Gue na tënë ti yâ ni

Gue na li ti atënë ni

CHAPITRE 22

“Voro Nzapa”

“Voro Nzapa”

APOCALYPSE 22:9

KOTA TËNË NI: A kiri na ndö ti akota mama-tene so ayeke na yâ ti mbeti ti Ézéchiel nga na ndö ti lege so aga tâ tënë laso nga na yâ ti ngoi so ayeke ga

1, 2. (a) Desizion wa la ayeke na gbele e kue ti mungo ni? (b) Na ngoi so a ye ti voro mbeni ange so ayeke be-ta-zo, lo tene nyen?

A LINGBI e oko oko kue e kiri tënë na kota hundango ndo so: Zo wa la mbi yeke voro ande lo? Azo mingi alingbi ti tene so hundango ndo so ayeke ngangu mingi nga zo ahinga ye so lo lingbi ti soro ape. Me ti tâ tënë ni, ye so zo alingbi ti soro ayeke polele nga ayeke ngangu ape. E yeke voro Jéhovah wala e yeke voro Satan Zabolo.

2 Satan aye ti tene azo avoro lo. Ye so lo ye so asigi polele mbilimbili na ngoi so lo tara Jésus. Tongana ti so e bâ na yâ ti chapitre 1 ti mbeti so, Satan aye ti mû na Jésus mbeni ye so apika bê ti zo mingi: komandema na ndö ti aroyaume kue ti sese. Nyen la Zabolo aye ti wara na pekoni? Lo tene na Jésus, lo tene: “Mo voro mbi.” (Mat. 4:9). Me ange so aga afa atënë na bazengele Jean ake ti lo ti tene Jean avoro lo. (Diko Apocalypse 22:8, 9.) Na ngoi so Jean aye ti voro ange ni, molenge ti Nzapa ti yingo so asara terê ti lo kete so atene na lo, atene: “Sara ye tongaso ape!” A hon ti tene ange ni atene ‘mo voro mbi,’ lo tene: “Mo voro Nzapa.”

3. (a) A sigi na mbeti so ngbanga ti nyen? (b) Nyen la e yeke bâ fadeso?

3 A sigi na mbeti so ti mû maboko na e ti leke na bê ti e mingi ahon ti kozo ti sara ye tongana ti so ange so amû yanga, atene: Voro gï Jéhovah Nzapa oko (Deut. 10:20; Mat. 4:10). Zia e kiri kete na ndö ti aye so e manda na ndö ti tâ vorongo Nzapa na lege ti aprophétie nga na avision ti Ézéchiel. Na pekoni, na lege ti Bible, e yeke gi ti bâ mbeni ye so ayeke si na yâ ti ngoi so ayeke ga, ngoi so zo kue so ayeke na sese ayeke duti ande na gbele mbeni ndangba tara: mbeni tara so ayeke fa zo wa la ayeke ngbâ ande na fini ti bâ ngoi so a kiri na tâ vorongo Jéhovah na place ni biani biani.

A gboto lê na ndö ti amama-tene ota na yâ ti mbeti ti Ézéchiel

4. Amama-tene ota wa la a gboto lê na ndö ni na yâ ti mbeti ti Ézéchiel?

4 Mbeti ti Ézéchiel afa na e so ti voro Nzapa na lege ni a lingbi (1) e voro gï Jéhovah oko, (2) e ngbâ beoko na aita na yâ ti vorongo Nzapa so sioni ayeke dä ape nga (3) e fa so e ye amba ti e. Zia e bâ tongana nyen la aprophétie nga na avision so a sara tënë ni na yâ ti mbeti so agboto lê mingi na ndö ti amama-tene ota so.

Kozo mama-tene ni: Voro gï Jéhovah oko

5-9. Nyen la e manda na ndö ti vorongo gï Jéhovah oko?

5 Chapitre 3: * Vision so apika bê mingi, so na yâ ni a bâ Jéhovah so arc-en-ciel angoro lo kue nga so lo yeke tambela na ndö ti angangu créature ti yingo, afa na e mbeni kpengba ye: Lo so ngangu ti lo ahon angangu kue oko la alingbi ti tene e voro lo.—Ézéch. 1:4, 15-28.

