ESKÊ mo bâ so mo yeke zo so ayeke kiri singila? So ayeke hunda so a lingbi e oko oko kue e gbu li na ndö ni. Bible atene kozo awe so na ngoi ti e azo mingi ayeke duti “azo so ahinga ti kiri singila pëpe”. (2 Tim. 3:2). Peut-être mo tingbi awe na azo so aku ti tene amba ti ala asara aye ndali ti ala wala amû aye na ala. A yeke mo bâ mo tene ala pensé so ala doit ti kiri singila pëpe ndali ti aye so a mû na ala. Peut-être mo yeda so a nzere na zo ape ti duti ndo oko na azo tongaso.

Me a tene na awakua ti Jéhovah, atene: “Ala fa singila ti bê ti ala.” A lingbi e “kiri singila ngbanga ti aye kue.” (aCol. 3:15; 1 aThes. 5:18). A yeke nga nzoni ti tene e kiri singila lakue. Araison ni ayeke mingi.

Mbeni kpengba raison so a yeke nzoni ti tene e kiri singila lakue ayeke so ayeke mû maboko na e ti duti na nzoni bango ndo na ndö ti e wani. Na bango ni, tongana mbeni zo akiri singila ndali ti mbeni ye, lo yeke bâ so lo ne nga a yeke nzere mingi na zo so lo kiri singila na lo. Ngbanga ti nyen la kiringo singila asara si e na amba ti e kue e duti na ngia? Na tapande, tongana mbeni zo ayeke nduru ti mû ngoi ti sara mbeni ye ndali ti mo ayeke ndali ti so lo bâ so mo lingbi na ye ni. Zo ni apensé na mo. Tongana mo hinga ni tongaso, a yeke sara si mo bâ so mo ne. E lingbi ti imaginé so a yeke ye so asi lani na Ruth. Boaz asara nzoni bê na lo. Kite ayeke dä ape so a nzere na Ruth mingi ti hinga so mbeni zo apensé na lo.—Ruth 2:10-13.

A yeke kota ye mingi ti kiri singila na Nzapa. Kite ayeke dä ape so na ambeni ngoi mo pensé na gbâ ti aye so lo mû na e nga so lo ngbâ ti mû na e na lege ti yingo nga na lege ti mitele (Deut. 8:17, 18; Kus. 14:17). Me ahon ti pensé gï kete na ndö ti nzoni bê ti Nzapa, mû ngoi ti gbu li nzoni na ndö ti gbâ ti atënë nzoni so Nzapa atuku na ndö ti mo nga na azo so mo ye ala. Tongana mo sara ni, a yeke sara si mo kiri singila na lo mingi nga mo yeke kiri ti bâ so lo ye mo mingi nga lo bâ mo na nene ni mingi.—1 Jean 4:9.

A lingbi e gbu li na ndö ti aye so Jéhovah amû na e nga a lingbi e kiri singila na lo ndali ti nzoni bê ti lo (Ps. 100:4, 5). A tene so “kiringo singila ayeke sara si azo aduti na ngia mingi.”

Mbeni raison so a yeke nzoni ti tene mo kiri singila lakue ayeke so ayeke kpengba songo ti kamarade. E kue e bezoin ti tene a ne e. Tongana mo kiri singila na mbeni zo na bê ti mo kue ndali ti mbeni nzoni ye so lo sara, mo na lo ayeke ga nduru mingi na mba (aRom. 16:3, 4). Na ndö ni, a yeke ngangu ape ti tene azo so ayeke kiri singila amû maboko na azo. Tongana ala bâ so azo asara nzoni bê na ala, a yeke pusu ala nga ti sara nzoni bê na azo ni. Biani, ti mû maboko na azo ayeke sara si zo awara ngia. A yeke tâ gï tongana ti so Jésus atene: “Mungo ye na zo aga na ngia mingi ahon warango ye na tïtî zo.”—Kus. 20:35.

Robert Emmons, mbeni professeur na mbeni Université na Californie, atene: “Ti kiri singila e doit ti hinga so e bezoin amba ti e. Na ambeni ngoi e yeke mû ye na azo nga na ambeni ngoi azo ayeke mû ye na e.” Ti ngbâ na fini nga ti duti na ngia e yeke na bezoin ti amba ti e na alege mingi. Na tapande, ala lingbi ti mû na e kobe wala ti bâ lege ti seni ti e (1 aCor. 12:21). Zo so ayeke kiri singila ayeke  bâ na nene ni aye so amba ti lo asara ndali ti lo. So ye ni ayeke tongaso so, eskê mo yeke na habitude ti kiri singila na azo ndali ti aye so ala sara na mo?

