1. Ngbanga ti nyen la ngoi ti e ayeke tâ nde mingi tongaso?

E YEKE na fini na mbeni ngoi so ayeke tâ nde mingi na yâ ti mbaï ti azo. Tongana ti so Bible atene, Jéhovah ayeke bungbi ‘azo mingi mingi so alondo na popo ti amara kue, akete mara kue, azo ti kodro kue, ayanga ti kodro kue’. Ala yeke “mbeni ngangu mara” so wungo ti azo ni ahon kutu miombe so ayeke na ngia na so ayeke “sara na [Nzapa] kusala so ayeke nzoni-kue bï na lâ”. (Apoc. 7:9, 15; És. 60:22). Ade a wara gbâ ti azo so andoye Nzapa nga na amba ti ala tongaso lâ oko ape.

2. Mara ti ndoye wa so ayeke na lege ni ape e yeke bâ ni na mbage ti azo so ayeke akamarade ti Nzapa ape? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article so.)

² Ye oko, Bible afa kozo awe so na ngoi ti e, azo so ayeke akamarade ti Nzapa ape ayeke duti na mbeni ndoye so ayeke na lege ni ape, ndoye so asara si zo apensé gï na lo wani. Bazengele Paul atene: “Na lâ ti nda ni, . . . azo ayeke duti ande azo so andoye gï terê ti ala wani, azo so andoye nginza . . . azo so andoye ngia ahon ti ndoye Nzapa.” (2 Tim. 3:1-4). Mara ti ndoye so ague nde mingi na ndoye so e yeke na ni na mbage ti Nzapa. Ndoye so apusu zo ti  gi gï aye ndali ti lo wani ayeke ga na zo ngia pëpe, atâa so peut-être zo ni apensé atene a yeke ga na ni ngia. Me a sara si azo ti dunia apensé gï na ala wani na ‘a yeke ngangu na zo ti kanga bê na yâ’ ti dunia ni.

3. Nyen la e yeke bâ ni na yâ ti article so? Ngbanga ti nyen?

³ Paul ahinga lani so ndoye so apusu zo ti pensé gï na lo wani ayeke mû ndo nga ayeke ga na akpale na aChrétien. Ni la, lo wa ala ti “tourné peko” na azo so afa ndoye so agi gï ye ndali ti lo wani (2 Tim. 3:5). Me e lingbi pëpe ti kpe ti wara terê na mara ti azo so. Tongaso, tongana nyen la e lingbi ti ke asioni bango ndo ti azo so angoro e na ti gi ti nzere na Jéhovah, Nzapa ti ndoye? Zia e bâ kangbi so ayeke na popo ti ndoye so Nzapa aye ti tene e fa ni na ndoye so 2 Timothée 3:2-4 asara tënë ni. Na pekoni, e lingbi ti bâ yâ ti asarango ye ti e na ti bâ tongana nyen la e lingbi ti fa mara ti ndoye so ayeke sara si e duti na tâ ngia.

4. Ngbanga ti nyen la a yeke sioni ape ti tene zo andoye terê ti lo wani na mbeni fason so ayeke na lege ni?

⁴ Paul atene: “Azo ayeke duti ande azo so andoye gï terê ti ala wani”. Eskê a yeke sioni ti tene e ndoye terê ti e wani? Ên-ën, a yeke na lege ni ti tene zo andoye terê ti lo wani nga a lingbi lo sara ni. Jéhovah asara e tongaso. Jésus atene: “Mo ndoye mba ti mo tongana mo wani.” (Marc 12:31). Tongana e ndoye terê ti e wani ape, e lingbi pëpe ti ndoye amba ti e. Bible atene nga atene: “A lingbi akoli andoye awali ti ala tongana terê ti ala wani. Zo so andoye wali ti lo andoye terê ti lo wani, ndali ti so mbeni koli ake terê ti lo wani lâ oko pëpe; me lo mû kobe na ni nga lo yeke ye ni mingi.” (aÉph. 5:28, 29). Tongaso, a yeke na lege ni ti tene zo andoye terê ti lo na mbeni fason so ayeke na lege ni.

