1, 2. (a) Ngbanga ti nyen la na ngoi ti Paul tënë ti dutingo ngbâa nga na liberté ayeke lani akota tënë so azo ayeke sara tënë na ndö ni mingi? (b) Paul atene Zo wa la alingbi ti mû tâ liberté na zo?

AKOZO Chrétien avivre lani na popo ti aRomain so ayeke pika kate ti ala mingi na ndö ti andia ti ala, lege ti fango ngbanga ti ala nga na liberté so ala yeke na ni. Ye oko, mingi ti angangu kua so a yeke sara lani na yâ ti kodro-togbia ti Rome, angbâa la ayeke sara ni. Na mbeni ngoi, tongana amû aRomain 100, ala bale-ota ayeke angbâa. Kite ayeke dä ape so tënë ti dutingo ngbâa nga na liberté ayeke lani akota tënë so asenge zo ayeke sara tënë mingi na ndö ni, na aChrétien nga kue ayeke sara tënë ni.

² Na yâ ti alettre so bazengele Paul asû, lo sara tënë mingi na ndö ti liberté. Me nda ti kua ti fango tënë ti lo ayeke lani pëpe ti leke dutingo ti azo wala aye ti poroso so ayeke tâ ye so azo ti ngoi ni so ayeke gi lani ti sara. Ahon ti bâ ndo na mbage ti mbeni zo ti komande wala mbeni ndokua ti wara liberté, Paul nga na amba ti lo aChrétien asara lani kue ti mû maboko na azo ti hinga nzoni tënë ti Royaume nga ti bâ na nene ni mingi ye so Jésus Christ afuta ti zi azo. Paul agboto lani lê ti amba ti  lo aChrétien na ndö ti Lo so ayeke mû tâ liberté na zo. Na tapande na yâ ti use lettre so lo tokua na aChrétien ti Corinthe, lo tene polele, lo tene: “Jéhovah ayeke Yingo. Ndo so yingo ti Jéhovah ayeke dä, liberté ayeke dä.”​—2 aCor. 3:17.

3, 4. (a) Nyen la asara si Paul atene tënë so ayeke na 2 aCorinthien 3:17? (b) A lingbi e sara nyen ti wara liberté so alondo na Jéhovah?

³ Na yâ ti use lettre ti Paul na aCorinthien, lo sara tënë ti gloire ti Moïse na ngoi so lo londo lani na gbele mbeni ange ti Jéhovah na ndö ti Hoto ti Sinaï lo yeke descend. Tongana azo ni abâ Moïse, mbeto asara ala, na Moïse azia voile na lê ti lo (Ex. 34:29, 30, 33; 2 aCor. 3:7, 13). Paul afa ndani, lo tene: “Me tongana mbeni zo atourné na mbage ti Jéhovah, a zi voile ni.” (2 aCor. 3:16). Paul aye ti tene nyen la?

⁴ Tongana ti so e bâ na yâ ti article so ahon, Jéhovah, Lo so acréé aye kue, ayeke oko Zo so ayeke na liberté ti sara aye kue. Tongaso, a yeke na lege ni ti tene so na gbele Jéhovah nga na “ndo so yingo ti Jéhovah ayeke dä,” liberté ayeke dä. Me ti duti na liberté so nga ti bâ nzoni na pekoni, a lingbi e ‘tourné na mbage ti Jéhovah,’ so ti tene a lingbi e duti na kpengba songo na lo. Azo ti Israël so ayeke na benyama abâ ye ni lani gï na bango ndo ti azo, me ti Jéhovah pëpe. A yeke mo bâ mo tene mbeni voile akanga bibe nga na bê ti ala. Ala ye lani ti mû fini liberté so ala wara ti sara na ye so bê ti ala aye.​—aHéb. 3:8-10.

5. (a) Mara ti liberté wa la yingo ti Jéhovah ayeke ga na ni? (b) E hinga tongana nyen so zo alingbi ti duti ngbâa wala lo yeke na kanga me lo yeke na liberté so alondo na Jéhovah? (c) A lingbi e kiri tënë na ahundango ndo wa?

