A dü mbi na Québec City, na mbeni gbata ti Canada so azo ni atene Français dä. Babâ ti mbi, Louis, na mama ti mbi, Zélia, asara lani ye na mbi na nzoni bê mingi nga ala ye mbi mingi. Babâ ti mbi ayeke lani kamene mingi nga lo ye mingi ti diko ambeti. Mbi ye lani mingi ti sû mbeti nga mbi ye ti ga journaliste.

Na ngoi so mbi yeke lani na ngu 12 tongaso, Rodolphe Soucy, so ayeke lani mbeni mba ti babâ ti mbi ti place ti kua, nga na kamarade ti lo aga na yanga-da ti e. Ala yeke aTémoin ti Jéhovah. Mbi hinga ye lani mingi na ndö ti aTémoin ape nga bungbi ti Nzapa ti ala agbu bê ti mbi ape. Ye oko, fason so ala yeke kiri tënë na ahundango tënë ti e na lege ti Bible anzere na mbi nga na babâ na mama ti mbi mingi, tongaso e yeda ti manda Bible.

Na ngoi ni so, mbi yeke gue lani na mbeni ekole Catholique. Na ambeni ngoi, mbi yeke sara lisoro na amba ti mbi ti klase na ndö ti aye so mbi yeke manda na ngoi ti étude ti mbi. A si na mbeni ngoi, azo so ayeke fa mbeti na e, so ayeke aprêtre, amä tënë ni. Ahon ti sara kua na Bible ti ke atënë so mbi tene, mbeni oko ti ala atene na mbi na lê ti amba ti mbi ti klase ni kue atene mbi yeke zo ti kpengbango-li. Atâa so a sara mbi nzoni ape, anzoni ye aga na pekoni ndali ti so a mû maboko na mbi ti bâ so atënë ti Nzapa so ekole so ayeke fa ague nde na aye so Bible afa. Mbi bâ so a lingbi mbi zia ti gue na ekole ni. Babâ na mama ti mbi ayeda ti tene mbi gue na mbeni ekole nde.

Mbi ngbâ ti manda Bible, me mbi gue na li ni hio hio ape ndali ti so mbi sara mbeto ti fa tënë da na da. Eglize Catholique asara lani ngangu mingi na ndö ti azo nga akanga lege ngangu na kua ti e ti fango tënë. Maurice Duplessis so ayeke lani kota zo ti Québec amä lani terê mingi na azo ti Eglize Catholique. Lo mû maboko  na gbâ ti azo ti sara aye ti ngangu na aTémoin. A lingbi aita asara ye na mbeto oko ape si ala fa tënë na ngoi ni so.

Mbeni ita-koli so amû lani maboko na mbi ti sara mbeto ape ayeke John Rae, so asara klase gumbaya ti Ekole ti Galaad. John, so ahinga ye lani mingi, ayeke sara ye lani na ngangu ape nga a yeke ngangu na zo ape ti sara lisoro na lo. Lo yeke mû lani wango na mbi droit tongaso mingi ape, me mbi manda ye mingi na lege ti nzoni tapande ti lo. John ayeke tene lani Français nzoni ape, tongaso fani mingi mbi na lo e yeke gue na fango tënë na mbi yeke mû maboko na lo ti tene Français. So mbi mû ngoi ti duti na terê ti John amû maboko na mbi na nda ni ti mû desizion ti ga Témoin ti Jéhovah. Mbi wara batême na lango 26 ti mai, ngu 1951, ngu bale-oko na peko ti so mbi tingbi na aTémoin pan.

Mingi ti aita ti kete congrégation ti e na Québec City ayeke lani apionnier. Nzoni tapande ti ala apusu mbi ti ga pionnier. Na ngoi ni so, e yeke fa tënë da na da gï na Bible. So e yeke fa tënë lani sân ambeti ti e, a lingbi e hinga ti sara kua na Bible nzoni mingi. Tongaso, mbi gi ti hinga aversê so mbi lingbi ti sara kua na ni ti gbu koko ti tâ tënë. Ye oko, azo mingi ake même ti diko Bible tongana ayeke ti Eglize Catholique ape.

