1. Nyen la zo so achangé bê ti lo ayeke sara?

 TONGANA e sara mbeni sioni ye, e doit ti changé bê ti e. Na yâ ti Bible, zo so achangé bê ti lo ayeke ke sioni ye so lo sara, lo zia lege ni nga lo leke na bê ti lo ti kiri ti sara ni encore ape.—Bâ tënë “Changengo bê” na yâ ti Kete bakari.

2. Ngbanga ti nyen la e kue e bezoin ti manda ye na ndö ti changengo bê? (Néhémie 8:​9-11).

² Azo kue so ayeke na fini abezoin ti manda ye na ndö ti changengo bê. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so e kue e yeke sara siokpari lâ na lâ. E kue so e yeke ahale ti Adam na Ève, a dü e dungo na siokpari nga e yeke kui (aRom. 3:23; 5:12). E kue e yeke awasiokpari nga e bezoin ti changé bê ti e. Même azo so ayeke na kpengba mabe, na tapande bazengele Paul, atiri lani na siokpari (aRom. 7:​21-24). Eskê a ye ti tene a yeke nzoni e duti lakue na vundu ndali ti asiokpari ti e? Ên-ën, Jéhovah ayeke sara nzoni bê na zo nga lo ye ti tene e duti na ngia. Gbu li na ndö ti tapande ti aJuif na ngoi ti Néhémie. (Diko Néhémie 8:​9-11.) Jéhovah aye lani ape ti tene vundu ahon ndö ti ala ndali ti asiokpari so ala sara ândö me lo ye ti tene ala voro lo na ngia. Jéhovah ahinga so tongana zo achangé bê ti lo ayeke sara si lo duti na ngia. Ndani la lo yeke fa na e tongana nyen ti sara ni. Tongana e sara siokpari si e changé bê ti e, e peut ti duti sûr so Babâ ti e so ayeke sara nzoni bê na zo ayeke pardonné e.

3. Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?

³ Na yâ ti article so, e yeke manda ye na ndö ti changengo bê. E yeke bâ aye ota. Kozoni, e yeke bâ aye so Jéhovah afa na azo ti Israël na ndö ti changengo bê. Na pekoni, e yeke bâ tongana nyen la Jéhovah a-aidé azo ti changé bê ti ala. Na  nda ni, e yeke bâ aye so Jésus afa na adisciple ti lo na ndö ti changengo bê.

AYE SO JÉHOVAH AFA NA AZO TI ISRAËL NA NDÖ TI CHANGENGO BÊ

4. Nyen la Jéhovah afa na azo ti Israël na ndö ti changengo bê?

⁴ Na ngoi so Jéhovah asara si azo ti Israël aga mbeni mara, lo te mbele na ala. Tongana ala sara ye alingbi na andia ti lo, lo yeke bata ala nga lo yeke sara tufa na ndö ti ala. Na ndö ti andia so, lo tene: “Commandement so mbi yeke mû na mo laso ti bata so ahon ngangu ti mo pëpe, a yeke yongoro na mo pëpe.” (Deut. 30:​11, 16). Me tongana ala sara kpengba-li na lo, na tapande tongana ala soro ti voro ambeni nzapa nde, lo yeke sara tufa na ndö ti ala ape na ala yeke bâ pasi. Me atâa so kue, ala peut ti kiri ti zia ngia na bê ti Nzapa. Ala peut ti ‘kiri na Jéhovah Nzapa ti ala, ala mä yanga ti lo’. (Deut. 30:​1-3, 17-20). So ti tene, ala peut ti changé bê ti ala. Tongana ala sara ni, Jéhovah ayeke ga nduru na ala nga lo yeke sara tufa na ndö ti ala encore.

5. Tongana nyen la Jéhovah afa so lo kanga bê na azo ti lo so ague yongoro na lo? (2 aGbia 17:​13, 14).

⁵ Fani mingi, azo ti Jéhovah so lo soro ala asara lani kpengba-li na lo. Ala voro ayanda nga ala sara ambeni ye so ayeke sioni mingi. A sara si ala bâ pasi. Me Jéhovah angbâ lani ti gi ti aidé azo ti lo so ague yongoro. Fani mingi, lo tokua aprophète ti lo ti voro yanga na ala ti changé bê ti ala nga ti kiri na lo.—Diko 2 aGbia 17:​13, 14.

6. Tongana nyen la Jéhovah asara lani kua na aprophète ti lo ti fa na azo ti lo so changengo bê ayeke kota ye? (Bâ nga foto.)

