1, 2. Jésus aga na yâ ti benyama ti Judée na septembre wala octobre ti ngu 29 tongana nyen? Nyen la asi na lo kâ? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti chapitre so.)

E YEKE peut-être na hunzingo ti nze ti octobre wala na tongo nda ti nze ti novembre ti ngu 29, Jésus ayeke na yâ ti benyama ti Judée na mbage ti nord ti Mer Morte. Yingo vulu la aga na lo na ndo ni so na peko ti so lo wara batême nga Nzapa asoro lo na lege ti yingo vulu. Ge, na ndo so ayeke gï apopo-hoto nga so gï akota tênë la ayeke dä so, Jésus amû lango 40 ti mû jeûne, ti sambela nga ti gbu li ti lo. Peut-être a yeke na ngoi ni so la Jéhovah asara lisoro na Molenge ti lo ti leke lo ndali ti ye so ayeke ku lo.

² Fadeso, na ngoi so nzara awoko Jésus, Satan aga na terê ti lo. Ye so asi na pekoni afa mbeni kota tënë so abâ azo kue so aye vorongo Nzapa so ayeke na lege ni, so mo kue mo yeke na popo ti ala.

3, 4. (a) Satan akomanse akozo use tara ti lo na lege ti atënë wa? Peut-être lo yeke gi lani ti dü kite wa na bê ti Jésus? (b) Tongana nyen la lo yeke sara kua na mara ti akode so laso?

³ Diko Matthieu 4:1-7. Satan akomanse akozo use tara so lo tara na Jésus na tënë so: “Tongana mo yeke mbeni molenge ti Nzapa.” Satan ayeke lani na kite so Jésus ayeke Molenge ti Nzapa? Ên-ën. Ange so, so ayeke nga lani molenge ti Nzapa na so ake yanga ti Nzapa,  ahinga lani pendere mingi so Jésus ayeke kozo Molenge ti Nzapa (aCol. 1:15). Kite ayeke nga dä ape so Satan ahinga lani tënë so Jéhovah atene na ngoi ti batême ti Jésus, so lo tene: “So ayeke Molenge ti mbi, lo so mbi ndoye lo mingi, lo so bê ti mbi anzere na lo mingi.” (Mat. 3:17). Peut-être Satan aye lani ti sara si Jésus aduti na kite na ndö ti confiance so lo yeke na ni na Babâ ti lo nga ti duti na kite so Babâ ti lo ayeke pensé biani na lo. Na lege ti kozo tara ni so Satan atene na Jésus ti tene na atênë ti ga mapa, a yeke tongana ti so Satan ayeke hunda lani Jésus, atene: ‘So mo yeke Molenge ti Nzapa, ngbanga ti nyen la Babâ ti mo amû na mo kobe na yâ ti benyama so ape?’ Na lege ti use tara ni so Satan ahunda na Jésus ti londo na li ti kete gbagba so ayeke na li ti temple ti huru ti tï na sese, a yeke mo bâ mo tene Satan ahunda Jésus, atene: ‘So mo yeke Molenge ti Nzapa, mo yeke biani na confiance so Babâ ti mo ayeke bata mo?’

⁴ Satan ayeke sara nga kua na mara ti akode so laso (2 aCor. 2:11). Wahanda so ayeke ku juska na ngoi so atâ wakua ti Nzapa awoko wala ala découragé si lo yeke ga na terê ti ala, mingi ni ala yeke bâ ni hio ape (2 aCor. 11:14). Lo yeke gi ti handa e ti pensé so Jéhovah alingbi ti ye e lâ oko ape wala e lingbi ti zia ngia na bê ti lo ape. Lo yeke gi nga ti sara si e pensé so Jéhovah ayeke zo ti confiance ape nga so lo yeke sara ande ye pëpe alingbi na aye so lo mû zendo ni na yâ ti Bible. Me so ayeke asioni mvene (Jean 8:44). Tongana nyen la e lingbi ti ke asioni mvene so?

