1, 2. Ngbanga ti nyen la, na ambeni ngoi, Jéhovah asara kua na aye so azo abâ ti fa atâ tënë na awakua ti lo na sese?

TARA ti bâ na yâ ti li ti mo mbeni sewa so akete molenge ayeke na yâ ni aduti na terê ti table na ala yeke manda Bible. Babâ ni asara kua na adessin so akpengba ape ti mû maboko na amolenge ni ti mä yâ ti mbeni tâ tënë ti Bible. Ngia so amolenge ni ayeke na ni nga na apendere commentaire ti ala afa so babâ ni afa ye na ala nzoni. So babâ ni asara kua nga na adessin ti fa na ye na ala, lo mû maboko na amolenge ni ti mä yâ ti aye so lo yeke fa na ala na ndö ti Jéhovah. Tongana lo sara fade kua na adessin ni ape, a yeke duti ngangu na ala ti mä yâ ni ndali ti so ala de kete.

² Legeoko nga, Jéhovah asara kua na aye so azo abâ ti mû maboko na amolenge ti lo so ayeke azo ti hinga aye so ayeke dä biani so ala bâ ni ape so alingbi ti duti ngangu na ala ti hinga ni. Na tapande, ti tene Jéhovah afa na Ézéchiel atâ tënë so alï mingi na ndö ti lo, lo fa na Ézéchiel mbeni vision so na yâ ni lo bâ aye so apika bê mingi. Na yâ ti chapitre so ahon, e sara tënë na ndö ti mbeni ye ni oko. Zia e luti fadeso na ndö ti mbeni mbilimbili mbage ti vision ni so apika bê mingi na e bâ tongana nyen  la ti mä yâ ni alingbi ti mû maboko na e ti ga nduru mingi na Jéhovah.

3. (a) Ti gue oko na ye so ayeke na Ézéchiel 1:4, 5, nyen la Ézéchiel abâ na yâ ti vision? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti chapitre so.) (b) Nyen la mo bâ na yâ ti fason so Ézéchiel asara na tënë ti ye so lo pensé na ndö ti vision ni?

³ Diko Ézéchiel 1:4, 5. Ézéchiel afa so “acréature osio so ayeke na fini” ayeke na aye so a-ange, azo nga na anyama ayeke na ni. Bâ tongana nyen la Ézéchiel afa mbilimbili pensé ti lo na ndö ti ye so lo bâ, na lege so lo tene lo bâ “aye tongana”, wala aye so akpa, acréature so ayeke na fini. Tongana mo diko tënë na ndö ti vision kue so ayeke na Ézéchiel chapitre 1, mo yeke bâ ande so prophète ni asara kua fani mingi na atënë tongana “mbeni ye so akpa,” “akpa,” “ayeke tongana”. (Ézéch. 1:13, 24, 26). A yeke polele, Ézéchiel abâ gï aye so akpa ambeni ye, wala a yeke a-image, ti atâ ye so ayeke na yayu so zo alingbi ti bâ ni ape.

4. (a) Vision so Ézéchiel abâ asara lo tongana nyen? (b) Kite ayeke dä ape so nyen la Ézéchiel ahinga na ndö ti achérubin?

⁴ Aye so Ézéchiel abâ nga lo mä na yâ ti vision so adoit ti pika bê ti lo mingi. Terê ti acréature osio so ayeke na fini so ayeke tongana “alê ti wâ”. Tambela ti ala so ayeke hio mingi ayeke tongana “sungo ti awâ ti bekpa.” Totongo ti akpangbi ti ala “[a]kpa totongo ti ngu so ayeke sua” nga tongana ala yeke hon, “bruit ni ayeke tongana ti aturugu.” (Ézéch. 1:13, 14, 24-28; bâ encadré “Mbi yeke bâ acréature so ayeke na fini so.”) Na yâ ti mbeni vision so Ézéchiel abâ na pekoni, lo fa so acréature osio so ayeke na fini ayeke “achérubin”, wala a-ange so ayeke ngangu mingi (Ézéch. 10:2). So Ézéchiel akono na yâ ti sewa ti aprêtre, kite ayeke dä ape so lo hinga so tongana a sara tënë ti achérubin, mingi ni, a ye ti fa ndo so Nzapa ayeke dä, nga ala yeke awakua ti lo.—1 Chron. 28:18; Ps. 18:10.

5. (a) Achérubin na aface ti ala osio afa kota ngangu ti Jéhovah nga na gloire ti lo tongana nyen? (b) Mbage ti vision so adabe ti e na nda ti iri ti Nzapa ngbanga ti nyen? (Bâ kete tënë.)