⁶ Fani mingi, Jéhovah asara kua na aprophète ti lo ti kiri na azo ti lo na nzoni lege. Na tapande, na lege ti Jérémie, lo tene: “Israël zo ti kpengba-li, mo kiri na mbi . . . mbi yeke bâ mo ande na ngonzo pëpe ndali ti so mbi yeke be-ta-zo, mbi yeke bata tënë na bê ti mbi lakue lakue pëpe . . . Gï ye oko so mbi hunda na mo, yeda na siokpari so mo sara, ndali ti so mo sara kpengba-li na Jéhovah.” (Jér. 3:​12, 13). Na lege ti Joël, Jéhovah atene:  “Ala kiri na mbi na bê ti ala kue.” (Joël 2:​12, 13). Lo tene na Ésaïe ti tene na ala, atene: “Ala zi ye ti sioni na terê ti ala; ala zi asioni kusala ti ala na lê ti mbi; ala zia ti sara ye ti sioni.” (És. 1:​16-19). Na lege ti Ézéchiel, Jéhovah ahunda ala, atene: “Eskê mbi yeke na ngia tongana mbeni zo ti sioni akui? Mbi ye ti tene zo ti sioni azia lege ti sioni ti lo si lo ngbâ na fini, ni la ape? . . . A nzere na mbi pëpe ti tene mbeni zo ti sioni akui. Ni la, ala dö lege ti sioni ala zia, na ala ngbâ na fini.” (Ézéch. 18:​23, 32). A nzere na Jéhovah ti bâ azo achangé bê ti ala ndali ti so lo ye ti tene ala ngbâ na fini lakue lakue. Tongaso, Jéhovah ayeke duti lo ku ti tene azo achangé awe si lo aidé ala ape. Zia e bâ ambeni tapande ni.

7. Nyen la Jéhovah afa na azo ti lo na lege ti mbaï ti prophète Osée na wali ti lo?

⁷ Jéhovah afa lani na azo ti lo tongana nyen la lo yeke nduru ti aidé ala ti changé bê ti ala na lege ti tapande ti prophète Osée na wali ti lo Gomer. Na peko ti so Gomer agi mbeni koli nde, lo dö Osée lo zia lo gue na peko ti ambeni koli. Eskê a yeke lani ngangu ti tene lo changé bê ti lo? Jéhovah, so apeut ti hinga ye so ayeke na yâ ti bê ti zo, atene na Osée atene: “Kiri mo ye wali ti mo so mbeni koli nde aye lo so, nga so ayeke gi ambeni koli nde. Mo ye lo tongana ti so Jéhovah aye azo ti Israël, atâa so ala gue na mbage ti ambeni nzapa nde.” (Os. 3:1; aProv. 16:2). Bâ so wali ti Osée angbâ lani ti sara mbeni kota siokpari. Me Jéhovah atene na Osée ti pardonné lo nga ti kiri na lo na da. a Legeoko nga, Jéhovah adö lani azo ti lo so asara kpengba-li azia ape. Atâa so ala sara aye so ayeke tâ sioni mingi, lo ngbâ ti ye ala nga lo ngbâ ti gi ti aidé ala ti changé bê ti ala nga ti changé asarango ye ti ala. Eskê tapande so afa so Jéhovah, so ayeke “bâ yâ ti bê ti zo”, ayeke gi ti aidé mbeni zo so angbâ ti sara kota siokpari ti changé bê ti lo? (aProv. 17:3). Zia e bâ ni.

LEGE SO JÉHOVAH AYEKE AIDÉ AZO TI CHANGÉ BÊ TI ALA

8. Nyen la Jéhovah asara lani ti aidé Caïn ti changé bê ti lo? (Genèse 4:​3-7). (Bâ nga foto.)

⁸ Caïn ayeke lani kozo molenge ti Adam na Ève. Lo yeke lani na nzara ti sara asioni ye tongana babâ na mama ti lo. Na ndö ni, Bible atene: “Akusala ti lo ayeke sioni.” (1 Jean 3:12). Peut-être a yeke ndali ni la Jéhovah ‘abâ Caïn nga na sandaga ti lo na nzoni lê pëpe’ na ngoi so lo mû mbeni sandaga. Ahon ti tene Caïn achangé lege ti lo, ‘ngonzo agbu lo mingi nga vundu asara lo.’ Nyen la Jéhovah asara na pekoni? Lo sara tënë na Caïn. (Diko Genèse 4:​3-7.) Bâ so Jéhovah asara tënë na Caïn na nzoni bê na lo tene na lo so lo yeke sara tufa na ndö ti lo tongana lo sara nzoni ye. Jéhovah atene nga na Caïn so ngonzo so asara lo apeut ti pusu lo ti sara mbeni sioni ye. Mawa ni ayeke so Caïn ake ti mä lo. Lo zia lege na Jéhovah pëpe ti aidé lo ti changé bê ti lo. Na peko ti so Caïn ake ti mä Jéhovah, eskê Jéhovah azia ti gi ti aidé awasiokpari ti changé bê ti ala? Oko pëpe.

