1, 2. Nyen la apusu mo ti ndoye Jéhovah Nzapa?

MO NDOYE Nzapa? Tongana mo mû terê ti mo na Jéhovah Nzapa awe, biani, kiringo tënë ti mo ayeke duti EN! na a yeke tâ na lege ni. A sara e ti tene e ndoye Jéhovah. Biani, e ndoye Nzapa ngbanga ti so lo nga lo ndoye e. Bible atene: “E yeke na ndoye, ngbanga ti so [Jéhovah a]ndoye e kozoni.”​—1 Jean 4:19.

² Jéhovah amû li ni kozo ti fa na e so lo ndoye e. Lo mû na e mbeni pendere ndo ti lango so ayeke sese. Lo mû na e aye so e yeke na bezoin ni na lege ti mitele (Matthieu 5:43-48). Na ahon so, lo mû na e aye so e bezoin ni ti kpengba songo ti e na lo. Lo mû na e Bible so ayeke Mbeti ti lo. Nga, lo tene na e ti sambela lo, na lo dë bê ti e so lo yeke mä e na lo yeke mû na e yingo vulu ti lo ti mû maboko na e (Psaume 65:2; Luc 11:13). Kota ye so ahon aye so kue ayeke so lo tokua lani Molenge ti lo so lo ye lo mingi ti duti ye so a futa ti zi e na gbe ti ngbâa ti siokpari na kuâ. Bâ tâ kota ndoye so Jéhovah afa na mbage ti e so ma!​—Diko Jean 3:16; aRomain 5:8.

3. (a) Ti ngbâ na yâ ti ndoye ti Nzapa, a lingbi e sara nyen? (b) Kpengba hundango ndo wa a lingbi e gbu li na ndö ni? E wara kiringo tënë ni na ndo wa?

³ Jéhovah aye si e bâ nzoni teti lakue lakue na lege ti ndoye so lo ndoye na e. Me sarango ye ti e wani la ayeke mû lege ti bâ wala e yeke bâ nzoni na peko ti ndoye so wala pëpe.  Ni la, Mbeti ti Nzapa awa e, atene: “Zia ala ngbâ na yâ ti ndoye ti Nzapa . . . si ala wara fini ti lakue lakue.” (Jude 21). So a tene “zia ala ngbâ” aye ti fa so ti ngbâ na yâ ti ndoye ti Nzapa a lingbi e sara mbeni ye. A lingbi e sara ambeni ye ti fa na Nzapa so e nga e ndoye lo. Tongaso, a lingbi e gbu li na ndö ti kpengba hundango ndo so: ‘Tongana nyen la mbi lingbi ti fa so mbi ndoye Nzapa?’ Kiringo tënë ni asigi na yâ ti mbeni tënë so bazengele Jean asû na gbe ti yingo vulu, lo tene: “Ndoye ti Nzapa ayeke so: e bata acommandement ti lo; me acommandement ti lo ayeke ye so ane pëpe.” (1 Jean 5:3). A yeke ti e ti bâ nda ti atënë so nzoni, teti e ye ti fa na Nzapa ti e so e ye lo mingi.

4, 5. (a) Tongana a sara tënë ti “ndoye ti Nzapa”, a ye ti sara tënë ti nyen? (b) Fa tongana nyen la ndoye ti Jéhovah akomanse ti maï lani na yâ ti bê ti mo.

⁴ Na ngoi so bazengele Jean ayeke sara lani tënë ti “ndoye ti Nzapa”, lo ye ti sara tënë ti nyen? Lo ye lani pëpe ti sara tënë ti ndoye so Nzapa andoye na e, me ti ndoye so e ndoye na Nzapa. Mo dabe ti mo na ngoi so ndoye ti mo na mbage ti Jéhovah ato nda ti maï lani na yâ ti bê ti mo?

