kuna akazi?

12 Yezu apasa basa yakufunika kakamwe akazi. Mwacitsandzo, anthu adatoma kuona kulamuswa kwa Yezu muli akufa akhali akazi. Yezu apanga akazi anewa toera aende kapanga apostolo kuti iye alamuswa muli akufa. (Mat. 28:5, 9, 10) Kusiyapo pyenepi, pisaoneka kuti akazi adzodzwambo na nzimu wakucena pa Pentekoste mu caka 33. Khala pyenepi pyacitikadi, akazi anewa akhalambo na maluso akulonga pilongero pyakusiyana-siyana, mbapanga anthu anango “pinthu pyakudzumatirisa pya Mulungu.”—Mabasa 1:14; 2:2-4, 11.

13. Ndi mabasa api anacita alongo athu lero, pontho tinapereka tani takhuta thangwi ya mabasa anewa anacita iwo?

13 Alongo athu athema kusimbwa thangwi ya pinthu pyonsene pinacita iwo m’basa ya Yahova. Pyenepi pisaphataniza kumanga na kusasanyira papswa Nyumba za Umambo, kumwaza mphangwa kuna anthu analonga cilongero cinango na kuphedzera ku Bheteli. Iwo asaphedzera pangaoneka cidengwa, asaphedzera basa ya kuthumburuza mabukhu athu, pontho asatumikira ninga apainiya na amisiyonariyo. Ninga pinacita abale, alongo asakurusarimbo xikola ya apainiya, Xikola ya Amwazi Mphangwa a Umambo na Xikola ya Jileadhi. Kusiyapo pyenepi, alongo akumanga banja asaphedzera amuna awo toera akwanise kutsalakana mabasa mazinji mu mpingo na mu gulu ya Yahova. Abale anewa asacita pizinji toera kuphedza anango. Mbwenye iwo asakwanisa kucita pyenepi thangwi ya ciphedzo ca akazawo. (Aef. 4:8) Munaphedza tani alongo anewa thangwi ya basa inacita iwo?

14. Mwakubverana na Masalmo 68:11, akulu a mpingo asafunika kucitanji?

14 Akulu a mpingo asadziwa kuti alongo athu ndi ‘nsoka ukulu wa anyankhondo,’ pontho iwo ali na maluso adidi kakamwe m’basa ya kumwaza mphangwa. (Lerini Masalmo 68:11.) Natenepa akulu a mpingo asayesera kupfundza pizinji kuna alongo anewa. Abigail adalongwa pakutoma, asakhala wakutsandzaya kakamwe abale angancita mibvundzo thangwi ya maluso ace a kumwaza mphangwa. Iye alonga: “Pyenepi pisandiphedza kakamwe kuona kuti Yahova asandiphatisira mu gulu yace.” Kusiyapo pyenepi, akulu a mpingo asadziwa kuti alongo akukola mwauzimu asakwanisa kuphedza mwadidi alongo anango angathimbana na nyatwa. (Tito 2:3-5) Mwandimomwene ife tisafunika kupereka takhuta kuna alongo athu.

TSIDZIKIZANI ALONGO

15. Ndi mu ndzidzi upi wakuti alongo athu asafunika kuphedzwa?

15 Midzidzi inango, alongo asafuna munthu toera kuatsidzikiza mu ndzidzi unathimbana iwo na nyatwa. (Iza. 1:17) Mwacitsandzo, nzice peno mulongo wakuti akhondana na mamunace panango anafuna munthu toera kuntsidzikiza peno kumphedza kucita mabasa anango akhacita mamunace. Mulongo wakukalamba panango anafuna munthu toera kumphedza kulonga na ma enferemero. Mulongo wakuti ndi mpainiya, pontho asaphedzera mabasa anango mu gulu ya Yahova, panango anango anakwanisa kumulonga mwakuipa thangwi ya kukhonda mwaza mphangwa kazinji kene ninga pinacita apainiya anango. Natenepa iye asafunika kutsidzikizwa. Ndi pinthu pipi pinango pisafunika kucita ife toera kuphedza alongo athu. Tendeni tione pontho citsandzo ca Yezu.