6 Chapitre 5: Ti bâ vision so na yâ ni azo asara si temple ti Jéhovah aga sioni ason bê mingi. Vision ni afa so mbeni ye oko ahonde na lê ti Jéhovah ape. Lo yeke bâ aye so zo so ayeke be-ta-zo na lo ape ayeke sara même tongana azo abâ ni ape, na tapande na ngoi so azo ti lo akomanse ti voro ayanda, lo bâ ni. Bê ti lo ason na mara ti ye tongaso nga lo punir azo so asara ni.—Ézéch. 8:1-18.

7 Chapitre 7: Atënë ti ngbanga so a fâ na ndö ti amara so angoro azo ti Israël so asara “sioni” na ala mingi afa so azo so asara ye na azo ti Jéhovah na lege ni ape ayeke na tënë ti kiri na ni na lo (Ézéch. 25:6). Me e manda nga mbeni ye na lege ti sarango ye ti azo ti Israël na mbage ti amara so angoro ala: a lingbi e duti be-ta-zo na Jéhovah kozo na tanga ti aye kue. A lingbi e woko yâ ti anzoni sarango ye ti e lâ oko ape ti sara ye alingbi na ti afami so avoro Jéhovah ape; e yeke zia bê ti e pëpe na mosoro wala e yeke sara pëpe mbeni ye so asara si e duti nde ape na lege so e sara na azo ti gouvernement ye so gï Jéhovah oko la alingbi ti tene e sara ni na lo.

8 Chapitre 13 na 14: Vision ti temple so ayeke na ndö ti yongoro hoto afa na e so a lingbi e sara ye alingbi na andia ti Jéhovah so ayeke na nduzu mingi nga a lingbi e hinga so lo yeke kota ahon tanga ti anzapa kue.—Ézéch. 40:1–48:35.

9 Chapitre 15: Prophétie so afa Israël na Juda tongana awali-ndumba adabe ti e so Jéhovah ake na bê oko sarango lango-sioni na lege ti yingo.—Ézéch. chap. 16 na 23.

Use mama-tene ni: Ngbâ beoko na aita na yâ ti vorongo Nzapa so sioni ayeke dä ape

10-14. Tongana nyen la a fa so a yeke kota ye mingi ti tene e ngbâ ti duti beoko na aita ti e na yâ ti vorongo Nzapa so sioni ayeke dä ape?

10 Chapitre 8: Aprophétie so atene Jéhovah ayeke soro “mbeni berger” ti bâ lege ti azo ti Lo afa na e so a lingbi e sara kua maboko na maboko nga na siriri na gbe ti komandema ti Jésus.—Ézéch. 34:23, 24; 37:24-28.

11 Chapitre 9: Aprophétie ti Ézéchiel asara tënë ti awakua ti Nzapa so a zi ala na gbe ti ngbâa ti Babylone na a kiri na ala na kodro ti ala. Na yâ ti aprophétie so, mbeni tënë ayeke dä ndali ti azo so aye ti nzere na lê ti Jéhovah laso. A lingbi awakua ti Jéhovah so sioni ayeke na terê ti ala ape azi terê ti ala na asioni sarango ye ti abungbi ti vorongo nzapa ti wataka so asara sioni na zo na ala ngbâ ti duti yamba na ni. Atâa so e londo na yâ ti abungbi ti vorongo nzapa nde nde, e yeke zo ti mosoro wala wayere nga mara ti e ayeke so wa, a lingbi e ngbâ ti bata dutingo beoko ti e so amû maboko na azo ti hinga so e yeke awakua ti Nzapa.—Ézéch. 11:17, 18; 12:24; Jean 17:20-23.

12 Chapitre 10: Mama-tene so vision ti abio so ahule so akiri na fini agboto lê na ndö ni ayeke dutingo beoko. So e yeke na yâ ti groupe ti awakua ti Nzapa so sioni ayeke na terê ti ala ape, so a kiri na ala na yâ ti kodro ti ala na lege ti yingo nga so ayeke sara kua maboko na maboko tongana aturugu ayeke mbeni pasa.—Ézéch. 37:1-14.

13 Chapitre 12: Prophétie ti anduru keke use so aga gï nduru keke oko agboto lê mbilimbili na ndö ti dutingo beoko. So e bâ tongana nyen la aChrétien so a soro ala ti gue na yayu nga na ambeni taba asara si prophétie so aga tâ tënë akpengba mabe ti e mingi. Atâa so e yeke na yâ ti mbeni dunia so akangbi ndali ti kengo zo ndali ti bungbi ti vorongo nzapa nga na bungbi ti poroso, ndoye nga na dutingo be-ta-zo asara si e ngbâ ti duti beoko.—Ézéch. 37:15-23.