⁵ Gbu li ti mo kete na kozo lango so mo manda tâ tënë na ndö ti Jéhovah nga na aye so lo leke ti sara, na mo komanse ti mä na bê.Yeke yeke mo komanse ti hinga so, atâa so a dü mo na yâ ti siokpari si mo yeke yongoro na Nzapa, Jéhovah azi lege na mo na lege ti Christ ti ga ande mbilimbili-kue tongana ti Adam kozo si lo sara siokpari, nga ti tene mo wara fini ti lakue lakue (Matthieu 20:28; aRomain 5:12, 18). Mo komanse ti hinga so Jéhovah asara kota sacrifice so lo tokua Molenge ti lo so lo ye lo mingi ti ga ti kui ndali ti mo. Ye so andu bê ti mo ngangu, na mo to nda ti ndoye Nzapa so afa mara ti kota ndoye tongaso na mbage ti mo.​—Diko 1 Jean 4:9, 10.

6. A yeke fa tâ ndoye tongana nyen? Ndoye ti mo na mbage ti Nzapa apusu mo lani ti sara nyen?

⁶ Ye oko, so ayeke gï tongo nda ti tâ ndoye ti mo na mbage ti Jéhovah. Ndoye ayeke gï pëpe mbeni senge bibe; nga a yeke gï senge tënë ti yanga pëpe. Gï tenengo na yanga “mbi ye Jéhovah” si ayeke tâ yengo Nzapa ni pëpe, me a hunda ye mingi ahon so. Legeoko tongana mabe, a yeke bâ tâ ndoye na lege ti akusala so ayeke pusu mo ti sara (Jacques 2:26). Biani, a yeke bâ ndoye ti e na mbage ti zo so e ye lo na lege ti aye so e yeke sara ti nzere na lê ti lo. Ndani la na ngoi so ndoye ti mo na mbage ti Jéhovah amaï ngangu na yâ ti bê ti mo, a pusu mo ti ye ti sara ye so anzere na bê ti Babâ ti mo ti yayu. Mo wara batême awe? Tongana mo wara ni awe, a yeke ndali ti so mo ndoye Jéhovah mingi nga mo mû bê ti mo kue na  lo la apusu mo ti mû kota desizion so, so ahon atanga ni kue. Mo mû lani terê ti mo kue na Jéhovah ti sara gï ye so bê ti lo aye, nga mo fa ni na warango batême. (Diko aRomain 14:7, 8.) Sarango ye alingbi na kota zendo so mo mû lani na Jéhovah andu nga ye so bazengele Jean atene na pekoni.

7. Ambeni commandement ti Nzapa ayeke so wa? Ti bata acommandement so aye ti tene nyen?

⁷ Jean afa so ndoye ti Nzapa ayeke so: “E bata acommandement ti lo.” Acommandement ti Nzapa ni ayeke so wa? Jéhovah amû na e ambeni commandement so lo fa ni polele na yâ ti Mbeti ti lo, Bible. Na tapande, lo ke ambeni sarango ye tongana nyongo sämba ahon ndö ni, lango-sioni, vorongo ayanda, nzi nga na tenengo mvene (1 aCorinthien 5:11; 6:18; 10:14; aÉphésien 4:28; aColossien 3:9). Ti bata acommandement ti Nzapa aye ti tene ti sara ye alingbi na andia so lo fa ni polele na yâ ti Bible, andia so andu sarango ye ti terê ti zo.

8, 9. Même na yâ ti aye so Bible afa mbeni ndia polele tongaso na ndö ni pëpe, tongana nyen la e lingbi ti hinga ye so ayeke nzere na bê ti Jéhovah? Mû mbeni tapande.

⁸ Ye oko, ti zia ngia na bê ti Jéhovah, a lingbi e bata gï pëpe andia so lo fa ni polele. Jéhovah alu pëpe andia na ndö ti anzene nzene ye kue so e yeke sara na yâ ti gigi ti e, mo bâ mo tene e yeke na kanga. Tongaso, lâ na lâ, e lingbi ti tingbi na ambeni ye mingi so Bible afa ambeni ndia polele tongaso na ndö ni pëpe. Na yâ ti aye tongaso, tongana nyen la e lingbi ti hinga ye so anzere na bê ti Jéhovah? Na yâ ti Bible, a yeke wara ambeni ye so afa polele bango ndo ti Nzapa na ndö ti ambeni ye. Na ngoi so e yeke manda Bible, e yeke manda nga aye so Jéhovah aye na aye so lo ke. (Diko Psaume 97:10; aProverbe 6:16-19.) E ga ti hinga abango ndo na asarango ye so lo bâ na nene ni. Na ngoi so e yeke manda ye mingi na ndö ti asarango ye ti Jéhovah nga na alege ti lo, a yeke  pusu e mingi ti zia si bango ndo ti lo afa lege na e na yâ ti adesizion ti e nga na yâ ti asarango ye ti e. Ni la, même na yâ ti aye so Bible afa mbeni ndia polele tongaso na ndö ni pëpe, mingi ni e lingbi ti hinga “wala ye so bê ti Jéhovah aye ayeke nyen.”​—aÉphésien 5:17.

