1. Ngbanga ti nyen la mo ye azo so ayeke kanga bê?

 E KUE e ye azo so ayeke kanga bê. Ngbanga ti nyen? E ne azo so apeut ti kanga bê ti ku mbeni ye sân ti tene bê ti ala ason. Tongana azo akanga bê na e na ngoi so e sara afaute, a nzere na e. Nga e kiri singila na zo so amanda lani Bible na e so akanga bê na e na ngoi so e gi ti manda ye so Bible afa, ti yeda na ni wala ti sara ye alingbi na ni. Kozoni kue, e kiri singila mingi na Jéhovah Nzapa so ayeke kanga bê na e.—aRom. 2:4.

2. Na yâ ti aye wa la a peut ti duti ngangu na e ti kanga bê?

² Atâa so a nzere na e tongana azo akanga bê, a yeke lakue kete ye na e ape ti kanga bê. Na tapande, a peut ti duti ngangu na e ti kanga bê na ngoi so e yeke na yâ ti mbeni yongoro rang, mbilimbili tongana e mû retard na yâ ti mbeni ye so e leke ti sara. Ngonzo apeut ti sara e mingi tongana azo ason bê ti e. Nga na ambeni ngoi, a peut ti duti ngangu na e ti ngbâ ti ku fini dunia so Jéhovah amû zendo ni. Eskê mo ye ti kanga bê mingi? Na yâ ti article so, e yeke bâ ye so aye ti tene ti kanga bê ti ku nga ndani so a yeke kota ye mingi. E yeke bâ nga ye so apeut ti aidé e ti kanga bê mingi.

3. Mbeni zo so ahinga ti kanga bê ayeke sara ye tongana nyen tongana a gi yanga ti lo?

³ Bâ aye osio so na yâ ni e peut ti fa so e hinga ti kanga bê. Kozo ni, zo so ahinga ti kanga bê ayeke sara ngonzo hio ape. Tongana azo asara mbeni ye so ason bê ti lo, lo yeke gi ti duti kpô nga ti kiri pëpe peko ti ye so a sara na lo. Tënë  “sara ngonzo hio hio pëpe” asigi na yâ ti Bible ti kozo ni na ngoi so a fa Jéhovah tongana “Nzapa so asara nzoni bê na zo nga so abâ mawa ti zo, lo sara ngonzo hio hio pëpe, lo si singo na tâ ndoye nga na tâ tënë”.—Ex. 34:6.

4. Mbeni zo so ahinga ti kanga bê ayeke sara ye tongana nyen na ngoi so lo doit ti ku mbeni ye?

⁴ Use ni, zo so ahinga ti kanga bê ayeke duti kpô na ngoi so lo yeke ku mbeni ye. Tongana ye so lo ku asi pëpe na ngoi so lo ye, lo yeke sara kue ti sara ye kirikiri ape wala bê ti lo ayeke son ape (Mat. 18:26, 27). Aye mingi ayeke dä so na yâ ni e bezoin ti kanga bê ti ku. Na tapande, e bezoin ti kanga bê ti mä mbeni zo so ayeke sara tënë sân ti fâ tënë na yanga ti lo (Job 36:2). Peut-être e bezoin nga ti kanga bê ti e na ngoi so e yeke aidé mbeni zo so e yeke manda Bible na lo ti mä yâ ti mbeni fango ye ti Bible wala ti hon ndö ti mbeni sioni sarango ye.

5. Mbeni ye nde wa la na yâ ni e yeke fa so e kanga bê?

⁵ Ota ni, zo so ahinga ti kanga bê ayeke dö terê ti sara ye ape. Ti tâ tënë ni, na yâ ti ambeni ye, e doit ti sara ye hio. Me tongana mbeni zo so ahinga ti kanga bê ayeke na mbeni kota kua ti sara, lo yeke dö terê ti lo ape ti komanse ti sara ni wala ti hunzi ni. Lo yeke duti sûr so lo yeke na ngoi so ahunda ti leke ti sara ni. Na pekoni, lo yeke mû ngoi ti sara ni nzoni.

