1, 2. Tongana mbeni wali asoro na bê ti lo wani ti sara ndumba ayeke sara zo tongana nyen?

A YEKE ye ti songo bê ti bâ mbeni wali-ndumba. Peut-être e yeke hunda terê ti e ti hinga ye so apusu lo ti sara mara ti sioni ye tongaso, so abi nengo ti zo na sese so. Eskê a yeke ndali ti so mbeni zo ti sewa ti lo asara ye ti ngangu na lo la lo ga wali-ndumba na ngoi so lo de maseka mingi? Wala a yeke ndali ti so yere ti lo ayeke mingi si apusu lo ti kä terê ti lo tongana ngbâa? Wala lo kpe koli ti lo so ayeke mbeni zo so asara ye ti ngangu mingi na lo? Mara ti aye ti mawa tongaso ayeke si fani mingi na azo na yâ ti sioni dunia so. Ni la, a dö bê ti ape so Jésus Christ agboto lê na ndö ti ambeni wali-ndumba na lo sara nzoni bê mingi na ala. Fani mingi lo tene so azo so achangé bê ti ala nga achangé lege ti ala alingbi ti duti na beku ti duti nzoni ahon ti kozo.—Mat. 21:28-32; Luc 7:36-50.

² Ye oko, zia e imaginé mbeni wali-ndumba so a yeke pëpe mara ti aye tongaso la apusu lo, me lo wani la lo soro ti sara ndumba. Lo bâ sarango ndumba pëpe tongana mbeni ye so abi nengo ti zo na sese, me tongana ye so asara si lo yeke na ngangu mingi. Lo ye gï ti wara nginza nga na ngangu ti peko ti sarango ndumba. Ye ni ayeke duti sioni mingi tongana koli ti wali ni ayeke nzoni zo nga ayeke be-ta-zo  na lo me na bê ti wali ni wani, lo sara ye na koli ni na handa tongaso si lo sara kua ti ndumba. Bê ti zo ayeke son mingi na terê ti mara ti wali tongaso nga na mara ti fini so lo soro ti duti na ni. So bê ti e ason mingi na terê ti wali-ndumba so, bê ti Jéhovah Nzapa nga ason mingi na terê ti abungbi ti vorongo nzapa ti wataka; ndani la lo sara kua fani mingi na atënë so a tene na ndö ti mbeni wali-ndumba ti fa pensé ti lo na ndö ti abungbi ti vorongo nzapa ti wataka so.

3. Ambaï wa la e yeke sara tënë na ndö ni na yâ ti chapitre so?

³ Na yâ ti mbeti ti Ézéchiel, a yeke wara ambaï use so agboto lê mingi so na yâ ni a sara tënë ti sarango ndumba ti fa tongana nyen la azo ti Nzapa na Israël nga na Juda ayeke lani be-ta-zo na lo oko ape (Ézéch., chap. 16 nga na chap. 23). Me kozo si e bâ ambaï so nzoni, a yeke nzoni e gi ti hinga ye na ndö ti mbeni wali-ndumba nde so ayeke tapande ti mbeni ye. Mara ti sarango ndumba ti lo akomanse angu mingi kozo na ngoi ti Ézéchiel, même kozo si Israël abâ gigi, na angbâ juska laso. Mbeti ti Apocalypse, ndangba mbeti ti Bible, afa wali-ndumba ni so.

4, 5. “Babylone, Ngangu gbata” ayeke nyen? E hinga ni tongana nyen? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti chapitre so.)

⁴ Na yâ ti vision so Jésus afa na bazengele Jean nduru na ngu 100, Jean abâ anzene nzene ye polele na ndö ti wali-ndumba ni. A iri lo “kota wali-ndumba” nga “Babylone, Ngangu gbata, mama ti awali-ndumba”. (Apoc. 17:1, 5). Teti angu ngbangbo mingi, akota zo ti eglize nga na awandara ti Bible afa ye polele na ndö ti wali-ndumba so ape. Ala yeke na apensé nde nde na ndö ti lo, ala tene wali-ndumba ni aye ti sara tënë ti Babylone, ti Rome wala ti Eglize Catholique ti Rome. Me teti angu mingi, aTémoin ti Jéhovah afa tâ nda ti “kota wali-ndumba” so. Lo yeke abungbi ti vorongo nzapa ti wataka kue. E hinga ni tongana nyen?