5. Zo so andoye terê ti lo ahon ndö ni ayeke sara ye tongana nyen?

⁵ Ndoye so a sara tënë ni na 2 Timothée 3:2 ayeke na lege ni ape nga aga na nzoni ye na zo ape. A yeke mbeni sioni ndoye so apusu zo ti pensé gï na lo wani. Azo so andoye terê ti ala ahon ndö ni abâ terê ti ala ahon ti so a lingbi zo abâ terê ti lo na ni. (Diko aRomain 12:3.) Ye so ayeke kota mingi na yâ ti gigi ti ala ayeke gï ala wani. Ala pensé mingi ape na ambeni zo. Tongana aye atambela nzoni ape, ala yeke nduru ti bi tënë na li ti ambeni zo nde ahon ti yeda na faute ti ala. Mara ti azo tongaso ayeke biani na ngia ape.

6. Ti ndoye Nzapa aga na anzoni ye wa?

⁶ Awandara ti Bible atene so Paul asara tënë kozoni na ndö ti ndoye so apusu zo ti pensé gï na lo wani ndali ti so ndoye so asara si asioni sarango ye so lo sara tënë ni na pekoni, so ayeke mû ndo na lâ ti nda ni, abâ gigi. Me azo so andoye Nzapa ayeke na anzoni sarango ye mingi. Ndoye so ague oko na ngia, siriri, kangango bê ti ku, sarango nzoni na zo, nzoni bê, mabe, sarango ye na ngangu pëpe nga na kangango nzara ti bê (aGal. 5:22, 23). Mbeni zo ti sungo Psaume atene: “Ngia ayeke na azo so Nzapa ti ala ayeke Jéhovah!” (Ps. 144:15). Jéhovah ayeke Nzapa so ayeke na ngia, na azo ti lo ayeke nga na ngia. Na ndö ni, nde na azo so andoye gï terê ti ala wani na so aye gï ti wara ye na maboko ti azo, awakua ti Jéhovah ayeke na ngia ndali ti so ala yeke mû ye na azo.—Kus. 20:35.

7. Ahundango ndo wa la alingbi ti mû maboko na e ti bâ wala e ndoye Nzapa mingi?

⁷ Nyen la alingbi ti fa na e so e komanse ti ndoye terê ti e wani mingi ahon ti so e ndoye Nzapa? A lingbi e pensé na ndö ti wango so ayeke na aPhilippien 2:3, 4: “Ala sara mbeni ye na gingo yanga wala na fango terê pëpe, me ala sara terê ti ala kete na ala bâ amba ti ala tongana azo so ayeke kota ahon  ala; na ziango lê ti ala gï na ndö ti aye ti ala wani pëpe, me nga na ndö ti aye ti amba ti ala.” E lingbi ti hunda terê ti e: ‘Mbi yeke sara ye alingbi na wango so na yâ ti fini ti mbi? Mbi yeke gi na bê ti mbi kue ti sara ye so bê ti Nzapa aye? Mbi yeke gi ti mû maboko na azo, na yâ ti congrégation nga na fango tënë?’ A yeke lakue kete ye ape ti sara ni. A hunda ti tene e sara ngangu nga e sara asacrifice. Me nyen la alingbi ti mû na e ngia mingi ahon ti hinga so sarango ye ti e anzere na Kota Gbia ti dunia kue?