6. Mbeni zo so ahinga ti kanga bê ayeke sara ye tongana nyen tongana lo wara akpale?

⁶ Osio ni, zo so ahinga ti kanga bê ayeke gbu ngangu na yâ ti akpale sân ti dema. Tongaso, kangango bê ti ku ague oko na gbungo ngangu. Ti tâ tënë ni, a yeke sioni ape ti zi bê ti e na mbeni kota kamarade ti e na ti fa na lo ye so akpale so e hon na yâ ni asara na ndö ti e. Ye oko, mbeni zo so ayeke kanga bê ayeke sara kue ti ngbâ ti gbu ngangu nga ti ngbâ ti duti na nzoni bango ndo (aCol. 1:11).  So e yeke aChrétien, e bezoin ti fa so e yeke kanga bê na yâ ti aye so kue. Ngbanga ti nyen? Zia e bâ ambeni raison ni.

7. Ti gue oko na Jacques 5:7, 8, ngbanga ti nyen la kangango bê ti ku ayeke kota ye mingi? (Bâ nga foto.)

⁷ E bezoin ti kanga bê ti ku tongaso si a sö e. Tongana ti awakua be-ta-zo ti Nzapa ti ândö, e bezoin ti kanga bê ti ku juska azendo ti Nzapa kue aga tâ tënë (aHéb. 6:11, 12). Bible ahaka e na mbeni zo ti fango yaka. (Diko Jacques 5:7, 8.) Mbeni zo ti fango yaka ayeke sara kua ngangu ti lu alë ti kobe ti lo nga ti tuku ngu dä, me lo hinga pëpe lawa la lê ni ayeke kono. Tongaso lo yeke kanga bê ti ku, lo hinga so lo yeke ko ande lengo ni. Legeoko nga, e yeke ngbâ ti sara kua ngangu ti mû peko ti Jésus atâa so e “hinga pëpe lango so Seigneur ti [e] ayeke ga na ni.” (Mat. 24:42). E yeke ngbâ ti kanga bê ti ku na hingango so tongana ngoi ni alingbi, Jéhovah ayeke sara si azendo ti lo kue aga tâ tënë. Me tongana e kanga bê gbä, e peut ti komanse ti gue ayo na tâ tënë. E peut nga ti komanse ti tomba peko ti aye so e bâ so ni la ayeke sara si e duti na ngia fafadeso. Me tongana e kanga bê, e lingbi ti gbu ngangu juska na nda ni nga ti tene a sö e.—Mi. 7:7; Mat. 24:13.

8. Tongana e kanga bê, a lingbi ti aidé e na yâ ti songo ti e na amba ti e tongana nyen? (aColossien 3:12, 13).

⁸ Tongana e kanga bê, a yeke aidé e ti duti na nzoni songo na azo. A yeke aidé e ti mä amba ti e nzoni na ngoi so ala yeke sara tënë (Jacq. 1:19). Kangango bê ayeke maï nga siriri. A yeke sara si e yeke zi yanga hio ape nga e tene atënë ti mbana ape na ngoi so li ti e achauffé. Nga tongana e kanga bê, e yeke sara ngonzo hio hio ape tongana mbeni zo ason bê ti e. E yeke kiri pëpe peko ti sioni so zo asara na e, me e yeke ‘ngbâ ti kanga bê na amba ti e na popo ti e, na ti pardonné mba na bê ti e kue’.—Diko aColossien 3:12, 13.

9. Tongana nyen la kangango bê ti ku ayeke aidé e na ngoi so e bezoin ti mû desizion? (aProverbe 21:5).

⁹ Kangango bê ti ku ayeke aidé nga e ti mû anzoni desizion. E yeke dö terê ape wala e yeke sara ye ape sân ti gbu li, me e yeke mû ngoi ti sara recherche nga ti bâ aye nde nde so e peut ti sara. (Diko aProverbe 21:5.) Na tapande, tongana e yeke gi kua, bê ti e alingbi ti handa e ti yeda na kozo kua so a mû na e, atâa so kua ni apeut ti kanga lege na e ti voro Jéhovah nzoni. Me tongana e kanga bê, e yeke mû ngoi ti bâ aye nde nde, na tapande ndo so kua ni ayeke dä, angbonga ti kua ni nga na ye so kua ni ayeke sara na ndö ti sewa ti e nga na songo ti e na Jéhovah. Tongana e kanga bê, e peut ti kpe ti mû mbeni sioni desizion.