⁵ A dë ngbanga na li ti wali-ndumba so ndali ti so lo sara lango-sioni na “agbia ti sese”, wala akota zo ti komande. Tongaso, a yeke polele so lo yeke pëpe mbeni kota zo ti komande. Na ndö ni, mbeti ti Apocalypse afa so “awadengo buze ti sese”, wala abungbi ti dengo buze ti dunia so, atoto na ngoi so Babylone, Ngangu gbata atï. Tongaso, Babylone, Ngangu gbata alingbi pëpe ti sara tënë ti akota bungbi ti dengo buze. Me lo yeke nyen? Tënë ti “sarango yorö,” ti vorongo yanda nga na ti handango azo ayeke na li ti lo. Atënë so ayeke na lï ti lo so alingbi biani na asioni ye so abungbi ti vorongo nzapa ti dunia so ayeke sara. Bâ nga so a fa so wali-ndumba so ayeke na mbeni ngangu na ndö ti akota zo ti komande ti dunia so. Lo sara nga aye ti ngangu na awakua be-ta-zo ti Jéhovah Nzapa (Apoc. 17:2, 3; 18:11, 23, 24). A yeke biani aye so abungbi ti vorongo nzapa ti wataka ayeke sara ni ândö juska na ngoi ti e.

6. Na lege wa la Babylone, Ngangu gbata ayeke “mama ti awali-ndumba”?

⁶ Me ngbanga ti nyen la a iri Babylone, Ngangu gbata gï pëpe “kota wali-ndumba” me a iri lo nga “mama ti awali-ndumba”? Abungbi ti  vorongo nzapa ti wataka ayeke na gbâ ti abungbi nde nde. Akota bungbi nga na asecte ayeke mingi. Ngbene ye na ngoi so ayanga ti kodro aga nde nde na Babel ti giriri, wala Babylone, afango ye ti abungbi ti vorongo nzapa ti wataka nde nde kue amû ndo asara si gbâ ti abungbi ti nzapa abâ gigi. Ndali ti so abungbi ti vorongo nzapa ti wataka mingi akomanse na gbata ti Babylone, a yeke tâ na lege ni so a iri ni “Babylone, Ngangu gbata”. (Gen. 11:1-9). Tongaso, a lingbi ti bâ abungbi ti nzapa so kue tongana “amolenge-wali” ti mbeni bungbi oko, wala ti kota wali-ndumba oko. Fani mingi, Satan ayeke sara kua na mara ti abungbi ti nzapa so ti handa azo ti sara yorö, ti voro ayanda nga ti mä na bê na ambeni ye nga ti duti na ambeni ngobo so abi zonga na ndö ti Nzapa. A dö bê ti e ape so Nzapa agboto mê ti azo ti lo na ndö ti abungbi ti wataka so amû yâ ti dunia kue so sarango ye ti ala abuba kue so, a tene: “Azo ti mbi, ala sigi na yâ ti gbata so tongana ala ye ti yô mbage ti asiokpari ti lo pëpe.”—Diko Apocalypse 18:4, 5.

7. Ngbanga ti nyen la e sara ye alingbi na tënë ti gbotongo mê so a hunda na e ti “sigi na yâ” ti Babylone, Ngangu gbata?

⁷ Mo sara ye alingbi na gbotongo mê so awe? Girisa ape so Jéhovah la acréé azo na “bezoin ti aye ti yingo”. (Mat. 5:3). Zo alingbi ti kaï bezoin so gï tongana lo voro Jéhovah na lege ni. Awakua ti Jéhovah aye biani ti sara kue ti kpe sarango ndumba na lege ti yingo. Me ye so Satan Zabolo aye ayeke ti lo nde. Lo ye ti handa awakua ti Nzapa ti tï na yâ ti mara ti sarango ndumba so, so ayeke mbeni gbanda. Fani mingi lo sara ni. Ti si na ngoi ti Ézéchiel, awakua ti Nzapa asara ndumba na lege ti yingo teti angu mingi awe. A yeke nzoni e bâ mbaï ti ala nzoni, ndali ti so a lingbi ti fa na e aye mingi na ndö ti andia ti Jéhovah, mbilimbili ti lo nga na nzoni bê ti lo.

