1, 2. Ngbanga ti nyen la aRomain chapitre 8 agbu bê ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu mingi?

MO DIKO lani aRomain 8:15-17 na ngoi ti Dango bê na kuâ ti Jésus so a yeke sara ni ngu oko oko? Peut-être mo sara ni. Kpengba versê so afa tongana nyen la aChrétien ahinga so a soro ala ti gue na yayu: yingo vulu afa ni na yingo ti ala. Kozo versê ti chapitre so asara tënë ti “ala so ayeke beoko na Christ Jésus”. Me eskê aRomain chapitre 8 aye ti sara gi tënë ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu? Wala a sara nga tënë ti aChrétien so ayeke na beku ti wara fini na ndo ti sese?

² Chapitre so asara kozoni kue tënë ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu. Ala wara “yingo” tongana azo so ayeke ‘ku kungo ti tene a mû ala ti ga amolenge ti Nzapa, ti tene a zi ala na yâ ti tere ti ala’ ti mitele (aRom. 8:23). Biani, ye so ala yeke ku ayeke ti ga amolenge ti Nzapa na yayu. Ala lingbi ti ga ande amolenge ti Nzapa ndali ti so ala wara batême nga Nzapa asara si ala wara nzoni na lege ti ngere so a futa ti zi azo, lo pardonné siokpari ti ala nga lo diko ala tongana azo ti mbilimbili tongaso si ala ga amolenge ti lo ti yingo.—aRom. 3:23-26; 4:25; 8:30.

3. Ngbanga ti nyen la e tene so aRomain chapitre 8 agbu nga bê ti ala so ayeke na beku ti wara fini na ndo ti sese?

³ Ye oko, aRomain chapitre 8 agbu nga bê ti ala so ayeke na beku  ti wara fini na sese ndali ti so, na mbeni lege, Nzapa abâ ala tongana azo ti mbilimbili. Mbeni ye so Paul asû kozoni na yâ ti mbeti ti lo na aRomain afa ni na e. Na chapitre 4, lo sara tënë ti Abraham. Koli so ayeke na mabe so ayeke lani na fini kozo ti tene Jéhovah amû Ndia na azo ti Israël nga ngu mingi kozo si Jésus akui ndali ti siokpari ti e. Atâa so kue, Jéhovah abâ kpengba mabe ti Abraham nga lo diko lo tongana zo ti mbilimbili. (Diko aRomain 4:20-22.) Legeoko nga, aChrétien so ayeke be-ta-zo laso, so ayeke na beku so Bible amû ti wara fini ti lakue lakue na ndo ti sese, Jéhovah alingbi ti bâ ala nga tongana azo ti mbilimbili. Tongaso, ala lingbi ti wara nzoni na lege ti wango so ayeke na aRomain chapitre 8 so a mû ni na azo ti mbilimbili.

4. A-Romain 8:21 apusu e ti gbu li ti e na ndo ti hundango ndo wa?

⁴ Na aRomain 8:21, e wara mbeni tënë so afa na e biani so fini dunia ayeke duti ande dä. Versê so amû zendo so “fade a yeke zi création nga na gbe ti ngbâa ti ye so abuba, na lo yeke wara liberté ti gloire ti amolenge ti Nzapa.” Kota ye ni ayeke ti gbu li ti e ti bâ wala e yeke duti ande dä, so ti tene ti gbu li ti e ti bâ wala e yeke wara ande futa so. Mo hinga biani so mo yeke duti ande na yâ ti fini dunia? A-Romain chapitre 8 amû na mo awango so ayeke mû maboko na mo ti hinga biani so mo yeke duti ande na yâ ti fini dunia.

5. Na aRomain 8:4-13, kpengba tënë wa la Paul asara tënë ni?

⁵ Diko aRomain 8:4-13. A-Romain chapitre 8 azia kangbi na popo ti ala so ayeke tambela “alingbi na mitele” na ala so ayeke tambela “alingbi na yingo”. Ambeni zo alingbi ti pensé so tënë so aye ti zia kangbi na popo ti azo so ayeke na yâ ti tâ tënë pëpe na azo so ayeke na yâ ti tâ tënë, azo so ayeke aChrétien pëpe na azo so ayeke aChrétien. Ye oko, Paul ayeke sû lani mbeti na “ala kue so ayeke na Rome tongana azo so Nzapa andoye ala mingi, so a iri ala ti duti azo so ayeke nzoni-kue”. (aRom. 1:7). Tongaso, Paul ayeke zia lani kangbi na popo ti aChrétien so ayeke tambela alingbi na mitele na aChrétien so ayeke tambela alingbi na yingo. Kangbi ni ayeke lani so wa?

