1-3. (a) Fini mba ti Paul ti voyage ayeke zo wa? Lo yeke tongana nyen? (b) Chapitre so ayeke fa ande nyen na e?

 NA NGOI so bazengele Paul na maseka-koli Timothée alondo na gbata so ala yeke dä ti gue na mbeni nde, lo bi lê ti lo na ndö ti Timothée so ayeke tambela na terê ti lo. Kpengba maseka so ayeke peut-être na ngu 20 tongaso. Ndo oko oko so ala yeke si dä asara si kodro ti lo akiri ayo na lo. Na ngoi so lâ ayeke linda, gbata ti Lystres na Iconium akiri ayo na ala. Nyen la ayeke ku ala? Paul ahinga ni, ndali ti so use voyage ti lo tongana missionnaire la. Lo hinga so akpale na aye ti ngangu ayeke ku ala. Timothée ayeke gbu ande lê ni la?

² Paul ayeke na confiance na Timothée, peut-être mingi ahon ti so Timothée ayeke na ni na lo wani. Aye so asi na Paul ade ti ninga ape asara si lo bâ so lo yeke na bezoin ti wara tâ nzoni zo ti voyage. Ala yeke gue ti bâ aita na yâ ti acongrégation nga ti kpengba ala. Tongaso, ala bezoin ti leke na bê ti ala ti ngbâ ti sara kua ni so nga ti mä terê nzoni si. Ngbanga ti nyen la Paul apensé tongaso? Mbeni raison ni ayeke peut-être papa so asara si lo na Barnabas akangbi terê lani.

³ Chapitre so ayeke fa na e tâ nzoni lege ti leke atënë so ayeke londo na popo ti e na amba ti e. A yeke fa nga na e ndani so Paul asoro Timothée ti ga mba ti lo ti voyage. A yeke mû nga maboko na e ti hinga akpengba kua so asurveillant ti circonscription ayeke sara laso.

4. Paul aye ti sara nyen na ngoi ti use voyage ti lo tongana missionnaire?

⁴ Na chapitre so ahon, e bâ tongana nyen la aita osio (Paul, Barnabas, Judas na Silas) akpengba congrégation ti Antioche na lege ti desizion so bebungbi amû na ndö ti fango ganza. Na peko ti ye so, Paul asara nyen? Lo bâ Barnabas ndali ti mbeni ye so lo ye ti tene ala sara, lo tene: “Fadeso, zia e kiri e bâ aita na yâ ti agbata oko oko kue so e fa tënë ti Jéhovah dä ti bâ wala ala duti tongana nyen.” (Kus. 15:36). Paul ayeke sara lani tënë ti senge vizite na afini Chrétien so ape. Mbeti ti  Kusala afa aye kue so asara si Paul aye lani ti gue na use voyage ti lo tongana missionnaire. Kozo ni, lo ye ti ngbâ ti fa ambela so bebungbi amû (Kus. 16:4). Use ni, so Paul ayeke surveillant so ayeke gue na ando nde nde, lo ye ti kpengba mabe ti aita na yâ ti congrégation (aRom. 1:11, 12). Tongana nyen la aTémoin ti Jéhovah laso ayeke mû oko tapande ti abazengele?

5. Tongana nyen la Bebungbi ayeke fa lege na aita nga ayeke kpengba ala?

⁵ Laso, Christ ayeke fa lege na congrégation ti lo na lege ti Bebungbi ti aTémoin ti Jéhovah. Na lege ti alettre, ambeti ti e so ayeke na ndö ti site nga so a imprimé ni, abungbi nga na ambeni ye nde, aita-koli so, so ayeke be-ta-zo na so a soro ala ti gue na yayu, ayeke fa lege na aita na ndö ti sese kue nga ala yeke kpengba aita ni. Bebungbi agi nga ti duti nduru na congrégation oko oko kue. Ni la lo yeke tokua asurveillant so ayeke gue na ando nde nde ti sara vizite na acongrégation. Na ndö ti sese kue, Bebungbi asoro akpengba ancien saki na saki ti sara kua tongana asurveillant ti circonscription.

6, 7. Ambeni kua ti asurveillant ti circonscription ayeke so wa?