14 Chapitre 16: Vision ti koli so ayeke na ye ti ziango encre ti wakuasu na yâ ni nga na akoli so ayeke na ye ti bira ti futi na ye afa mbeni ngangu gbotongo mê: gï azo so ayeke voro Nzapa na lege ni na ngoi so “kota ye ti vundu” akomanse la a lingbi ti zia ande marque ti songo kuâ na ndö ti lê ti ala.—Mat. 24:21; Ézéch. 9:1-11.

Ota mama-tene ni: Fa so mo ye amba ti mo

15-18. Ngbanga ti nyen la a lingbi e ngbâ ti fa so e yeke na ndoye? E lingbi ti sara ni tongana nyen?

15 Chapitre 4: Vision ti acréature osio so ayeke na fini afa na e aye na ndö ti asarango ye ti Jéhovah, so kota ni ayeke ndoye. Tongana e sara tënë nga e sara ye na ndoye, e fa so Jéhovah ayeke Nzapa ti e.—Ézéch. 1:5-14; 1 Jean 4:8.

16 Chapitre 6 na 11: Ndoye ti Nzapa apusu lo ti mû kua na asinziri, na tapande Ézéchiel. Ndali ti so Nzapa ayeke ndoye, lo ye ti futi zo oko ape na ngoi so lo yeke futi ande komandema ti Satan na ndö ti sese (2 Pi. 3:9). E yeke na pasa ti sara ye na ndoye tongana Nzapa na lege so e sara kua ti e so ayeke ti mû maboko na kua so sinziri ti ngoi ti e ayeke sara.—Ézéch. 33:1-9.

17 Chapitre 17 na 18: Jéhovah ahinga so azo mingi ayeke ke ande nzoni bê so lo sara na ala nga ala yeke gi ande ti futi awakua be-ta-zo ti lo. Ndoye ayeke pusu ande Jéhovah ti tiri ndali ti azo ti lo na ngoi so “Gog ti kodro ti Magog” ayeke ga ande na bira na terê ti azo so ayeke be-ta-zo na Lo. Ndoye so e yeke na ni ndali ti azo apusu e ti gboto mê ti azo mingi so Jéhovah ayeke futi ande azo so asara sioni na azo ti lo.—Ézéch. 38:1–39:20; 2 aThes. 1:6, 7.

18 Chapitre 19, 20 na 21: Ndoye ti Jéhovah ndali ti azo asigi tâ polele na yâ ti vision so asara tënë ti ngu so amû fini na aye na ando so asua dä nga ti kangbingo yâ ti sese. Vision ni afa aye ti peko ti kota ye so Jéhovah asara na ndoye, so lo mû fini ti Molenge ti lo tongaso si a lingbi ti pardonné asiokpari ti e nga si e lingbi ti duti na fini so ayeke mbilimbili-kue tongana mbage ti sewa ti Nzapa. Mbeni nzoni lege ti fa ndoye ti e na mbage ti azo ayeke ti sara tënë na ala na ndö ti pendere gigi ti kekereke so Jéhovah aleke ni ndali ti azo so amä na bê na Molenge ti lo.—Ézéch. 45:1-7; 47:1–48:35; Apoc. 21:1-4; 22:17.

Mbeni sarango terê kete so apika bê mingi na peko ti Komandema ti ngu saki oko ti Jésus

19. Nyen la Jésus ayeke sara ande na ngoi ti Komandema ti ngu saki oko ti lo? (Bâ nga encadré “Na ngoi ti ndangba tara.”)