10. Tongana nyen la mbeni Chrétien alingbi ti manda ti kanga bê nga ti ngbâ ti kanga bê lakue?

¹⁰ Sambela ti kanga bê mingi. Kangango bê ti ku ayeke mbeni mbage ti lengo ti yingo (aGal. 5:22, 23). Tongaso, e lingbi ti sambela ti wara yingo vulu nga ti hunda Jéhovah ti aidé e ti lë lengo so. Tongana e yeke na yâ ti mbeni ye so asara si a yeke ngangu na e ti kanga bê, e yeke “ngbâ ti hunda” Jéhovah ti wara yingo vulu ti aidé e ti ngbâ ti kanga bê (Luc 11:9, 13). E peut nga ti hunda Jéhovah ti aidé e ti bâ aye tongana ti so lo yeke bâ na ni. Na peko ti so e sambela, e doit ti sara kue ti ngbâ ti kanga bê lango oko oko. Tongana e ngbâ ti sambela ti kanga bê nga e sara kue ti kanga bê, Jéhovah ayeke aidé e ti kanga bê mingi même tongana kozo e hinga ti kanga bê ape.

11-12. Tongana nyen la Jéhovah afa so lo kanga bê?

 ¹¹ Gbu li na ndö ti atapande ti Bible. Na yâ ti Bible, e yeke na gbâ ti atapande ti azo so akanga bê. Tongana e gbu li na ndö ti ambaï so, e peut ti manda tongana nyen ti kanga bê. Kozo si e bâ ambeni tapande ni, zia e bâ tapande ti kangango bê so mara ni ayeke dä ape so ayeke ti Jéhovah.

¹² Na yaka ti Éden, Satan atene mvene na ndö ti iri ti Jéhovah na lege so lo gi ti pusu Ève ti duti na kite so Jéhovah ayeke Gbia so ayeke sara ye na lege ni nga na ndoye. Ahon ti futi zo ti mvene so na lê ni lê ni, Jéhovah akanga bê na hingango so a hunda ngoi ti fa so fason so Lo yeke komande na ni ayeke nzoni mingi. Na so lo yeke ku, lo ngbâ ti kanga bê na atënë ti mvene kue so a bi na ndö ti iri ti lo. Na ndö ni, Jéhovah angbâ ti kanga bê tongaso si azo mingi apeut ti wara lege ti wara fini ti lakue lakue (2 Pi. 3:9, 15). Ye so asara si azo kutu mingi aga ti hinga lo. Tongana e zia li ti e na ndö ti anzoni ye so kangango bê ti Jéhovah aga na ni, peut-être a yeke duti ngangu na e ape ti ku juska na ngoi so lo leke ti tene nda ni aga.

13. Tongana nyen la Jésus akanga bê tâ gï tongana ti Babâ ti lo? (Bâ nga foto.)

¹³ Jésus akanga bê tâ gï tongana ti Babâ ti lo, na lo fa ni na ngoi so lo yeke lani na sese. A yeke lani kete ye na lo ti kanga bê ape, mbilimbili na mbage ti ascribe na aFarizien so ayeke sara ye ti handango lê ti zo (Jean 8:25-27). Me tongana ti Babâ ti lo, Jésus asara ngonzo hio hio ape. Tongana a zonga lo wala a gi yanga ti lo, lo kiri peko ni ape (1 Pi. 2:23). Jésus akanga bê lo gbu ngangu na yâ ti akpale sân ti dema. Ndani la Bible atene na e ti “bâ lo mbilimbili, lo so lo kanga bê ti lo na atënë so awasiokpari atene”.  (aHéb. 12:2, 3). Grâce na mungo maboko ti Jéhovah, e nga kue e peut ti kanga bê ti gbu ngangu na yâ ti akpale kue so e wara.