Mbeni raison ti kiri singila ayeke so ayeke mû maboko na mo ti zia li ti mo na ndö ti anzoni ye me pëpe asioni ye. Na mbeni lege, li ti e ayeke sara kua tongana mbeni filtre. A yeke mû lege na mo ti zia li ti mo na ndö ti ambeni ye so angoro mo me a yeke kanga lege na mo ti zia li ti mo na ndö ti ambeni ye ni. Mo yeke gi ti bâ anzoni ye na mo yeke zia li ti mo mingi ape na ndö ti akpale. Tongana mo yeke kiri singila mingi, mo yeke bâ anzoni ye mingi ahon ti kozo na ayeke sara si mo kiri singila mingi ahon ti kozo. Tongana mo zia li ti mo na ndö ti aye so mo lingbi ti kiri singila ndali ni, a yeke mû maboko na mo ti sara ye so bazengele Paul awa e ti sara, lo tene: “Ala duti lakue na ngia na yâ ti Seigneur.”—aPhil. 4:4.

Ti kiri singila ayeke mû maboko na mo ti pensé pëpe na asioni ye. A yeke ngangu mingi ti duti na bibe ti kiringo singila nga na oko ngoi ni ti sara kota bê, ti sara vundu wala ngonzo. Mingi ti azo so ayeke kiri singila lakue ayeke gi nga ti wara aye ti sese mingi ape. Ala bâ na nene ni aye so ala yeke na ni na ala yeke gi lakue ape ti wara aye mingi.—aPhil. 4:12.

So mo yeke Chrétien, mo hinga so Satan aye ti tene angangu kpale so mo tingbi na ni na lâ ti nda ni so asara mo vundu nga adécouragé mo. A yeke nzere na lo mingi tongana mo wara sioni bango ndo nga mo dema na ndö ti aye kue. Tongana mo yeke na bango ndo so, a yeke duti ngangu na azo ti mä mo tongana mo yeke fa nzoni tënë. Biani, kiringo singila nga na lengo ti yingo ti Nzapa ague oko. Na tapande, e yeke na ngia ndali ti so e bâ anzoni ye so Nzapa amû na e nga e yeke na beku na aye so lo mû zendo ti mû na e ande.—aGal. 5:22, 23.

So mo yeke wakua ti Jéhovah, âmanke mo yeda na atënë so a tene na ndö ti kiringo singila na yâ ti article so. Ye oko, mo hinga so a lingbi ti duti kete ye ape ti kiri singila lakue nga ti duti lakue na nzoni bango ndo. Me zia si ye so adécouragé mo ape. Mo lingbi ti gi ti duti na bibe ti kiringo singila nga ti ngbâ ti duti na ni. Na lege wa? Mû ngoi lâ oko oko ti gbu li na ndö ti ambeni ye na yâ ti gigi ti mo so mo lingbi ti kiri singila ndali ni. Tongana mo sara tongaso mingi, mo yeke ga zo so ayeke nduru ti kiri singila mingi. Ye so ayeke sara si mo yeke duti na ngia mingi ahon azo so azia li ti ala na ndö ti akpale ti gigi. Gbu li na ndö ti anzoni ye so Nzapa nga na amba ti mo asara so akpengba mo nga so asara si mo yeke na ngia. Peut-être mo lingbi ti sû aye ni na mbeti. Mo lingbi ti sû aye use wala ota so asara si mo kiri singila lâ oko oko.

Azo ti gingo nda ti ye atene so tongana e kiri singila lakue na azo, a lingbi ti changé fason so cerveau ti e ayeke sara kua na asara si a yeke duti ngangu na e ape ti duti na nzoni bango ndo na ndö ti gigi ti e. Zo ti kiringo singila ayeke zo so ayeke na ngia mingi. Tongaso, gbu li na ndö ti anzoni ye kue so mo wara, wara ngia na yâ ti anzoni ye so asi na mo nga kiri singila lakue. Bâ anzoni ye tongana senge ye pëpe me “kiri singila na Jéhovah, ndali ti so lo yeke nzoni”. Biani, “kiri singila ngbanga ti aye kue.”—1 Chron. 16:34; 1 aThes. 5:18.