Ine ndabalwa mu caka ca 1934. Anyakubalanga abuluka ku Suisa mbaenda kakhala mu nzinda wa Timmins, provinsya ya Ontário ku Kanadha. Cifupi na caka ca 1939, mai wanga atoma kuleri revista ya Ncenjezi na kugumanika pa misonkhano ya Mboni za Yahova. Mai wanga akhakwata ine na abale anga atanthatu pakuenda ku misonkhano. Mwakukhonda dembuka, iye abatizwa ninga Mboni wa Yahova.

Pai wanga nee akomerwa na cisankhulo cidacita mai wanga cakukhala Mboni wa Yahova. Mbwenye mai wanga akhakomerwa na undimomwene, pontho akhali dzololo toera kupitiriza kukhala wakukhulupirika kuna Yahova. Iye apitiriza kukhulupirika ngakhale mu ndzidzi ukhakhondeswa basa ya Mboni za Yahova ku Kanadha mu caka ca 1940. Ndzidzi onsene mai wanga akhatsalakana pai wanga mwaufuni na mwacilemedzo, ngakhale mu ndzidzi ukhalonga pai wanga mwaukali na iwo. Citsandzo cadidi ca mai wanga caphedza ine na abale anga toera kutawira undimomwene. Ife tatsandzaya kakamwe, thangwi pai wanga adzacinja mbatoma kutsalakana banja yathu mwaufuni.

Mu caka ca 1950, ine ndagumanika pa nsonkhano wa cisa wa nsolo wakuti “Aumento da Teocracia” mu nzinda wa Nova Iorque. Pidamala ine kucedza na abale na alongo a madziko anango na kubva mibvundzo na mitawiro idacitwa ale adabuluka ku Xikola ya Jiliyadhi, ndafuna kakamwe kucita pizinji m’basa ya Yahova. Pinthu pidalonga iwo pyanditsandzayisa kakamwe, pontho ine ndacita cisankhulo cakupita m’basa ya ndzidzi onsene. Pidafika ine kunyumba, ndaprenxeri petisau toera kutumikira ninga mpainiya wa ndzidzi onsene. Abale a ku Bheteli ya ku Kanadha atawira petisau yanga mbalonga kuti pakutoma ndisafunika kubatizwa. Ine ndabatizwa ntsiku 1 ya Outubro ya 1950. Buluka penepo, ndatoma kutumikira ninga mpainiya wa ndzidzi onsene mbandipangwa toera kuenda mu nzinda wa Kapuskasing, pontho  ineyi ikhali mbuto idatoma ine kutumikira ninga mpainiya. Nzinda unoyu ukhali kutali kakamwe na kunyumba kwathu.

Mu caka ca 1951, Bheteli yacemera abale akhadziwa kulonga Cifransa toera aperekeke kuti aphedzere mu provinsya ya Quebec kukhalongwa Cifransa. Kweneko kukhali na amwazi mphangwa akucepa kakamwe. Ine ndakula mbandikalonga Cifransa na Cingerezi, na thangwi ineyi, ndatawira ncemerero mbanditumizwa ku nzinda wa Rouyn. Kweneko ine nee ndikhadziwa munthu, basi ene ndikhadziwa mbuto idapangwa ine toera kufika, ninga pidalonga ine pakutoma. Mbwenye pyonsene pyafamba mwadidi. Ine na Marcel tikhali axamwali a ponda ndipondembo, pontho ndakomerwa kakamwe kutumikira ku Quebec mu pyaka pinai ninga mpainiya wa ndzidzi onsene na mpainiya wakupambulika.

Pikhali ine ku Quebec, ndatsandzaya kakamwe mu ndzidzi udacemerwa ine toera kuenda kakurusari turma 26 ya Xikola ya Jiliyadhi ku South Lansing, Nova Iorque. Ntsiku ya gradhuwasau ikhali 12 ya Fevereiro ya 1956, pontho ndapangwa toera kuenda katumikira ku dziko yakuti lero isadziwika na Gana, b ku Afrika. Mbwenye mbandidzati kuenda ku Gana, ndikhafunika kubwerera ku Kanadha toera ndikacitise madhukumentu kuti nditawiriswe kuenda ku Gana.

