1. Tongana a bi mbeni sewa ti mbeni zo na gigi, a yeke sara lo tongana nyen?

A bi mbeni zo so mo ye lo na gigi ti bungbi awe? Ye so apeut ti zia vundu mingi na bê ti mo. Hilda, mbeni ita-wali, atene: “Na ngoi so koli ti mbi akui ngu 41 na peko ti mariage ti e, mbi pensé lani so mbeni ye ti mû vundu na mbi ti hon ni ayeke dä ape. * Me na ngoi so molenge ti mbi azia congrégation, wali ti lo nga na amolenge ti lo, a sara lani mbi vundu mingi.”

2-3. Ti gue oko na Psaume 78:40, 41, tongana awakua ti Jéhovah azia ti sara na lo, a yeke sara lo tongana nyen?

² Gbu li na ndö ti vundu so adoit lani ti sara Jéhovah na ngoi so ambeni ange, so ayeke lani na yâ ti sewa ti lo, atourné peko na lo (Jude 6). Imaginé nga tongana nyen la bê ti Jéhovah ason na ngoi so lo bâ azo ti Israël so ayeke azo ti lo so lo ye ala asara kpengba-li na lo fani mingi. (Diko Psaume 78:40, 41.) Hinga so tongana mbeni zo so mo ye lo azia ti sara na Babâ ti e ti yayu so aye e, a yeke son lo mingi. Lo comprendre vundu so asara mo. Na nzoni bê, lo yeke kpengba mo nga lo yeke mû maboko na mo.

³ Na yâ ti article so, e yeke bâ ye so e lingbi ti sara ti tene Jéhovah amû maboko na e na ngoi so mbeni zo so e ye lo azia ti sara na lo. E yeke bâ nga tongana nyen la e lingbi ti mû maboko na aita ti congrégation so awara mara ti kpale so. Me kozoni, zia e bâ mbeni bango ndo so ayeke na lege ni ape so a lingbi e kpe ni.

4. Tongana mbeni molenge azia ti sara na Jéhovah, a yeke sara babâ na mama ti lo tongana nyen?

⁴ Tongana mbeni molenge so babâ na mama ti lo aye lo mingi azia ti sara na Jéhovah, mingi ni ala yeke hunda terê ti ala nyen la ala peut fade ti sara ti mû maboko na lo ti ngbâ na yâ  ti tâ tënë. Na peko ti so a bi molenge ti Ita Luke ti koli na gigi, lo tene: “Mbi bâ lani so faute ni ayeke ti mbi. Mbi bâ li ti mbi sioni sioni na ndö ni. Na ambeni ngoi mbi yeke toto nga mbi yeke na vundu mingi.” Elizabeth, mbeni ita-wali so mara ti ye so asi na lo, atene: “Sioni ti nyen la mbi sara? Mbi bâ lani so mbi sara aye mingi ape ti fa na molenge ti mbi ti ye Jéhovah.”

5. Tongana mbeni zo azia Jéhovah, faute ni ayeke ti zo wa?

⁵ A lingbi e girisa ape so Jéhovah amû na e oko oko kue liberté ti soro ye. Ye so aye ti tene e lingbi ti soro ti mä yanga ti lo wala pëpe. Ambeni molenge so babâ na mama ti ala azia na ala nzoni tapande ape asoro ti sara na Jéhovah nga ti ngbâ be-ta-zo na lo. Ti ambeni, babâ na mama ti ala asara kue ti fa na ala ti ye Jéhovah, me na nda ni ala zia lo. Tongaso e oko oko la e doit ti soro ti sara na Jéhovah (Jos. 24:15). Ala ababâ na amama so vundu asara ala ndali ti so amolenge ti ala azia ti sara na Jéhovah, ala pensé ape so faute ni ayeke ti ala.

6. Tongana mbeni babâ wala mama azia ti sara na Nzapa ayeke sara molenge ti lo tongana nyen?

⁶ Na ambeni ngoi, mbeni babâ wala mama apeut ti zia tâ tënë wala azia même sewa ti lo (Ps. 27:10). Ye so ayeke sara sioni mingi na amolenge so abâ babâ wala mama ni tongana mbeni tapande ti mû peko ni. Esther, mbeni ita-wali so a bi babâ ti lo na gigi, atene: “Mbi toto lani fani mingi ndali ti so mbi ga ti bâ so babâ ti mbi ayeke gue yongoro na tâ tënë nga lo wani lo mû desizion ti zia ti sara na Jéhovah. Mbi ye babâ ti mbi, tongaso na ngoi so a bi lani lo na gigi, mbi gi bê ti mbi lakue na ndö ti nzoni duti ti lo. Li ti mbi aga même kirikiri.”