5. Jésus akiri tënë na akozo use tara ni tongana nyen?

⁵ Gbu li ti mo na ndö ti fason so Jésus akiri tënë na akozo use tara ni. Lo yeke na kite oko ape so Babâ ti lo aye lo, na lo zia bê ti lo kue na Babâ ti lo. Sân ti ku, Jésus ake tara ti Satan ni na lege so lo tene peko ti atënë ti Babâ ti lo so ayeke na yâ ti Mbeti ti Nzapa. A yeke na lege ni so Jésus afa tënë ti yâ ti aversê so iri ti Nzapa, Jéhovah, ayeke na yâ ni (Deut. 6:16; 8:3). So Molenge ti Nzapa asara kua na iri ti Nzapa ayeke pendere fason ti tene lo fa so lo yeke na confiance na Babâ ti lo. Iri ti Jéhovah asara si e hinga biani so lo yeke sara ye alingbi na azendo ti lo kue. *

6, 7. Tongana nyen la e lingbi ti ke aye so Satan aga na ni na terê ti e so e bâ ni hio ape?

⁶ E lingbi ti ke aye so Satan aga na ni na terê ti e tongana e zia bê ti e na Bible nga e gbu li ti e na ndö ti nda ti iri ti Nzapa. Bible atene so Jéhovah aye awakua ti lo, mbilimbili ala so adécouragé. Tongana e hinga so atënë so abâ nga e, e yeke bâ so Satan atene mvene so lo tene Jéhovah alingbi ti ye e lâ oko ape (Ps. 34:18; 1 Pi. 5:8). Nga, tongana e ngbâ ti bata na li ti e so Jéhovah ayeke sara ye lakue alingbi na nda ti iri ti lo, e yeke duti na kite oko ape so e lingbi ti zia bê ti e kue na Lo so ayeke sara ye alingbi na azendo ti lo.​—aProv. 3:5, 6.

⁷ Nyen la Satan ayeke gi kozoni? Nyen la mbilimbili lo ye na mbage ti e? Na ngoi so Satan atara Jésus ti ota ni, kiringo tënë ni asigi polele.

8. Tongana nyen la Satan afa vrai ye so lo ye na lege ti ota tara ni?

⁸ Diko Matthieu 4:8-11. Satan afa polele ye so lo yeke gi ni na lege ti ota tara ni. Satan afa na Jésus (peut-être na lege ti mbeni vision) “aroyaume kue ti dunia so nga na gloire ti ala”, me lo fa pëpe asioni ye so ayeke na yâ ni. Na pekoni, lo tene na Jésus, lo tene: “Mbi yeke mû na mo aye so kue tongana mo kuku na sese mo voro mbi.” * Tâ ye so lo ye ayeke ti tene a voro lo. Satan aye lani ti tene Jésus ake Babâ ti lo na lo fa so Wahanda la ayeke nzapa ti lo. Satan afa lani na Jésus mbeni ye so ayeke ngangu ape ti sara ni. Lo ye ti tene Jésus abâ so lo yeke wara angangu nga na amosoro kue ti akodro na lo yeke bâ ande pasi ape. So ti tene a yeke zia mbeni couronne ti kî na li ti lo ape, a yeke pika lo na zaza ape nga a yeke kanga lo na ndö ti keke ti pasi ape. A yeke lani vrai tara. Jésus ayeke lani na kite ape so Satan la ayeke na komandema na ndö ti agouvernement ti dunia (Jean 12:31; 1 Jean 5:19). Biani, Satan ayeke nduru ti sara kue ti tene Jésus azia lege ti vorongo Babâ ti lo na lege ni.

9. (a) Nyen la mbilimbili Satan aye na mbage ti atâ wakua ti Nzapa? Tongana nyen la lo yeke gi ti tara e? (b) Vorongo so e yeke voro na Nzapa andu aye wa? (Bâ encadré “Ti voro Nzapa aye ti tene nyen?”)

⁹ Laso nga, Satan aye biani ti tene e voro lo polele wala na mbeni fason so ayeke polele ape. So lo yeke “nzapa ti aye ti ngoi so”, abungbi ti vorongo nzapa ti wataka kue so ayeke na yâ ti Babylone, Ngangu gbata, ayeke voro lo (2 aCor. 4:4). Me so azo milliard mingi ayeke voro lo alingbi lo ape, lo ye ti handa atâ wakua ti Nzapa ti gue  nde na ye so bê ti Nzapa aye. Lo yeke gi ti handa e ti gi mosoro nga na komandema na yâ ti dunia so ahon ti gi ti duti na sarango ye ti aChrétien so alingbi ti sara si e bâ pasi “ndali ti mbilimbili”. (1 Pi. 3:14). Tongana e zia si Satan ahanda e ti zia lege ti vorongo Nzapa na lege ni na ti mû mbage ti dunia ti Satan, andâ e yeke kuku na gbe ti Satan na e yeke voro lo nga e sara si lo ga nzapa ti e. Tongana nyen la e lingbi ti ke mara ti tara so?