19 Na ngoi ti Komandema ti ngu saki oko ti Jésus, lo yeke kiri ande na azo milliard mingi na fini nga lo yeke zi songo ti ye so ‘kuâ so ayeke wato’ ti e aga na ni (1 aCor. 15:26; Marc 5:38-42; Kus. 24:15). Ngbene ye na ngoi so Adam na Ève asara siokpari ti ga na ni, azo abâ pasi mingi. Me Jésus ayeke zi ande pasi ti azo na lege so lo yeke zingo azo so akui nga lo yeke mû na ala pasa ti duti na ngia na ndö ti sese gï tongana ti so Adam na Ève ayeke lani na ni kozo ti tene ala sara siokpari. Na lege ti ye so a futa ti zi azo, lo yeke zi ande sioni ye kue so kobela, bira nga na nzara aga na ni. Ye so ayeke kota mingi ahon so ayeke so lo yeke mû maboko na e ti zi ye so aga na e vundu: siokpari so e wara na lege ti Adam (aRom. 5:18, 19). Jésus ayeke “futi [ande] akusala ti Zabolo” biani biani (1 Jean 3:8). Nyen la ayeke si na pekoni?

A yeke mû ande pasa na azo so a zingo ala na kuâ ti duti na ngia na ndö ti sese gï tongana ti so Adam na Ève ayeke lani na ni kozo ti tene ala sara siokpari

20. Tongana nyen la Jésus na azo 144 000 ayeke sara ande terê ti ala kete na mbeni lege so apika bê mingi? Fa ndani so mo tene tongaso. (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti chapitre so.)

20 Diko 1 aCorinthien 15:24-28. Tongana azo kue aga mbilimbili-kue awe, so ti tene tongana sese aga Paradis tongana ti so Jéhovah aye lani na tongo nda ni awe, Jésus na amba ti lo agbia 144 000 ayeke sara terê ti ala kete na mbeni lege so apika bê mingi; ala yeke kiri na Royaume ni na Jéhovah. Na bê ti ala wani nga na yâ ti siriri, ala yeke zia komandema so ala yeke lani na ni asara ngu saki oko awe. Aye kue so Royaume asara ayeke ngbâ lakue lakue.

Ndangba tara

21, 22. (a) Na hunzingo ngu saki oko, dunia ayeke duti ande tongana nyen? (b) Ngbanga ti nyen la Jéhovah ayeke zi ande Satan nga na asioni yingo?

21 Na pekoni, Jéhovah ayeke sara ande mbeni ye so ahon gbungo li ti zo, mbeni ye so afa so lo yeke na confiance mingi na awakua ti lo so ayeke na sese. Lo yeke mû yanga ti tene a zi Satan na asioni yingo na yâ ti kota dû so alï mingi so a kanga ala dä teti ngu saki oko. (Diko Apocalypse 20:1-3.) Dunia so ala yeke bâ ande ayeke duti nde mingi na ti so ala hinga kozo. Kozo na Harmaguédon, Satan ahanda lani azo mingi nga kengo terê nga na kengo zo senge senge ndali ti mara ti lo asara si azo ayeke lani beoko ape (Apoc. 12:9). Me na hunzingo ti ngu saki oko, azo kue ayeke voro ande Jéhovah tongana mbeni sewa so ayeke beoko nga so aye terê mingi. Sese ayeke duti ande Paradis so siriri ayeke dä.

22 Ngbanga ti nyen la Jéhovah ayeke zi ande Satan na asioni yingo so ayeke sioni mingi na ndo so sioni ayeke dä ape so? Ngbanga ti so a tara lâ oko ape mingi ti azo so ayeke duti ande na fini na hunzingo ti ngu saki oko ti hinga wala ala yeke awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo. Mingi ti ala so a zingo ala na yâ ti Paradis akui lani sân ti hinga Jéhovah. Jéhovah amû gï na ala fini ape me lo mû nga na ala aye kue so ala bezoin ni na lege ti mitele nga na lege ti yingo. Mbeni zo wala mbeni ye ti pusu ala ti sara sioni ye ayeke dä ape, gï anzoni zo la ayeke na terê ti ala ti pusu ala ti sara anzoni ye. Azo so ayeke ande na terê ti ala ayeke azo so aye Jéhovah nga ayeke sara na lo. Satan alingbi ti bi na li ti azo so a zingo ala na kuâ oko tënë so lo bi lani na li ti Job: ala yeke sara na Nzapa gï ndali ti so lo bata ala nga lo iri tënë nzoni na ndö ti ala (Job 1:9, 10). Tongaso, kozo si Jéhovah asû iri ti e biani biani na yâ ti mbeti ti fini, lo yeke mû na e pasa ti fa biani so e yeke be-ta-zo na lo so lo yeke Babâ ti e nga Kota Gbia ti e.—Apoc. 20:12, 15.