⁵ Diko Ézéchiel 1:6, 8. Ézéchiel afa nga so chérubin oko oko ayeke na face osio: face ti zo, ti bamara, ti koli-bagara nga na ti aigle. So Ézéchiel abâ aface osio so, kota ngangu ti Jéhovah nga na gloire ti lo adoit lani ti pika bê ti lo mingi. Ngbanga ti nyen? Face oko oko aye ti sara tënë ti kota ti mbeni créature nga na ngangu ti lo. Bamara ayeke mbeni ngangu nyama ti ngonda, koli-bagara ayeke nyama ti kodro so apika bê mingi, aigle ayeke mbeni ngangu ndeke nga zo ayeke kota ahon aye kue so Nzapa aleke na ndö ti sese. Nzapa azia lo ti komande na ndö ti aye kue so ayeke na ndö ti sese (Ps. 8:4-6). Ye oko, na yâ ti vision so, Ézéchiel abâ so angangu créature osio so kue, so a fa ni na lege ti aface osio ti chérubin oko oko kue, ayeke na gbe ti trône ti Jéhovah so ayeke Kota Gbia ti dunia kue. So ayeke mbeni pendere fason ti fa so Jéhovah alingbi ti sara kua na aye kue so lo créé ti sara ye so lo leke na bê ti lo ti sara. * Mbeni zo ti sungo  psaume atene na ndö ti Jéhovah, atene: “Kota ti lo ahon sese na yayu.”—Ps. 148:13.

6. Nyen la peut-être amû maboko na Ézéchiel ti hinga ambeni ye so aface osio ti achérubin aye ti sara tënë ni?

⁶ Na peko ti so ngoi ahon nga Ézéchiel agbu li ti lo na ndö ti ye so lo bâ, peut-être lo dabe ti lo so awakua ti Nzapa so ayeke kozo na lo asara kua na anyama na yâ ti ahakango ye ti ala. Na tapande, Jacob ahaka lani molenge ti lo Juda na bamara nga lo haka molenge ti lo Benjamin na mbo ti ngonda (Gen. 49:9, 27). Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so bamara na mbo ti ngonda ayeke na asarango ye so a bâ ni mingi na yâ ti sarango ye ti amolenge ti lo so. So Ézéchiel ayeke na atapande so Moïse asû na gbe ti yingo ti Nzapa so na li ti lo, peut-être lo tene so aface ti achérubin ni aye ti sara nga tënë ti akpengba sarango ye. Me asarango ye wa?

7, 8. Fani mingi, a tene aface osio ti achérubin so aye ti sara tënë ti asarango ye wa?

⁷ Azo so ayeke kozo na Ézéchiel so asû Bible atene so bamara, aigle nga na koli-bagara ayeke na asarango ye wa? Bâ atënë so Bible atene: “Zo so bê ti lo akpengba tongana ti bamara.” (2 Sam. 17:10; aProv. 28:1). ‘Aigle ahuru ayo na nduzu’ nga “lê ti lo abâ ndo ayo.” (Job 39:27, 29). “Grâce na ngangu ti koli-bagara, kobe ti yaka ayeke gbani.” (aProv. 14:4). Aversê so asara si e tene so face ti bamara aye ti sara tënë ti fango ngbanga ti mbilimbili na mbeto ape; face ti aigle aye ti sara tënë ti ndara so amû lege na zo ti bâ ndo ayo; face ti koli-bagara aye ti sara tënë ti ngangu so zo alingbi ti gbu lê ni ape, tongana ti so a tene fani mingi na yâ ti ambeti ti e.

⁸ Me “face ti zo” aye ti sara tënë ti nyen? (Ézéch. 10:14). A doit ti sara tënë ti mbeni sarango ye so anyama ayeke na ni ape, me gï azo so a sara ala na image ti Nzapa la ayeke na ni (Gen. 1:27). Acommandement so Nzapa amû na azo afa so na sese gï zo la ayeke na sarango ye ni so, acommandement ni atene: “Mo ndoye Jéhovah Nzapa ti mo na bê ti mo kue,” nga “mo ndoye mba ti mo tongana mo wani.” (Deut. 6:5; Lév. 19:18). Tongana e sara ye alingbi na acommandement so na lege so e ye azo na bê ti e kue, andâ e yeke fa so e yeke na ndoye so Nzapa ayeke na ni. Bazengele Jean atene: “E yeke na ndoye, ngbanga ti so lo ndoye e kozoni.” (1 Jean 4:8, 19). Tongaso, “face ti zo” aye ti sara tënë ti ndoye.