⁹ Na tapande, mo yeke wara pëpe na yâ ti Bible mbeni ndia so atene na e polele ti bâ pëpe alimo wala ambeni kua-singa so afa tâ dandara tongaso sarango ye ti ngangu na zo wala lango-sioni. Me e doit ti hinga so e lingbi ti bâ mara ti aye tongaso ape même tongana mbeni mbilimbili ndia ayeke na ndö ni ape. E hinga bango ndo ti Jéhovah na ndö ti aye so awe. Mbeti ti lo atene na e polele, atene: “[Jéhovah a]ke zo kue so aye sarango ye ti ngangu na zo.” (Psaume 11:5). Bible atene nga atene: “Nzapa ayeke fâ ngbanga ande na li ti azo ti sarango lango-sioni.” (aHébreu 13:4). Tongana e gbu li ti e na ndö ti atënë so, e lingbi ti hinga polele wala ye so bê ti Jéhovah aye ayeke nyen. Na nda ni, e yeke soro ti bâ mara ti alimo tongaso pëpe, so afa dandara aye so Nzapa ti e ake ni. E hinga so tongana e ke aye ti saleté so dunia so atara ti fa ni tongana angia so ayeke sara sioni na zo pëpe, bê ti Jéhovah ayeke nzere mingi. *

10, 11. E soro ti mä yanga ti Jéhovah ngbanga ti nyen? E yeke mä yanga ti lo tongana nyen?

¹⁰ Kozo raison so apusu e ti bata acommandement ti Nzapa ayeke nyen? Ngbanga ti nyen la si lâ oko oko e ye ti sara ye alingbi na ye so e hinga e tene so bango ndo ti Nzapa la? E soro ti sara tongaso gï pëpe ti kpe ti tene a punir e wala ti kpe asioni ye so azo so ake ti sara ye so bê ti Nzapa aye ayeke wara (aGalate 6:7). Me ti e, e bâ mango yanga ti Jéhovah tongana mbeni nzoni lege ti fa ndoye ti e na mbage ti lo. Legeoko tongana ti so mbeni molenge aye ti nzere na lê ti babâ ti lo, e nga e ye ti nzere na lê ti Jéhovah (Psaume 5:12). Lo yeke Babâ ti e, na e ndoye lo. Tongana e hinga so ye so e yeke  sara “anzere na lê ti Jéhovah,” mbeni ye ti mû na e ngia na nzerengo terê ahon so ayeke dä pëpe.​—aProverbe 12:2.

¹¹ Mbeni zo alingbi ti mä yanga ti Nzapa, me a yeke ti bê ti lo pëpe; * ti e, a yeke tongaso pëpe. Nga e yeke soro sorongo pëpe aye so e yeke mä yanga dä wala e yeke hunda pëpe ti tene a sara mbeni ye awe si e mä yanga. E yeke soro yâ ti acommandement ni sorongo pëpe na e yeke mä yanga gï pëpe tongana acommandement ni ague oko na ye so bê ti e aye wala tongana ayeke ga na e kpale mingi pëpe wala oko pëpe. Me tongana a ndu tënë ti mango yanga, e yeke ‘yeda na bê ti e kue’. (aRomain 6:17). Tënë ti bê ti e ague oko na ti wasungo psaume so atene: “Acommandement ti mo agbu bê ti mbi mingi, mbi ye ni mingi.” (Psaume 119:47). Biani, e ye mingi ti mä yanga ti Jéhovah. E hinga so lo lingbi biani ti tene e mä yanga ti lo na yâ ti aye kue nga na ngoi kue; na a yeke ye so lo hunda la (Deutéronome 12:32). E ye si Jéhovah atene na ndö ti e mara ti tënë so Mbeti ti Nzapa atene na ndö ti Noé, mokonzi ti sewa so ayeke ândö be-ta-zo na so lo fa so lo ndoye Nzapa na mango yanga ti lo teti angu mingi. Bible atene: “Noé asara aye kue so Nzapa amû yanga na lo ti sara. Lo sara gï tongana ti so a hunda.”​—Genèse 6:22.

