1-3. Nyen la Pierre abâ na yâ ti vision? Ngbanga ti nyen la a lingbi e hinga ndani?

 MBENI lâ, nduru na hunzingo ti ngu 36, lâ ayeke su pendere na ndö ti Pierre so ayeke sambela na li ti mbeni da so ayeke na terê ti ngu-ingo na gbata ti Joppé. Lo ga gene na ndo so a sara lango mingi ape. So lo yeke lango na da so afa so kamême lo yeke na sioni bibe na ndö ti azo ape, ndali ti so wa ti da ni ayeke Simon, zo ti sarango kua ti poro ti anyama. A-Juif kue la ayeke yeda ti lango na ndo ti mara ti zo tongaso ape. a Me na yâ ti kete ngoi, Jéhovah ayeke fa na Pierre so ni yeke sara kangbi na popo ti azo kete ape.

² Na ngoi so Pierre ayeke sambela, lo bâ mbeni vision. Juif kue so abâ ye so Pierre abâ so, a yeke sara lo nzoni ape. Mbeni ye tongana bongo ti lin ayeke descend; na yâ ni, mo yeke wara anyama so Ndia ti Moïse ake na aJuif ti te ni. Mbeni go atene na Pierre ti fâ anyama so na ti te ni; me Pierre atene: “Mbi de mbi te mbeni sioni ye na mbeni ye ti saleté lâ oko pëpe.” Fani ota, go ni atene: “Ye so Nzapa asara si aga nzoni awe, zia ti iri ni sioni ye.” (Kus. 10:14-16). Pierre agi li ti lo gbä na ndö ti vision ni, me gingo bê ti lo ayeke gï ti kete ngoi.

³ Nda ti ye so Pierre abâ so ayeke nyen? A lingbi e hinga ni, ngbanga ti so a fa na e tâ bango ndo ti Jéhovah na ndö ti azo. E atâ Chrétien, a lingbi e duti na oko bango ndo ti Nzapa si e lingbi ti fa nzoni tënë ti Royaume ti lo na azo kue. Ti hinga nda ti ye so Pierre abâ so, zia e kiri e bâ akpengba ye so asi lani kâ.

4, 5. Corneille ayeke zo wa? Nyen la asi na ngoi so lo yeke sambela?

⁴ Pierre ahinga pëpe so a sara lango oko awe, na Césarée so ayo na  Joppé kilomètre 50 na mbage ti nord, Nzapa asara si mbeni koli so iri ti lo Corneille abâ nga mbeni vision. Corneille, so ayeke turugu ti kota kamba ti Rome, ayeke “mbeni koli so amû bê ti lo kue na kua ti Nzapa.” b Lo yeke bata nga sewa ti lo nzoni, ndali ti so lo yeke zo so “akpe mbeto ti Nzapa, lo na azo ti da ti lo kue.” Lo yeke prosélyte ape; lo yeke zo ti mbeni mara nde so afâ ganza ape. Ye oko, lo yeke sara nzoni bê na aJuif so ye amanke ala na mungo ye na ala. Koli so, so ayeke sara ye na vuru bê, ayeke “voro terê ti lo na Nzapa lakue.”—Kus. 10:2.

⁵ Na ngbonga ota tongaso ti peko ti midi, Corneille ayeke sambela na lo mä mbeni ange so atene na lo: “Asambela ti mo na amatabisi so mo mû na azo ti mawa asi na nduzu na gbele Nzapa tongana ye ti dango bê na ni.” (Kus. 10:4). Ange ni atene na Corneille ti tokua ambeni koli ti iri bazengele Pierre ti ga; na lo sara tongaso. Lege la aga nduru ti zi na Corneille, zo ti mbeni mara nde so afâ ganza ape, ti mä tënë ti salut.

6, 7. (a) Fa mbeni tapande so afa so Nzapa ayeke mä asambela ti azo so aye biani ti hinga lo. (b) Nyen la e manda na lege ti aye so asi so?