6, 7. (a) Ambeni lege so Bible asara kua na tënë “mitele” ayeke so wa? (b) Tënë “mitele” so Paul asara kua na ni na aRomain 8:4-13 aye ti tene nyen?

⁶ Gbu li ti mo kozoni na ndo ti tënë “mitele”. Paul aye lani ti sara tënë ti nyen? Bible  asara kua na tënë “mitele” na alege nde nde. Na ambeni ngoi, a ye ti sara tënë ti mi ti tere ti e (aRom. 2:28; 1 aCor. 15:39, 50). A lingbi nga ti sara tënë ti songo ti fami. Jésus ayeke lani ‘ngongoa ti David na lege ti mitele,’ nga Paul abâ aJuif tongana “afami ti [lo] na lege ti mitele”.—aRom. 1:3; 9:3.

⁷ Ye oko, ye so Paul asû na chapitre 7 amû maboko na e ti hinga nda ti tënë “mitele” so a sara tënë ni na aRomain 8:4-13. Lo tene dutingo “beoko na mitele” ague oko na ‘anzara ti bê so ayeke sioni’ so “ayeke sara kusala na yâ ti amembre” ti tere ti ala lani (aRom. 7:5). Ye so azi nda ti tënë “ala so ayeke sara ye alingbi na mitele” so Paul atene ala ‘bi bê ti ala na ndo ti aye ti mitele’. Lo yeke sara lani tënë ti azo so ayeke nzoni-kue pëpe so azia si anzara ti tere ti ala akomande ala wala so azia li ti ala gi na ndo ti anzara ti tere ti ala. Mingi ni, azo so ayeke sara ye alingbi na anzara ti bê ti ala, atâa a yeke lango-sioni wala mbeni ye nde.

8. Ngbanga ti nyen la a yeke na lege ni ti mû wango même na aChrétien so a soro ala ti gue na yayu ti tambela pëpe “alingbi na mitele”?

⁸ Me peut-être mo yeke hunda tere ti mo na ndani so Paul agboto lê ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu na ndo ti kpale so alingbi ti ga tongana ala sara ye “alingbi na mitele”. A-Chrétien so laso Nzapa ayeda ti tene ala ga akamarade ti lo nga so lo bâ ala tongana azo ti mbilimbili, mara ti kpale tongaso alingbi nga ti hara ala? Mawa ni ayeke so aChrétien kue alingbi ti komanse ti tambela alingbi na anzara ti tere ti ala so ayeke pusu ala ti sara sioni. Na tapande, Paul asû lani na mbeti so ambeni ita ti Rome ayeke lani angbâa “ti yâ ti ala wani.” A lingbi ti duti nzara ti sarango lango-sioni wala ti kobe, ti nyongo ye wala ti ambeni ye nde. Ambeni ayeke “handa bê ti azo so lê ti ala azi pëpe.” (aRom. 16:17, 18; aPhil. 3:18, 19; Jude 4, 8, 12). Dabe ti mo nga so na mbeni ngoi, mbeni ita na Corinthe “ayeke duti na wali ti babâ ti lo.” (1 aCor. 5:1). A yeke na lege ni so na pekoni Nzapa apusu Paul ti mû wango na aChrétien na ndo ti “bingo bê na ndo ti mitele”.—aRom. 8:5, 6.

9. Wango so Paul amû na aRomain 8:6 aye pëpe ti sara tënë ti nyen?

⁹ Wango so angbâ nga na ngangu laso. Mbeni Chrétien so asara na Nzapa teti angu mingi alingbi ti komanse ti zia li ti lo na ndo ti aye ti mitele. So aye pëpe ti sara tënë ti mbeni Chrétien so na ambeni ngoi lo pensé na ndo ti kobe, kua ti nginza, sarango ngia  wala même mungo wali wala koli. So ayeke aye so awakua ti Nzapa ayeke sara ka. A nzere lani na Jésus ti te ye nga lo mû kobe na ambeni zo. Lo hinga so lo yeke lani na bezoin ti wu tere. Nga, Paul atene lani so bungbingo koli na wali ayeke kota ye na yâ ti mariage.

10. Na aRomain 8:5, 6, tënë ‘bi bê na ndo ti’ mbeni ye aye ti tene nyen?

¹⁰ Tongaso, Paul aye lani ti tene nyen tongana lo sara tënë ti “bingo bê na ndo ti mitele”? Tënë ti Grec so Paul asara kua na ni aye ti sara tënë ti “zo so azia li ti lo nga na bê ti lo na ndo ti mbeni ye, lo sara kua na ngangu ti gbungo li ti lo ti leke ti sara mbeni ye.” Azo so ayeke sara ye alingbi na mitele azia si tere ti ala so ayeke pusu ala ti sara sioni afa lege na ala. Na ndo ti aRomain 8:5, mbeni wandara atene: “Aye so ala zia li ti ala na ndo ni, so ti tene aye so agbu bê ti ala mingi, aye so ala sara tënë ni lakue, aye so ala yeke sara nga aye so amû ngia mingi na ala, ayeke aye so ayeke ti mitele.”