8-10. Kpengba ye wa so andu tâ vorongo Nzapa amû maboko na e ti hinga pensé ti Jéhovah na ndö ti mungo mbage na abungbi ti vorongo nzapa ti wataka? Mû mbeni tapande ti fa ni.

⁸ Na yâ ti mbeti ti Ézéchiel, Jéhovah asara kua na tapande ti wali-ndumba ti sara tënë ti mbeni ye so azo ti lo asara na lo. Yingo vulu apusu Ézéchiel ti sû na mbeti ambaï use so apika bê so afa tongana nyen la bê ti Jéhovah ason mingi ndali ti so azo ti lo ahanda lo, ala duti be-ta-zo na lo ape nga ala sara asioni ye. Ngbanga ti nyen la lo haka ala na awali-ndumba?

⁹ Ti mä yâ ti kiringo tënë ni, a lingbi kozoni e dabe ti e na mbeni kpengba ye so andu tâ vorongo Nzapa so e sara tënë ni na yâ ti chapitre 5 ti mbeti so. Na yâ ti Ndia so Jéhovah amû na azo ti Israël, lo tene: “A lingbi mo voro ambeni nzapa nde pëpe, gï mbi oko awe [wala, “mo mû ambeni nzapa nde ti gi na yanga ti mbi pëpe”, kete tënë na gbe ni]. . . . Mbi Jéhovah Nzapa ti mo, mbi yeke Nzapa so mbi hunda ti tene zo avoro gï mbi oko awe.” (Ex. 20:3, 5). Ambeni ngoi na pekoni, lo gboto lê na ndö ti oko tâ tënë so na lege so lo tene: “Mo kuku na gbele mbeni nzapa nde pëpe, ngbanga ti so Jéhovah ayeke Nzapa so ahunda ti tene zo amû terê ti lo kue gï na lo oko. Biani, a hinga lo tongana Nzapa so lo hunda ti tene zo amû terê ti lo kue gï na lo oko.”  (Ex. 34:14). Jéhovah afa tënë ni tâ polele. E yeke voro Jéhovah na lege so lo yeda na ni gï tongana e voro gï lo oko.

¹⁰ E lingbi ti mû tapande ti mbeni mariage. Ambeni ye ayeke dä so koli wala wali so asara mariage awe ayeke na droit ti tene koli wala wali ti lo asara gï na lo oko awe. Tongana koli wala wali ni ayeke zia nzara ti lo na yâ ti mbeni zo nde wala lo bungbi na mbeni zo nde, koli wala wali ti lo ayeke na droit ti sara mbanda nga ti bâ so mba ti lo ni ahanda lo. (Diko aHébreu 13:4.) Legeoko nga, tongana a ndu tënë ti vorongo Nzapa, Jéhovah ayeke bâ so azo ti lo, so amû terê ti ala gï na lo oko, ahanda lo tongana ala voro anzapa ti wataka. Jéhovah afa tënë ti handango lo so polele na yâ ti chapitre 16 ti mbeti ti Ézéchiel.