23. Tara wa la zo oko oko kue ayeke wara ande?

23 Teti mbeni kete ngoi, a yeke zi lege na Satan ti handa azo ti zia ti voro Nzapa. Tara so ayeke duti ande tongana nyen? Kite ayeke dä ape so zo oko oko kue ayeke wara ande mara tara so lani Adam na Ève awara: sarango ye ti zo ni ayeke fa wala lo sara ye alingbi na andia ti Jéhovah, lo mû mbage ti komandema ti lo nga lo voro lo wala sarango ye ti lo ayeke fa wala lo sara kpengbango-li na Nzapa na lo mû mbage ti Satan.

24. Ngbanga ti nyen la a iri azo so asara kpengbango-li Gog na Magog?

24 Diko Apocalypse 20:7-10. A yeke kota ye ti hinga so na hunzingo ti ngu saki oko a iri azo so asara kpengbango-li Gog na Magog. Ala yeke na a-oko sarango ye ti azo so asara kpengbango-li so prophétie ti Ézéchiel atene ala yeke ga na bira na terê ti awakua ti Nzapa na ngoi ti kota ye ti vundu. Kozo groupe ti azo, so ti tene “Gog ti kodro ti Magog,” akangbi aga amara so ake komandema ti Jéhovah (Ézéch. 38:2). Legeoko nga, a tene so azo so ayeke sara ande kpengbango-li na hunzingo ti Komandema ti ngu saki oko ti Christ ayeke “amara”. So a sara kua na tënë “amara” afa mbeni ye na e. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so na ngoi ti Komandema ti ngu saki oko ti Christ, kangbi ayeke duti na popo ti amara ape; azo kue ayeke duti ande azo ti gouvernement oko, Royaume ti Nzapa. E kue e yeke duti ande azo ti mara oko. So prophétie ni airi azo ti kpengbango-li ni Gog na Magog nga atene so ala yeke “amara”, a fa so Satan ayeke wara ande lege ti ga na kangbi na popo ti ambeni wakua ti Nzapa. A yeke gbu ande zo oko na ngangu ape ti mû mbage ti Satan. Zo oko oko kue so ayeke mbilimbili-kue ayeke soro ande ye so lo ye.

“A iri azo so ayeke sara kpengbango-li “Gog na Magog”” (Bâ paragraphe 24)

25, 26. Azo oke la ayeke mû ande peko ti Satan? Nyen la ayeke si ande na ala?

25 Azo oke la ayeke mû ande peko ti Satan? Wungo ti azo so ayeke sara kpengbango-li ayeke “tongana mbutu ti ngu-ingo.” Tënë so aye mbilimbili ti tene ape so gbâ ti azo la ayeke sara ande kpengbango-li. E hinga tongana nyen? Gbu li na ndö ti zendo so Nzapa amû na Abraham. Jéhovah atene lani na Abraham so ahale ti lo ayeke ga tongana “mbutu ti yanga ti ngu-ingo.” (Gen. 22:17, 18). Me na nda ni wungo ti ahale ti lo asi 144 001 (aGal. 3:16, 29). Me atâa so wungo ni so ayeke mingi, a yeke gï kete mbage ti wungo ti azo ti sese kue. Legeoko nga, wungo ti azo so ayeke mû peko ti Satan ayeke duti peut-être gbani, me a yeke gbani ahon ndö ni ape. Azo ti kpengbango-li ni ayeke ga ande na kota kpale pëpe na awakua be-ta-zo ti Jéhovah.

26 A yeke futi ande hio azo so alondo ti sara kpengbango-li. Ala na Satan nga na asioni yingo ayeke ngbâ ande ape, ala yeke na beku ti kiri na fini ape. Gï asioni desizion so ala mû nga na asioni ye ti peko ni la azo ayeke dabe ti ala ande lakue na ni.​—Apoc. 20:10.

27-29. Nyen la ayeke ku azo so agbu lê ni na yâ ti ndangba tara?

27 Na mbage, a yeke sû ande biani biani iri ti azo so agbu lê ni na yâ ti ndangba tara na yâ ti “mbeti ti fini”. (Apoc. 20:15). Na pekoni, tongana mbeni sewa so ayeke beoko, amolenge ti Jéhovah kue ti koli na ti wali so ayeke be-ta-zo ayeke voro lo na lege ni tongana ti so lo lingbi na ni.