12. Na ngoi wa la si mango yanga so e yeke mä ayeke zia ngia na bê ti Jéhovah?

¹² Tongana e mä yanga na bê ti e wani, bê ti Jéhovah ayeke duti tongana nyen? Mbeti ti lo, Bible, atene so tongana e sara tongaso, e yeke “zia ngia na bê” ti lo (aProverbe 27:11). Mango yanga so e yeke mä ayeke zia ngia biani na bê ti Kota Gbia ti dunia kue? En, a yeke zia ngia na bê ti lo, na lo yeke na raison ti duti na ngia. Jéhovah asara e na mbeni lege so e yeke na ngangu ti soro ye alingbi na ye so bê ti e aye. So aye  ti tene so lo mû na e liberté ti soro ye; e lingbi ti soro ti mä yanga ti Nzapa wala ti ke yanga ti lo (Deutéronome 30:15, 16, 19, 20). Tongana e mä yanga ti Jéhovah na bê ti e wani nga tongana ye so apusu e ti mä yanga ti lo ayeke so e ndoye lo mingi, e yeke zia ngia mingi na bê ti Babâ ti e ti yayu nga a yeke nzere na lo mingi (aProverbe 11:20). Nga e yeke fa so e soro nzoni ye so ahon atanga ni kue so e lingbi ti sara na yâ ti gigi ti e.

13, 14. Ngbanga ti nyen la a lingbi ti tene so “acommandement ti [Nzapa] ayeke ye so ane pëpe”? Tapande wa la e lingbi ti mû ti fa na ni?

¹³ Bazengele Jean atene na e mbeni tënë so adë bê ti e na ndö ti aye so Jéhovah ahunda na e ti sara, lo tene: “Acommandement ti lo ayeke ye so ane pëpe.” Mbeni Bible akiri peko ti versê so tongaso: ‘Andia ti lo ane na li ti zo pëpe.’ (Tene ti Nzapa, Fini Mbuki, 1988). Aye so Jéhovah ahunda na e ti sara ahon ndö ni pëpe wala ayeke sara ye ti ngangu na e pëpe. * Batango andia ti lo ayeke ye so ahon ngangu ti e pëpe, e so e yeke mbilimbili-kue pëpe.

¹⁴ E lingbi ti fa tënë so na lege ti mbeni tapande. Mbeni kota kamarade ti mo ahunda mo ti mû maboko na lo ti yô akungba ti lo ti gue na ni na yâ ti mbeni fini da. Akungba ti yongo ni ayeke mingi. Ambeni ane mingi pëpe na zo oko alingbi ti yô ni senge; me ambeni ane na a hunda azo use ti yô ni. Kamarade ti mo ni afa na mo akungba so lo ye ti tene mo yô ni. Mo pensé so lo yeke hunda ande na mo ti yô akungba so lo hinga lo tene ane ahon ngangu ti mo? Ên-ën. Lo yeke ye ande pëpe si mo oko mo yô anengo kungba so, so ayeke sara ande sioni na mo. Legeoko nga, Nzapa ti e so aye e  mingi nga so lo ye gï ti sara nzoni na e ahunda na e pëpe ti bata acommandement so ahon ngangu ti e (Deutéronome 30:11-14). Lo yeke hunda lâ oko pëpe na e ti yô mara ti nengo kungba tongaso. Jéhovah ahinga aye so e lingbi ti sara na aye so e lingbi ti sara pëpe, ngbanga ti so “lo hinga nzoni mingi lege so a leke na e, lo dabe ti lo so e yeke fuku ti sese.”​—Psaume 103:14.