11. Jéhovah atene nyen na ndö ti Jérusalem nga na lege so abâ gigi?

¹¹ Na yâ ti chapitre 16 ti mbeti ti Ézéchiel, a yeke wara tënë so Jéhovah atene so ayo ahon atanga ni kue na yâ ti mbeti ni. A yeke nga mbeni oko ti ayongoro prophétie ti Jéhovah na yâ ti mbage ti Mbeti ti Nzapa so a sû ândö na Hébreu. Jéhovah aluti mingi na ndö ti gbata ti Jérusalem so aye ti sara tënë ti azo ti Juda so ayeke be-ta-zo ape. Lo fa tongana nyen la Jérusalem abâ gigi nga tongana nyen la lo handa Nzapa, mbaï so ayeke ye ti mawa nga ye ti songo bê. Na tongo nda ni Jérusalem ayeke tongana mbeni bébé so a dö lo a zia, so lo yeke saleté nga zo ti bango lege ti lo ayeke dä ape. Babâ na mama ti lo ayeke azo ti Canaan so ayeke apaïen. Biani, Jérusalem ayeke lani na gbe ti komandema ti azo ti Jébus, mbeni mara so ayeke na Canaan, juska na ngoi so David amû gbata ni. Jéhovah abâ mawa ti Jérusalem so ayeke tongana mbeni bébé so a dö lo a zia, lo zi saleté na terê ti lo na lo bâ lege ti lo. A si na mbeni ngoi, lo ga tongana wali ti Jéhovah. Azo ti Israël so na nda ni asara kodro na yâ ti gbata ni ate lani mbele na Jéhovah, ala te mbele so na bê ti ala wani na ngoi ti Moïse (Ex. 24:7, 8). Na peko ti so Jérusalem aga li-kodro ni, Jéhovah airi tënë nzoni na ndö ni, lo sara si amaï nga lo sara si aga pendere mingi, tongana ti so mbeni koli so ayeke na nginza nga na ngangu alingbi ti mû na wali ti lo aye ti pendere mingi.—Ézéch. 16:1-14.

12. Tongana nyen la yeke yeke vorongo anzapa ti wataka alï na yâ ti Jérusalem?

¹² Bâ ye so asi na pekoni. Jéhovah atene: “Mo komanse ti zia bê ti mo gï na ndö ti pendere ti mo na mo ga wali-ndumba ndali ti iri ti mo so awu. A nzere na mo mingi ti sara ndumba na azo kue so ayeke hon na lege, na pendere ti mo aga ti ala.” (Ézéch. 16:15). Na ngoi ti Salomon, Jéhovah airi tënë nzoni mingi na ndö ti azo ti lo na Jérusalem nga lo sara si aye ti ala amaï mingi asara si Jérusalem aga gbata so ayeke pendere mingi ahon atanga ni kue, biani gbata ni agboto lani lê ti azo mingi na ngoi ti giriri (1 aGbia 10:23, 27). Yeke yeke vorongo anzapa ti wataka akomanse ti lï na yâ ti Jérusalem. Salomon agi lani ti nzere na lê ti gbâ ti awali-wande so lo mû, ni la lo komanse ti buba yâ ti Jérusalem na vorongo anzapa ti apaïen (1 aGbia 11:1-8). Ambeni zo so alë gbia na peko ti lo asara même aye ti sioni ahon ti so lo  sara lani, ala buba kodro ni kue na vorongo anzapa ti wataka. Pensé ti Jéhovah ayeke lani tongana nyen na ndö ti sarango ndumba nga na sarango ye na handa so? Lo tene: “Mara ti ye tongaso adoit fade ti duti dä pëpe nga a lingbi a si fade pëpe.” (Ézéch. 16:16). Me azo ti lo so asara aye ti sioni atï tâ na yâ ti sarango asioni ye ngangu.

13. Asioni ye wa la awakua ti Nzapa so ayeke na Jérusalem asara lani?

¹³ Tara ti bâ vundu so asara lani Jéhovah nga bê ti lo so ason ngangu na ngoi so lo yeke fa na gigi sioni ti azo ti lo so lo soro ala. Lo tene: “Mo yeke mû amolenge ti mo ti koli na ti wali so mo dü na mbi so, mo mû ala na sandaga na ayanda so ti tene ala te ala. Sarango ndumba ti mo ni ahon tâ ndö ni awe la ape? Mo fâ amolenge ti mbi ti koli, mo gbi ala na wâ ti yâa ala na sandaga.” (Ézéch. 16:20, 21). Aye ti songo bê so, so azo ti Jérusalem asara, afa sioni bê ti Satan. Lo ye mingi ti handa azo ti Jéhovah ti sara mara ti aye ti songo bê tongaso. Me Jéhovah abâ aye kue. Nzapa alingbi ti zi même aye ti songo bê so ayeke tâ sioni mingi so Satan asara, nga lo yeke fâ ande ngbanga na lege ni.—Diko Job 34:24.