Na ngu 1952, mbi sara mariage na Simone Patry, mbeni ita-wali ti ndo ni so ayeke be-ta-zo. E gue na Montréal, na a si ngu oko ape, e dü Lise, molenge ti e ti wali. Atâa so mbi zia kua ti pionnier ngoi kete kozo na mariage ti e, mbi na Simone e gi lani ti duti na aye mingi ape tongaso si sewa ti e alingbi ti sara akua mingi na yâ ti congrégation.

Ngu bale-oko ahon kozo ti tene mbi kiri mbi gbu li na ndö ti mungo kua ti pionnier encore. Na ngu 1962, na ngoi so mbi yeke sara Ekole ti Kusala ti Royaume ndali ti a-ancien, so aninga nze oko, na Béthel ti Canada, a zia mbi na mbeni ita-koli so iri ti lo Camille Ouellette chambre oko. So Camille ayapu lani mingi na fango tënë apika bê ti mbi mingi, mbilimbili ndali ti so lo yeke na wali nga na amolenge. Na ngoi ni so, a yeke ngangu ti tene aita ti Québec so amolenge ti ala angbâ na gbe ti ala asara kua ti pionnier; me a yeke ye so Camille agi ti sara. Na ngoi so e yeke ndo oko, lo wa mbi ti gbu li na ndö ti dutingo ti mbi. Gï na peko ti ambeni nze, mbi bâ so mbi lingbi ti kiri ti ga pionnier permanent. Ambeni zo apensé so mbi mû nzoni desizion ape, me mbi kiri mbi ga pionnier ndali ti  so mbi hinga lani so Jéhovah ayeke mû maboko na mbi ti fa tënë mingi ahon ti kozo.

Na ngu 1964, a tokua mbi na Simone ti sara kua ti pionnier spécial na Québec City, ndo so a dü e dä, na e sara kua kâ angu mingi. Na ngoi ni so, fango tënë kâ ayapu ahon ti kozo, me e ngbâ lani ti wara kangango lege.

Na mbeni samedi na peko ti midi, a gbu mbi na kete gbata ti Sainte-Marie, so ayo na Québec City ape. Mbeni turugu ti lapolice ague na mbi na commissariat na a kanga mbi ndali ti so mbi fa tënë da na da sân ti tene a mû lege na mbi ti sara ni. Mbeni ngoi na pekoni, a gue na mbi na gbele mbeni juge so iri ti lo Baillargeon, mbeni zo so mbeto ti lo asara azo mingi. Lo hunda mbi ti hinga zo wa la ayeke avocat ti mbi. Na ngoi so mbi di iri ti Glen How, * mbeni Témoin so ayeke avocat so azo ahinga lo mingi, bê ti juge ni ason na lo tene: “Aï! Tâ lo so awe la!” A hinga lani Glen How tongana mbeni nzoni avocat ndali ti aTémoin. Kete na pekoni, da-ngbanga ni atene na mbi so a zi tënë na li ti mbi awe.

So a kanga lege na kua ti e na Québec asara nga si a yeke lani ngangu ti wara anzoni ndo ti loué ni ti sara abungbi dä. Kete congrégation ti e alingbi lani ti wara gï mbeni ngbene garage so chauffage ayeke dä ape. Ti tomba dê na yâ ni, aita asara kua na mbeni masini. Fani mingi e yeke duti na terê ni teti ambeni ngbonga kozo ti sara bungbi ti fa na mba aye so asi so akpengba zo.