8. Ndoye ti ambeni zo na mbage ti Nzapa apusu ala ti sara nyen?

⁸ Ndoye ti ambeni zo na mbage ti Nzapa apusu ala ti zia akua so alingbi ti ga na ala gbâ ti nginza ti sara kua ti Jéhovah mingi. Ericka, so ayeke na États-Unis, ayeke mbeni docteur. Me ahon ti tene lo gi lani mbeni kota ndo, lo ga pionnier permanent na lo na koli ti lo asara kua ti Jéhovah na yâ ti akodro mingi. Lo tene: “Aye mingi so e sara ti mû maboko na yâ ti mbeni territoire ti mbeni yanga ti kodro nde, nga na azo so e sara kamarade na ala, aga na e anzoni ye mingi na yâ ti gigi ti e.” Ericka angbâ ti sara kua ti docteur, me lo yeke mû ngoi ti lo nga na ngangu ti lo mingi ti fa ye na azo na ndö ti Jéhovah na ti mû maboko na aita ti lo. Lo tene so sarango tongaso “azia ngia mingi na bê” ti lo.

9. Ngbanga ti nyen la zo so andoye nginza ayeke na ngia ape?

⁹ Paul atene so azo ayeke duti “azo so andoye nginza”. A sara ambeni ngu awe, mbeni pionnier na Irlande asara tënë na mbeni koli na ndö ti Nzapa. Koli ni azi bozo ti nginza ti lo, lo yô abillet ti nginza na nduzu nga lo tene na baba: “So nzapa ti mbi la!” Atâa so azo mingi ayeke tene ni polele tongaso ape, dunia asi singo na azo so andoye nginza nga na aye so a lingbi ti vo na nginza. Me Bible agboto mê ti e, atene: “Zo so aye argent mingi, argent kue so lo wara ayeke lingbi lo pëpe, nga zo so aye mosoro mingi, mosoro kue so lo wara ayeke lingbi lo pëpe.” (Zo-ti. 5:10). Zo so andoye nginza ayeke bâ lâ oko ape so nginza so lo wara alingbi na lo. Lo yeke ye gï lakue ti wara ni mingi na lo yeke mû fini ti lo kue ti gi gï na ni. Sarango tongaso ayeke ga na lo “aye ti vundu mingi.”—1 Tim. 6:9, 10.

10. Bible atene nyen na ndö ti mosoro nga na yere?

¹⁰ Biani, e kue e bezoin nginza. Na yâ ti ambeni ye, nginza ayeke bata e (Zo-ti. 7:12). Me tongana nginza so e yeke na ni alingbi gï ti tene e wara na aye so e bezoin ni, e lingbi ti duti na ngia? En. (Diko Zo-ti-fa-tene 5:12.) Agur, molenge ti Jakéh, atene: “Sara si mbi ga wayere pëpe wala mbi ga zo ti mosoro pëpe. Zia si mbi te kobe so alingbi na mbi.” A yeke ngangu na e ape ti hinga ndani so lo ye pëpe ti duti na yâ ti kota yere. Lo tene so lo ye pëpe ti tene bê ti lo apusu lo ti nzi ye, ndali ti so nzi ayeke bi nengo ti Nzapa na sese. Me lo ye ti duti zo ti mosoro ape ngbanga ti nyen? Lo tene: “Ngbanga ti so tongana yâ ti mbi asi awe, mbi ke mo na mbi tene: ‘Jéhovah ni ayeke zo wa?’” (aProv. 30:8, 9). Peut-être mo hinga azo so azia bê ti ala na mosoro me na Nzapa ape.

11. Wango wa la Jésus amû na ndö ti nginza?

¹¹ Azo so andoye nginza alingbi ti nzere na Nzapa ape. Jésus atene: “Zo alingbi pëpe ti sara kua ti ngbâa na azo use, ndali ti so lo yeke ke mbeni oko na lo yeke ye mbeni. Wala lo yeke ngbâ na mbeni oko na lo ke mbeni. Ala lingbi pëpe ti sara kua ti ngbâa na Nzapa nga na Mosoro.” Nga lo tene: “Ala zia ti bungbi amosoro ndali ti ala wani na ndö ti sese so, ndo so makongo ti tengo bongo na rouille ayeke te ni, na so azo ti nzi ayeke lï na ngangu ti nzi ni. Me ala bungbi amosoro ndali ti ala wani na yayu, ndo so makongo ti tengo bongo wala rouille ayeke te ni pëpe,  nga azo ti nzi ayeke lï na ngangu ti nzi ni pëpe.”—Mat. 6:19, 20, 24.