⁶ Laso, eskê Nzapa ayeke kiri tënë na asambela ti azo so aye biani ti hinga tâ tënë na ndö ti lo? Bâ tapande so: Mbeni wali na Albanie amû Tour ti Ba Ndo so mbeni article na yâ ni asara tënë ti batango amolenge. c Lo tene na ita so aga abâ lo so, lo tene: “Mo peut ti croire ape! Mbi sambela Nzapa fade ti fa na mbi tongana nyen ti bata amolenge ti mbi ti wali, na lo tokua mo na mbi! Tâ gï ye so mbi ye ti wara la mo fa na mbi so!” Lo na amolenge ti lo ni akomanse ti manda Bible, na pekoni koli ti lo nga asara tongaso.

⁷ Kozo ti tene mara ti ye so asi la? Ên-ën. Mara ti ye so asi fani mingi na akodro nde nde; so a si fani mingi, a fa so a yeke mbeni ye so asi gï tongaso ape. Tongaso, e  peut ti tene nyen? E peut ti tene so, kozo ni, Jéhovah ayeke mä asambela ti azo so aye biani ti hinga lo (1 aGbia 8:41-43; Ps. 65:2). Use ni, a-ange ayeke fa lege na e na yâ ti kua ti fango tënë.—Apoc. 14:6, 7.

8, 9. Nyen la Nzapa atene na Pierre ti sara? Pierre asara ye tongana nyen?

⁸ Na ngoi so azo so Corneille atokua ala asi na da ni, Pierre angbâ na li ni. Aye so Pierre abâ fade asara si ‘li ti lo akpe kue’ na lo ngbâ ti gi ti mä yâ ni (Kus. 10:17). Pierre atene fani ota awe so ni peut pëpe ti te akobe so Ndia ti Moïse ake ni. Tongaso, eskê lo yeke yeda ande ti gue legeoko na akoli so na ti lï na da ti mbeni zo so ayeke Juif ape? Nzapa asara kua na yingo ti lo ti fa na Pierre ye so Lo ye ti tene lo sara. Lo tene: “Bâ, akoli ota ayeke gi mo. Me, londo, mo descend mo gue legeoko na ala, mo dë kite oko pëpe, ndali ti so mbi la mbi tokua ala.” (Kus. 10:19, 20). So Pierre abâ anyama so ayeke sioni ndali ti aJuif na yâ ti vision asara si lo yeke nduru ti sara ye so yingo vulu afa na lo.

⁹ Tongana Pierre amä so Nzapa la ahunda ti tene Corneille atokua azo airi lo, lo tisa akoli so na yâ ti da na “lo mû na ala ndo ti lango.” (Kus. 10:23a). Bazengele Pierre akomanse ti leke bango ndo ti lo awe na peko ti so lo hinga ambeni ye na ndö ti ye so bê ti Jéhovah aye.

10. Jéhovah ayeke fa ambeni ye na awakua ti lo tongana nyen? A yeke nzoni e hunda terê ti e na ahunda wa?

¹⁰ Juska laso, Jéhovah ayeke fa ambeni ye na awakua ti lo yeke yeke (aProv. 4:18). Na lege ti yingo vulu ti lo, lo yeke fa lege na “ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara”. (Mat. 24:45). Ngoi na ngoi, a yeke changé fason so e mä yâ ti ambeni versê wala a yeke changé kode ti sarango ambeni ye na yâ ti bungbi. A yeke nzoni e hunda terê ti e: ‘Tongana aye so asi, mbi yeke sara ye tongana nyen? Mbi yeke sara ye so yingo ti Nzapa ayeke fa so?’

11, 12. Nyen la Pierre asara na ngoi so lo si na Césarée? Nyen la lo hinga nyen?

¹¹ Lango oko na peko ti ye so Pierre abâ, lo, akoli ota so Corneille atokua ala nga na “aita omene” ti Joppé so ayeke aJuif amonté na Césarée (Kus. 11:12). So Corneille ayeke ku Pierre, lo iri “afami ti lo nga na akota kamarade ti lo” so âmanke ala kue ayeke azo ti mara nde (Kus. 10:24). Tongana Pierre asi kâ awe, lo sara mbeni ye so lo bâ lo tene lo lingbi ti sara ni lâ oko ape: lo lï na da ti mbeni zo ti mara nde so afâ ganza ape. Pierre atene: “Ala hinga nzoni mingi so ndia amû lege pëpe na mbeni Juif ti sara songo wala ti ga nduru na mbeni zo ti mara nde. Me Nzapa afa na mbi so a lingbi mbi bâ mbeni zo tongana sioni ye wala ye ti saleté pëpe.” (Kus. 10:28). Ge, Pierre ahinga so, ye so lo bâ na vision angbâ gï pëpe na ndö ti mara ti kobe so zo alingbi ti te ni. Lo hinga so a lingbi lo “bâ mbeni zo [même zo ti mara nde] tongana sioni ye” pëpe.