A nzere mingi ti bâ tongana nyen la kua ti fango tënë alë lengo na yâ ti angu mingi. Na yâ ti angu 1960, tongana a bungbi acongrégation so ayeke lani na Québec City, na Côte-Nord nga na Gaspésie, wungo ni ayeke mingi ape. Laso, acirconscription ahon use ayeke na ando so, nga aita ayeke sara abungbi na yâ ti apendere Da ti Royaume.

Na ngu 1970, a tisa mbi na Simone ti sara kua ti circonscription. Na pekoni, na ngu 1973, a tokua e ti sara kua ti district. Na yâ ti angu so, mbi manda aye mingi na lege ti aita-koli so alingbi so na popo ni a yeke wara Laurier Saumur * nga na David Splane, * so ala use kue asara lani kua ti guengo na ando nde nde. Na peko ti kota bungbi oko oko, mbi na David e yeke fa na mba ambeni ye so e lingbi ti sara ti fa ye nzoni ahon ti kozo. Mbi dabe ti mbi na mbeni ngoi so David atene na mbi, atene: “Léonce, ndangba diskur ti mo anzere na mbi mingi. A yeke nzoni, me atënë kue so mo zia dä, mbi lingbi ti sara na adiskur ota.” Mbi ye ka mingi ti zia gbâ ti atënë na yâ ti adiskur ti mbi. A lingbi mbi manda ti fa mingi gï aye so ayeke akota ye.

Kua ti asurveillant ti district ayeke ti kpengba asurveillant ti circonscription. Ye oko, awafango tënë mingi ti Québec ahinga mbi lani nzoni. Fani mingi, ala ye ti sigi na mbi na fango tënë na ngoi  so mbi sara kua na yâ ti acirconscription. A nzere na mbi mingi ti sigi na ala, me mbi mû ngoi mingi pëpe na asurveillant ti circonscription ni. Na mbeni ngoi, mbeni surveillant ti circonscription so asara ye na ndoye adabe ti mbi, atene: “A yeke nzoni so mo mû ngoi ti fa tënë na aita, me girisa ape so a yeke vizite ti mbi. Mbi kue mbi bezoin ti tene a kpengba mbi.” Wango so lo mû na mbi na nzoni bê amû maboko na mbi ti sara ye ahon ndö ni ape.

Na ngu 1976, mbeni ye ti vundu so mbi ku terê ti mbi na ni ape asi. Terê ti Simone, wali ti mbi so mbi ye lo mingi, ason ngangu na lo kui. Lo yeke mbeni nzoni wali mingi ndali ti so lo yeke na bibe ti sacrifice nga lo ye Jéhovah mingi. So mbi ngbâ ti fa tënë mingi amû maboko na mbi ti gbu ngangu na ngoi ti vundu so, nga mbi kiri singila na Jéhovah ndali ti so lo mû maboko na mbi na ndoye na ngoi ti ngangu so. Na pekoni, mbi sara mariage na Carolyn Elliott, mbeni pionnier so atene Anglais na so ayapu na fango tënë, so aga na Québec ti sara kua na ndo so bezoin ti awafango tënë ayeke dä mingi. Carolyn ayeke mbeni zo so a yeke ngangu ape ti ga nduru na lo nga lo bi bê ti lo na azo mingi, mbilimbili na azo ti kamene nga na azo so aduti gï ala oko. Lo mû lani maboko na mbi mingi na ngoi so e sara kua ti guengo na ando nde nde.

Na janvier, ngu 1978, a hunda mbi ti fa ye na ngoi ti kozo Ekole ti apionnier na Québec. Mbeto asara mbi mingi ndali ti so mbi sara ekole ni lâ oko ape nga mbi bâ même buku ti ekole ti apionnier lâ oko ape, tongaso aye ni kue ayeke lani afini ye na lê ti mbi tongana ti a-élève ni. Merci so na yâ ti kozo klase so mbi fa ye dä, mingi ti apionnier ni aninga na yâ ti kua ni. Atâa so mbi la mbi yeke fa ye, mbi manda aye mingi na lege ti a-élève ni.