9. Tongana nyen la Jéhovah a-aidé lani David ti changé bê ti lo?

⁹ Jéhovah aye lani Gbia David mingi. Lo iri même lo “mbeni koli so bê ti mbi aye lo”. (Kus. 13:22). Me David asara lani ambeni ye so ayeke tâ sioni mingi, na tapande lo gi wali ti zo nga lo fâ zo. Ti gue oko na Ndia ti Moïse, David alingbi lani na kuâ (Lév. 20:10;  Nom. 35:31). Me Jéhovah aye lani ti aidé David ti changé bê ti lo. b Lo tokua lani prophète Nathan ti gue ti bâ Gbia David atâa so ade David asara pëpe mbeni ye so afa so lo changé bê ti lo. David aga ti bâ so lo son bê ti Jéhovah ngangu, na lo changé bê ti lo (2 Sam. 12:​1-14). Lo sû mbeni psaume so afa so vundu asara lo mingi ndali ti aye so lo sara (Ps. 51, kete li ti tënë ni). Psaume so adë bê ti gbâ ti awasiokpari nga apusu ala ti changé bê ti ala. E kiri singila mingi na Jéhovah so aye David nga a-aidé lo ti changé bê ti lo.

10. So Jéhovah ayeke kanga bê na e nga lo yeke pardonné e asara mo tongana nyen?

¹⁰ Jéhovah ake siokpari kue, lo kanga lê na ndö ti mbeni ape (Ps. 5:​4, 5). Me lo hinga so e kue e yeke sara siokpari nga so lo ye e, lo soro ti aidé e ti tiri na ni. Lo yeke gi lakue ti aidé même azo so asara aye so ayeke tâ sioni mingi ti changé bê ti ala nga ti ga nduru na lo. So e hinga ni adë bê ti e mingi. Tongana e gbu li na ndö ti kangango bê nga na pardon ti Jéhovah ayeke pusu e ti ngbâ be-ta-zo na lo nga ti changé bê ti e hio tongana e sara siokpari. Zia e bâ fadeso aye so Jésus afa na adisciple ti lo na ndö ti changengo bê.

AYE SO JÉSUS AFA NA ADISCIPLE TI LO NA NDÖ TI CHANGENGO BÊ

11-12. Tapande wa la Jésus asara kua na ni ti fa na e so Jéhovah aye mingi ti pardonné e? (Bâ couverture.)

¹¹ Na ngu 29, ngoi alingbi lani awe ti tene Messie aga. Tongana ti so article so ahon afa, Jéhovah asara lani kua na Jean Baptiste nga na Jésus Christ ti fa na azo so a yeke kota ye ti changé bê ti ala.—Mat. 3:​1, 2; 4:17.

¹² Na ngoi so Jésus ayeke lani na sese, lo fa na azo so Babâ ti lo aye mingi ti pardonné azo. Jésus afa ni na mbeni lege so apika bê mingi na ngoi so lo tene toli ti molenge-koli so agirisa lege. Molenge-koli so asoro ti quitté yanga-da na ti gue ti sara aye so ayeke sioni mingi. Me na peko ti ambeni ngoi, “li ti lo aga dä” na lo kiri na yanga-da. Babâ ti lo asara ye lani tongana nyen? Jésus atene na ngoi so molenge ni ‘angbâ ayo, lê ti babâ ti lo atï  na ndö ti lo na mawa ti lo asara babâ ni. Babâ ni akpe loro agbu lo na kate na lo su ngbangba ti lo yeke.’ Molenge ni aleke lani ti hunda babâ ti lo wala lo peut ti ga mbeni zo ti kua na yâ ti da ti lo, me babâ ti lo airi lo “molenge ti mbi ti koli” nga lo kiri na yâ ti sewa ni. Babâ ni atene: “Lo girisa lani, me a wara lo awe.” (Luc 15:​11-32). Na ngoi so Jésus ayeke na yayu kozo ti ga na sese, lo bâ lani biani tongana nyen la Babâ ti lo abâ mawa ti gbâ ti awasiokpari nga hio lo pardonné ala so achangé bê ti ala. Toli so Jésus atene so adë bê ti e mingi nga afa so Babâ ti e Jéhovah ayeke sara nzoni bê mingi na zo.