10. Jésus akiri tënë na ota tara ni tongana nyen? Ngbanga ti nyen?

¹⁰ Bâ tongana nyen la Jésus akiri tënë na ota tara ni. Ti tene Jésus afa so lo ngbâ be-ta-zo na Jéhovah, lo tomba Satan na lê ni lê ni, lo tene: “Hon kâ, Satan!” Tongana ti so Jésus asara na ngoi ti akozo use tara ni, lo fa tënë ti yâ ti Mbeti ti Nzapa. Ti so ni so, lo fa tënë ti yâ ti mbeti ti Deutéronome so iri ti Jéhovah ayeke na yâ ni. Lo tene: “Mbeti ti Nzapa atene: ‘A yeke gï Jéhovah Nzapa ti mo si mo doit ti voro lo, nga gï lo oko si mo doit ti sara na lo kusala so ayeke nzoni-kue.’” (Mat. 4:10; Deut. 6:13). Jésus ake mbeni kota kua so agboto lê ti zo ngangu, me so ayeke ninga ape, nga mbeni gigi so lo yeke duti nzoni sân ti bâ pasi. Lo hinga lani so gï Babâ ti lo la alingbi ti tene a voro lo nga so ti ‘kuku na sese ti voro’ Satan ayeke fa so lo woko terê ti lo na gbe ti Satan. Jésus ake na kuru go ti sara si Wahanda so ayeke sioni aga nzapa ti lo. So Jésus ake ti sara ye so lo hunda, “Zabolo azia lo”. *

11. Tongana nyen la e lingbi ti dö sese na Satan nga ti ke atara ti lo?

¹¹ E lingbi ti luti na Satan nga ti ke atara so sioni dunia so ayeke ga na ni ndali ti so, legeoko tongana Jésus, e yeke na mbeni ye ti soro ti sara. Jéhovah amû na e pendere matabisi so ayeke liberté ti soro ye. Tongaso, mbeni zo alingbi pëpe ti gbu e na ngangu ti zia lege ti tâ vorongo Nzapa, même sioni yingo so ayeke Wahanda so ayeke na ngangu mingi alingbi ti sara ni ape. Tongana lakue e “luti ti ke [Satan, e] kpengba na yâ ti mabe,” andâ e yeke tene: “Hon kâ, Satan!” (1 Pi. 5:9). Girisa ape so Satan azia lani Jésus lo hon na peko ti so Jésus ake lo na kuru go. Legeoko nga, Bible adë bê ti e, atene: “Ala luti na Zabolo, lo yeke kpe ande yongoro na ala.”​—Jacq. 4:7.

12. Tongana nyen la Satan afa na yaka ti Éden so lo yeke wato ti tâ vorongo Nzapa?

¹² Na lege ti ndangba tara so, Satan akiri afa so lo la lo yeke kozo wato ti tâ vorongo Nzapa. Angu mingi kozo, na yaka ti Éden, Satan afa ti kozoni so lo ye ti tene a voro Jéhovah oko ape. So Satan ahanda Ève, na Ève asara si Adam ayeda ti ke yanga ti Jéhovah, Satan aga na ala na gbe ti komandema ti lo na lo fa lege na ala. (Diko Genèse 3:1-5; 2 aCor. 11:3; Apoc. 12:9.) Ti tâ tënë ni, lo ga lani nzapa ti ala na ala ga awakua ti lo, atâa so peut-être ala hinga lani mbilimbili pëpe zo so ahanda ala. Na ndö ni, so Satan asara si azo ake yanga na Éden, lo dë kite gï pëpe na dutingo ti Jéhovah tongana Kota Gbia, wala droit ti lo ti komande, me lo yeke gi ti kanga lege na tâ vorongo Nzapa. Tongana nyen?