⁶ Ye so agbu bê ti asurveillant so ayeke ti bi bê na ita oko oko nga ti kpengba lo na lege ti wango ti Bible. Ala yeke sara ni tongana nyen? Ala yeke mû tapande ti akozo Chrétien tongana Paul. Paul awa Timothée, mba ti lo surveillant, lo tene: “Mo fa tënë ti Nzapa, mo fa ni na bibe ti sarango ye hio atâa a yeke na ngoi so aye atambela nzoni wala na ngoi ti wusuwusu; mo suku na zo, mo kiri zo na nzoni lege, mo wa zo, mo sara ni na kangango bê kue ti ku nga na kode ti fa ye na zo. . . . Sara kusala ti wafango nzoni tënë.”—2 Tim. 4:2, 5.

⁷ Ti gue oko na tënë so, surveillant ti circonscription, na wali ti lo tongana lo sara mariage awe, ayeke fa tënë legeoko na aita na alege nde nde. Asurveillant so ayeke azo so ayapu na fango tënë nga ala hinga ti fa ye, na ye so amû maboko mingi na aita (aRom. 12:11; 2 Tim. 2:15). Aita so ayeke sara kua so ayeke bi bê mingi na nzoni ti aita ahon ti ala wani. Ala yeda na bê ti ala kue ti sara kua na aita, ala yeke sara avoyage na yâ ti dê, na yâ ti ndowa nga na gbe ti ngu-nzapa; ala yeke gue même na ando so ayeke sioni (aPhil. 2:3, 4). Nga, ala yeke kpengba aita, ala yeke fa ye na ala na ala yeke wa ala na lege ti adiskur. Na bango sarango ye ti asurveillant so nga na mungo tapande ti ala, aita kue ayeke bâ nzoni dä.—aHéb. 13:7.

8. So Paul atisa Barnabas, eskê lo yeda lani?

⁸ Barnabas ayeda na tisango ndo ti Paul ti tene ala gue ‘abâ aita’. (Kus. 15:36). Ala mä terê nzoni na ngoi ti kozo voyage so ala sara lani, na ala hinga ando ni nga na azo so ala yeke gue ti bâ ala so nzoni (Kus. 13:2–14:28). Tongaso, ala bâ so a yeke na lege ti ndara nga a yeke nzoni ti tene ala kiri ague. Me mbeni kpale alondo. Kusala 15:37 atene: “Ti Barnabas, lo ye gï ti mû Jean, so  a iri lo nga Marc, ti tene lo na ala ague.” Lo gi pëpe ti bâ wala ala lingbi ti gue na Marc senge, me lo “ye gï” ti tene fami ti lo Marc ague na ala.

9. Ngbanga ti nyen la Paul ake tënë so Barnabas atene?

⁹ Me Paul ake. Bible afa raison ni, atene: “Paul abâ ti lo so a yeke na lege ni ti mû [Marc] na terê ti ala pëpe, ndali ti so lo zia ala lani na Pamphylie lo hon, na lo gue lani legeoko na ala ti sara kusala ni pëpe.” (Kus. 15:38). Marc ague lani legeoko na Paul na Barnabas na kozo voyage ti ala tongana missionnaire, me kete na pekoni, tongana ala yeke na Pamphylie, lo dö ala na lege lo kiri ti lo na Jérusalem (Kus. 12:25; 13:13). Bible afa raison ni ape, me âmanke Paul abâ ye so Marc asara so tongana kua ti mbana. Peut-être Paul ayeke fadeso na kite na ndö ti Marc.

10. Nyen la asi na popo ti Paul na Barnabas? Ye ti peko ni ayeke nyen?

¹⁰ Ye oko, Barnabas aye gï ti mû Marc na terê ti lo. Me Paul aye ti lo ape. Kusala 15:39 atene: “Ndali ti tënë so, mbeni ngangu papa alondo na popo ti ala, tongaso ala kangbi terê ti ala.” Barnabas amû ti lo Marc na ala mû bateau ala gue na kodro ti lo Chypre. Paul asara ye so lo leke ti gue ti sara. Bible atene: “Paul asoro ti lo Silas. Tongana aita azia lo na tïtî Jéhovah na kota nzobe ti lo awe, lo hon.” (Kus. 15:40). Ala ‘hon na yâ ti Syrie nga na Cilicie, ala kpengba acongrégation.’—Kus. 15:41.