12. Tongana nyen la ti duti na aye mingi ape asara si a yeke ngangu ape ti sara kua ti Nzapa? Fa mbeni tapande.

¹² Awakua ti Jéhovah mingi agi ti duti na aye mingi ape. Ala bâ so sarango tongaso asara si ala yeke na ngoi mingi ti sara kua ti Jéhovah na ala yeke na ngia mingi. Jack, so ayeke na États-Unis, akä kota da ti lo nga na buze ti lo ndali ti so lo ye ti sara kua ti pionnier legeoko na wali ti lo. Lo tene: “A yeke lani ngangu ti kä pendere da ti e nga na ndo ti e. Me na yâ ti angu mingi, bê ti mbi ayeke son na ngoi so mbi kiri na yanga-da ndali ti akpale so mbi wara na place ti kua. Wali ti mbi, so ayeke pionnier permanent, ayeke lakue na ngia. Lo yeke tene na mbi lani, lo tene: ‘Patron ti mbi ayeke nzoni patron mingi.’ So mbi nga kue mbi ga pionnier awe, e use kue e sara kua ndali ti zo oko, Jéhovah.”

13. Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti hinga bango ndo ti e na ndö ti nginza?

¹³ Tongana e ye ti hinga bango ndo ti e na ndö ti nginza, a lingbi e hunda terê ti e na atënë so nga e kiri tënë na ni na lege ni: ‘Gigi ti mbi afa so mbi yeda biani na ye so Bible atene na ndö ti nginza? Warango nginza aga na kozo ndo na yâ ti fini ti mbi? Aye ti sese ayeke kota ye ahon songo ti mbi na Jéhovah nga na azo ti lo? Mbi yeke na confiance so Jéhovah ayeke mû na mbi biani aye so mbi bezoin ni?’ E lingbi ti hinga biani so Jéhovah ayeke zia vundu na bê ti e lâ oko ape tongana e zia bê ti e na lo.—Mat. 6:33.

14. Nzoni bango ndo na ndö ti angia ayeke so wa?

¹⁴ Bible atene nga kozoni so na lâ ti nda ni, azo ayeke duti “azo so andoye ngia”. Legeoko tongana ti so e hinga so a yeke sioni ape ti duti na nzoni bango ndo na ndö ti e wani nga na ndö ti nginza, a yeke sioni ape ti duti na nzoni bango ndo na ndö ti angia. Ambeni zo apensé so a lingbi ala sara ngia oko ape, me a yeke ye so Jéhovah aye la ape. Bible awa awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo, atene: “Gue mo te kobe ti mo na nzerengo terê nga mo nyon vin ti mo na ngia na bê.”—Zo-ti. 9:7.

15. Ti duti “azo so andoye ngia” aye ti tene nyen?

 ¹⁵ Na 2 Timothée 3:4, a sara tënë ti azo so andoye angia na azi Nzapa yamba na yâ ti fini ti ala. Bâ so versê ni atene pëpe so ala ndoye angia ahon Nzapa, mo bâ mo tene ala ye lo kamême kete. Me, a tene “ahon ti ndoye Nzapa”. Mbeni wandara atene: “[Versê] so aye pëpe ti tene so ala ndoye nga kamême Nzapa kete. A ye ti tene so ala ye Nzapa oko pëpe.” So ayeke mbeni kpengba wango ndali ti azo so andoye angia. Tënë “azo so andoye ngia” afa nzoni mingi sarango ye ti azo so “anzerengo ye ti gigi ahon na ala yongoro”.—Luc 8:14.

16, 17. Tapande wa la Jésus azia na e na ndö ti angia?