 ¹² Azo ayeke ku gï kungo ti mä Pierre. Corneille atene: “Fadeso e kue e yeke na gbele Nzapa ti mä aye kue so Jéhovah afa na mo ti tene.” (Kus. 10:33). Tongana mo la mo mä mara ti tënë so na yanga ti mbeni zo so asara nzara ti tënë ni, a yeke sara mo tongana nyen? Pierre akomanse tënë ti lo na kpengba tënë so: “Ti tâ tënë ni, mbi bâ so Nzapa ayeke sara kangbi na popo ti azo pëpe, me na yâ ti amara kue, zo so akpe mbeto ti lo na asara ye so ayeke mbilimbili, lo yeke nzere na lê ti Nzapa.” (Kus. 10:34, 35). Pierre ahinga so ye so ayeke kota na lê ti Nzapa ayeke pëpe mara ti zo, kodro ti lo wala ambeni ye nde so lê abâ. Lo fa na ala tënë na ndö ti kusala ti Jésus, kuâ ti lo nga na zingongo ti lo na kuâ.

13, 14. (a) So Corneille na ambeni zo ti mara nde aga adisciple na ngu 36, a ye ti fa nyen? (b) Ngbanga ti nyen la e doit ti duti na sioni bibe pëpe na ndö ti azo gï na bango ala?

¹³ Mbeni ye so ade ti si kozo ape asi: “Na ngoi so Pierre angbâ ti sara tënë”, a tuku yingo vulu na ndö ti “azo ti amara”. (Kus. 10:44, 45). A yeke gï na yâ ti versê so la Bible afa so yingo vulu aga na ndö ti ambeni zo kozo na batême ti ala. Pierre abâ ni na lo hinga so Nzapa abâ azo ti amara so na nzoni lê, tongaso lo ‘mû yanga ti tene a batize ala’. (Kus. 10:48). Na ngoi so azo ti amara nde aga lani adisciple na ngu 36, a ye ti fa so ngoi so Nzapa aye aJuif mingi ahon tanga ti azo ahunzi awe (Dan. 9:24-27). So Pierre la ayeke fa tënë na ala na ngoi ni so, lo sara kua na ota ‘clé ti Royaume’, na a yeke tanga ti clé ni la (Mat. 16:19). Clé so azi lege na azo ti amara so afâ ganza ape ti ga aChrétien so a soro ala na lege ti yingo vulu.

¹⁴ E so e yeke fa tënë ti Royaume laso, e hinga so “Nzapa ayeke sara kangbi na popo ti azo pëpe.” (aRom. 2:11). Lo ye si “mara ti azo nde nde kue asö fini ti ala”. (1 Tim. 2:4). Tongaso, e doit ti duti na sioni bibe pëpe na ndö ti azo gï na bango ala. Kua ti e ayeke ti fa tënë ti Royaume ti Nzapa; atâa azo ayeke ti mara wa, kodro wa, ala yeke tongana nyen wala ala yeke ti bungbi ti vorongo nzapa wa, e yeke fa tënë na ala kue.

15, 16. Ambeni Juif so aga aChrétien amû Pierre na tënë ngbanga ti nyen? Pierre asara nyen ti fa ndani so lo sara ye so lo sara so?

¹⁵ Âmanke Pierre aye gï ti gue na Jérusalem ti fa peko ti ye so asi lani. Me kozo si lo si, azo ni kâ amä awe so azo ti amara nde so afâ ganza pëpe “ayeda na tënë ti Nzapa.” Kete na peko ti so Pierre asi, “azo so aye tënë ti fango ganza akomanse ti mû lo na tënë”. Bê ti ala ason ngbanga ti so lo lï ‘na da ti azo so afâ ganza pëpe na lo te kobe na ala.’ (Kus. 11:1-3). Ala ke pëpe ti tene azo ti amara nde aga adisciple ti Christ. Me ala ye si a fa na azo ti amara nde ti kpe Ndia ti Moïse, so tënë ti fango ganza nga ayeke dä, si ala voro Jéhovah na lege ni. A yeke lani ngangu na ambeni disciple so ayeke aJuif ti yeda so Ndia ti Moïse angbâ na ngangu encore ape.