7. Jéhovah apensé nyen na ndö ti mbeni maseka so a bi babâ wala mama ti lo na gigi?

⁷ Amaseka, tongana a bi babâ wala mama ti ala na gigi, a sara e vundu mingi. Zia ala hinga so Jéhovah ahinga nga pasi ti ala nzoni mingi. Jéhovah aye ala nga a yeke nzere na lo nga na aita ti congrégation tongana ala ngbâ be-ta-zo. Zia ala girisa nga ape so adesizion so babâ wala mama ti ala amû ayeke faute ti ala ape. Tongana ti so e tene fade, Jéhovah amû na e oko oko kue liberté ti sara na lo wala pëpe. Nga zo oko oko so amû terê ti lo na Jéhovah awe nga awara batême adoit ti ‘yô kungba ti lo wani.’—aGal. 6:5.

8. Nyen la amembre ti sewa so angbâ be-ta-zo alingbi ti sara na ngoi so ala yeke ku ti tene zo ti ala so ala ye lo akiri na Jéhovah? (Bâ nga encadré “ Kiri na Jéhovah.”)

⁸ Tongana mbeni zo so mo ye lo azia Jéhovah, a yeke na lege ni ti duti na beku so mbeni lâ lo yeke kiri na Lo. Nyen la mo peut ti sara na ngoi so mo yeke ku ti tene lo kiri? Sara ye kue so mo peut ti sara ti ngbâ ti kpengba mabe ti mo. Tongana mo sara tongaso, mo yeke zia nzoni tapande na tanga ti amembre ti sewa ni nga peut-être même na lo so a bi lo na gigi so. Mo yeke wara nga ngangu so mo bezoin ni ti hon ndö ti vundu so asara mo. Zia e bâ ambeni ye so mo peut ti sara.

9. Aye wa la mo peut ti sara ti ngbâ ti kpengba mabe ti mo? (Bâ nga encadré “ Aversê ti dengo bê tongana mbeni zo so mo ye lo azia Jéhovah.”)

⁹ Sara kue ti ngbâ ti kpengba mabe ti mo. A  yeke kota ye mingi ti tene mo kpengba mabe ti mo wani nga na ti azo ti sewa ti mo. Tongana nyen la mo peut ti sara ni? Wara ngangu so alondo na Jéhovah na lege so lakue mo diko Bible nga mo gbu li na ndö ni na mo gue na abungbi. Joanna, mbeni ita-wali so babâ ti lo nga na ita ti lo ti wali azia tâ tënë, atene: “Bê ti mbi adë na ngoi so mbi diko ye na ndö ti azo so Bible asara tënë ti ala tongana Abigaïl, Esther, Job, Joseph nga na Jésus. Tapande ti ala asara si mbi yeke na anzoni pensé so asara si bê ti mbi adë. Mbi bâ nga so ambeni bia ti e so ayeke nde akpengba mbi mingi.”

10. Tongana nyen la Psaume 32:6-8 amû maboko na e ti hon ndö ti vundu ti e?

¹⁰ Fa agingo bê ti mo kue na Jéhovah. Na ngoi so vundu asara mo, zia ti sambela ape. Voro yanga na Nzapa ti e so aye e ti mû maboko na mo ti bâ ye ni tongana ti so lo bâ ni nga ti “sara si mo hinga ti bâ yâ ti aye nzoni nga [ti] fa na mo lege so a lingbi mo mû ni.” (Diko Psaume 32:6-8.) Ti tâ tënë ni, a peut ti duti ngangu na mo mingi ti fa na Jéhovah vundu so asara mo. Me Jéhovah comprendre vundu ti bê ti mo nzoni mingi. Lo ye mo mingi na lo wa mo ti fa na lo atënë ti bê ti mo kue.—Ex. 34:6; Ps. 62:7, 8.

11. Ti gue oko na aHébreu 12:11, ngbanga ti nyen la a lingbi e sara confiance na aye so Jéhovah asara na ndoye ti gboto mê ti e? (Bâ nga encadré “ Bingo zo na gigi afa so Jéhovah aye e.”)