14. Na yâ ti tapande so Jéhovah amû, agbata use wa la ayeke aita ti Jérusalem ti wali? Na popo ti Jérusalem na aita ti lo ti wali use so, sioni ti zo wa la ahon ndö ni?

¹⁴ Ye oko, bê ti azo ti Jérusalem ason lani ape ndali ti asioni so ala sara. Ala ngbâ gï ti sara ndumba ti gue na ni. Kamene ayeke sara ka awali-ndumba ape, me Jéhovah atene so sarango ndumba ti azo ti Jérusalem ayeke sioni mingi ndali ti so, na kamene oko ape, ala futa azo ti sara lango-sioni na ala (Ézéch. 16:34). Nzapa atene so sarango ye ti Jérusalem ayeke tâ gï tongana ti “mama” ti lo, so ti tene amara ti apaïen so akomande lani na ndö ti kodro ni (Ézéch. 16:44, 45). Nzapa angbâ ti sara tënë ti tapande ti mbeni sewa, lo tene so Samarie ayeke yaya ti Jérusalem ti wali, lo sara ndumba na lege ti yingo kozo ti tene Jérusalem asara ndumba. Nzapa asara nga tënë ti mbeni use ita ti Jérusalem ti wali, Sodome, lo sara tënë ti lo ge na parabole ndali ti so a futi gbata so aninga mingi awe ndali ti fandara ti lo nga ndali ti sarango ye ti azo ni so ayeke lani tâ sioni mingi. Jérusalem ayeke lani sioni mingi ahon Samarie nga même Sodome, aita ti lo ti wali (Ézéch. 16:46-50). Awakua ti Nzapa asara lani sanka ti gbâ ti awango so a mû na ala nga ala ngbâ ti sara aye so ason bê ti zo mingi.

15. Nda ti ngbanga so Jéhovah afâ na ndö ti Jérusalem ayeke lani nyen? Ngbanga so amû beku wa?

¹⁵ Nyen la Jéhovah ayeke sara? Lo tene na Jérusalem: “Mbi yeke bungbi andeko ti mo ni kue so mo zia terê ti mo na ala so.” Nga lo tene: “Mbi yeke zia mo na maboko ti ala.” Apaïen so ândö azo ti Nzapa ate mbele na ala ayeke futi ande Jérusalem, ala yeke zi pendere ti lo nga na aye ti lo ti ngangu ngere. Lo tene: “Ala yeke bo mo na tênë nga ala yeke fâ mo na épée ti ala.” Nda ti ngbanga so Jéhovah afâ so ayeke lani nyen? Ndani ayeke lani pëpe ti hunzi azo ti lo. Nzapa afa ndani, lo tene: “Mbi yeke sara si ndumba ti mo ahunzi.” Lo kiri lo tene: “Mbi yeke fa ande ngonzo ti mbi kue na ndö ti mo nga mbi yeke zia ti sara mbanda na terê ti mo. Mbi yeke duti kpô na bê ti mbi ayeke son mbeni pëpe.” Tongana ti so e bâ na yâ ti chapitre 9  ti mbeti so, ye so Jéhovah aleke ândö na bê ti lo ti sara teti angu mingi ayeke ti kiri na azo ti lo na kodro ti ala na peko ti zingo ala na ngbâa. Ngbanga ti nyen? Lo tene: “Mbi yeke dabe ti mbi na mbele so mbi te na mo na ngoi so mo de lani maseka.” (Ézéch. 16:37-42, 60). Sarango ye ti Jéhovah ayeke ti lo nde na ti azo ti lo, lo fa lakue so lo yeke biani be-ta-zo.—Diko Apocalypse 15:4.

16, 17. (a) Ngbanga ti nyen la e tene encore ape so Oholah na Oholibah aye ti sara tënë ti abungbi ti aChrétien ti wataka? (Bâ encadré “Awali-ndumba so ayeke aita.”) (b) Anzoni ye wa la e lingbi ti manda na lege ti Ézéchiel chapitre 16 nga na 23?