11. Asarango ye wa la ayeke aidé e ti ngbâ ti bata songo ti kamarade na mbeni zo so ason bê ti e?

¹¹ Ye so asi so adabe ti e so e azo e yeke sara ka faute. Bebungbi la asoro lani Paul na Barnabas ti sara ambeni kpengba kua na iri ti lo. Âmanke Paul aga membre ti bebungbi ni. Ye oko, na ngoi ni so, Paul na Barnabas asara faute, tongana ti so azo kue ayeke sara ka. Eskê ala zia si ye so asi so afâ yâ ti songo ti ala biani biani? Atâa so Paul na Barnabas ayeke mbilimbili-kue ape, ala yeke azo so asara terê ti ala kete, ala yeke na bibe ti Christ. Kite ayeke dä ape so a si na mbeni ngoi, ala sara ye tongana ti so a hunda na aChrétien na ala pardonné mba (aÉph. 4:1-3). Na pekoni, Paul na Marc abungbi oko ti sara ambeni kua so bungbi amû ni na ala. a—aCol. 4:10.

12. Na tapande ti Paul na Barnabas, a yeke nzoni a hinga a-ancien laso na nyen?

¹² Barnabas na Paul ayeke pëpe azo so aye papa. A hinga Barnabas tongana mbeni zo so aye amba ti lo mingi nga lo yeke mû ye mingi na ala, ye so asara si ahon ti iri lo na iri ti Joseph so ayeke iri ti dungo lo, abazengele amû na lo iri ti Barnabas, so aye ti tene “Molenge ti dengo bê ti zo”. (Kus. 4:36). Paul nga kue, lo yeke mbeni zo so aye azo mingi nga lo yeke sara ye na nzoni bê (1 aThes. 2:7, 8). Na tapande ti Paul na Barnabas, a lingbi a-ancien kue, même asurveillant ti circonscription, agi lakue ti sara terê ti ala kete, ala sara ye na nzoni bê na amba ti ala a-ancien nga na tanga ti aita kue.—1 Pi. 5:2, 3.

13, 14. (a) Timothée ayeke zo wa? Paul awara lo tongana nyen? (b) Lê ti Paul atï na ndö ti lo ngbanga ti nyen? (c) Kua wa la a mû na Timothée?

¹³ Na yâ ti use voyage ti Paul tongana missionnaire, lo si na Galatie, mbeni kodro so ayeke na gbe ti Rome; ambeni congrégation ayeke kâ. Na nda ni, Paul “asi na Derbé nga na Lystres.” Bible atene: “Mbeni disciple ayeke kâ so iri ti lo ayeke Timothée. Lo yeke molenge ti mbeni wali Juif so amä na bê, me babâ ti lo ayeke Grec.”—Kus. 16:1. b

¹⁴ Kite ayeke dä ape so Paul awara terê na sewa ti Timothée na ngoi ti kozo voyage ti lo na ngu 47 tongaso. Na ngoi ti use vizite ti Paul kâ, so asi ngu use wala ota tongaso na pekoni, lo bi lê ti lo mingi na ndö ti Timothée so ade maseka. Ndali ti nyen? Ndali ti so aita “ayeke sara nzoni tënë ti lo mingi.” Gï aita ti gbata ti Timothée la ayeke sara nzoni tënë ti lo ape, me aita ti ambeni gbata nde nga. Bible atene so aita ti Lystres na ti Iconium so ayeke na kilomètre 30 atene anzoni tënë ti lo (Kus. 16:2). So yingo vulu afa lege na a-ancien ni, ala mû mbeni kota kua na Timothée: lo na Paul na Silas ayeke gue na ando nde nde ti bâ aita.—Kus. 16:3.

15, 16. Nyen la asara si a tene nzoni tënë ti Timothée mingi tongaso?

