1, 2. Ngbanga ti nyen a lingbi e fa na aita kode ti sarango akua na yâ ti bungbi?

KOZO kua so a mû lani na Jésus ti sara ayeke ti fa nzoni tënë ti Royaume. Ye oko, lo mû ngoi lani ti fa na adisciple ti lo tongana nyen ti sara kua ti aberger nga na awafango ye (Mat. 10:5-7). Atâa so Philippe ayeke fa tënë lani mingi, kite oko ayeke dä ape so lo mû maboko na amolenge ti lo ti wali osio ti ga azo so ayeke fa atâ tënë ti Mbeti ti Nzapa na azo nzoni (Kus. 21:8, 9). Ngbanga ti nyen a yeke nga kota ye laso ti fa kua na aita?

² Na yâ ti dunia kue, wungo ti azo so ayeda na nzoni tënë ayeke gue na li ni. Afini zo so ade awara batême ape ayeke na bezoin ti hinga ndani so ayeke kota ye ti manda Bible ala wani. A lingbi a fa nga na ala tongana nyen ti fa nzoni tënë na azo nga ti fa tâ tënë na azo ni. Na yâ ti congrégation ti e, aita-koli ayeke na bezoin ti tene a wa ala ti sara kua ngangu tongaso si ala lingbi ti ga awakua ti mungo maboko nga na a-ancien. Tongana aChrétien so akpengba na lege ti yingo ‘ayeke fa ye nzoni’ na afini zo ayeke mû maboko na ala ti gue na li ni na lege ti yingo.—aProv. 4:2, FD.

3, 4. (a) Tongana nyen la Paul atingbi mandango Bible na fango tënë so alë lengo? (b) Kozo si e wa azo so e yeke sara étude na ala ti manda Bible ala wani, nyen la a lingbi e sara?

³ Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene zo amanda Bible lo wani? E wara kiringo tënë ni na yâ ti tënë so bazengele Paul atene na amba ti lo Chrétien so ayeke na Colosses, lo tene: “E zia pëpe ti sambela ndali ti ala na ti hunda ti tene ala si singo na tâ hingango ye ti ye so bê ti Nzapa aye na ndara kue nga na gbungo nda ti ye kue na lege ti yingo, tongaso si ala tambela na lege so alingbi na lê ti Jéhovah, ti mû ngia mingi na lo. Na oko ngoi ni ala yeke ngbâ ande ti lë lengo na yâ ti nzoni kusala kue nga ti maï na yâ ti tâ hingango ye na ndo ti Nzapa.” (aCol. 1:9, 10). Na lege ti tâ hingango ye so, aChrétien so ayeke na Colosses alingbi ti “tambela na lege so alingbi na lê ti Jéhovah, ti mû ngia mingi na lo.” Ye so ayeke mû lege na ala ti ngbâ ti “lë lengo na yâ ti nzoni kusala kue” mbilimbili na yâ ti kua ti fango nzoni tënë. Ti tene mbeni wakua ti Jéhovah avoro lo nzoni, a lingbi lo manda Bible lâ na lâ. A yeke ye so a lingbi e mû maboko na azo so e yeke manda Bible na ala ti hinga ni.

⁴ Kozo si e mû maboko na azo ti wara ye ti nzoni na lege ti mandango Bible ala wani, a lingbi e wani e hinga ndani so ayeke kota ye ti manda Bible. Biani, a lingbi e wani e duti na nzoni kapa ti mandango Bible. Tongaso, mo lingbi ti hunda tere ti mo: ‘Tongana azo afa abango ndo ti ala so ague nde na aye so Bible afa wala ala hunda angangu tënë na mbi, mbi lingbi ti mû na ala akiringo tënë so ayeke na yâ ti Bible? Tongana mbi diko ye na ndo ti lege so Jésus, Paul nga na ambeni zo agbu ngangu na yâ ti fango tënë, mbi yeke gbu li na ndo ti ye so a lingbi gbungo ngangu ti ala asara na ndo ti kua so mbi yeke sara na Jéhovah?’ E kue e yeke na bezoin ti hingango ye nga na awango so ayeke na yâ ti Bible. Nga, tongana e yeke fa na azo tongana nyen la e wara ye ti nzoni mingi na mandango Bible e wani, e lingbi ti mû maboko na ala ti wara aye ti nzoni tongana ala manda Bible mingi.