¹¹ Sara ye alingbi na desizion so a-ancien amû. Bingo zo na gigi ayeke na yâ ti ye so Jéhovah aleke. Ye so lo sara na ndoye ti kiri na zo na nzoni lege ayeke ndali ti nzoni ti azo kue, même zo so asara sioni ye. (Diko aHébreu 12:11.) Ambeni ita na yâ ti congrégation apeut ti tene so desizion so a-ancien amû ti bi mbeni zo na gigi ayeke na lege ni ape. Me girisa ape so mingi ni, aita so aye ti sara tënë na ndö ti aye ti sioni so zo ni asara ape. E hinga ye kue na ndö ti tënë ni ape. Tongaso, duti na  confiance so a-ancien so abâ lege ti tënë ni asara ye kue ti sara ye alingbi na ye so Bible afa nga ti fâ ngbanga “na iri ti Jéhovah.”—2 Chron. 19:6.

12. Aye ti nzoni wa la ambeni ita awara ndali ti so ala yeda na ye so Jéhovah aleke ti gboto mê ti azo?

¹² Tongana mo yeda na desizion so a-ancien amû ti bi mbeni zo so mo ye lo na gigi alingbi ti aidé lo ti kiri na Jéhovah. Elizabeth, so e sara tënë ti lo fade, atene: “A yeke lani ngangu na e mingi ti sara lisoro encore ape na molenge ti e ti koli so akono awe. Me na peko ti so lo kiri na Jéhovah, lo tene so desizion so a mû ti bi lo na gigi ayeke nzoni desizion. Na pekoni, lo tene so lo manda aye mingi. Mbi manda so tongana Jéhovah agboto mê ti zo, a yeke lakue na lege ni.” Koli ti lo Mark atene: “Angoi mingi na pekoni, molenge ti e atene na mbi so mbeni raison so ndali ni lo ye lani ti kiri ayeke so e sara tâ gï ye so e doit lani ti sara. Mbi yeke na ngia mingi so Jéhovah a-aidé e lani ti mä yanga ti lo.”

13. Nyen la alingbi ti mû maboko na mo ti hon ndö ti vundu so asara mo?

¹³ Sara lisoro na akamarade ti mo so acomprendre mo. Mû ngoi ti duti na aita so ayeke na kpengba songo na Jéhovah so apeut ti aidé mo ti duti na nzoni bango ndo (aProv. 12:25; 17:17). Joanna, so e sara tënë ti lo fade, atene: “Mbi bâ lani so mbi yeke gï mbi oko. Me so mbi sara lisoro na akamarade so mbi yeke na confiance na ala a-aidé mbi lani mingi.” Me ka tongana mo bâ so tënë so ambeni ita atene na mo asara si vundu akiri asara mo mingi?

14. Ngbanga ti nyen la e bezoin ti ‘ngbâ ti kanga bê na amba ti e na popo ti e, na ti pardonné mba na bê ti e kue’?

¹⁴ Kanga bê na aita ti mo. Azo kue ayeke tene tënë lakue gï na lege ni ape (Jacq. 3:2). E kue e yeke mbilimbili-kue ape, tongaso zia si li ti mo akpe ape tongana ambeni ita atene na mo tënë na lege ni ape wala même, na mbana ape, ala tene na mo mbeni tënë so ason mo. Girisa wango ti bazengele Paul so ape: “Ala ngbâ ti kanga bê na amba ti ala na popo ti ala, na ti pardonné mba na bê ti ala kue, même tongana mbeni zo ayeke na tënë ti dema na terê ti mba ti lo.” (aCol. 3:13). Mbeni ita-wali so a bi mbeni fami ti lo na gigi atene: “Jéhovah a-aidé mbi lani ti pardonné aita so agi ti kpengba mbi me so ason bê ti mbi.” Nyen la aita ti congrégation apeut ti sara ti aidé amembre ti mbeni sewa so angbâ be-ta-zo?

15. Nyen la alingbi ti mû maboko na azo ti mbeni sewa so a bi mbeni zo so ala ye lo na gigi ade ti ninga ape?

¹⁵ Sara ye na nzoni bê na amembre ti sewa ni so angbâ be-ta-zo. Miriam, mbeni ita-wali, atene lo gi bê ti lo na ndö ti guengo na abungbi na peko ti so a bi ita ti lo ti koli na gigi. Miriam atene: “Mbeto ti tënë so azo ayeke tene asara mbi. Me aita mingi ayeke nga na vundu ndali ti ye so asi so. Na ala tene sioni tënë ti ita ti mbi ni ape. Grâce na ala, mbi bâ so vundu asara gï mbi oko ape. Mbeni ita-wali atene: “Na peko ti so a bi molenge ti e ti koli na gigi, akamarade so aye e aga adë bê ti e. Ambeni atene so ala hinga tënë so ala peut ti  tene ape. Ala toto legeoko na mbi wala ala tokua mbeti na mbi. Aye so ala sara a-aidé mbi lani mingi.”