⁵ Liberté so aga na lege ti yingo ti Jéhovah ayeke kota mingi ahon zingo zo na gbe ti ngbâa na lege ti mitele. Yingo so aga na kota liberté ahon ti so azo alingbi ti ga na ni. A lingbi ti zi e na gbe ti ngbâa ti siokpari na kuâ nga na gbe ti ngbâa ti abungbi ti vorongo ti wataka nga na asarango ye ti ala (aRom. 6:23; 8:2). So tâ pendere liberté! Mbeni zo alingbi ti bâ nzoni ti peko ti liberté so même tongana lo yeke na kanga wala lo yeke ngbâa (Gen. 39:20-23). Tënë so ayeke lani tâ tënë na ndö ti Ita Nancy Yuen nga na Ita Harold King. A kanga ala ndali ti tënë ti mabe ti ala teti angu mingi, me ala yeke lani na liberté so. Na ndö ti JW Télédiffusion, mo lingbi ti bâ ala nga ti mä ala na fango aye so asi na ala. (Gue na JW Télédiffusion, na gbe ti tënë INTERVIEWS ET TÉMOIGNAGES > L’ENDURANCE DANS L’ÉPREUVE.) Me a lingbi e kiri tënë na ahundango ndo use: Tongana nyen la e lingbi ti fa so e bâ liberté ti e na nene ni mingi? Nga, nyen la e lingbi ti sara ti sara kua nzoni na liberté ti e?

6. Tongana nyen la azo ti Israël afa so ala kiri singila pëpe na Jéhovah ndali ti liberté so lo mû na ala?

⁶ Tongana e bâ na nene ni mingi mbeni cadeau ti ngangu ngere so mbeni zo amû na e, a yeke pusu e ti kiri singila na zo so amû ni na e. Azo ti Israël akiri lani singila pëpe na Jéhovah na ngoi so lo zi ala na ngbâa na Égypte. Anze kete na peko ti so a zi ala, ala komanse ti sara mingi nzara ti akobe nga na aye so ala yeke nyon lani na ngoi so ala yeke na Égypte nga ala komanse ti diko tënë na gbe ti go na ndö ti aye so Jéhovah amû na ala, ala ye même ti kiri na Égypte. Na ala, ‘asusu, aconcombre, apastèque, apoireau nga oignon na lâi’ ayeke kota mingi ahon liberté so Nzapa amû na ala ti voro lo. A dö bê ti e ape so Jéhovah asara ngonzo mingi na terê ti ala (Nom. 11:5, 6, 10; 14:3, 4). Ye so afa na e mbeni kpengba ye ti manda.

7. Tongana nyen la Paul asara ye alingbi na wango ti lo so ayeke na 2 aCorinthien 6:1? Tongana nyen la e lingbi nga ti sara tongaso?

 ⁷ Bazengele Paul awa aChrétien kue ti bâ pëpe tongana senge ye liberté so Jéhovah amû na e na nzoni bê na lege ti Molenge ti lo, Jésus Christ. (Diko 2 aCorinthien 6:1.) Paul ayeke lani mbilimbili-kue ape, lo yeke lani ngbâa ti siokpari nga na kuâ na asara lani lo vundu mingi. Me lo tene: “Singila na Nzapa na lege ti Jésus Christ Seigneur ti e!” Lo tene tongaso ngbanga ti nyen? Lo fa ndani na amba ti lo aChrétien, lo tene: “Ndali ti so ndia ti yingo so amû fini so ayeke na lege ti dutingo beoko na Christ Jésus azi mo awe na gbe ti ndia ti siokpari na ti kuâ.” (aRom. 7:24, 25; 8:2). Legeoko tongana Paul, so Jéhovah azi e na gbe ti ngbâa ti siokpari nga na kuâ a lingbi e nga kue e bâ ni lâ oko ape tongana senge ye. Ye so a futa ti zi azo asara si e lingbi ti sara na Nzapa na conscience so ayeke nzoni na e yeke wara tâ ngia na pekoni.​—Ps. 40:8.

8, 9. (a) Wango wa la bazengele Pierre amû na ndö ti sarango kua na liberté ti e? (b) Akpale wa la e yeke wara laso?

⁸ Me na ndö ti so e yeke kiri singila na Jéhovah, a lingbi e sara hange si e sara kua lâ oko kirikiri pëpe na pendere liberté ti e. Bazengele Pierre agboto mê ti e ti tene e mû pëpe liberté ti e tongana mbeni raison ti sara na sioni ye. (Diko 1 Pierre 2:16.) Gbotongo mê so adabe ti e na ye so asi na azo ti Israël na benyama. E bezoin nga gbotongo mê so laso, peut-être e bezoin ni mingi. Satan na dunia ti lo ayeke fa na e aye so anzere na zo mingi ti tene e soro ni, aye tongana bongo, kode ti leke terê pendere, kobe, aye ti nyongo ni, angia nga na ambeni ye tongaso. Mingi ni azo so ayeke sara sabango ti aye ayeke sara kua na azo so ayeke pendere ti sara si e pensé so a lingbi e vo aye so ti tâ tënë ni e yeke nga na bezoin ni ape. A lingbi ti duti ngangu ape ti tene ala handa e si e sara kua kirikiri na liberté ti e.