13. Tongana nyen la tënë ti zo so ayeke na droit ti komande dunia kue andu tâ vorongo Nzapa?

 ¹³ Tënë ti zo so ayeke na droit ti komande dunia kue andu nga tâ vorongo Nzapa. Oko tâ Kota Gbia ti dunia, Lo so ‘asara aye kue,’ la alingbi ti tene a voro lo (Apoc. 4:11). Na ngoi so Jéhovah asara lani Adam na Ève so ayeke mbilimbili-kue na lo zia ala na yaka ti Éden, lo leke lani na bê ti lo ti tene na nda ni azo so ayeke mbilimbili-kue amû ndö ti sese kue nga ala voro lo na lege ni na vuru bê nga na bê ti ala wani (Gen. 1:28). Satan adë kite na droit ti Jéhovah ti komande dunia kue ndali ti so lo ye ti tene a voro lo atâa so gï Jéhovah Kota Gbia ti dunia kue la ayeke na droit ti tene a voro lo.​—Jacq. 1:14, 15.

14. Satan awara lani lege ti buba tâ vorongo Nzapa? Mo tene tongaso ngbanga ti nyen?

¹⁴ Satan awara lani lege ti buba tâ vorongo Nzapa? Lo wara lani lege ti gue na Adam na Ève yongoro na Nzapa. Ngbene ye na ngoi ni so ti ga na ni, Satan ayeke sara bira na tâ vorongo Nzapa, lo yeke gi ti sara kue ti gue na e yongoro na Jéhovah Nzapa. Lo zia lani pëpe lege ti ngangu so lo yeke sara ti handa awakua ti Nzapa na yâ ti angoi so aga kozo na ngoi ti aChrétien. Na ngoi ti akozo Chrétien, na sioni bê  lo sara si a-apostat abâ gigi, ala buba congrégation ti aChrétien ti ngoi ni so, na nda ni, na bango ni, a yeke voro Nzapa na lege ni lani ape (Mat. 13:24-30, 36-43; Kus. 20:29, 30). Na popo ti ngu 100 ti si na ngu 200, awakua ti Nzapa ague na ngbâa na lege ti yingo teti angu mingi na Babylone, Ngangu gbata, so ayeke abungbi ti vorongo nzapa ti wataka kue. Me Satan awara lege pëpe ti kanga lege na ye so Nzapa aleke na bê ti lo ti sara so andu tâ vorongo Nzapa. Mbeni ye alingbi pëpe ti kanga lege na Nzapa ti sara ye so lo leke na bê ti lo ti sara (És. 46:10; 55:8-11). Tënë ni andu nga iri ti lo, na lo yeke sara ye lakue alingbi na nda ti iri ti lo. Jéhovah ayeke sara lakue ye so lo leke na bê ti lo ti sara.

15. Nyen la Jéhovah asara na yaka ti Éden ti leke kpale so azo ti kpengbango-li aga na ni nga ti sara si ye so lo leke na bê ti lo ti sara aga tâ tënë?

¹⁵ Na yaka ti Éden, Jéhovah asara ye hio ti leke kpale so azo ti kpengbango-li ni aga na ni nga lo sara kue ti tene ye so lo leke na bê ti lo ti sara aga tâ tënë. (Diko Genèse 3:14-19.) Même na ngoi so Adam  na Ève angbâ lani na yaka ti Éden, Jéhovah afâ ngbanga na ndö ti azo ti kpengbango-li ota so. So Satan asara siokpari kozoni, Jéhovah afâ ngbanga na ndö ti lo kozo, na pekoni lo fâ ngbanga na ndö ti Ève nga na nda ni lo fâ ngbanga na ndö ti Adam. Na yâ ti tënë so Jéhovah atene na Satan so azi li ti kpengbango-li, so Adam na Ève alingbi lani ti bâ lo ape, Jéhovah asara tënë ti mbeni “hale” so ayeke zi akpale so kpengbango-li ni aga na ni. “Hale” so a mû zendo ti lo so ayeke na kpengba kua ti sara ti tene ye so Jéhovah aleke na bê ti lo ti sara so andu tâ vorongo Nzapa aga tâ tënë.

16. Na peko ti so a ke yanga ti Nzapa na Éden, tongana nyen la Jéhovah angbâ ti sara kua ti tene ye so lo leke na bê ti lo ti sara aga tâ tënë?