16. Mwakubverana na Marko 14:3-9, kodi Yezu atsidzikiza tani Mariya?

16 Yezu akhatsidzikiza mwakucimbiza akazi akhatumikira Mulungu mu ndzidzi ukhalongwa iwo mwakuipa. Mwacitsandzo, Yezu atsidzikiza Mariya, mu ndzidzi ukhalongwa iye mwakuipa na Marta. (Luka 10:38-42) Pontho Yezu atsidzikizambo Mariya mu ndzidzi udasandikwa iye na anthu anango thangwi ya pinthu pidacita iye. (Lerini Marko 14:3-9.) Yezu abvesesa cinthu cidacitisa Mariya toera kucita pyenepi, natenepa iye ansimba “Iye andicitira pinthu pyadidi kakamwe. . . . Iye acita pidakwanisa iye.” Kusiyapo pyenepi Yezu alonga kuti “Mbuto zonsene zinafuna kumwazwa mphangwa zadidi pa dziko yonsene,” pidacita nkazi uyu pinadzalongwambo. Pontho ndi pyenepi pinalongwa mu nsolo uno. Ndi pyakutsandzayisa kakamwe kudziwa kuti mu ndzidzi udalonga Yezu kuti mphangwa zadidi mbazidamwazwa pa dziko yonsene yapantsi, iye alongambo kuti pinthu pyonsene pidacita Mariya mbapidalongwambo. Mwakukhonda penula, mafala adalonga Yezu, awangisa kakamwe Mariya.

17. Ndi mu ndzidzi upi usafunika ife kutsidzikiza mulongo? Perekani citsandzo.

17 Kodi imwe musatsidzikiza alongo anu? Mwacitsandzo nyerezerani tenepa: Mulongo unango wakuti mamunace nee asatumikira Yahova asafika pa misonkhano mwakudembuka pontho misonkhano ingamala iye asabuluka mwakucimbiza kakamwe. Amwazi mphangwa anango asaona pyenepi. Pontho iwo asaona kuti kazinji kene mulongo unoyu nee asabwera na anace pa misonkhano. Natenepa iwo asatoma kumulonga mwakuipa kuti thangwi yanji nkhabe kuphemba mamunace toera antawirise kuti abwere pabodzi na anace pa misonkhano. Mbwenye iwo akhafunika kudziwa kuti mulongo unoyu asawangisira kakamwe. Kusiyapo pyenepi, mulongo unoyu asakhala wakuphatika kakamwe, pontho iye nkhabe tonga ekhene anace. Musafunika kucitanji mungabva anango mbakalonga mulongo mwakuipa mu njira ineyi? Pa ndzidzi unoyu unamulonga iwo mwakuipa imwe musafunika kulonga pinthu pyadidi pinacita mulongo unoyu, natenepa iwo anasiya kumulonga mwakuipa.

18. Tisafunika kucitanji pontho toera kuphedza alongo athu?

18 Ife tinapangiza kuti tisatsalakana mwadidi alongo athu mukuaphedza mu pinthu pinafunika kuna iwo. (1 Juwau 3:18) Mulongo anacemerwa Annette wakuti akhatsalakana mai wace wakuduwala alonga: “Abale na alongo anango akhabwera kudzatsalakana mai wanga toera ine ndikwanise kucitambo mabasa anango. Kusiyapo pyenepi m’midzidzi inango iwo akhabweresa cakudya. Pyenepi pikhandiphedza toera kuona kuti abale na alongo asandifuna kakamwe.” Mulongo Jordan, aphedzwambo na m’bale unango toera kutsalakana mwadidi karu yace. Iye alonga: “Ndi pyakutsandzayisa kudziwa kuti abale na alongo asanditsalakana pontho asafuna kuti ndikhale wakutsidzikizika mu ndzidzi unafamba ine na karu yanga.”