¹⁶ Pierre asara nyen ti fa ndani so lo sara ye tongaso? Na Kusala 11:4-16,  lo fa aye osio so afa atene Nzapa la afa na lo ti sara tongaso: (1) Nzapa asara si lo bâ mbeni vision (versê 4-10); (2) yingo la amû yanga na lo (versê 11, 12); (3) mbeni ange asi na Corneille (versê 13, 14) nga (4) yingo vulu aga na ndö ti azo ti amara nde (versê 15, 16). Pierre ahunzi tënë ti lo na mbeni tënë so awoko azo ni kue: ‘Tongana Nzapa amû na azo [ti amara nde so amä na bê] oko matabisi [ti yingo vulu] so a mû senge senge gï tongana ti so lo sara nga lani na e [aJuif], e so e mä na bê na Seigneur Jésus Christ, mbi yeke ti mbi zo wa si mbi lingbi ti kanga lege na Nzapa?’—Kus. 11:17.

17, 18. (a) Na peko ti so aJuif so aga aChrétien amä Pierre, a lingbi ala mû desizion wa? (b) Nyen la alingbi ti sara si a yeke ngangu na acongrégation ti ngbâ beoko? A lingbi e hunda terê ti e na ahunda wa?

¹⁷ Na peko ti so aJuif so aga aChrétien amä Pierre awe, ala doit ti kiri tënë na hunda so: Eskê ala yeke yeda ti zi asioni bibe kue so ala yeke na ni kozo na ti yamba azo ti amara nde so awara batême fini fini tongana amba ti ala aChrétien? Bible atene: “Tongana ala [abazengele na aJuif so aga aChrétien amä] atënë so, ala zia ti dë kite, na ala mû gloire na Nzapa, ala tene: ‘Biani, Nzapa amû nga lege na azo ti amara ti changé bê ti ala si ala wara fini.’” (Kus. 11:18). Pendere bibe so asara si congrégation angbâ beoko.

¹⁸ Laso, a yeke kete ye ape na atâ Chrétien ti ngbâ beoko, ndali ti so ala londo “na popo ti amara kue, akete mara kue, azo ti kodro kue, ayanga ti kodro kue”. (Apoc. 7:9). Tongaso, na yâ ti acongrégation mingi, e yeke wara azo so mara ti ala, angobo ti ala nga na asewa so ala londo dä ayeke nde nde. A lingbi e hunda terê ti e na atënë so: ‘Eskê mbi zi asioni bibe kue na yâ ti bê ti mbi awe? Eskê mbi yeke sara kue ti tene na yâ ti sarango ye ti mbi na mbage ti aita, a bâ ape aye so ayeke ga na kangbi na yâ ti dunia so, aye tongana tënë ti kodro, ti mara nga na sarango baba ti angobo ti kodro ti zo?’ Bâ ye so asi  na Pierre (Céphas) ngu mingi na peko ti so akozo zo ti amara nde aga adisciple. So lo yeke na terê ti azo so ayeke na sioni bibe na ndö ti ambeni zo, “lo gboto terê ti lo na lo duti nde” na azo ti amara nde so aga aChrétien; na Paul amû wango na lo na ndö ni (aGal. 2:11-14). A lingbi e sara hange lakue si sioni bibe so alï e ape.

19. A-Juif ti Antioche so aga aChrétien akomanse ti fa tënë na azo wa? Ye ti peko ni ayeke nyen?

¹⁹ Eskê adisciple ti Jésus akomanse ti fa tënë lani na azo ti amara nde so afâ ganza ape? Bâ ye so asi na Antioche ti Syrie. d Gbâ ti aJuif ayeke lani kâ, me ala na azo ti amara nde amä terê. Tongaso, a yeke ngangu ape ti fa tënë na azo ti amara nde so. A yeke kâ la si adisciple so ayeke aJuif akomanse ti fa nzoni tënë “na azo so ayeke tene yanga ti Grec”. (Kus. 11:20). Ala fa tënë gï pëpe na aJuif so atene yanga ti Grec me nga na azo ti amara nde so afâ ganza ape. Jéhovah asara tufa dä, na ‘azo mingi aga azo so amä na bê’.—Kus. 11:21.

