“Na temps so mbi yeke lani na ngu 15, mbi yeke sara ye alingbi na andia so babâ na mama ti mbi alu ni. Me so fadeso mbi yeke na ngu 19 so, mbi pensé so ala doit ti mû na mbi liberté ti sara ambeni ye.”​—Sylvia.

 Mo kue mo yeke pensé ka tongana Sylvia? Tongana a yeke tongaso, article so ayeke aidé mo ti causé na babâ na mama ti mo na ndö ni.

•  Ye so alingbi mo hinga

•  Ye so mo peut ti sara

•  Amba ti mo atene ti ala nyen

 Kozo si mo causé na babâ na mama ti mo na ndö ti andia so ala lu, gbu li na ndö ti aye so si:

•  Tongana ndia ayeke dä ape, désordre ayeke duti dä. Imaginé mbeni kota lege so a-oto ayeke hon dä gbani. Nyen la ayeke passé tongana apanneau ayeke dä ape nga tongana zo ayeke kpe na vitesse ti bê ti lo? Andia ti lege ayeke sara si aye atambela na lege ni, legeoko nga andia so babâ na mama ayeke lu na yanga-da ayeke sara si ordre aduti dä.

•  Andia so babâ na mama ti mo alu afa so ala yeke pensé na mo. Tongana ala lu ndia oko ape na yanga-da, a yeke fa so aye so ayeke si na mo agbu bê ti ala ape. Ti vrai ni tongana ala sara ye tongaso, eskê a yeke fa so ala yeke anzoni babâ na mama la?

 MO HINGA? Ababâ na mama kue ayeke na andia so ala doit ti sara ye alingbi na ni. Tongana mo dë kite na ni, diko Genèse 2:24; Deutéronome 6:6, 7; aÉphésien 6:4; nga na 1 Timothée 5:8.

 Même si mo hinga so a yeke kota ye ti tënë a lu andia, nyen la mo peut ti sara tongana mo bâ so andia so babâ na mama ti mo alu ayeke na lege ni ape?

 Kozo si mo sara tënë na ala, gbu li ti mo si. Eskê lakue mo yeke sara ye alingbi na andia so babâ na mama ti mo alu? Tongana mo yeke sara ka ni mingi ape, peut-être a yeke nzoni ngoi la ape ti tene mo hunda na ala ti mû na mo liberté ti sara ambeni ye. Bâ article so atene “Comment gagner la confiance de mes parents.”

 Tongana mo yeke mä ka yanga ti ala mingi, leke tënë so mo ye ti tene na ala kozo. So mo yeke gbu li na ndö ni kozo, peut-être na lege so mo sara ni na mbeti, a yeke aidé mo ti hinga wala ye so mo ye ti hunda ni na ala so ayeke na lege ni. Na pekoni, hunda na babâ na mama ti mo ti fa mbeni temps nga na mbeni place so mo na ala kue alingbi ti sentir terê ti ala nzoni dä. Tongana lango ti tene ala wara terê alingbi awe, grisa aye so ape:

 Ne ala. Bible atene: “Tënë so ason bê asara si ngonzo alondo.” (aProverbe 15:1). Tongaso grisa ape: Tongana mo papa na babâ na mama ti mo wala mo tene so ala sara ye na mo na lege ni ape, yâ ti lisoro ni apeut ti buba.

 “Tongana mbi ne babâ na mama ti mbi mingi, ala nga kue ayeke ne mbi mingi. Tongana e kue e ne mba, a yeke facile ti mä terê.”​—Bianca, mbeni maseka-wali ti ngu 19.

 Mä ala. Bible atene na e ti duti “nduru ti mä tënë, ti sara tënë hio hio pëpe.” (Jacques 1:19). Grisa ape so a yeke lisoro la mo yeke sara na babâ na mama ti mo, ye so aye ti fa so gï mo la mo yeke sara tënë ape, me mo doit nga ti mä ala.

 “Tongana e yeke kono, e peut ti pensé so e hinga ye mingi ahon babâ na mama ti e, me a yeke vrai ape. A lingbi e yeda na awango so ala mû.”​—Devan, mbeni maseka-wali ti ngu 20.

 Zia terê ti mo na place ti ala. Gi ti comprendre pensé ti babâ na mama ti mo. Mû peko ti wango ti Bible so ahunda na e ti ‘zia lê ti e gï na ndö ti aye ti e wani pëpe, me nga na ndö ti aye ti amba ti e.’ Ti ge, a yeke aye so agbu bê ti babâ na mama ti mo la mo doit ti zia lê ti mo na ndö ni.​—aPhilippien 2:4.

 “Mbi yeke lani na habitude ti bâ babâ na mama ti mbi tongana awato ti mbi nga tongana azo so aye ti aidé mbi ape. Me fadeso mbi ga ti bâ so ala yeke sara lani effort ti duti mbeni nzoni babâ na mama, nga gi tongana ti so mbi kue mbi yeke sara effort ti ga mbeni nzoni zo. Aye kue so ala sara lani afa so ala yeke pensé na mbi.”​—Joshua, mbeni maseka-koli ti ngu 21.

 Fa ambeni fason ti leke na kpale ni: Tara ti bâ so mo ye ti gue na mbeni fête, me ti si na place ti fête ni, a lingbi mo sara l’heure oko na lege si, na babâ na mama ti mo ake na mo ti gue. Gi ti hinga ye so ala gi bê ti ala na ndö ni, eskê a yeke lege ni so ayo wala fête ni?

•   Tongana a yeke lege ni la ayo, babâ na mama ti mo alingbi ti changé desizion ti ala tongana mo hunda na mbeni kamarade ti mo ti tene mo na lo ague.

•   Tongana a yeke fête ni la ala gi bê ti ala na ndö ni, bê ti ala apeut ti dë tongana mo fa na ala azo so ayeke gue na fête ni nga na zo so ayeke bâ ndo na ndö ni.

 Na temps so mo yeke sara tënë, grisa ape ti ne ala nga kanga bê mo mä ala. Fa so mo “ne babâ na mama ti mo” na lege ti atënë ti mo nga na asarango ye ti mo (aÉphésien 6:2, 3). Eskê tongana mo sara tongaso, ala peut ti changé desizion ti ala ni? Peut-être ala peut ti changé ni. Peut-être ala peut ti changé ni ape. Même si ala changé ni wala ala changé ni ape, a lingbi mo . . .

 Yeda na desizion ti ala. Mingi ti amaseka ahinga ape so sarango tongaso apeut ti sara ande si babâ na mama ti ala amû na ala ambeni liberté na pekoni. Tongana babâ na mama ti mo ake na mo ti sara ye so mo ye ti sara, si mo komanse ti papa na ala, ti peko a yeke duti ngangu ti tene ala yeda na mo ti sara ambeni ye. Me tongana mo duti kpô na mo sara ye so ala tene, peut-être ala peut ti mû lege na mo ti sara ambeni ye so kozo ala lu ndia na ndö ni.