1. Abungbi ti Nzapa wa la ayeke na Afrique?

Mingi ti azo ti Afrique ahinga so ti voro Nzapa ayeke kota ye mingi. Me ala kue amä terê ape na ndö ti fason so a doit ti voro na Nzapa. Ambeni ayeke voro Nzapa na mosquée, ambeni avoro anzapa ti akotara ti ala. Ambeni nga ayeke gue na eglize. Me hinga so a yeke wara gï alege ota ti vorongo Nzapa na Afrique ape. Amusulman ayeke na andia ti ala nga ala mä na bê na aye nde nde. Ti anzapa ti akotara so azo ayeke voro, ala yeke voro ni na afason nde nde adépend na akodro ni. Nga kangbi ayeke mingi na yâ ti a-eglize so atene ala mû peko ti Christ. Na yâ ti Afrique kue a yeke wara a-eglize saki mingi so sarango ye ti ala aye nde na ti amba ti ala.

2. (a) Mingi ni nyen la asara si azo ayeke na yâ ti eglize so wala so? (b) Nyen la afa ape so, Nzapa ayeda na bungbi ti vorongo Nzapa so e yeke dä?

² Ngbanga ti nyen la ambeni zo ayeke na yâ ti bungbi ti Nzapa so wala so? Mingi ti azo asara bungbi ti Nzapa ti ababâ na amama ti ala. Ambeni ye so asi aninga awe la apusu azo ti duti na yâ ti abungbi ti Nzapa laso. Mbeni buku (Azo ti Afrika: Ye ti héritier ota [Angl.]) atene: “Islam amû ndo na nord ti Sahara ndali bira so ala sara ti mû akodro ni, . . . bungbi ti Nzapa ti aChrétien amû ndo nga na sud ti Sahara na oko kode ni so. Islam amû ndo na nord ti Sahara na lege ti épée, bungbi ti Nzapa ti aChrétien amû ti lo  sud ti Sahara na lege ti ngombe.” Atâa so kue mingi ti e amä na bê so bungbi ti Nzapa so e yeke na yâ ni anzere na Nzapa. Mbeni bungbi ayeke gï nzoni bungbi pëpe ndali ti so ayeke bungbi ti ababâ na amama ti e wala a yeke nga gï nzoni pëpe ndali ti so ambeni mara la agbu akotara ti e na ngangu ti sara ni.

3-5. Tapande wa la a-aidé e ti bâ so a yeke pëpe abungbi ti Nzapa kue la si ayeke fa tâ tënë?

³ Atâa so alege ti vorongo Nzapa kue atene so ala yeke fa na azo tâ nzoni lege ti vorongo Nzapa, atënë so ala yeke fa ayeke tâ nde mingi na ti mba. Ala fa atënë so amä terê ape na ndö ti Nzapa wani nga na ndö ti ye so Nzapa ni aye ti tene e sara. Gbu li na ndö ti tapande so: Imaginé so mo wara kua na mbeni ndo. Na kozo lango so mo ga na kua ni, a tene na mo so patron ni ayeke na congé. Tongaso mo hunda na ambeni zo ti kua ni ota ti fa na mo kua ti sara. Kozo zo ni atene na mo so patron ni aye si mo balê ndo. Use zo ni atene so mo doit ti sara peinture na terê ti da ni. Ota zo ni atene so kua ti mo ayeke ti kangbi alettre na azo.

⁴ Na pekoni, mo hunda azo ti kua ni mo tene patron ni ayeke tongana nyen? Kozo zo ni atene na mo so lo yeke yongoro zo, lo de maseka, na lo son mingi. Use ni atene ti lo so patron ni ayeke nduru nduru, lo ga mbakoro awe me lo yeke na nzoni bê mingi. Ota zo ni atene na mo so patron ni ayeke ti lo koli ape, me lo yeke wali. Na nda ni mo yeke hinga ande so ala ota kue atene na mo tâ tënë ape. Tongana mo ye ti ngbâ ti sara kua ni so, mo doit ti gi ti hinga patron ni ayeke zo wa, lo yeke koli wala wali, nga kua wa la lo ye mo sara ni.

⁵ A yeke legeoko tongaso na ndo ti tënë ti vorongo Nzapa. Teti so azo apensé aye nde nde na ndö ti Nzapa nga na ndö ti ye so lo ye e sara, e doit ti gi ti hinga wala vorongo so e yeke voro na lo aluti na ndö ti tâ tënë. Me e yeke hinga tâ tënë na ndö ti Nzapa tongana nyen?