⁹ Wango ti Pierre so andu nga ambeni ye so ayeke kota mingi na yâ ti fini ti zo, na tapande mandango mbeti, kua, wala kua ti nginza so e soro. Na tapande, na ekole a yeke pusu amaseka ti manda mbeti ngangu tongaso si ala lingbi ti li na adasendagi so ayeke nzoni ahon atanga ni. Azo mingi atene na ala so tongana ala manda mbeti ayo, ala yeke wara nzoni kua ti nginza, ala yeke wara gbâ ti nginza nga azo ayeke ne ala. Azo ni so ayeke fa na ala aye so na bango ni afa so azo so amanda mbeti na dasendagi ayeke wara nginza mingi ahon azo so amanda mbeti angbâ na lycée. Na ngoi so amaseka adoit ti mû adesizion so ayeke ndu tanga ti fini ti ala kue, ala lingbi ti pensé so mandango mbeti ayo ayeke nzoni. Me nyen la a lingbi ala na ababâ na amama ti ala agirisa ape?

10. Nyen la a lingbi e girisa ape na ngoi so e yeke sara kua na liberté ti e ti soro aye so abâ e wani?

¹⁰ Ambeni zo alingbi ti bâ so teti so aye ni so ayeke aye so abâ zo oko oko, ala doit ti duti na liberté ti soro ye so anzere na ala tongana conscience ti ala amû lege na ala ti soro ni. Peut-être ala yeke pensé na tënë so Paul atene na azo ti Corinthe na ndö ti kobe, lo tene: “Ngbanga ti nyen a lingbi conscience ti mbeni zo nde la si afâ ngbanga na ndö ti liberté ti mbi?” (1 aCor. 10:29). Atâa so e yeke na liberté ti soro ndo so e ye ti manda mbeti asi dä nga na kua so e ye ti sara na yâ ti gigi ti e, a lingbi e dabe ti e so e yeke na liberté ti sara ye kue ape nga aye ti peko ti adesizion kue so e mû ayeke dä. Ndani la Paul atene: “A mû lege na zo ti sara ye kue, me ye kue la si ayeke sara nzoni na zo pëpe. A mû lege na zo ti sara ye kue, me a yeke ye kue la si akpengba zo pëpe.” (1 aCor. 10:23). Tongaso,  même atâa so e yeke na liberté ti soro aye so abâ e wani, ye so e ye la ayeke kota ahon tanga ti aye kue ape.

11. Ngbanga ti nyen la Jéhovah azi e?

¹¹ Pierre afa ndani so lo mû wango na ndö ti sarango kua kirikiri na liberté. Lo wa e ti sara kua na liberté ti e “tongana angbâa ti Nzapa.” Tongaso, ndani so Jéhovah, na lege ti Jésus, azi e na gbe ti ndia ti siokpari nga na kuâ ayeke ti tene e mû fini ti e na lo tongana ‘angbâa ti lo.’

12. Noé na sewa ti lo azia na e tapande wa?

¹² Nzoni fason ti kpe ti sara kua kirikiri pëpe na liberté ti e nga ti kiri ti ga pëpe ngbâa ti bibe ti dunia so, so ayeke gï ti wara aye nga na anzara ti mitele, ayeke ti sara kua ti Jéhovah mingi (aGal. 5:16). Gbu li ti mo na ndö ti tapande ti Noé nga na sewa ti lo. Ala yeke lani na fini na yâ ti mbeni dunia so asi singo na sarango ye ti ngangu na zo nga na lango-sioni. Me, ala bi terê ti ala pëpe na yâ ti asarango ye ti azo so angoro ala. Ala sara ni lani tongana nyen? Ala soro lani ti sara kua so Jéhovah amû na ala ti sara: kua ti lekengo arche, ti bungbingo kobe ndali ti ala nga na anyama nga ala gboto mê ti azo na ndö ti kota ngu so ayeke pika ande. “Noé asara aye kue so Nzapa amû yanga na lo ti sara. Lo sara gï tongana ti so a hunda.” (Gen. 6:22). Ye ti peko ni ayeke nyen? Noé na sewa ti lo asö kuâ na ngoi so a futi dunia ti ngoi ti ala.​—aHéb. 11:7.

13. Nyen la Jéhovah amû yanga na e ti sara?

¹³ Nyen la Jéhovah amû yanga na e ti sara? So e yeke adisciple ti Jésus, e hinga nzoni mingi ye so Nzapa mû yanga na e ti sara. (Diko Luc 4:18, 19.) Laso, nzapa ti aye ti ngoi so angbâ ti kanga lê ti azo na lege ti abungbi ti vorongo ti wataka, aye ti sese nga na aye ti poroso (2 aCor. 4:4). E yeke na pasa ti mû tapande ti Jésus ti mû maboko na azo ti hinga nga ti voro Jéhovah, Nzapa ti liberté (Mat. 28:19, 20). So  ayeke kete kua ape nga akpale ayeke mingi. Na ambeni ndo, azo aye ti gi ti hinga Nzapa ape, na ambeni ayeke sara même ngonzo na ngoi so e fa tënë na ala. A lingbi e hunda terê ti e na hundango ndo so: ‘Mbi lingbi ti sara kua na liberté ti mbi ti sara kua ti Jéhovah mingi?’