11. Aye wa la alingbi ti ga aye so agbu bê ti e ahon ndo ni?

¹¹ A yeke na lege ni ti tene aChrétien na Rome agbu li ti ala ti bâ aye so ayeke kota ye mingi na yâ ti fini ti ala. Eskê “aye ti mitele” la akomande ala wala aga kota ye mingi na yâ ti fini ti ala? A yeke na lege ni ti tene e nga e gbu li ti e na ndo ti aye so ayeke kota ye mingi na yâ ti fini ti e. Nyen la agbu bê ti e mingi, nga nyen la e ye ka ti sara tënë na ndo ni mingi? Nyen la e ye ti sara ni lakue? Ambeni zo alingbi ti bâ so aye so agbu bê ti ala mingi ayeke nyongo avin nde nde, ziango aye ti pendere na yâ ti da ti ala, vongo afini bongo so asigigi, gingo ti wara gbâ ti nginza, lekengo akapa ti avoyage na ambeni ye tongaso. Aye ni so ayeke sioni pëpe; a yeke aye so azo ayeke sara ka ni. Na tapande, na mbeni ngoi, Jésus asara vin, nga Paul atene na Timothée ti nyon “vin kete”. (1 Tim. 5:23; Jean 2:3-11). Me vin ayeke pëpe ye so ayeke kota mingi na lê ti ala. Ka ti e? Nyen la agbu bê ti e mingi?

12, 13. Ngbanga ti nyen la ye so e bi bê ti e na ndo ni ayeke ngangu tënë?

¹² Ti gi ti bâ yâ ti asarango ye ti e ayeke kota ye mingi. Ngbanga ti nyen? Paul atene: “Bingo bê na ndo ti mitele aye ti tene kuâ.” (aRom. 8:6). Tënë so ayeke ngangu: songo ti e na Jéhovah ayeke buba laso nga na yâ ti ngoi so ayeke ga, e yeke kui. Atâa so kue, Paul aye lani ti tene pëpe so tongana mbeni zo akomanse ti ‘bi bê ti lo na ndo ti mitele’ gi kuâ la ayeke ku lo. Lo lingbi ti changé. Gbu li ti mo na ndo ti koli so asara lango-sioni lani na Corinthe so asara ye alingbi na “mitele” na so a lingbi a bi lo na gigi ti bungbi. Me lo lingbi lani ti changé na lo sara ni biani. Lo zia lege ti tambela na lege ti mitele nga lo kiri na ndo ti nzoni lege.—2 aCor. 2:6-8.

¹³ So koli so achangé lani so, lege ayeke dä laso ti tene mbeni Chrétien achangé, mbilimbili mbeni zo so ade ti tambela pëpe alingbi na mitele tongana ti koli so ayeke na Corinthe. Biani, wango so Paul amû na ndo ti ye so alingbi ti si na nda ni na mbeni zo so ‘abi bê ti lo na ndo ti mitele’ alingbi ti pusu aChrétien ti sara achangement so ala bezoin ti sara ni.

14, 15. (a) Paul ahunda na e ti bi bê ti e na ndo ti nyen? (b) “Bingo bê na ndo ti yingo” aye ti tene nyen pëpe?

¹⁴ Na peko ti so Paul amû na e wango na ndo ti “bingo bê na ndo ti mitele”, lo mû nga dengo bê so: “Bingo bê na ndo ti yingo aye ti tene fini nga na siriri.” Ye ti peko ni wala futa ni ayeke fini nga na siriri. Tongana nyen la e lingbi ti wara futa so?

¹⁵ “Bingo bê na ndo ti yingo” aye pëpe ti tene so zo ayeke bi bê ti lo pëpe na aye so ayeke passé na yâ ti dunia. A ye ti tene pëpe so zo ayeke pensé nga lo yeke sara tënë gi na ndo ti Bible wala na ndo ti ndoye ti lo na mbage ti Nzapa nga na beku ti lo ti kekereke. Zia e dabe ti e so Paul nga na ambeni kozo  Chrétien so asara ye so anzere na Nzapa ayeke sara ye lani tongana tanga ti azo kue na yâ ti aye mingi. Ala yeke te ye lani nga ala yeke nyon ye. Ambeni mingi asara lani mariage nga ala yeke na sewa, ala sara kua ti wara ye so ala yeke na bezoin ni.—Marc 6:3; 1 aThes. 2:9.