5. Fa tongana nyen la mo lingbi ti mû maboko na afini zo ti manda Bible lâ na lâ.

⁵ Mo lingbi ti hunda tere ti mo: ‘Tongana nyen la mbi lingbi ti fa na zo so mbi yeke sara étude na lo kode ti mandango Bible lâ na lâ?’ Nzoni lege ti komanse ni ayeke ti fa na lo tongana nyen la lo lingbi ti leke étude so mo yeke sara na lo. Mo lingbi ti hunda na lo ti diko mbage ti atënë ti ambeni tënë ti bâ na ndo ni so ayeke na yâ ti buku Bible afa nyen biani? nga na aversê so a fa atënë ti yâ ni ape. Mû maboko na lo ti leke abungbi tongaso si lo lingbi ti mû commentaire na ngoi ti abungbi ni. Wa lo ti diko Tour ti Ba Ndo nga na Réveillez-vous ! oko oko kue. Tongana lo yeke  na Watchtower Library wala BIBLIOTHÈQUE NA NDO TI INTERNET na yanga ti kodoro ti lo, mo lingbi ti fa na lo tongana nyen la lo lingbi ti sara kua na ni ti wara akiringo tënë na ahundango ndo na ndo ti Bible. Na peko ti mungo maboko tongaso, peut-être a yeke nzere na zo so mo yeke sara étude na lo ti manda Bible lo wani.

6. (a) Tongana nyen la mo lingbi ti mû maboko na zo so mo yeke sara étude na lo ti ye Bible mingi? (b) Nyen la peut-être mbeni wamandango Bible ayeke sara tongana lo ye Bible mingi?

⁶ Biani, a lingbi e gbu mbeni zo na ngangu pëpe ti diko Bible nga ti manda ni. Me a yeke nzoni e sara kua na aye so bungbi ti Jéhovah amû na e ti mû maboko na azo so e yeke sara étude na ala ti ye Bible mingi. Tongana ngoi ayeke hon, bango ndo ti azo so aye biani ti manda Bible alingbi ti gue oko na ti mbeni zo ti sungo psaume so ahe bia atene: “A yeke nzoni na mbi ti ga nduru na Nzapa. Mbi zia bê ti mbi na L’Éternel Nzapa, Ndo Ti Bata tere ti mbi.” (Ps. 73:28). Yingo ti Jéhovah ayeke mû maboko biani na mbeni zo so aye ti ga nduru na lo.

7. Tongana nyen la Jésus afa ye na adisciple ti lo lani ti ga awafango nzoni tënë? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

⁷ Na Matthieu chapitre 10, e wara awango so Jésus amû lani na abazengele ti lo 12. Jésus asara tënë na ala na ndo ti gbâ ti aye ape, me lo sara tënë na ndo ti ambeni mbilimbili ye. ^[1] Abazengele ni amä lani Jésus so ayeke fa na ala tongana nyen ti fa tënë nzoni. Na pekoni ala gue na fango tënë. So ala lingbi ti sara ye alingbi na akode so Jésus afa na ala, hio tongaso ala ga anzoni wafango ye so ayeke fa tâ tënë ti Mbeti ti Nzapa (Mat. 11:1). E lingbi ti fa ye na azo so e yeke manda Bible na ala ti ga anzoni wafango tënë. Zia e bâ fadeso alege use so e lingbi ti mû maboko na ala.

8, 9. (a) Tongana nyen la Jésus ayeke sara tënë lani na zo oko oko na ngoi ti fango tënë ti lo? (b) Tongana nyen la e lingbi ti mû maboko na afini wafango tënë ti sara lisoro na azo tongana ti Jésus?

⁸ Sara lisoro na azo. Mingi ni, Jésus ayeke sara tënë na zo oko oko na ndo ti Royaume. Na tapande, lo sara mbeni pendere lisoro na mbeni wali na tere ti dungo ti Jacob nduru na gbata ti Sychar (Jean 4:5-30). Lo sara nga lisoro na Matthieu Lévi, so ayeke mbeni zo ti rongo nginza ti lapo. A-Évangile asara tënë na ndo ti lisoro ni so mingi ape, me na ngoi so Jésus airi Matthieu ti mû peko ti lo, Matthieu ayeda. Matthieu na ambeni zo amä Jésus so asara tënë aninga na ngoi ti mbeni matanga so asara na ndo ti Matthieu ni.—Mat. 9:9; Luc 5:27-39.

⁹ Na mbeni ngoi nde, Jésus asara tënë na nzoni bê na Nathanaël, so ayeke lani na sioni bango ndo na ndo ti azo ti Nazareth. Ye oko, Nathanaël achangé bango ndo ti lo ndali ti so Jésus asara tënë na lo na nzoni bê. Lo soro ti manda ye mingi na ndo ti ye so Jésus, so alondo na Nazareth, ayeke fa lani (Jean 1:46-51). Tongaso, e yeke tâ na raison ti fa na afini wafango tënë kode ti sarango tënë na azo na nzoni bê. ^[2] Peut-être a yeke nzere mingi na azo so e yeke mû maboko na ala so ti bâ tongana nyen la azo ti nzoni bê ayeke yamba e nzoni ndali ti so e bi bê na ala nga e sara tënë na ala na nzoni bê.