14, 15. Nyen la azo ti Jéhovah mingi amû desizion ti sara? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article so.)

¹⁴ A kpengba e mingi ti bâ so, aita mingi ahinga so aye ti ngoi so aga nduru mingi awe ti hunzi na ala mû desizion ti duti na aye mingi ape na yâ ti fini ti ala tongaso si ala sara kua ti ngoi kue (1 aCor. 9:19, 23). Ambeni asara kua ti pionnier na ndo so ala yeke dä, ambeni ague na ndo so a bezoin awafango tënë dä mingi. Tondo afa so na yâ ti angu oku so ahon, wungo ti apionnier asi 1 100 000, nga wungo ti azo ahon 250 000 akomanse ti sara kua ti pionnier permanent. So azo mingi amû liberté ti ala ti sara na Jéhovah tongaso ayeke tâ pendere mingi.​—Ps. 110:3.

¹⁵ Nyen la amû maboko na aita so ti sara kua nzoni na liberté ti ala? Bâ tapande ti John na Judith, so na yâ ti ngu 30 so ahon, ala sara kua na yâ ti akodro mingi. Ala fa so na ngoi so Ekole ti apionnier akomanse lani na ngu 1977, a wa lani a-élève ni ti gue ti fa tënë na ndo so a bezoin awafango tënë dä mingi. Ndani la fani mingi, John achangé lani kua ti lo tongaso si lo duti na aye mingi ape na yâ ti fini ti lo. Na nda ni, na ngoi so ala si na mbeni kodro-wande, ala bâ so ti sambela Jéhovah nga ti zia bê kue na lo amû lani maboko na ala ti hon ndö ti akpale, na tapande mandango mbeni fini yanga ti kodro, sarango changement ti lingbi na mbeni fini ngobo nga hongo ndö ti ngoi ti dê wala ngoi ti ndowa. Ala pensé nyen na ndö ti angu kue so ala sara na yâ ti kua ti Jéhovah? John atene: “Mbi bâ so mbi yôro terê ti mbi kue na yâ ti kua so ayeke nzoni ahon atanga ni kue so ade mbi sara mara ni lâ oko ape. Jéhovah aga tâ zo na lê ti mbi ahon ti kozo, lo ga tongana mbeni babâ. Fadeso mbi mä yâ ti tënë so ayeke na Jacques 4:8 tâ nzoni mingi. Versê ni atene: ‘Ala ga nduru na Nzapa, lo yeke ga ande nduru na ala.’ Mbi hinga so mbi wara ye so mbi yeke gi ni lani, tâ ye so asara si mbi yeke na ngia na yâ ti fini ti mbi.”

16. Tongana nyen la aita saki mingi asara kua nzoni na liberté ti ala?

¹⁶ Nde na John na Judith, dutingo ti ambeni ita amû lege na ala ti sara kua ti ngoi kue gï teti kete ngoi. Me ambeni agbu lege so azi na ala ti sara kua tongana avolontaire na yâ ti kua ti lekengo ada so andu aye ti Royaume na yâ ti dunia. Na tapande, na ngoi so ayeke leke lani kota ndokua ti e na Warwick, na New York, aita 27 000 tongaso aga amû maboko na kua ni. Ambeni amû maboko yenga use, ambeni asara ngu oko wala ahon. Mingi ti ala asara asacrifice ti gue kâ. So ayeke tâ pendere tapande ti sarango kua na liberté so Nzapa amû na e ti gonda nga ti ne Jéhovah, Nzapa ti liberté.

17. Pendere gigi ti kekereke wa la ayeke ku azo so laso asara kua nzoni na liberté ti ala?

¹⁷ E kiri singila mingi so e hinga Jéhovah nga e yeke na liberté so aga na lege ti tâ vorongo Nzapa. Zia si adesizion ti e afa so e bâ liberté so na nene ni mingi. Ahon ti sara kua kirikiri na liberté so, zia si e sara kue ti sara kua na ni nzoni ti sara na Jéhovah. Tongana e sara tongaso, e lingbi ti ku ti wara tënë nzoni so Jéhovah amû zendo ni na ngoi so prophétie so ayeke ga tâ tënë, prophétie ni atene: “A yeke zi ande création nga na gbe ti ngbâa ti ye so abuba na lo yeke wara liberté ti gloire ti amolenge ti Nzapa.”​—aRom. 8:21.