20, 21. Na lege wa la Barnabas afa so lo sara terê ti lo kete? Tongana nyen la e peut ti mû tapande ti lo na yâ ti kua ti e ti fango tënë?

²⁰ Ti tene a fa tënë na azo ti Antioche so ayeke nduru ti mä ni, congrégation ti Jérusalem atokua Barnabas kâ. Lo oko lo peut ti mû maboko na gbâ ti azo so ape. Zo so apeut ti aidé lo ayeke Saul, so na pekoni lo yeke ga bazengele ti amara (Kus. 9:15; aRom. 1:5). Barnabas ayeke bâ ande Saul tongana zo so aga ti sara mandako na lo? Ên-ën, Barnabas asara terê ti lo kete. Lo wani lo gue na Tarse, lo gi Saul, lo ga na lo na Antioche si lo aidé lo. Ala use kue angbâ kâ ngu oko, na ala kpengba adisciple ti congrégation ni.—Kus. 11: 22-26a.

²¹ Na yâ ti kua ti fango tënë, tongana nyen la e peut ti sara terê ti e kete? A lingbi e yeda so e oko e peut ti sara aye kue ape. E oko oko kue, e yeke na akode nde nde. Na tapande, ambeni ita ayeke fa tënë nzoni mingi na lege kue so azi wala da na da, me a yeke ngangu na ala ti sara afini vizite wala ti komanse étude. Tongana ambeni kode ti fango tënë akara mo kete, mo peut ti hunda mungo maboko. Tongana mo sara tongaso, peut-être anzoni ye ayeke ga na pekoni nga mo yeke wara ngia mingi.—1 aCor. 9:26.

22, 23. Nyen la aita ti Antioche asara ti fa so ala ye aita ti ala mingi? Tongana nyen la awakua ti Jéhovah ayeke sara nga tongaso laso?

²² A yeke na Antioche si ti kozoni “Nzapa asara si a iri adisciple ni aChrétien.” (Kus. 11:26b). Iri so Nzapa afa so alingbi tâ nzoni na azo so amû peko ti  Christ. So azo ti amara nde aga aChrétien, eskê tâ songo ti ita ayeke lani na popo ti ala na aJuif so aga aChrétien? Zia e bâ ye so ala sara na ngoi so mbeni kota nzara atï na ngu 46. e Giriri, awayere abâ pasi mingi na ngoi ti akota nzara ngbanga ti so ala bata mbeni nginza wala kobe na terê ti ala ape. Na ngoi ti kota nzara so, mingi ti aJuif ti Judée so aga aChrétien ayeke awayere na ye amanke ala mingi. Tongana aita ti Antioche, so aChrétien ti amara nde ayeke nga na popo ti ala, amä tënë ni, ala tokua ye ti “mû maboko na aita so ayeke na Judée”. (Kus. 11:29). Biani, ala ye terê ngangu tongana aita.

²³ Laso nga, tongana e mä so ye amanke aita ti e, atâa ala yeke na kodro so e yeke dä wala na mbeni nde, e yeke sara kue ti mû maboko na ala. Hio aKomite ti filiale ayeke zia na sese aKomite ti mungo maboko na ngoi ti akpale ti bâ lege ti aita so aye ti ngangu asi na ala, na tapande akota pupu, yengingo ti sese nga na angu so asuku amû ndo. Aye so kue aita asara afa biani so e bâ terê tongana aita.—Jean 13:34, 35; 1 Jean 3:17.

24. Tongana nyen la e yeke fa so e mä yâ ti ye so Pierre abâ na yâ ti vision?

²⁴ E atâ Chrétien e mä yâ ti vision so Pierre abâ na Joppé na ngoi ti akozo Chrétien nzoni. E yeke voro Nzapa so asara kangbi na popo ti azo ape. Lo ye si e fa tënë ti Royaume ti lo; na e doit ti fa ni na azo kue atâa mara ti ala, kodro ti ala wala dutingo ti ala ayeke tongana nyen. Tongaso, zia e ngbâ ti fa tënë na azo kue so ayeke mä e si ala lingbi ti yeda na nzoni tënë.—aRom. 10:11-13.