Genèse 24:1-67
24 Abraham aga mbakoro awe, ngu ti lo ague na li ni mingi; Jéhovah airi tënë nzoni na ndö ti lo na yâ ti aye kue.+
2 Abraham ayeke na mbeni zo ti kua ti lo so ngu ti lo ahon ti tanga ti azo ti da ti Abraham kue. Lo la lo yeke bâ lege ti aye ti Abraham kue.+ Abraham atene na lo: “Pardon, zia maboko ti mo na gbe ti cuisse ti mbi,
3 na mo deba yanga ti mo na iri ti Jéhovah, Nzapa ti yayu na ti sese, ti tene mo mû wali pëpe na popo ti amolenge-wali ti Canaan, so mbi sara kodro na popo ti ala, ti ga wali ti molenge ti mbi.+
4 Me mo gue na kodro ti mbi, na ndo ti afami ti mbi,+ si mo mû wali na molenge ti mbi Isaac.”
5 Me zo ti kua ni ahunda Abraham, atene: “Ka tongana wali ni ake ti tene mbi na lo e ga juska na kodro so, mbi sara tongana nyen? Mbi kiri gï na molenge ti mo ni na kodro so mo londo dä so?”+
6 Abraham atene na lo: “Sara hange si mo gue na molenge ti mbi kâ pëpe!+
7 Jéhovah, Nzapa ti yayu, so amû mbi lani na da ti babâ ti mbi nga na kodro ti afami ti mbi,+ asara tënë na mbi nga lo deba na mbi,+ lo tene: ‘Mbi yeke mû sese so+ na ahale* ti mo.’+ Lo la lo yeke tokua ande ange ti lo ti fa lege na mo,+ na mo yeke mû ande wali kâ na molenge ti mbi.+
8 Me tongana wali ni ake ti tene mo na lo aga, mo yeke na gbe ti bä so encore ape. Me gue na molenge ti mbi kâ pëpe.”
9 Tongaso, zo ti kua ni azia maboko ti lo na gbe ti cuisse ti wa ti lo Abraham, na lo deba na lo na ndö ti tënë so.+
10 Zo ti kua ni amû achameau ti wa ti lo bale-oko nga na anzoni ye nde nde kue ti wa ti lo, na lo gue. Lo mû lege ti gue na Mésopotamie, na gbata ti Nahor.
11 Tongana lo si na terê ti mbeni dû ti ngu so ayeke na gigi ti gbata ni, lo luti ti tene achameau ni awu terê ti ala. A yeke na lakui, ngoi so awali ayeke sigi ka ti tö ngu.
12 Lo tene: “Jéhovah, Nzapa ti wa ti mbi Abraham, pardon, sara si ye so mbi ga ndali ni aga nzoni laso, nga fa tâ ndoye na wa ti mbi Abraham.
13 Bâ, mbi la mbi luti na terê ti dû ti ngu so, nga amolenge-wali ti gbata ni la ayeke ga ti tö ngu so.
14 Maseka-wali so mbi yeke tene na lo, mbi tene: ‘Pardon, dengi ta ti ngu ti mo, si mbi nyon mbeni,’ si lo tene: ‘Nyon ni, na mbi yeke mû ngu na achameau ti mo nga,’ andâ lo la mo soro lo na wakua ti mo Isaac. Zia si, na lege ti ye so, mbi hinga so mo fa tâ ndoye na wa ti mbi.”
15 Kozo si lo hunzi tënë ti lo, mo ye ti bâ, Rébecca ayeke ga, na ta ti ngu ti lo ayeke na ndö ti go ti lo. Rébecca ayeke molenge ti Béthuel+ so ayeke molenge ti Milcah+ ti koli, na Milcah ayeke wali ti Nahor,+ ita ti Abraham.
16 Maseka-wali so ayeke pendere mingi, na koli ade ti bungbi na lo pëpe. Lo descend na dungu ni, lo tö ngu na yâ ti ta ti lo, na lo sigi.