14. Nyen la e peut ti manda na lege ti tapande ti kangango bê ti ku ti Abraham? (aHébreu 6:15). (Bâ nga foto.)

¹⁴ Ka ti e so e yeke ku ti tene nda ni aga si ade a ga ape so? Peut-être a ninga awe la e ku ti tene nda ni aga. Peut-être mbeto asara e so e yeke kui kozo si a ga. Nyen la apeut ti aidé e ti ngbâ ti kanga bê ti ku? Bâ tapande ti Abraham. Na ngoi so Abraham ayeke lani na molenge ape na ngu 75, Jéhovah amû zendo na lo, atene: “Mbi yeke sara si mo ga kota mara.” (Gen. 12:1-4). Eskê Abraham abâ gango tâ tënë ti zendo so? Kue ape. Na peko ti so lo fâ Ngu ti Euphrate lo ku ngu 25 la lo dü Isaac na lege ti miracle, nga ngu 60 na pekoni la a dü a-âta ti lo, Ésaü na Jacob. (Diko aHébreu 6:15.) Me Abraham abâ lani ape ahale ti lo aga mbeni kota mara nga na ngoi so ala ga ahéritier ti Sese ti zendo, lo bâ ni ape. Me koli so ayeke be-ta-zo so ayeke na mbeni kpengba songo ti kamarade na Lo so acréé lo (Jacq. 2:23). Na ngoi so a zingo ande Abraham, a yeke nzere ande na lo mingi ti hinga so, so lo yeke na mabe nga lo kanga bê, amara kue abâ nzoni na lege ti lo (Gen. 22:18). Nyen la e manda dä? Peut-être e yeke bâ azendo kue ti Jéhovah aga tâ tënë fafadeso ape. Me tongana e kanga bê tongana Abraham, e peut ti duti sûr so Jéhovah ayeke futa e laso nga même mingi na yâ ti fini dunia so lo mû zendo ni.—Marc 10:29, 30.

15. Nyen la e peut ti manda na ngoi ti mandango ye e wani?

¹⁵ Tapande ti gbâ ti azo so akanga bê ayeke na yâ ti Bible (Jacq. 5:10). Peut-être a yeke  nzoni mo manda ye na ndö ti ala. b Na tapande, atâa so na ngoi so David angbâ maseka mingi la a tuku mafuta na li ti lo ti ga mbeni lâ gbia ti Israël, lo doit ti ku angu mingi kozo si lo komanse ti komande. Siméon na Anne avoro lani Jéhovah be-ta-zo na ngoi so ala yeke ku Messie so a mû zendo ti lo (Luc 2:25, 36-38). Na ngoi so mo yeke manda mara ti ambaï tongaso, gi ti wara kiringo tënë na ahunda so: Nyen la peut-être amû maboko na zo so ti kanga bê? So lo kanga bê ti lo, a aidé lo tongana nyen? Tongana nyen la mbi peut ti mû tapande ti lo? Mo peut nga ti wara ye ti nzoni tongana mo manda ye na ndö ti azo so akanga bê ape (1 Sam. 13:8-14). Mo peut ti hunda terê ti mo: ‘Nyen la asara si ala kanga bê ape? Akpale ti peko ni ayeke so wa?’

16. Ambeni nzoni ye wa la aga na peko ti kangango bê ti ku?

¹⁶ Bâ anzoni ye so aga na peko ti kangango bê ti ku. Tongana e kanga bê, e yeke na ngia nga e yeke gi bê ti e ape. Tongaso, kangango bê ti ku apeut ti sara si li ti e ayeke kpô nga seni ti e apeut ti ga nzoni ahon ti kozo. Tongana e kanga bê na amba ti e, e yeke duti na nzoni songo na ala. Aita ti congrégation ayeke mä terê nzoni. Tongana mbeni zo ason bê ti e na e sara ngonzo hio hio ape, a yeke ga kota tënë ape (Ps. 37:8, kete tënë na gbe ni; aProv. 14:29). Me kota ye ni ayeke so, tongana e kanga bê, e yeke mû tapande ti Babâ ti e ti yayu nga e yeke ga nduru mingi na lo.

17. Nyen la a yeke nzoni e leke na bê ti e ti ngbâ ti sara?

¹⁷ Kangango bê ti ku ayeke tâ mbeni pendere sarango ye so ayeke sara nzoni na azo kue. A yeke lakue kete ye ape ti kanga bê, me grâce na mungo maboko ti Jéhovah, e peut ti ngbâ ti maï sarango ye so. Nga so e ngbâ ti kanga bê ti ku fini dunia, e peut ti duti sûr so “lê ti Jéhovah ayeke na ndö ti azo so ayeke kpe mbeto ti lo, azo so ayeke ku ti tene lo fa tâ ndoye na ala”. (Ps. 33:18). Zia e kue e leke na bê ti e ti ngbâ ti yü kangango bê ti ku.