¹⁶ Na lege ti kpengba yongoro tënë so Jéhovah atene, so ayeke na Ézéchiel chapitre 16, lo fa na e aye mingi na ndö ti andia ti lo so ayeke mbilimbili, fango ngbanga ti lo so ayeke na lege ni nga na kota nzoni bê ti lo. A lingbi nga ti tene oko tënë so na ndö ti Ézéchiel chapitre 23. Laso, atâ Chrétien abâ na nene ni mingi tënë so Jéhovah atene lani polele na ndö ti sarango ndumba ti azo ti lo. E yeke tara lâ oko ape ti son bê ti Jéhovah tongana ti so azo ti Juda nga na ti Jérusalem asara lani. Tongaso, a lingbi bê ti e ason na terê ti amara ti vorongo yanda kue nga a lingbi e ngbâ ayo na ni. Ye so andu sarango bê ti ye nga nzara ti aye ti sese, so ayeke tongana vorongo yanda (Mat. 6:24; aCol. 3:5). E ye ti ngbâ lakue ti kiri singila na Jéhovah so na nzoni bê lo kiri na tâ vorongo Nzapa na place ni na lâ ti nda ni so nga so lo yeke zia lâ oko ape si mbeni ye akiri abuba ni. Lo na Israël ti yingo ate ‘mbele so angbâ lakue’ so dutingo be-ta-zo pëpe wala sarango ndumba ayeke fâ yâ ni lâ oko ape (Ézéch. 16:60). Tongaso, zia e bâ na nene ni mingi pasa so e yeke na ni laso ti bungbi oko na azo ti Jéhovah so sioni ye ayeke na terê ti ala ape.

¹⁷ Me tënë so Jéhovah atene na terê ti awali-ndumba, so a fa ni na yâ ti mbeti ti Ézéchiel, afa na e nyen na ndö ti “kota wali-ndumba”, Babylone, Ngangu gbata? Zia e bâ ni.

18, 19. Aye wa la akpa terê na popo ti awali-ndumba so a sara tënë ti ala na yâ ti mbeti ti Ézéchiel na lo so a sara tënë ti lo na yâ ti mbeti ti Apocalypse?

¹⁸ Jéhovah achangé ape (Jacq. 1:17). Pensé ti lo na ndö ti abungbi ti vorongo nzapa ti wataka achangé ape ngbene ye so Babylone, Ngangu gbata abâ gigi. Tongaso, li ti e akpe ape ti bâ gbâ ti aye so akpa terê na popo ti ngbanga so a fâ na li ti awali-ndumba ti yâ ti mbeti ti Ézéchiel na ye so ayeke si ande na “kota wali-ndumba” so a sara tënë ti lo na yâ ti mbeti ti Apocalypse.

¹⁹ Na tapande, bâ so Jéhovah wani la afuti awali-ndumba ti yâ ti prophétie ti Ézéchiel ape, me a yeke amara kue so awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo ape asara lango-sioni na lege ti yingo na ala la afuti ala. Legeoko nga, a fâ ngbanga na li ti abungbi ti vorongo nzapa ti wataka ti dunia kue ndali ti so ala sara mara ti lango-sioni so na “agbia ti sese.” Zo wa la ayeke punir ande ala? Bible atene so azo ti poroso ayeke “ke ande wali-ndumba so, na ala yeke sara si lo ngbâ na ye oko pëpe na ala zia lo terê senge, na ala yeke te ande nyama ti terê ti lo si ala yeke gbi lo kue na wâ.” Ngbanga ti nyen la agouvernement ayeke sara ande mara ti ye so, so ahon gbungo li ti zo so?  Ngbanga ti so Nzapa ayeke ‘zia ande na yâ ti bê ti ala ti sara ye so ayeke na bê ti lo’.—Apoc. 17:1-3, 15-17.