17 Hio, zo ti kua ni akpe ague awara lo, na lo tene: “Pardon, mû na mbi ngu ti ta ti mo ni kete mbi nyon.”
18 Lo tene: “Nyon ni, seigneur ti mbi.” Hio, lo dengi ta ni, na koli ni anyon ngu ni.
19 Tongana lo mû na lo ngu ni awe, lo tene: “Mbi yeke tö nga ngu na achameau ti mo ngbii alingbi na ala.”
20 Hio, lo tuku ngu ti ta ti lo na yâ ti ye ti nyongo ngu ti anyama, lo mû loro lo gue na dungu ni ti tö ngu. Lo gue lo ga, lo gue lo ga, lo tö ngu ni ndali ti achameau ni kue.
21 Na ngoi ni so kue, koli ni ayeke bâ gï lo kpô, li ti lo akpe kue, lo yeke hunda terê ti lo wala Jéhovah asara si tambela ti lo ni aga nzoni awe wala pëpe.
22 Tongana achameau ni anyon ngu awe, koli ni amû bague ti hôn ti lor so nengo ni ayeke ndambo ti sicle* oko na ye ti maboko use ti lor so nengo ni ayeke sicle* bale-oko, lo mû ni na lo,
23 na lo hunda lo, lo tene: “Pardon, tene na mbi si, mo yeke molenge ti zo wa? Place ayeke na da ti babâ ti mo ti tene e lango dä na bï so?”
24 Rébecca atene na lo: “Mbi yeke molenge ti Béthuel,+ molenge ti Milcah so lo dü na Nahor.”+
25 Lo kiri lo tene na koli ni: “E yeke na asaleté ti peko ti alê ti kobe nga na gbâ ti kobe ti anyama na ndo ti e, nga ndo ti lango ayeke dä.”
26 Koli ni akuku na lo kpo li ti lo na sese na gbele Jéhovah,
27 lo tene: “Zia a sepela Jéhovah, Nzapa ti wa ti mbi Abraham, ndali ti so tâ ndoye ti lo na mbage ti wa ti mbi angbâ lakue nga lo ngbâ be-ta-zo na lo. Jéhovah afa lege na mbi ti si na da ti aita ti wa ti mbi.”
28 Maseka-wali ni amû loro ti gue ti sara tënë ti aye so na mama ti lo nga na tanga ti azo ti sewa ni.
29 Rébecca ayeke na mbeni ita ti koli, iri ti lo ayeke Laban.+ Tongaso, Laban amû loro ti gue ti wara koli ni so ayeke na gigi ti gbata ni na terê ti dungu ni.
30 Tongana Laban abâ bague ti hôn na hôn ti ita ti lo ti wali na aye ti maboko na maboko ti lo, nga lo mä tënë so ita ti lo Rébecca atene: “Koli ni asara tënë na mbi tongaso tongaso,” lo gue lo wara koli ni, so angbâ ti luti na terê ti achameau ni na terê ti dungu ni.
31 Hio, lo tene: “Ga, mo so tufa ti Jéhovah ayeke na ndö ti mo. Mo ngbâ ti luti na gigi ge ngbanga ti nyen? Bâ, mbi leke place na yâ ti da awe nga mbi leke ndo awe teti achameau ni.”
32 Tongaso, koli ni alï na da, na lo* zi kungba na ndö ti achameau ni, lo mû asaleté ti peko ti alê ti kobe nga na kobe na achameau ni. Lo mû ngu na koli ni nga na akoli so lo na ala aga ti tene a sukula na gere ti ala.
33 Ye oko, tongana a zia ye ti tengo ni na gbe ti lo, lo tene: “Mbi yeke fa na mo tënë so ayeke na bê ti mbi awe si mbi te ye ni.” Tongaso, Laban atene: “Sara tënë!”