¹⁶ Jésus afa so lo yeke na nzoni bango ndo na ndö ti angia. Lo gue lani na “mbeni matanga ti mariage” nga na “mbeni kota matanga”. (Jean 2:1-10; Luc 5:29). Na ngoi ti matanga ti mariage ni, vin alingbi azo ape, tongaso na lege ti miracle Jésus asara si ngu aga vin. Nga na mbeni ngoi nde, tongana azo akasa Jésus ndali ti so lo te ye nga lo nyon ye, lo fa polele so bango ndo ti ala ni ayeke na lege ni ape.—Luc 7:33-36.

¹⁷ Ye oko, Jésus azia pëpe si angia aga kota ye mingi na yâ ti fini ti lo. Lo zia Jéhovah na kozo ndo nga lo mû ngangu ti lo kue ti mû maboko na azo. Lo yeda na bê ti lo wani ti kui mbeni sioni kuâ na ndö ti keke ti sö azo mingi. Jésus atene na azo so aye ti mû peko ti lo, lo tene: “Ngia ayeke na ala tongana azo azonga ala, asara ye ti ngangu na ala nga atene mara ti asioni tënë ti mvene nde nde kue na ndö ti ala ndali ti mbi. Ala duti na ngia nga zia si terê ti ala anzere mingi, ndali ti so futa ti ala ayeke kota na yayu. A yeke tongaso si lani a sara aye ti ngangu na aprophète so aga kozo na ala.”—Mat. 5:11, 12.

18. Ahundango ndo wa la ayeke mû maboko na e ti bâ wala e ndoye angia mingi?

¹⁸ Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti bâ wala e ndoye angia mingi? E lingbi ti hunda terê ti e: ‘Mbi zia sarango ngia kozo na abungbi nga na fango tënë? Mbi yeke nduru ti zia lege ti sarango ambeni ye so mbi ye ndali ti so mbi ye ti sara kua ti Nzapa? Na ngoi so mbi yeke soro angia, mbi yeke pensé na ndö ti bango ndo ti Jéhovah na ndö ni?’ Tongana e ye Nzapa mingi, e yeke sara kue ti ke gï pëpe aye so e hinga so lo ye ni ape me nga aye so e pensé so lo ye ni ape.—Diko Matthieu 22:37, 38.

19. Azo wa la alingbi ti duti na tâ ngia lâ oko ape?

¹⁹ Dunia ti Satan asara si azo abâ pasi asara ngu 6 000 tongaso awe. Fadeso, na lâ ti nda ni ti dunia so, sese asi singo na azo so apensé gï na ndö ti ala wani, na ndö ti nginza nga na angia. Ala pensé na ndö ti aye so ala lingbi ti wara nga ala zia si anzara ti bê ti ala aga kota ye na yâ ti fini ti ala. Mara ti azo tongaso alingbi pëpe ti duti na tâ ngia. Me ti ambeni zo, a yeke tongana ti so mbeni zo ti sungo Psaume atene: “Ngia ayeke na zo so Nzapa ti Jacob ayeke zo ti mungo maboko na lo, so azia bê ti lo ti ku Jéhovah Nzapa ti lo.”—Ps. 146:5.

20. Tongana nyen la ndoye ti mo na mbage ti Nzapa aga na mo ngia?

²⁰ Awakua ti Jéhovah aye lo biani, nga ngu oko oko, gbâ ti azo ahinga lo na ala ye lo nga. Ye so afa so Royaume ti Nzapa ayeke sara kua nga na yâ ti kete ngoi ayeke ga na aye ti nzoni so ahon gbungo li ti zo. Tongana e sara ye so Jéhovah aye ti tene e sara ni, e yeke zia ngia na bê ti lo na a yeke ga na e tâ ngia. Nga azo so aye Jéhovah ayeke duti ande na ngia lakue lakue. Na yâ ti article ti peko, e yeke bâ ambeni sioni sarango ye so ndoye so apusu zo ti pensé gï na lo wani ayeke ga na ni. E yeke bâ nga tongana nyen la asarango ye so ague nde na asarango ye ti awakua ti Jéhovah.