Ine ndanyerezera kuti mbandidakhala kweneko basi ene masumana mangasi, mbwenye ndakhala miyezi minomwe ku Toronto mbandikadikhira madhukumentu. Mu ndzidzi unoyu ndikakhala pa banja ya Cripps. Natenepa ine ndadziwa mwanawo anacemerwa Sheila, pontho tatoma kusirirana. Mu ndzidzi ukhafuna kumphemba ine toera timange banja, ndi mu ndzidzi ubodzi ene udatambira ine madhukumentu anga. Ine na Sheila tacita phembero thangwi ya pyenepi mbationa kuti ndikhafunika kuenda ku Gana. Ife tabveranambo kuti tinapitiriza kucedza mukuphatisira matsamba, pontho mbatidadikhira toera kuona khala tinamanga banja. Cisankhulo ceneci cikhali cakunentsa kakamwe, mbwenye mukupita kwa ndzidzi taona kuti cikhali cisankhulo cadidi.

Pakumala mwezi ubodzi mbandikacita ulendo na komboyo, navio ya mitolo na ndeka, ine ndafika  ku Accra, nzinda ukulu wa Gana. Ine ndapangwa toera kutumikira ninga muyang’aniri wa gawo. Natenepa ndikhafunika kucita ulendo mu dziko yonsene ya Gana, Costa do Marfim na Togo. Mu ndzidzi uzinji ndikhacita ulendo ndekhene mukuphatisira karu ya Bheteli. Ine ndikhakomerwa kakamwe kucita ulendo toera kucedzera abale.

Pakumala kwa sumana, ine ndikhacita nkhani m’misonkhano ya cisa. Ife nee tikhali na Nyumba za Misonkhano, natenepa abale akhamanga misasa mukuphatisira misengere na masamba a mikoko toera kuphimbira. Nakuti dhepartamentu ya pyakudya nee ikhali na makonjeladhori, abale akhakoya pinyama pya m’maso toera kupipha angafuna kupiphika.

Midzidzi inango pa misonkhano ineyi ya cisa pakhacitika pinthu pyakusekesa. Ntsiku inango, m’bale Herb Jennings, c wakuti akhali misionaryo akhacita nkhani, pontho mu ndzidzi unoyu ng’ombe ibodzi yathawa. Iyo yaenda na kuthamanga ku platifomu mpaka kuna anyakubvesera. M’bale Herb, wakuti akhacita nkhani amatama, pontho ng’ombe ineyi ikhadzudzumika. Mbwenye abale anai amphambvu akwanisa kuphata ng’ombe ineyi mbaiendesa pontho kumbuto ikhatsalakanwa pyakudya. Buluka penepo abale na alongo amenya manja.

Pa sumana ya nsonkhano wa cisa, ine ndikhapangiza vidhyu yathu ya nsolo wakuti A Sociedade do Novo Mundo em Ação kuna anthu akhali dhuzi na mbuto ikhacita ife nsonkhano. Toera kucita pyenepi, ine ndikhaphatisira projetor toera kumwanikira nguwo ikulu yakucena yakuti ikhamangirwa pakati pa miti miwiri. Anthu a cisa ceneci akhakomerwa na vidhyu ineyi. Kuna azinji ikhali vidhyu idatoma iwo kuona mu umaso wawo. Iwo angaona anthu mbakabatizwa mu vidhyu akhamenya manja mwamphambvu. Vidhyu ineyi yaphedza kakamwe anthu toera kuona kuti Mboni za Yahova ndi zakuphatana pa dziko yonsene yapantsi.

Pidamala ine pyaka piwiri ku Afrika ndakomerwa kakamwe thangwi yakugumanika pa nsonkhano wa gawo unacemerwa abale na alongo a madziko anango mu nzinda wa Nova Iorque mu caka ca 1958. Ine ndatsandzaya kakamwe thangwi ya kuona pontho Sheila, wakuti akhadabuluka ku Quebec, pontho akhatumikira ninga mpainiya wakupambulika kweneku. Ife tikhacedza mukuphatisira matsamba, mbwenye ndzidzi unoyu tikhali pabodzi. Ine ndamphemba toera timange banja, pontho iye atawira. Natenepa ine ndalembera tsamba m’bale Knorr d mbandimbvundza khala mbapidakwanisika kuti Sheila akurusari Xikola ya Jiliyadhi buluka penepo aende katumikire ku Afrika pabodzi na ine. M’bale Knorr atawira. Sheila adzafika ku Gana. Ife tamanga banja ku Accra, ntsiku 3 ya Outubro ya 1959. Thangwi yakuikha Yahova pa mbuto yakutoma, ife taona nkhombo zace.