¹⁶ Na peko ti so a ke yanga ti Nzapa na Éden, Jéhovah angbâ ti sara kua ti tene ye so lo leke na bê ti lo ti sara aga tâ tënë. Lo leke ti tene azo so ayeke mbilimbili-kue ape avoro lo na lege so lo yeda na ni, tongana ti so e yeke bâ ande na yâ ti chapitre ti peko (aHéb. 11:4–12:1). Lo mû nga lani yingo ti lo na azo mingi so asû Bible ti tene ala sû aprophétie so apika bê ti zo na ndö ti kiringo na tâ vorongo Nzapa na place ni. Na popo ti ala mo yeke wara Ésaïe, Jérémie nga na Ézéchiel. Kiringo na tâ vorongo Nzapa na place ni ayeke mbeni kota mama-tene ti Bible. Aprophétie ni so kue ayeke ga tâ tënë na lege ti “hale” so a mû zendo ti lo, Jésus Christ, kozo zo ti yâ ti “hale” ni (aGal. 3:16). Jésus ayeke Kota zo so agbu koko ti tâ vorongo Nzapa, na lo fa ni polele na lege ti kiringo tënë ti lo na ota tara ni. Jésus ayeke zo so Jéhovah asoro lo ti tene na lege ti lo aprophétie ni so kue aga tâ tënë (Apoc. 19:10). Lo zi azo ti Nzapa na gbe ti ngbâa na lege ti yingo na lo kiri na tâ vorongo Nzapa na place ni.

17. Ngbanga ti nyen la aprophétie ti Bible na ndö ti kiringo na aye tongana ti kozo andu bê ti e mingi?

¹⁷ Ti gbu li na ndö ti aprophétie ti Bible so asara tënë na ndö ti kiringo na aye tongana ti kozo ayeke nzoni mingi nga ayeke kpengba mabe ti zo. Aprophétie so andu bê ti e mingi ndali ti so e yeke ku kungo ngoi so acréature kue so ayeke na yayu nga na ndö ti sese ayeke bungbi oko ti voro Jéhovah, Kota Gbia ti dunia kue, na lege ni. Aprophétie so amû nga na e beku ndali ti so na yâ ni a yeke wara atënë so adë bê ti zo mingi. E kue e yeke ku kungo ti bâ tongana nyen la azendo ti Jéhovah ayeke ga tâ tënë, azendo tongana zingongo ti azo so e ye ala mingi na kuâ, paradis na ndö ti sese nga dutingo na fini ti lakue lakue na nzoni seni.​—És. 33:24; 35:5, 6; Apoc. 20:12, 13; 21:3, 4.

18. Nyen la e yeke sara tënë na ndö ni na yâ ti mbeti so?

¹⁸ Na yâ ti mbeti so, e yeke sara tënë na ndö ti apendere prophétie so ayeke na yâ ti mbeti ti Ézéchiel. Mingi ti aprophétie ni aluti na ndö ti kiringo na tâ vorongo Nzapa na place ni. E yeke bâ ande tongana nyen la aprophétie ti Ézéchiel ague oko na ambeni prophétie nde, tongana nyen la aprophétie ni so ayeke ga ande tâ tënë na lege ti Christ nga abâ e tongana nyen.​—Bâ encadré “Tënë na ndö ti mbeti ti Ézéchiel.”

19. Nyen la mo leke na bê ti mo ti ngbâ ti sara? Ngbanga ti nyen?

¹⁹ Na benyama ti Judée na ngu 29, Satan awara lege pëpe ti handa Jésus ti zia lege ti tâ vorongo Nzapa. Me ka ti e ayeke tongana nyen? Satan aleke tâ na bê ti lo ngangu ti gboto lê ti e na ndö ti ambeni ye tongaso si e zia lege ti tâ vorongo Nzapa (Apoc. 12:12, 17). Zia si mbeti so amû maboko na e ti wara ngangu ti leke na bê ti e ti ngbâ ti dö sese na sioni Wahanda so. Na zia si, na lege ti atënë ti e nga na asarango ye ti e, e fa so e yeda na bê ti e kue na tënë so: “A yeke gï Jéhovah Nzapa ti mo si mo doit ti voro lo.” Tongana e sara ni, e yeke duti na beku ti duti na fini ti bâ pendere ye so Nzapa aleke na bê ti lo ti sara aga tâ tënë: acréature kue so ayeke na yayu nga na ndö ti sese abungbi beoko ti mû na Jéhovah na vuru bê ye so lo lingbi tâ na ni, vorongo Nzapa so ayeke na lege ni.