TI MÛ MABOKO NA ASEWA | BATANGO AMOLENGE
Tongana molenge ti mo abuba confiance so mo yeke na ni na lo
Ambeni molenge ayeke kiri na yanda-da na l’heure so babâ na mama ti ala afa na ala ape. Ti ambeni, ala yeke tene mvene wala ala yeke sigi na hondengo ni ti gue ti wara terê na akamarade ti ala. Nyen la mo yeke sara tongana molenge ti mo asara mbeni ye so asara si mo perdre confiance na lo?
Eskê molenge ti mbi ni aga molenge ti kpengbango-li awe?
Ên-ën, ye ni ayeke lakue tongaso ape. Bible atene: “Ye ti buba alï ngangu na bê ti maseka,” na lakue sarango ye ti amaseka ayeke fa so tënë so ayeke tâ tënë (aProverbe 22:15, kete tënë na gbe ni). Professeur Laurence Steinberg atene: “Na ambeni temps amolenge ayeke mû ka desizion hio mingi nga sân ti gbu li. Hinga so nyen na nyen ala yeke sara ande afaute.” a
Ka tongana molenge ti mbi asara si mbi perdre confiance na lo?
Tënë hio ape so molenge ti mo ni aye gï ti sara kpengbango-li na mo la. Ambeni wandara atene so na lê ti amolenge, bango ndo so ababâ na amama ti ala ayeke na ni ndö ti ala ayeke kota ye mingi, même si sarango ye ti amolenge ni afa ni tongaso ape. Peut-être a sara molenge ti mo nzoni ape so lo sara ye tongaso nga vundu asara lo so lo son bê ti mo so, atâa so lo peut ti fa ni na mo tongaso ape.
Faute ni ayeke ti zo wa?
Eskê a yeke milieu so lo yeke dä? Bible atene: “Ti sara songo na asioni zo ayeke buba anzoni sarango ye ti zo” (1 aCorinthien 15:33). Tënë so ayeke vrai, akamarade apeut ti sara si sarango ye ti mbeni molenge achangé. Internet nga na apublicité kue ayeke sara nga ye mingi na ndö ti ala. Na ndö ni, amolenge ayeke na expérience mingi ape na ndö ti gigi, ndali ni la na ambeni ngoi ala yeke mû adesizion na lege ti ndara ape. Me na mbage, tongana ala ye ti ga mbeni kpengba zo na yâ ti gigi ti ala, a lingbi ala manda ti yeda na aye ti peko ti adesizion so ala mû.
Eskê a yeke faute ti mbi? Peut-être mo yeke hunda terê ti mo wala molenge ti mo asara ye tongaso ndali ti so mo yeke dur mingi na lo? Wala peut-être na ambeni temps mo yeke hunda terê ti mo, eskê a yeke ndali ti so mo zia lege na lo na aye mingi na ye so asara si lo wara liberté mingi? Me a hon ti pensé mingi gï na ndö ti ye so peut-être mo sara si ague na molenge ti mo ti sara ye tongaso, pensé na ndö ti ye so mo peut ti sara fadeso ti leke kpale ni.
Tongana nyen la mbi peut ti aidé molenge ti mbi ti tene mbi kiri mbi sara confiance na lo?
Sara hange na sarango ye ti mo. Peut-être molenge ti mo apensé so mo yeke sara ande ngonzo ngangu. Mo peut ti sara ye nde na ti so lo ku terê ti lo na ni so. Sara lisoro na lo yeke ti hinga ye so ague na lo ti sara ye tongaso. Eskê a yeke ngbanga ti so lo ye ti gi ti hinga ye? Eskê a yeke ndali ti so lo yeke na ye ti sarango ni ape? Eskê a yeke ngbanga ti so lo bâ so lo yeke gï lo oko? Eskê a yeke ngbanga ti so lo ye ti sara kue ti wara akamarade? Atâa tënë ni ayeke so wa, so la a ye ti fa ape so lo yeke na raison ti sara ye ni so, me ye ni so apeut ti mû lege na mo na molenge ti mo ni ti hinga ye so ayeke na gunda ti kpale ni.
Mama-ndia ti Bible: “[Duti] nduru ti mä tënë, ti sara tënë hio hio pëpe na ti sara ngonzo hio hio pëpe.”—Jacques 1:19.
Aidé lo ti gbu li na ndö ti ye so apassé. Hunda lo na tapande mo tene: Nyen la mo manda na ndö ti ye so apassé so? Ti peko tongana mo yeke na yâ ti mara situation ni so, mo yeke sara ye tongana nyen? Ahundango tënë tongaso apeut ti aidé mo ti formé lo ti tene lo ga zo so ahinga ti gbu li ti lo.
Mama-ndia ti Bible: “Mo suku na zo, mo kiri zo na nzoni lege, mo wa zo, mo sara ni na kangango bê kue ti ku nga na kode ti fa ye na zo.”—2 Timothée 4:2.
Aidé lo ti hinga so tongana lo sara mbeni ye, ye ti peko ni ayeke dä. Tongana sanction so babâ na mama amû alingbi gï na faute so molenge ni asara, ye so ayeke aidé molenge ni ti manda ye na ndö ti faute ti lo ni. Na tapande, tongana molenge ti mo abuba confiance so mo yeke na ni na lo na lege so lo kpe ekole ti gue ti sara ngia na akamarade ti lo, mo peut ti gbanzi lo ti sara ngia na akamarade teti mbeni ngoi; me sara ye ahon ndö ni ape.
Mama-ndia ti Bible: “Ndali ti so ye so mbeni zo ayeke lu, gï ni la lo yeke ko ni ande.”—aGalate 6:7.
Sara kue ti tene molenge ti mo akiri aga mbeni zo so mo yeke na confiance lo. Ti vrai ni, a yeke mû ande temps. Me, a lingbi molenge ti mo ahinga so tongana lo sara mbeni ye so asara si mbeni zo aperdre confiance na lo, tongana ngoi ahon, zo ni apeut ti kiri ti sara confiance na lo. Sara kue ti tene lo hinga so mo peut ti kiri ti sara confiance na lo. Tongana molenge ti mo abâ so mo peut ande lâ oko ape ti kiri ti sara confiance na lo, ye so apeut ti sara si lo découragé.
Mama-ndia ti Bible: “Ala son bê ti amolenge ti ala pëpe, si bê ti amolenge ni awoko pëpe.”—aColossien 3:21.
a A wara tënë so na yâ ti buku You and Your Adolescent