Mu caka ca 1961, tapangwa toera tiende katumikire ku Camarões, mu Afrika. Ife tapangwa toera tikhazikise ofesi ya filiali ipswa, natenepa ine ndikhali na basa ikulu kakamwe. Nakuti ndikhadakhazikiswa toera kuyang’anira filiali ineyi ipswa, ndikhali na pinthu pizinji toera kupfundza. Mbwenye mu caka ca 1965, ife tadzindikira kuti Sheila akhali na mimba. Pikhali pyakunentsa kuna ife kunyerezera kuti mbatidakhala anyakubala. Mbwenye tatsandzaya thangwi yakudziwa kuti tinakhala na basa ipswa. Ngakhale tenepo, mu ndzidzi ukhacita ife masasanyiro toera kubwerera ku Kanadha, cacitika cinthu cakutsukwalisa kakamwe.

Mwakutsukwalisa, Sheila ataya mimba. Dotoro atipanga kuti akhali mwana wamamuna. Pyenepi pyacitika mu pyaka pyakupiringana 50 nduli, mbwenye ife nee tapiduwala. Maseze tatsukwala, ife tapitiriza kucita basa ikhakomerwa na ife kakamwe.

Abale na alongo ku Camarões kazinji kene akhatcingwa thangwi yakukhonda kucita khundu mu ndale za dziko. Pinthu pikhali pyakunentsa kakamwe, makamaka mu ndzidzi wa mavoto. Ntsiku 13 ya Maio ya 1970 cacitika cinthu cikhagopa ife kakamwe. Basa ya Mboni za Yahova yakhondeswa ku Camarões. Bheteli yathu yakubalika yakuti tikhatoma kwene kuiphatisira yafungwa na mautongi pakumala kuiphatisira basi ene miyezi mixanu. Nkati mwa sumana ibodzi, amisionaryo onsene, kuphatanizambo ine na Sheila, tathamangiswa mu dziko ineyi. Pyakhala pyakunentsa kakamwe kusiya abale na alongo, thangwi ife tikhaafuna kakamwe, pontho tikhadzudzumika kuti ninji pikhafuna kucitika na iwo.

Ife takhala ku Bheteli ya Fransa miyezi mitanthatu. Kweneko, ife tikhakwanisa kutsalakana pinthu pikhafuna abale na alongo ku Camarões. Mwezi wa Dezembro wa caka cibodzi cene, ife tapangwa toera kuenda kaphata basa ku Bheteli ya Nigeria, yakuti ikhatoma kutsalakana basa yathu ku Camarões. Abale na alongo ku Nigeria atitambira mwadidi kakamwe, pontho ife takomerwa kutumikira kweneku mu pyaka pizinji.

Mu caka ca 1973, ife tacita cisankhulo cakunentsa kakamwe. Sheila akhabva kupha kakamwe. Mu ndzidzi ukhali ife pa nsonkhano wa gawo ku Nova Iorque, iye andipanga: “Ine nee ndinakwanisa kupitiriza tenepa. Ine ndaneta, pontho ndzidzi onsene ndiri kubva kupha.” Iye akhadatumikira na ine ku Afrika mu pyaka pyakupiringana 14. Ine ndikhali wakutsandzaya na basa ikhacita iye mwakukhulupirika, mbwenye tikhafunika kucita macinjo. Pidamala ife kucedza thangwi ya pinthu pikhaticitikira na kucita phembero thangwi ya pyenepi, tasankhula kubwerera ku Kanadha toera kutsalakana mwadidi ungumi wa Sheila. Kusiya basa yathu ya umisionaryo na basa ya ndzidzi onsene, cikhali cisankhulo cakunentsa kakamwe kuna ife.

Pidafika ife ku Kanadha, xamwali wanga wakuti ndadziwana naye mu pyaka pizinji nduli, andipitisa basa pa mbuto ikhaphata iye basa yakugulisa makaru dhuzi na mu nzinda wa Toronto. Ife talugari nyumba, tagula piyombo pyakuphatisirwa kale mbatikwanisa kucita macinjo anewa mwakusowa mangawa. Ife tikhafuna kukhala na umaso wakukhonda kufuna pizinji, na cidikhiro cakuti na ntsiku yace tinabwerera pontho m’basa ya ndzidzi onsene.  Mwakudzumatirisa, pyenepi pyacitika mwakucimbiza kakamwe, mu ndzidzi wakuti nee tikhaudikhira.