15. Ngbanga ti nyen la e lingbi ti tene biani so acommandement ti Jéhovah ayeke tâ ndali ti nzoni ti e?

¹⁵ Acommandement ti Jéhovah ayeke ye so ane oko pëpe; a yeke tâ ndali ti nzoni ti e. (Diko Ésaïe 48:17.) Moïse ahinga tongaso, ndani la lo tene ândö na azo ti Israël, lo tene: “Jéhovah ahunda na e ti bata andia so kue nga ti kpe mbeto ti Jéhovah Nzapa ti e, si e bâ nzoni lakue nga e ngbâ na fini tongana ti so e yeke na fini na ndembe so.” (Deutéronome 6:24). E nga kue e lingbi ti tene biani so na mungo andia ti lo na e, ye so agbu bê ti Jéhovah ayeke tâ nzoni ti e: lo ye si e duti nzoni teti lakue lakue. Jéhovah alingbi oko pëpe ti hunda na e ti sara mbeni ye so ayeke sara sioni na e. Jéhovah ayeke Nzapa so ndara ti lo ayeke kota mingi (aRomain 11:33). Tongaso lo hinga ye so ayeke ndali ti nzoni ti e. Jéhovah ayeke nga tapande so ahon atapande kue ti ndoye (1 Jean 4:8). Ndoye, so ayeke tâ ye so a hinga lo na ni, asigi na yâ ti atënë ti yanga ti lo nga na asarango ye ti lo kue. Ndoye la ayeke na peko ti acommandement kue so lo mû na awakua ti lo.

16. Atâa ngangu so abibe so alondo na sioni dunia so nga na asioni nzara ti bê ti e ayeke sara na ndö ti e, ngbanga ti nyen e lingbi ti ngbâ ti mä yanga?

¹⁶ So aye ti tene so ti mä yanga ti Nzapa ayeke kete ye? Ên-ën. A lingbi e tiri na abibe so alondo na sioni dunia so, so “ayeke na gbe ti Zo ti sioni.” (1 Jean 5:19). Nga teti so e yeke mbilimbili-kue pëpe, a lingbi e tiri na anzara ti bê ti e so ayeke pusu e ti doro andia ti Nzapa (aRomain 7:21-25). Me tongana e ndoye Nzapa, e lingbi ti sö benda. Jéhovah ayeke iri tënë nzoni na ndö ti azo so aye ti fa so ala ndoye lo na mango  yanga ti lo. Lo mû yingo vulu ti lo na “ala so ayeke mä yanga ti lo, lo so lo yeke mokonzi.” (Kusala 5:32). Yingo so ayeke lë pendere lengo na yâ ti e, so ti tene anzoni sarango ye so alingbi ti mû maboko na e ti ngbâ ti mä yanga ti Nzapa.​—aGalate 5:22, 23.

17, 18. (a) Atënë wa e yeke bâ ande na yâ ti buku so? Na ngoi so e yeke bâ ni, a lingbi e dabe ti e na aye wa? (b) Nyen la e yeke bâ na yâ ti chapitre ti peko?

¹⁷ Na yâ ti buku so, e yeke bâ ande tënë na ndö ti amama-ndia ti Jéhovah, ambeni ye so lo hunda na e ti sara nga na ambeni ye mingi so afa ye so lo ye. Na ngoi so e yeke bâ aye ni so, a yeke nzoni e dabe ti e na akota tënë so: Kozoni, Jéhovah ayeke gbu e na ngangu pëpe ti bata andia na amama-ndia ti lo; lo ye si e mä yanga ti lo na bê ti e wani. Use ni, Jéhovah ahunda na e ti sara aye so ayeke ga na e aye ti nzoni mingi laso nga so ayeke mû lege na e gbândä ti wara fini ti lakue lakue. Ota ni, ti mä yanga na bê ti e kue ayeke mbeni pendere lege ti fa na Jéhovah so e ye lo mingi.

¹⁸ Ti mû maboko na e ti hinga popo ti nzoni na sioni, ndoye apusu Jéhovah ti mû na e conscience. Ye oko, ti tene conscience ti e afa na e lege nzoni, a lingbi a leke ni nzoni; na a yeke ye so e yeke bâ na chapitre ti peko.