34 Lo tene: “Mbi yeke zo ti kua ti Abraham.+
35 Jéhovah airi tënë nzoni mingi na ndö ti wa ti mbi, na lo sara si lo ga kota zo ti mosoro na lege so lo mû na lo ataba, abagara, argent, lor, azo ti kua ti koli na ti wali, achameau nga na akororo.+
36 Nga, na peko ti so Sara, wali ti wa ti mbi, aga mbakoro, lo dü molenge-koli na wa ti mbi;+ na wa ti mbi ayeke mû ande aye ti lo kue na molenge ni.+
37 Ni la wa ti mbi asara si mbi deba yanga ti mbi; lo tene: ‘Mo mû wali pëpe na popo ti amolenge-wali ti Canaan, so mbi sara kodro na popo ti ala, ti ga wali ti molenge ti mbi.+
38 Ên-ën, me mo yeke gue na da ti babâ ti mbi nga na yâ ti sewa ti mbi,+ mo mû wali kâ na molenge ti mbi.’+
39 Me mbi tene na wa ti mbi, mbi tene: ‘Ka tongana wali ni ake ti tene mbi na lo e ga?’+
40 Lo tene na mbi, lo tene: ‘Jéhovah, lo so mbi tambela na gbele lo,+ ayeke tokua ange+ ti lo na mo, na lo yeke sara si tambela ti mo aga nzoni. Mo yeke mû ande wali na molenge ti mbi na yâ ti sewa ti mbi nga na da ti babâ ti mbi.+
41 Me tongana sewa ti mbi, so mo yeke gue na ndo ti ala, ake ti mû wali ni na mo, mo yeke na gbe ti bä so encore ape.’+
42 “Na ngoi so mbi si fade na terê ti dungu ni, mbi tene: ‘Jéhovah, Nzapa ti wa ti mbi Abraham, tongana mo yeda ti tene tambela ti mbi ni aga nzoni,
43 bâ, mbi la mbi luti fadeso na terê ti dungu so: Maseka-wali+ so ayeke ga ande ti tö ngu si mbi tene na lo, mbi tene: “Pardon, mû na mbi mbeni ngu ti ta ti mo ni kete mbi nyon,”
44 si lo tene na mbi: “Nyon ni, na mbi yeke mû ngu na achameau ti mo nga,” andâ lo la lo yeke wali so Jéhovah asoro lo na molenge ti wa ti mbi.’+
45 “Kozo si mbi hunzi tënë so mbi yeke tene na yâ ti bê ti mbi, mo ye ti bâ, Rébecca ayeke ga, na ta ti ngu ti lo ayeke na ndö ti go ti lo; lo descend na dungu ni, lo tö ngu. Mbi tene na lo: ‘Pardon, mû na mbi ngu mbi nyon.’+
46 Hio, lo dengi ta ni, na lo tene: ‘Nyon ni,+ na mbi yeke mû ngu na achameau ti mo nga.’ Tongaso mbi nyon ni, nga lo mû ngu na achameau ni.
47 Na pekoni, mbi hunda lo, mbi tene: ‘Mo yeke molenge ti zo wa?’ Lo tene: ‘Mbi yeke molenge ti Béthuel, molenge ti Milcah so lo dü na Nahor.’ Tongaso mbi zia bague na hôn ti lo na aye ti maboko na maboko ti lo.+
48 Na pekoni, mbi kuku na mbi kpo li ti mbi na sese na gbele Jéhovah nga mbi sepela Jéhovah, Nzapa ti wa ti mbi Abraham,+ so afa lege na mbi ti tene mbi mû molenge ti ita ti wa ti mbi ti ga wali ti molenge ti lo.