10-12. (a) Tongana nyen la Jésus amaï lani nzara so azo ayeke na ni ndali ti nzoni tënë? (b) Tongana nyen la e lingbi ti mû maboko na afini wafango tënë ti maï akode ti ala ti awafango tâ tënë ti Bible?

¹⁰ Maï nzara ti tâ tënë na yâ ti bê ti azo. Jésus ayeke lani na gbâ ti aye ti sarango ni. Ye oko, lo mû ngoi ti maï nzara so azo so aye tâ tënë ayeke na ni ndali ti nzoni tënë. Na tapande, Jésus afa tënë lani na gbâ ti azo, lo mû ngö so lo duti na yâ ni tongana mbeni pupitre. Na ngoi ni so, lo sara si Pierre agbu gbâ ti asusu na lege ti miracle nga lo tene na Pierre: “A to nda ni laso, a yeke azo si mo yeke gbu ande.”  Nyen la asi na peko ti atënë so Jésus atene nga na aye so lo sara lani? Pierre na amba ti lo ‘akiri na angö ni na yanga ti ngu ni, ala dö ye kue ala zia, na ala mû peko ti Jésus.’—Luc 5:1-11.

¹¹ Nicodème, so ayeke mbeni membre ti Sanhédrin, asara lani nzara ti mä fango ye ti Jésus. Lo ye ti hinga ye mingi me lo sara lani mbeto ti tënë so azo alingbi ti tene tongana ala bâ lo na sarango tënë na Jésus na lê ti azo. Tongaso, lo gue na ndo ti Jésus na bï. Jésus atomba lo ape me lo mû ngoi ti sara lisoro na Nicodème nga lo fa akota tâ tënë na lo (Jean 3:1, 2). Nyen la e lingbi ti manda na lege ti ambaï so? Molenge ti Nzapa amû ngoi lani ti kpengba mabe ti azo. A lingbi e nga e duti nduru ti kiri ti bâ azo so ayeda na tënë so e fa na ala nga e manda Bible na ala.

¹² So afini wafango tënë ayeke azo so ayeke fa tâ tënë ti Bible na azo, peut-être ala yeke maï akode ti ala tongana e fa tënë legeoko na ala. E lingbi ti mû maboko na ala ti dabe na azo so aye kamême ti mä tënë ti e. E lingbi ti hunda na ala ti gue legeoko na e ti sara avizite nga na a-étude ti e. Tongana e sara tongaso na awafango tënë so ade akpengba ape, a yeke pusu ala ti maï nzara ti tâ tënë na yâ ti bê ti azo nga ti manda Bible ala wani na azo. Ala yeke manda nga ti zia lege ti fango tënë hio ape me ti kanga bê tongana ala kiri ti bâ azo na yanga-da ti ala na ala wara azo ni ape.—aGal. 5:22; bâ encadré “ A yeke kota ye ti kanga bê.”

13, 14. (a) Nyen la mo pensé na ndo ti atapande ti azo ti yâ ti Bible so asara akota sacrifice ndali ti amba ti ala? (b) Aye wa la mo lingbi ti sara ti tene mo fa na amaseka nga na afini wafango tënë tongana nyen ti fa ndoye na mbage ti aita?

¹³ Ambaï ti Bible agboto lê na ndo ti pasa so e yeke na ni ti fa “yengo tere ti aita” nga ti sara na Jéhovah maboko na maboko. (Diko 1 Pierre 1:22; Luc 22:24-27.) Molenge ti Nzapa amû aye kue, même fini ti lo, ti mû maboko na azo (Mat. 20:28). Dorcas ayeke sara lani “anzoni kusala mingi nga lo yeke mû amatabisi mingi na azo ti mawa.” (Kus. 9:36, 39). Marie “asara angangu kua mingi” ndali ti aita ti congrégation ti Rome (aRom. 16:6). Tongana nyen la e lingbi ti mû maboko na afini wafango tënë ti hinga ndani so a yeke kota ye ti mû maboko na aita?

¹⁴ A-Témoin so akpengba na lege ti yingo alingbi ti hunda na afini wafango tënë ti gue ti zia ala ti bâ aita so tere ti ala ason nga na ambakoro. Tongana lege ayeke dä, ababâ na amama alingbi ti gue na amolenge ti ala ti sara avizite tongaso. A-ancien alingbi ti sara kua maboko na maboko na aita ti bâ si ambakoro ti e awara nzoni kobe ti tengo ni nga ti leke mbeni ye so abuba na tere ti da ti ala. Na sarango tongaso, amaseka nga na afini zo ayeke manda ti sara ye na nzoni bê na aita. Na fango tënë, mbeni ancien alingbi ti sara nduru vizite na aita so alango na yâ ti territoire so lo yeke fa tënë dä ti bâ wala ala yeke nzoni. Na sarango tongaso, mbeni ita-koli so ayeke fa ka tënë legeoko na lo ayeke manda so a lingbi aita kue na yâ ti congrégation andoye tere.—aRom. 12:10.

15. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene a-ancien abi bê na maïngo ti aita-koli na yâ ti congrégation?

¹⁵ Teti so akoli la Jéhovah ayeke sara kua na ala ti fa ye na yâ ti congrégation, a yeke kota ye ti tene aita-koli amaï kode ti sarango tënë ti ala. So mo yeke ancien, mo lingbi ti mä mbeni wakua ti mungo maboko na ngoi so lo yeke tara peko ti mbeni diskur ti lo? Na lege ti mungo maboko ti mo, lo lingbi ti maï kode ti lo ti wafango tënë ti Bible na azo.—Néh. 8:8. ^[3]

16, 17. (a) Tongana nyen la Paul abi bê lani na maïngo ti Timothée? (b) Tongana nyen la a-ancien alingbi ti fa kua nzoni na aita-koli so ayeke ga ande a-ancien?

¹⁶ So bezoin ti a-ancien ayeke mingi na yâ ti acongrégation, a lingbi a ngbâ lakue ti fa kua na aita so ayeke sara ande kua ni so. Paul afa tongana nyen la a lingbi ti fa ye na aita-koli na  ngoi so lo tene na Timothée: “Molenge ti mbi, mo ngbâ ti wara ngangu na yâ ti kota nzobe so ague oko na Christ Jésus, nga aye so mo mä ni na yanga ti mbi, na so atémoin ni ayeke mingi, mo zia ni na tïtî azo so ayeke be-ta-zo, so ala nga na pekoni, a yeke bâ ande so ala hinga biani ti fa ni na ambeni zo nga.” (2 Tim. 2:1, 2). Timothée amanda aye lani mingi na mbage ti Paul so ayeke mbeni ancien nga mbeni bazengele. Na tapande, lo manda tongana nyen ti maï kode ti fango tënë ti lo nga tongana nyen ti mû maboko na aita na yâ ti congrégation.—2 Tim. 3:10-12.

¹⁷ Paul afa kua lani na Timothée gi tongaso ape. Lo mû Timothée so ayeke maseka ti sara voyage legeoko na lo (Kus. 16:1-5). A-ancien alingbi ti mû tapande ti Paul tongana ala na awakua ti mungo maboko so akpengba ague ti bâ aita ti kpengba ala na lege ti yingo tongana lege ayeke dä. Na sarango tongaso, awakua ti mungo maboko ayeke manda ye na mbage ti a-ancien ti hinga tongana nyen ti fa ye na aita, ti kanga bê na ala, ti ndoye ala nga ti zia bê na ndo ti Jéhovah na ngoi so ala yeke bâ lege ti angasangbaga ti lo.—1 Pi. 5:2.

18. Ngbanga ti nyen a lingbi e bâ na nene ni fango kua na aita na yâ ti kua ti Jéhovah?

¹⁸ Na ngoi ti nda ni so, gbâ ti afini zo ayeke na bezoin ti tene a fa kua na ala ti maï akode ti ala na yâ ti kua ti fango tënë. A yeke nga na bezoin ti aita-koli ti bâ lege ti congrégation. Jéhovah aye ti tene a fa kua na awakua ti lo kue nzoni, na lo mû na e pasa ti mû maboko na afini zo. Tongaso, a yeke kota ye ti tene e sara kua ngangu ti fa kua na aita tongana ti so Jésus na Paul asara lani. A lingbi e fa kua na azo mingi ndali ti so gbâ ti aye ayeke lakue dä ti sara na yâ ti kua ti fango tënë kozo si nda ni aga.

19. Ngbanga ti nyen a lingbi mo hinga biani so angangu so mo sara na bê ti mo kue ti fa kua na aita na yâ ti kua ti Jéhovah ayeke ga nzoni?

¹⁹ Biani, ti fa kua na aita ahunda ngoi nga na ngangu. Me Jéhovah na Molenge ti lo so lo ye lo mingi ayeke mû na e maboko nga na ndara ti sara ni. Tere ti e ayeke nzere mingi tongana e bâ azo so e mû maboko na ala ‘ayeke sara kua ngangu nga ala yeke tirika ngangu’ na yâ ti congrégation wala na yâ ti kua ti fango tënë (1 Tim. 4:10). Nga, zia e wani e ngbâ ti gue na li ni na lege ti yingo na sarango kua so ayeke nzoni-kue na Jéhovah.