¹⁵ Nyen la asara si azo atene nzoni tënë ti Timothée mingi, atâa so lo de maseka? A yeke ndali ti hingango ndo ti lo, pendere ti lo wala akode ti lo? A yeke aye so ayeke gbu ka bê ti azo mingi. Même prophète Samuel kue, mbeni lâ aye so lo bâ na lê ti lo agbu bê ti lo mingi. Ye oko, Jéhovah atene na lo: “Lege so zo ayeke bâ na ye ayeke nde na ti Nzapa, ndali ti so zo ayeke bâ gï ye so lê ti lo ayeke bâ, me Jéhovah abâ ye so ayeke na yâ ti bê ti zo.” (1 Sam. 16:7). A yeke pëpe akode ti Timothée la asara si amba ti lo aChrétien atene nzoni tënë ti lo, me a yeke anzoni ye so bê ti lo apusu lo ti sara.

¹⁶ Ambeni ngu na pekoni, Paul asara tënë ti anzoni ye so a bâ na mbage Timothée. Lo tene so Timothée ayeke na nzoni bibe, lo ye nzoni ti amba ti lo ahon ti lo wani nga lo sara akua so bungbi amû na lo na bê ti lo kue (aPhil. 2:20-22). A hinga nga so Timothée ayeke mbeni ita so mabe ti lo “ayeke ti handango lê ti zo oko pëpe”.—2 Tim. 1:5.

17. Na lege wa la amaseka alingbi ti mû tapande ti Timothée?

¹⁷ Laso nga, amaseka mingi ayeke mû tapande ti Timothée na lege so ala gi ti tene tambela ti ala ague oko na ti so Nzapa aye. Na sarango tongaso, Jéhovah nga na tanga ti aita ahinga anzoni ye so ala yeke sara, atâa so ala de maseka mingi (aProv. 22:1; 1 Tim. 4:15). Ala yeke na mabe so ayeke ti handango lê ti zo pëpe, ala ke ti duti na sarango ye use use (Ps. 26:4). Ni la, tongana ti Timothée, amaseka mingi ayeke sara akpengba kua na yâ ti acongrégation. Tongana ala to nda ti fa nzoni tënë, si na ngoi so alingbi, ala mû terê ti ala na  Jéhovah nga ala wara batême, a yeke kpengba tanga ti azo kue so aye Jéhovah.

18. (a) Paul na Timothée awara pasa ti sara nyen? (b) Acongrégation abâ nzoni dä tongana nyen?

¹⁸ Paul na Timothée asara kua legeoko teti angu mingi. So ala yeke asurveillant so ayeke gue na ando nde nde, ala sara gbâ ti akua na iri ti bebungbi. Bible atene: “Tongana ala yeke hon na yâ ti agbata ni, ala yeke fa na aita ni peko ti ambela so abazengele nga na a-ancien so ayeke na Jérusalem amû ti tene ala sara ye alingbi na ni.” (Kus. 16:4). Aita asara ye biani alingbi na ye so abazengele nga na a-ancien so ayeke na Jérusalem afa. Ye so asara si “acongrégation angbâ ti kpengba na yâ ti mabe na wungo ti aita ni ayeke gue na li ni lâ na lâ.”—Kus. 16:5.

19, 20. Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni aChrétien amä yanga ti “ala so ayeke mû li ni”?

¹⁹ Laso nga, aTémoin ti Jéhovah ayeke wara aye ti nzoni ndali ti so ala yeda na bê ti ala kue ti sara ye so “ala so ayeke mû li ni” ayeke fa na ala (aHéb. 13:17). So dunia so ayeke changé lakue, a yeke kota ye ti tene aChrétien angbâ ti te kobe ti yingo so “ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara” ayeke mû na ala (Mat. 24:45; 1 aCor. 7:29-31). Sarango tongaso ayeke sara si e hon yongoro pëpe na tâ tënë nga ayeke bata e si saleté ti dunia so andu e ape.—Jacq. 1:27.

²⁰ Tâ tënë, a-ancien, même ala so ayeke amembre ti Bebungbi, ayeke sara faute tongana ti Paul, Barnabas, Marc nga na tanga ti a-ancien ti ândö so a soro ala ti gue na yayu (aRom. 5:12; Jacq. 3:2). Me so Bebungbi ayeke sara gï ye so Bible afa nga lo yeke mû gï peko ti tapande ti abazengele, aita alingbi ti sara confiance na lo (2 Tim. 1:13, 14). Ni la, acongrégation ayeke kpengba nga aita ayeke kpengba na yâ ti mabe.