16. Tongana nyen la aita ti congrégation ayeke ngbâ ti dë bê ti azo so a bi mbeni zo ti ala na gigi nga ti mû maboko na ala?

¹⁶ Ngbâ ti dë bê ti azo so a bi mbeni zo ti sewa ti ala na gigi nga ti mû maboko na ala. Ala bezoin ti tene mo fa na ala so mo ye ala nga mo kpengba ala fadeso mingi ahon ti kozo (aHéb. 10:24, 25). Na ambeni ngoi, ambeni membre ti sewa ti azo so a bi ala na gigi abâ so ambeni ita ti congrégation asara tënë na ala encore ape mo bâ mo tene ala kue a bi ala na gigi. E ye ti tene ala pensé tongaso ape. A yeke nzoni e gonda amaseka so ababâ wala amama ti ala azia ti sara na Jéhovah nga e kpengba ala. Maria, so a bi koli ti lo na gigi nga so koli ni adö sewa ni azia, atene: “Ambeni ita aga na yanga-da ti mbi atö kobe na e nga ala aidé mbi ti manda Bible na amolenge ti mbi. Ala hinga vundu ti mbi nga mbi na ala e toto. Ala gbu koko ti mbi na ngoi so ala mä sioni tënë na iri ti mbi. Ala kpengba mbi ngangu.”—aRom. 12:13, 15.

17. Nyen la a-ancien apeut ti sara ti dë bê ti azo so ayeke na yâ ti vundu?

¹⁷ A-ancien, ala gbu alege kue so azi na ala ti kpengba amembre ti sewa so angbâ be-ta-zo. Ala yeke na kota kua ti dë bê ti amba ti ala aChrétien so azo so ala ye ala azia ti sara na Jéhovah (1 aThes. 5:14). Ala mû li ni ti kpengba ala nga ala sara lisoro na ala kozo na abungbi nga na pekoni. Ala sara vizite na ala nga ala sambela ndali ti ala. Ala fa tënë legeoko na ala, wala na ambeni ngoi ala tisa ala ti tene ala na ala voro Nzapa na yâ ti sewa. A-ancien adoit ti bâ lege ti aita so ayeke na yâ ti vundu, ala bâ mawa ti ala nga ala ye ala ndali ti so ala bezoin ni.—1 aThes. 2:7, 8.

18. Ti gue oko na 2 Pierre 3:9, nyen la Nzapa aye ti tene azo so azia ti sara na lo asara?

¹⁸ Jéhovah ‘aye si a futi zo oko pëpe, me lo ye si azo kue achangé bê ti ala.’ (Diko 2 Pierre 3:9.) Atâa so mbeni zo apeut ti sara mbeni  kota siokpari, Nzapa angbâ ti bâ fini ti lo na nene ni. Gbu li na ndö ti ye ti ngangu ngere so Jéhovah amû ni ndali ti e awasiokpari: fini ti Molenge ti lo so lo ye lo mingi. Na ndoye, Jéhovah agi ti mû maboko na azo so azia lo ti kiri na lo. Lo yeke na beku so ala yeke kiri, tongana ti so toli ti Jésus na ndö ti molenge so agirisa afa (Luc 15:11-32). Azo mingi so azia tâ tënë akiri na Babâ ti ala ti yayu so aye ala ambeni ngoi na pekoni. Aita ti congrégation ayeke na ngia mingi ti yamba ala. Elizabeth, so e sara tënë ti lo fade, ayeke na ngia na ngoi so a kiri na molenge ti lo na bungbi. Lo tene: “Mbi yeke na ngia mingi so aita mingi awa e ti ngbâ ti duti na beku.”

19. Ngbanga ti nyen la e peut ti ngbâ ti sara confiance na Jéhovah?

¹⁹ E peut lakue ti sara confiance na Jéhovah. Awango ti lo ayeke mû maboko na e lakue. Lo yeke mbeni Babâ so amû ye mingi na azo, lo bâ mawa ti zo nga lo ye mingi azo kue so aye lo nga avoro lo. Hinga na bê ti mo kue so Jéhovah ayeke zia mo ape na ngoi so mo yeke na vundu (aHéb. 13:5, 6). Mark, so e sara tënë ti lo fade, atene: “Jéhovah azia e lâ oko ape. Lo yeke ngbâ ande lakue ti mû maboko na e na angoi so e yeke na yâ ti akpale.” Jéhovah ayeke ngbâ ande ti mû na mo “ngangu so ahon ti so zo ayeke na ni”. (2 aCor. 4:7). Mo peut ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah nga ti duti na beku même tongana mbeni zo so mo ye lo azia Jéhovah.