16. Nyen la ayeke lani kota ye mingi na yâ ti fini ti Paul?

¹⁶ Me Paul na ambeni kozo Chrétien azia lani pëpe si aye ni so ala yeke sara na yâ ti gigi ti ala aga ye so ayeke kota ye mingi na yâ ti fini ti ala. Na tapande, Bible atene so Paul asara lani kua ti lekengo atente. Me kua so ayeke lani kota ye mingi na yâ ti fini ti lo pëpe. Ye so ayeke lani kota mingi na yâ ti fini ti lo ayeke kua ti Nzapa. Paul azia lani lê ti lo gi na ndo ti kua ti fango tënë nga na fango ye. (Diko Kusala 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35.) A yeke akua so lo wa aita ti lo na Rome ti sara ni. Tâ tënë, aye so ayeke kota ye mingi na yâ ti fini ti Paul ayeke aye so a leke ndali ti aChrétien ti tene ala kpengba nga na akua so Nzapa amû na ala ti sara. Aita ti Rome ayeke lani na bezoin ti sara ye tongana lo, na e nga kue e yeke na bezoin ti sara tongaso.—aRom. 15:15, 16.

17. Tongana e ‘bi bê ti e na ndo ti yingo’, fini ti e alingbi ti duti tongana nyen?

¹⁷ Tongana e ngbâ ti sara akua ti Nzapa, nyen la e yeke wara na peko ni? A-Romain 8:6 akiri tënë polele, atene: “Bingo bê na ndo ti yingo aye ti tene fini nga na siriri.” Ye so aye ti tene ti zia si yingo vulu afa lege na apensé ti e nga akomande ni, nga ti zia si apensé ti e ague oko na ti Nzapa. E lingbi ti duti na confiance so tongana e sara si “yingo” aduti kota ye na yâ ti fini ti e, gigi ti e ayeke nzere na e laso. Nga na nda ni ye so e yeke wara ande ayeke fini ti lakue lakue na yayu wala na ndo ti sese.

18. Tongana nyen la ti ‘bi bê ti e na ndo ti yingo’ alingbi ti sara si e duti na siriri?

¹⁸ Zia e gbu li ti e na ndo ti tënë so atene “bingo bê na ndo ti yingo aye ti tene . . . siriri.” Azo mingi ayeke sara ngangu ti wara siriri ti bê. Na ngoi so ala ngbâ ti gi ti duti na siriri ti bê, e yeke ti e na ni awe. Mbeni ye so afa so e yeke na siriri so ayeke so e yeke sara ngangu ti duti na siriri na azo ti sewa ti e nga na aita ti congrégation. E hinga so e na aita ti e, e yeke nzoni-kue pëpe. Ndali ni, na ambeni ngoi akpale alingbi ti londo, na tongana akpale alondo, a fa na e ti mû peko ti wango ti Jésus so: “Leke tënë na ita ti mo kozoni.” (Mat. 5:24). Tongana e dabe ti e so aita ti e nga ayeke sara na ‘Nzapa so ayeke mû siriri,’ a yeke duti ngangu na e mingi pëpe ti sara ni.—aRom. 15:33; 16:20.

19. Siriri wa la e lingbi ti duti na ni so mara ni ayeke dä ape?

¹⁹ Mbeni siriri ayeke nga dä so a lingbi ti diko ngere ni pëpe. Tongana e ‘bi bê ti e na ndo ti yingo’, e yeke na siriri na Wasarango e. Atënë ti Ésaïe alingbi na ngoi ti lo me alingbi biani na ngoi ti e laso. Lo tene: “Zo so abi bê ti lo na Mo [Jéhovah], fade Mo bata lo na tâ siriri teti lo zia bê ti lo na Mo.”—És. 26:3; diko aRomain 5:1.

20. Ngbanga ti nyen la mo kiri singila ndali ti wango so ayeke na aRomain chapitre 8?

²⁰ Atâa a soro e na lege ti yingo ti gue na yayu wala e yeke na beku ti duti na fini lakue lakue na yâ ti paradis na ndo ti sese, e lingbi ti kiri singila ndali ti wango so a sû na gbe ti yingo so ayeke na aRomain chapitre 8. E kiri singila mingi ndali ti so a wa e ti zia pëpe si “mitele” aga kota ye na yâ ti fini ti e. Me e bâ so a yeke na lege ti ndara ti sara ye alingbi na atënë ti dengo bê so, so a sû na gbe ti yingo: “Bingo bê na ndo ti yingo aye ti tene fini nga na siriri.” Tongana e sara tongaso, e yeke wara futa so angbâ lakue lakue ndali ti so Paul atene: “Futa ti peko ti siokpari ayeke kuâ, me matabisi so Nzapa amû ayeke fini ti lakue lakue na lege ti Christ Jésus Seigneur ti e.”—aRom. 6:23.