20. Nyen la afa so ngbanga so a dë na li ti Babylone ayeke duti ande ndangba desizion?

²⁰ Tongaso, Jéhovah ayeke sara kua ande na akodro ti dunia so ti sara ye alingbi na ngbanga so lo fâ na li ti abungbi ti nzapa ti wataka kue so na yâ ni a yeke wara gbâ ti abungbi ti aChrétien ti wataka. So ayeke duti ande ndangba desizion; pardon ayeke duti ande dä ape, lege ayeke duti ande dä ape ti tene abungbi ti vorongo nzapa ti wataka achangé sarango ye ti ala. Mbeti ti Apocalypse afa so “a yeke kiri ti wara [Babylone] ande mbeni pëpe.” (Apoc. 18:21). A-ange ti Nzapa ayeke duti ande na ngia ndali ti tingo ti lo, ala yeke tene: “Ala sepela Jah! Guru ti wâ so agbi wali so ayeke monté na nduzu lakue lakue nga kpu na kpu.” (Apoc. 19:3). Futingo so ayeke duti ande teti lakue lakue. Mbeni bungbi ti vorongo nzapa ti wataka ayeke sigi ande encore ape ti buba tâ vorongo Nzapa. Ngangu ngbanga so a dë na li ti Babylone nga na futingo ti lo so ayeke duti ande tongana guru ti wâ so ayeke monté na nduzu sân ti kaï.

21. Futingo ti abungbi ti vorongo nzapa ti wataka ayeke duti ande tongo nda ti ngoi wa? Ngoi ni so ayeke hunzi ande na nyen?

 ²¹ Na ngoi so agouvernement ti dunia so ayeke tourné ande na terê ti Babylone, Ngangu gbata, ala yeke sara ye alingbi na ngbanga so Nzapa adë na lï ti lo, mbeni kota ye so aga tâ tënë na yâ ti ye so Jéhovah aleke na bê ti lo ti sara. So ayeke duti ande tongo nda ti kota ye ti vundu, mbeni ngoi ti wusuwusu so mara ni ade ti si lâ oko ape (Mat. 24:21). Kota ye ti vundu so ayeke hunzi ande na Harmaguédon, bira ti Jéhovah na terê ti sioni dunia so (Apoc. 16:14, 16). Tongana ti so achapitre ti peko ayeke fa ande, mbeti ti Ézéchiel ayeke na aye mingi ti fa na e na ndö ti aye nde nde so ayeke si na ngoi ti kota ye ti vundu. Me na yâ ti chapitre 16 nga na chapitre 23 ti mbeti ti Ézéchiel, anzoni ye wa la e lingbi ti dabe ti e na ni nga ti sara ye alingbi na ni?

22, 23. Ti gbu li na ndö ti atënë so a tene na ndö ti awali-ndumba na yâ ti mbeti ti Ézéchiel nga na ti Apocalypse alingbi ti sara nyen na ndö ti e na yâ ti kua ti Nzapa?

²² Satan aye mingi ti buba sarango ye ti azo so ayeke na yâ ti tâ vorongo Nzapa. A yeke nzere na lo mingi tongana lo wara lege ti sara si e gue yongoro na tâ vorongo Nzapa na ti komanse ti sara ye tongana awali-ndumba so a sara tënë ti ala na yâ ti mbeti ti Ézéchiel. Tongaso, a lingbi e girisa ape so Jéhovah ake ti tene a bungbi vorongo lo na vorongo mbeni nzapa nde, tongana zo ayeke be-ta-zo na lo ape, lo yeke kanga lê na ndö ni ape (Nom. 25:11). A lingbi e sara kue ti ngbâ ayo na abungbi ti vorongo nzapa ti wataka e “ndu pëpe mbeni ye so aga sioni awe” na lê ti Nzapa (És. 52:11). Ndali ti a-oko raison so, e yeke ngbâ ti duti nde na atënë ti poroso nga na abira ti dunia so, so kangbi ayeke na yâ ni so (Jean 15:19). E bâ tënë ti yengo kodro ahon ndö ni tongana mbeni bungbi ti vorongo nzapa ti wataka so Satan ayeke maï ni, na e yeke na mbeni ye oko ti sara na yâ ni ape.

²³ Ye so ayeke kota mingi ayeke so a lingbi e girisa ape pasa so e yeke na ni ti voro Jéhovah na yâ ti temple ti lo ti yingo so sioni oko ayeke dä ape nga so ayeke nzoni-kue. So e ye mingi ye so Jéhovah aleke so, zia e leke na bê ti e ti yôro terê ti e oko pëpe na yâ ti abungbi ti vorongo nzapa ti wataka nga na sarango ndumba ti ala.