13-14. Nyen la bazengele Pierre amanda na ndö ti changengo bê? Nyen la lo fa na azo na ndö ni? (Bâ nga foto.)

¹³ Bazengele Pierre amanda lani ambeni kpengba ye na mbage ti Jésus na ndö ti changengo bê nga na pardon. Pierre asara afaute fani mingi, na Jésus ayeke lani nduru ti pardonné lo. Na tapande, na peko ti so Pierre abere fani ota so lo hinga Seigneur ti lo ape, vundu asara lo mingi ndali ti ye so lo sara (Mat. 26:​34, 35, 69-75). Me na peko ti so Jésus azingo na kuâ, lo si na Pierre, na bango ni na ngoi so lo yeke gï lo oko (Luc 24:​33, 34; 1 aCor. 15:​3-5). Kite ayeke dä ape so na ngoi ni so, Jésus ahinga lani so Pierre achangé bê ti lo awe nga lo dë bê ti lo so lo pardonné lo awe.—Bâ Marc 16:7.

¹⁴ Pierre ahinga so tongana zo achangé bê ti lo nga a pardonné lo, bê ti lo ayeke dë. So lo hinga ni, lo fa ni na azo. Ambeni ngoi na peko ti matanga ti Pentecôte, Pierre amû mbeni diskur na devant ti gbâ ti aJuif so amä na bê ape, lo fa na ala so ala la afâ Messie. Na ndoye lo wa ala, lo tene: “Tongaso, ala changé bê ti ala, na ala changé lege ti ala si a zi asiokpari ti ala, ti tene angoi ti kiringo ti wara ngangu alingbi ti londo na gbele Jéhovah wani ti ga.” (Kus. 3:​14, 15, 17, 19). Pierre afa so mbeni zo so asara siokpari ayeke changé  bê ti lo na lege so lo changé lege ti lo. So ti tene lo yeke changé asioni pensé ti lo, lo zia lege ti sarango sioni ye nga lo yeke komanse ti sara aye so azia ngia na bê ti Nzapa. Bazengele ni afa nga so Jéhovah ayeke zi asiokpari ti ala wala lo yeke sara si agirisa. Angu mingi na pekoni, Pierre atene na aChrétien, atene: ‘Jéhovah ayeke kanga bê na ala ngbanga ti so lo ye si a futi zo oko pëpe, me lo ye si azo kue achangé bê ti ala.’ (2 Pi. 3:9). Bê ti e adë ti hinga so même tongana e sara akota siokpari si e changé bê ti e, Jéhovah ayeke pardonné e biani biani.

15-16. (a) Nyen la bazengele Paul amanda na ndö ti pardon? (1 Timothée 1:​12-15). (b) Nyen la e yeke bâ na yâ ti article ti peko?

¹⁵ Saul ti Tarse asara lani asioni ye mingi. Lo sara lani aye ti ngangu mingi na adisciple ti Christ. Mingi ti aChrétien abâ lani so lo peut ti changé lâ oko ape. Me Jésus ahinga so Saul apeut lani ti changé bê ti lo nga ti changé sarango ye ti lo. Lo na Babâ ti lo abâ lani ambeni nzoni sarango ye na mbage ti Saul. Jésus atene: “Koli so ayeke mbeni ta so mbi soro ni awe.” (Kus. 9:15). Jésus asara même mbeni miracle ti gue na Saul ti changé bê ti lo (Kus. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20). Na peko ti so Saul, so a hinga lo na pekoni na iri ti bazengele Paul, aga Chrétien, fani mingi lo kiri singila so Jéhovah na Jésus asara nzoni bê na lo. (Diko 1 Timothée 1:​12-15.) Paul atene na aita ti lo, lo tene: ‘Nzobe ti Nzapa ayeke gi ti gue na ala ti changé bê ti ala.’—aRom. 2:4.

¹⁶ Na mbeni ngoi, Paul amä so aita ti congrégation ti Corinthe ahinga lani so mbeni koli na popo ti ala ayeke sara lango-sioni, me ala kanga lê na ndö ni. Paul abâ lege ti tënë ni tongana nyen? Lo sara ni na mbeni lege so afa na e aye mingi na ndö ti fason so Jéhovah ayeke gi ti kiri na zo na nzoni lege na ndoye nga tongana nyen la a yeke kota ye ti sara ye na nzoni bê. Na yâ ti article ti peko, e yeke sara tënë na ndö ti ye so apassé lani na yâ ti congrégation ti Corinthe.