49 Ti fadeso, tongana ala ye ti fa tâ ndoye na mbage ti wa ti mbi nga ti duti be-ta-zo na lo, ala tene na mbi. Tongana a yeke tongaso pëpe, ala tene na mbi, si mbi hinga ye so mbi peut ti sara.”*+
50 Laban na Béthuel atene: “Jéhovah la asara si ye so asi. E lingbi ti tene ‘en’ wala ‘ên-ën’ na mo pëpe.*
51 Rébecca ni la na lê ti mo so. Mû lo mo gue, si lo ga wali ti molenge ti wa ti mo, gï tongana ti so Jéhovah atene.”
52 Tongana zo ti kua ti Abraham amä tënë ti ala awe, lo kuku lo kpo li ti lo na sese na gbele Jéhovah.
53 Lo sigi na aye ti argent, aye ti lor nga na bongo, na lo mû ni na Rébecca. Lo mû aye ti kota nginza na ita ti lo ti koli nga na mama ti lo.
54 Na pekoni, lo na akoli so lo na ala aga ate ye nga anyon ye; ala lango kâ na bï ni.
Tongana lo londo na ndapre, lo tene: “Ala zia mbi, mbi kiri na ndo ti wa ti mbi.”
55 Ye oko, ita ti Rébecca ti koli nga mama ti lo atene: “Zia maseka ni angbâ na e lango bale-oko. Na pekoni, lo yeke gue senge.”
56 Me lo tene na ala: “Ala gbanzi mbi pëpe, teti Jéhovah asara si tambela ti mbi aga nzoni awe. Ala zia mbi, mbi kiri na ndo ti wa ti mbi.”
57 Ala tene: “E iri maseka ni, e mä tënë ti yanga ti lo.”
58 Ala iri Rébecca na ala hunda lo, atene: “Mo ye ti gue na koli so?” Lo tene: “En, mbi ye ti gue.”
59 Tongaso, ala zia ita ti ala Rébecca,+ wali so abata lo lani,*+ zo ti kua ti Abraham nga na akoli so lo na ala aga, ti tene ala gue.
60 Ala iri tënë nzoni na ndö ti Rébecca nga ala tene na lo: “Ita ti e ti wali, zia mo ga kutu mingi mingi, nga zia ahale* ti mo amû yanga ti gbagba* ti azo so ake ala.”+
61 Na pekoni, Rébecca na azo ti kua ti lo ti wali alondo, ala monté na ndö ti achameau na ala mû peko ti koli ni. A yeke tongaso si zo ti kua ni amû Rébecca na lo gue ti lo.
62 Isaac alondo na lege ti Béer-Lahaï-Roï+ lo kiri, ndali ti so lo yeke sara kodro na sese ti Négueb.+
63 Na ngoi so lâ ayeke linda, Isaac ayeke tambela na yâ ti ngonda ti gbu li.+ Tongana lo bâ ndo, lo bâ so achameau ayeke ga!
64 Tongana Rébecca ayô lê ti lo na nduzu, lo bâ Isaac; hio, lo londo na ndö ti chameau, lo descend.
65 Lo hunda zo ti kua ni, lo tene: “Koli wa la ayeke tambela na yâ ti ngonda kâ ti ga so?” Zo ti kua ni atene: “Wa ti mbi la.” Tongaso, Rébecca amû voile, lo bi na li ti lo.
66 Zo ti kua ni afa na Isaac peko ti aye kue so lo sara.
67 Na pekoni, Isaac ague na Rébecca na yâ ti tente ti mama ti lo Sara.+ A yeke tongaso si lo mû Rébecca ti ga wali ti lo. Isaac aye lo mingi,+ na lo wara dengo bê na peko ti kuâ ti mama ti lo.+
Akete tënë na terê ni
^ Na Hébreu: “ngongoa.”
^ Âmanke a ye ti sara tënë ti Laban.
^ Na Hébreu: “mbi gue na mbage ti koli wala na mbage ti wali.”
^ Wala “E lingbi ti tene sioni tënë wala nzoni tënë na mo pëpe.”
^ So ti tene wali so abata lo lani me so ayeke fadeso zo ti kua ti lo.
^ Na Hébreu: “ngongoa.”
^ Wala “agbata.”