Ine ndaperekeka toera kuphedzera Masabudu onsene kumangwa kwa Nyumba ya Misonkhano ipswa ku Norval, Ontário. Mukupita kwa ndzidzi, ndapangwa toera kutumikira ninga muyang’aniri wa Nyumba ya Misonkhano. Nakuti Sheila akhatoma kukhala mwadidi, taona kuti mbatidakwanisa kucita basa ineyi. Natenepa, tafuluka mwezi wa Junho wa caka ca 1974. Ife tatsandzaya kakamwe thangwi yakubwerera pontho m’basa ya ndzidzi onsene.

Mwakutsandzayisa, Sheila apitiriza kukhala mwadidi. Pakupita pyaka piwiri, ine ndatawira kutumikira ninga muyang’aniri wa cisa. Cisa ceneci cikhali ku provinsya ya Manitoba, ku Kanadha. Provinsya ineyi isadziwika thangwi yakuthondola kakamwe. Mbwenye ife tatsandzaya kukhala pabodzi na abale na alongo aufuni kakamwe akakhala mu cisa ceneci. Ife tapfundza kuti cinafunika ndi kutumikira Yahova, mwakukhonda tsalakana mbuto inatumikira ife.

Pakumala kutumikira ninga muyang’aniri wa cisa mu pyaka pizinji, ife tacemerwa toera kutumikira pa Bheteli ya Kanadha mu caka ca 1978. Pidapita ndzidzi pang’ono, ine ndapfundza cinthu cakunentsa, mbwenye cakufunika kakamwe. Ndapangwa toera kucita nkhani ya ora ibodzi na hafu mu Cifransa pa nsonkhano wakupambulika ku Montreal. Mwakutsukwalisa, pikhali pyakunentsa toera abale na alongo akhale na cifuno cakubvesera nkhani yanga. Na thangwi ineyi, m’bale m’bodzi wa Dhepartamentu ya Basa pa Bheteli andipasa uphungu thangwi ya njira idacita ine nkhani. Ine ndikhafunika kubvesesa kuti nee ndikhali nyakucita nkhani wadidi. Mbwenye nee ndatawira mwadidi uphungu unoyu. Ine ndaipirwa thangwi ndanyerezera kuti m’bale unoyu nee akhandisimba, basi ene akhalonga pinthu pyakuti nee ndikhapicita mwadidi. Ine ndaphonyeka thangwi yakuona basi ene njira idaperekwa uphungu na pinthu pikhanyerezera ine thangwi ya munthu akhandipasa uphungu.

Pakupita ntsiku zingasi, m’bale m’bodzi wa Komiti ya Filiali abwera kacedza na ine thangwi ya pinthu pidacitika. Ine ndalonga kuti nee ndatawira mwadidi uphungu udapaswa ine, pontho ndaphemba kulekererwa. Buluka penepo ndacedza na m’bale adandipasa uphungu. Mwakukoma ntima, iye andilekerera. Pinthu pyenepi pyandipfundzisa kufunika kwa kukhala wakucepeseka, pontho cipo ndinaduwala pyenepi. (Mis. 16:18) Ine ndacita phembero kazinji kene kuna Yahova thangwi ya pyenepi. Natenepa ndiri dzololo toera kuwangisira kuti ndikhonde kukhala na maonero akuipa ndingapaswa uphungu na anango.

Ine ndikutumikira pa Bheteli ya Kanadha mu pyaka pyakupiringana 40. Pontho kutomera mu caka ca 1985 ndiri na mwai wakutumikira ninga m’bodzi wa Komiti ya Filiali. Mwezi wa Fevereiro wa 2021, nkazanga alowa. Kusiyapo kutsukwala thangwi yakuferwa na nkazanga, inembo ndiri na nyatwa za ungumi. Mbwenye ndisakhala na pizinji kakamwe toera kucita mwakutsandzaya m’basa ya Yahova. Munjira ineyi, nee ndisanyerezera kakamwe ‘umaso wanga wa ntsiku zakucepa.’ (Ekle. 5:20) Maseze ndathimbana na pinentso pizinji mu umaso wanga, ine ndisacitikirwa na pinthu pizinji pyakutsandzayisa. Kuikha Yahova pa mbuto yakutoma mu umaso wanga na kukhala m’basa ya ndzidzi onsene mu pyaka 70 pyandibweresera nkhombo zizinji. Ine ndisacita phembero toera aphale na atsikana apitirize kuikha Yahova pa mbuto yakutoma mu umaso wawo. Thangwi ndiri na cinyindiro cakuti tingatumikira Yahova, ife tisakhala na nkhombo zizinji, pontho na umaso wakutsandzaya.