9. Asarango ye ti azo wa la aface ti achérubin aye ti sara tënë ni?

⁹ Azo wa la ayeke na asarango ye so? Ndali ti so aface ni ayeke aface ti achérubin, a yeke acréature kue so vision ni aye ti sara tënë ti ala la ayeke na asarango ye so: acréature ti yingo so ayeke na yâ ti sewa ti Jéhovah na yayu, so ayeke be-ta-zo na lo (Apoc. 5:11). Nga, so Jéhovah la amû fini na achérubin, lo nga  la lo leke ala na asarango ye ni so (Ps. 36:9). Tongaso, aface ti achérubin ni aye ti sara tënë ti asarango ye ti Jéhovah (Job 37:23; Ps. 99:4; aProv. 2:6; Mi. 7:18). Na ambeni lege wa la Jéhovah afa apendere sarango ye ti lo so?

10, 11. Ambeni nzoni ye wa la e wara na lege ti akota sarango ye ti Jéhovah osio so?

¹⁰ Fango ngbanga ti mbilimbili. So Jéhovah ayeke Nzapa so “aye fango ngbanga ti mbilimbili,” lo “sara kangbi na popo ti azo pëpe”. (Ps. 37:28; Deut. 10:17). Lege azi na e kue ti ga awakua ti lo na ti ngbâ awakua ti lo nga ti wara aye ti nzoni teti lakue lakue atâa e yeke zo ti mosoro, wayere wala mara ti e ayeke so wa. Ndara. So Jéhovah ayeke Nzapa so “ayeke na ndara”, lo mû na e mbeni mbeti so asi singo na “ndara ti sara ye ti nzoni”. (Job 9:4; aProv. 2:7). Tongana e sara ye alingbi na awango ti ndara ti Bible ayeke mû maboko na e ti hon ndö ti akpale ti lâ na lâ nga ti sara ye nzoni na fini ti e. Ngangu. So Jéhovah ayeke Nzapa so ayeke na “ngangu mingi,” na lege ti yingo vulu ti lo, lo mû na e “ngangu so ahon ti so zo ayeke na ni”. Ye so akpengba e ti hon ndö ti angangu tara kue so e lingbi ti wara.—Na. 1:3; 2 aCor. 4:7; Ps. 46:1.

¹¹ Ndoye. So Jéhovah ayeke Nzapa so “[a]si singo na tâ ndoye”, lo yeke zia awakua be-ta-zo ti lo lâ oko ape (Ps. 103:8; 2 Sam. 22:26). Tongaso, même tongana vundu asara e ndali ti so kobela wala gango mbakoro akanga lege na e ti sara kua ti Jéhovah mingi tongana ti kozo, a dë bê ti e ti hinga so Jéhovah ayeke dabe ti lo na angangu kua so e sara na lo na ndoye ândö (aHéb. 6:10). A yeke polele so e wara aye ti nzoni mingi awe na lege ti fango ngbanga ti mbilimbili ti Jéhovah, ndara ti lo, ngangu ti lo nga na ndoye ti lo, na e yeke ngbâ ande ti wara aye ti nzoni na lege ti akota sarango ye ti lo osio so na yâ ti angoi so ayeke ga.

12. Na ndö ti ngangu so e yeke na ni ti hinga ye na ndö ti asarango ye ti Jéhovah, nyen la a lingbi e girisa ape?

¹² A lingbi e girisa ape so ye so e azo e lingbi ti hinga na ndö ti asarango ye ti Jéhovah ayeke “gï kete yanga ti akusala ti lo”. (Job 26:14). “Ti hinga Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue ayeke mbeni ye so ahon ngangu ti e”, ndali ti so “zo apeut ti gi nda ti kota ti lo pëpe.” (Job 37:23; Ps. 145:3). Tongaso, e ga ti bâ so e lingbi pëpe ti diko wungo ti asarango ye ti Jéhovah kue wala ti zia ati so ague oko place oko. (Diko aRomain 11:33, 34.) Vision ti Ézéchiel ni wani afa so a lingbi ti diko wungo ti asarango ye ti Nzapa ape nga lo lingbi ti fa ni na ndo kue (Ps. 139:17, 18). Mbage wa la na yâ ti vision ni asara tënë mingi na ndö ti kpengba tâ tënë so?

13, 14. Aface osio ti achérubin aye ti sara tënë ti nyen? E tene tongaso ngbanga ti nyen?