19. Kodi akulu a mpingo asafunika kucitanji pontho toera kuphedza alongo?

19 Akulu a mpingo asatsalakanambo mwadidi alongo mukuaphedza mu pinthu pinafunika kuna iwo. Akulu a mpingo asadziwa kuti Yahova asafuna kuti alongo atsalakanwe mwadidi. (Tiya. 1:27) Akulu a mpingo asatowezera Yezu, tayu kuthamanga na kusandika peno kukhazikisa mitemo. Mbwenye iwo asafunika kukhala akukoma ntima na akubvesesa pinthu. (Mat. 15:22-28) Akulu a mpingo angawangisira kutsalakana mwadidi alongo, pyenepi pinaphedza alongo toera kuona kuti Yahova na gulu yace asaafuna. Pikhafuluka mulongo Kia, muyang’aniri wa nsoka wace wa basa ya m’munda acita masasanyiro toera aphedzwe. Kia alonga: “Pyenepi pyandiphedza toera ndilulupirwe na basa. Kusiyapo pyenepi, akulu a mpingo andiwangisa, pontho pyenepi pyandiphedza toera kuona kuti ndine wakufunika kakamwe mu mpingo.”

TISAFUNIKA KUPHEDZA ALONGO ONSENE MU MPINGO

20-21. Tinapangiza tani kuti tisafuna alongo athu onsene?

20 M’mipingo yonsene lero musagumanika alongo azinji akuti asaphata basa mwakuwanga, pontho ife tisafunika kuaphedza. Mukutowezera citsandzo ca Yezu, ife tisafunika kukhala na ndzidzi toera kucedza nawo na kuadziwa mwadidi. Ife tisafunika kuasimba thangwi ya mabasa anacita iwo mu gulu ya Yahova. Kusiyapo pyenepi, ife tisafunikambo kuatsidzikiza.

21 Mu kapitulu 16 ya bukhu ya Aroma, mpostolo Paulu alonga madzina a akazi akukwana 9 mbapereka mwanyikiro kuna iwo. (Aroma 16:1, 3, 6, 12, 13, 15) Mwakukhonda penula, akazi anewa akhala akutsandzaya kakamwe pidatambira iwo mwanyikiro na mafala akusimba a mpostolo Paulu. Natenepa, ife tisafunikambo kuphedza alongo onsene mu mpingo. Tingacita pyenepi, ife tinapangiza kuti tisaafuna pontho tinapangiza kuti iwo ndi akufunika kakamwe mu gulu ya Yahova.

NYIMBO 136 Yahova Anadzakupasani ‘Muoni Ukulu’

^ ndima 5 Alongo mu mpingo anakwanisa kuthimbana na nyatwa zizinji. Mu nsolo uno, ife tinapfundza kuti tinaphedza tani alongo athu mu kutowezera citsandzo ca Yezu. Pontho tinapfundza kuti Yezu aphatisira tani ndzidzi wace toera kucedza na akazi, kuasimba na kuatsidzikiza.

^ ndima 5 Madzina anango acinjwa.

^ ndima 6 Bukhu inango yalonga: “Anyakupfundza akakhala cifupi na miyendo ya apfundzisi awo. Iwo akhacita pyenepi mu ndzidzi ukhapfundziswa iwo toera kukhala apfundzisi. Mbwenye akazi nee akhatawiriswa toera kukhala apfundzisi. . . . Natenepa, Ayuda azinji mbadaipirwa kakamwe khala aona Mariya mbakhala cifupi na miyendo ya Yezu toera kupfundziswa na iye.”

^ ndima 9 Akulu a mpingo asafunika kucita mphole-mphole mu ndzidzi unaphedza iwo alongo. Mwacitsandzo, nkulu wa mpingo asafunika kucalira kuenda ekhene kacedzera mulongo.

^ ndima 65 FOTO: Yezu akupangiza citsalakano kuna akazi akukhulupirika. Abale atatu akutowezerambo citsandzo ca Yezu. M’bale m’bodzi akuphedza alongo awiri kucinja roda ya karu. M’bale unango ali kucedza na mulongo wakuti ali kuduwala. M’bale wacitatu ali pabodzi na nkazace, pontho ali kuenda kunyumba kwa mulongo unango toera kacita pabodzi kulambira kwa banja.