28 Gbu li ti mo na ndö ti kekereke so. Mbeni gigi ayeke na devant ti mo so na yâ ni mo yeke sara nzoni kua nga mo yeke duti na anzoni kamarade. Mo na azo so mo ye ala abezoin ti bâ pasi encore ape. Mo yeke na bezoin ti sandaga ti Jésus encore ape ti luti na devant ti Jéhovah. Mbeni ye ayeke kanga lege na zo oko ape ti duti kamarade ti Nzapa. Na ye so ayeke kota mingi ayeke so, na yayu nga na ndö ti sese, a yeke voro Nzapa na lege ni tâ mbilimbili-kue. So ayeke duti ande kiringo na tâ vorongo Nzapa na place ni biani biani.

Tongana mo ga mbilimbili-kue awe, mo yeke ande na bezoin ti sandaga ti Jésus encore ape ti luti na devant ti Jéhovah (Bâ paragraphe 28)

29 Mo yeke duti ande dä ti bâ kota lango so? Mo lingbi ti duti dä tongana mo ngbâ ti sara ye alingbi na akota ye ti manda ota so ayeke na yâ ti mbeti ti Ézéchiel: voro gï Jéhovah oko, ngbâ beoko na aita na yâ ti vorongo Nzapa so sioni ayeke dä ape nga fa na amba ti mo so mo ye ala. Aprophétie ti Ézéchiel afa mbeni ndangba kota ye ti manda. A yeke ye ti manda wa?

Tara ti bâ ngia so ayeke duti ande dä na nda ni na ngoi so acréature kue na yayu nga na sese ayeke voro ande Nzapa na lege ni beoko (Bâ paragraphe 27-29)

“Hinga so mbi Jéhovah la”

30, 31. Tënë “ala yeke hinga ande so mbi yeke Jéhovah” ayeke ye ande ti tene nyen (a) ndali ti awato ti Nzapa? (b) ndali ti awakua ti Nzapa?

30 Na yâ ti mbeti ti Ézéchiel, a kiri na ndö ti tënë “ala yeke hinga ande so mbi yeke Jéhovah” fani mingi (Ézéch. 6:10; 39:28). Tënë so aye ti tene so bira na kuâ ayeke ku awato ti Nzapa. Aye so ayeke si ayeke pusu ande ala ti hinga so Jéhovah ayeke dä, me ala yeke ngbâ gï ge ape. Ala yeke hinga ande na ngangu nda ti kota iri ti lo: “Lo so asara si ye aga mbeni ye wala ye abâ gigi.” “Jéhovah ti aturugu” ayeke ga ande “ngangu zo ti bira” so ayeke tiri na ala (1 Sam. 17:45; Ex. 15:3). Ala yeke hinga ande na retard mingi mbeni kota tâ tënë na ndö ti Jéhovah: Ye oko alingbi ti kanga lege na lo ape ti sara ye so lo leke na bê ti lo ti sara.

31 Ti awakua ti Nzapa, tënë “ala yeke hinga ande so mbi yeke Jéhovah” aye ti tene ande siriri nga na fini. Jéhovah ayeke sara ande si e ga ye so lo leke lani na bê ti lo na tongo nda ni: amolenge ti lo ti koli na ti wali so afa mbilimbili-kue asarango ye ti lo (Gen. 1:26). Jéhovah aga déjà awe Babâ ti e so aye e nga Berger so ayeke bata e. Fafadeso lo yeke ga ande Gbia ti e so asö benda. Kozo ti si na lango so, zia e gbu li na ndö ti tënë ti Ézéchiel. Zia e fa na lege ti atënë ti e nga na asarango ye ti e ti lâ na lâ so e hinga Jéhovah nga e hinga aye so lo ye. Tongaso, na ngoi so a yeke zi ande apupu ti futingo ye ti kota ye ti vundu, mbeto ayeke sara ande e ape. Me e yeke yô ande li ti e na nduzu ndali ti so e hinga so ngoi ti zingo e aga nduru awe (Luc 21:28). Ti ku na ngoi ni so, zia e mû maboko na azo na ndo kue ti hinga na ti ye oko Nzapa so alingbi ti tene a voro lo, Lo so iri ti lo ayeke kota ahon airi kue: Jéhovah.—Ézéch. 28:26.

^ par. 5 Numéro ti achapitre ni aye ti sara tënë ti achapitre ti mbeti so.