¹³ Na yâ ti vision ni Ézéchiel abâ so chérubin oko oko ayeke gï na face oko ape, me osio. Ye so aye ti fa nyen? Girisa ape so na  yâ ti Bible, fani mingi a sara kua na wungo osio ti sara tënë ti ye so aye kue ayeke dä wala mbeni ye amanke dä ape (És. 11:12; Mat. 24:31; Apoc. 7:1). Me na yâ ti mbilimbili vision so, Ézéchiel asara tënë ti wungo osio fani 11 (Ézéch. 1:5-18). Tongaso, e lingbi ti tene nyen? Tongana ti so achérubin osio so asara tënë ti acréature ti yingo kue so ayeke be-ta-zo, tongaso tongana a mû aface osio ti achérubin ni kue aye ti sara tënë ti asarango ye ti Jéhovah kue. *

¹⁴ Ti fa so aface osio ti achérubin aye peut-être ti sara gï tënë ti asarango ye osio ape, me asarango ye mingi, zia e haka ni na aroue so Ézéchiel abâ ni na yâ ti vision ni. Roue oko oko apika bê ti zo mingi, me tongana a mû aroue ni osio kue apika bê ti zo mingi ahon roue oko. Aroue ni ayeke fondation so char ni aluti na ndö ni. Legeoko nga, tongana a mû aface ni osio kue, a ye gï pëpe ti sara tënë ti asarango ye oko na oko osio so apika bê mingi, aface ni ayeke fondation ti asarango ye ti Jéhovah so apika bê mingi.

15. Tâ tënë wa so akpengba zo Ézéchiel amanda na lege ti kozo vision so lo bâ?

¹⁵ Na lege ti kozo vision so, Ézéchiel amanda mbeni kpengba tâ tënë so akpengba lo na ndö ti songo ti lo na Jéhovah. Nyen la lo manda  lani? Lo sara tënë ti tâ tënë ni so na yâ ti atënë ti tongo nda ti mbeti so lo sû ni. Na peko ti so Ézéchiel atene lo yeke lani “na sese ti azo ti Chaldée”, lo sara tënë ti aye so asi na lo, lo tene: “A yeke na ndo so la si maboko ti Jéhovah aga na ndö ti lo.” (Ézéch. 1:3). Bâ so Ézéchiel atene so lo wara vision ni na Jérusalem ape me na ndo so lo yeke lani dä, na Babylone. * Tongaso, ye so afa nyen na Ézéchiel? Atâa so lo yeke lani mbeni zo so a mû lo a hon na ni, so asara terê ti lo kete, nga lo yo na Jérusalem nga na temple ni, akangbi lani popo ti lo na Jéhovah ape nga akanga lege na lo ti voro Jéhovah ape. So Jéhovah asi na Ézéchiel na Babylone afa so ndo so zo ayeke dä ti voro Nzapa na lege ni la ayeke kota ye ape. Me ye so ayeke kota ayeke bê ti lo nga na nzara so lo yeke na ni ti sara kua ti Jéhovah.

16. (a) Dengo bê wa la e lingbi ti wara na lege ti vision so Ézéchiel abâ? (b) Nyen la apusu mo ti sara na Jéhovah na bê ti mo kue?

¹⁶ Ngbanga ti nyen la tâ tënë so Ézéchiel amanda adë bê ti e laso mingi? A dë bê ti e so tongana e sara na Jéhovah na bê ti e kue, lo yeke ngbâ nduru na e atâa ndo wa la e yeke dä, vundu ahon ndö ti e tongana nyen wala nyen la asi na e (Ps. 25:14; Kus. 17:27). Jéhovah, so ayeke na tâ ndoye mingi na mbage ti awakua ti lo oko oko kue, ayeke dö e azia hio tongaso ape (Ex. 34:6). Tongaso, atâa ndo wa la e yeke dä, Jéhovah ayeke fa lakue tâ ndoye na mbage ti e (Ps. 100:5; aRom. 8:35-39). Na ndö ni, vision so apika bê mingi so, so na yâ ni a fa so Jéhovah ayeke nzoni-kue nga ngangu ti lo ahon angangu kue adabe ti e so Jéhovah alingbi ti tene e voro lo (Apoc. 4:9-11). E kiri singila mingi na Jéhovah so asara kua na mara ti vision so ti mû maboko na e ti mä yâ ti ambeni kpengba tâ tënë na ndö ti lo nga na asarango ye ti lo. Ti hinga ye mingi na ndö ti apendere sarango ye ti Jéhovah asara si e ga nduru mingi na lo nga apusu e ti sepela lo na ti sara na lo na bê ti e kue nga na ngangu ti e kue.​—Luc 10:27.

17. Ahundango ndo wa la e yeke kiri tënë na ni na yâ ti achapitre ti peko?

¹⁷ Mawa ni ayeke so na ngoi ti Ézéchiel, tâ vorongo Nzapa abuba lani. Ye so asi lani tongana nyen? Jéhovah asara lani ye tongana nyen? Aye so asi ândö giriri so aye ti fa na e nyen laso? E yeke kiri tënë na ahundango ndo so na yâ ti achapitre ti peko.