Na pekoni, na ngu 1978, a sara Assemblée Internationale “La victoire divine” na Stade Olympique ti Montréal. A yeke lani kota bungbi so azo aga dä mingi ahon atanga ni kue na Québec; wungo ti azo ahon 80 000. Mbi sara kua na Ndokua ti asango na ngoi ti kota bungbi ni. Mbi sara  lisoro na ajournaliste mingi nga a nzere na mbi mingi ti bâ so ala sû gbâ ti anzoni tënë na ndö ti e. Ala sara lani a-interview na e na télé nga na radio ahon l’heure 20, na ala sigi na a-article ngbango mingi na yâ ti ambeti-sango. So ayeke lani mbeni kota témoignage ndali ti e!

Na ngu 1996, mbi wara mbeni kota changement na yâ ti kua ti mbi. Ngbene ye na ngoi ti batême ti mbi, mbi sara kua na yâ ti Québec so azo ni atene Français, me na ngu 1996 a tokua mbi ti sara kua na Toronto na ndo so azo ni atene Anglais. Mbi bâ so mbi lingbi lani na kua ni ape nga mbeto asara mbi ti mû adiskur ndali ti so mbi tene Anglais nzoni ape. Mbi bezoin lani ti sambela mingi ahon ti kozo nga ti zia bê ti mbi na Jéhovah mingi ahon ti kozo.

Mbeto asara mbi lani mingi, me fadeso mbi lingbi ti tene na bê ti mbi kue so angu use so mbi sara kua na Toronto anzere na mbi mingi. Carolyn akanga bê lo mû maboko na mbi ti tene Anglais nzoni ahon ti kozo, aita nga amû maboko na mbi mingi nga atënë ti ala apusu mbi ti sara ngangu mingi ti tene Anglais. Hio, e wara afini kamarade mingi.

Akua ti sarango ni ayeke mingi ndali ti mbeni kota bungbi so a yeke sara na nda-yenga. Na ndö ni, fani mingi na vendredi na lakui, mbi yeke fa tënë lani da na da teti l’heure oko. Peut-être ambeni zo apensé lani, atene: ‘Ngbanga ti nyen la lo yeke sigi na fango tënë tâ gï kozo na mbeni kota bungbi, so akua ti sarango ni ayeke mingi so?’ Me mbi bâ so sarango anzoni lisoro na azo na fango tënë asara si bê ti mbi adë. Même laso, mungo mbage na fango tënë amû ngia na mbi.

Na ngu 1998, a kiri a tokua mbi na Carolyn na Montréal ti sara kua ti pionnier spécial. Teti angu mingi, na yâ ti kua so a mû na mbi a yeke wara lekengo aye ndali ti fango tënë na ando so azo ayeke gue dä mingi nga sarango kua maboko na maboko na azo so ayeke mû asango ti zi na li ti azo asioni bango ndo so azo ayeke na ni na ndö ti aTémoin. Laso, a nzere na mbi na Carolyn ti fa tënë na azo so aga na Canada ade ti ninga ape nga na azo so aye mingi ti manda aye na ndö ti Bible.

Tongana mbi gbu li na ndö ti ngu 68 so mbi sara tongana wakua ti Jéhovah so awara batême, mbi bâ so mbi wara gbâ ti aye ti nzoni. Mbi yeke na ngia mingi ndali ti so mbi manda ti ye fango tënë nga ti mû maboko na azo mingi ti hinga tâ tënë. Lise, molenge ti mbi, na koli ti lo amû kua ti pionnier permanent na peko ti so amolenge ti ala akono. Tongana mbi bâ so lo ngbâ ti yapu na fango tënë anzere na mbi mingi. Mbi kiri singila mingi na amba ti mbi aChrétien so nzoni tapande ti ala nga na anzoni wango ti ala amû maboko na mbi ti lë kpengba songo na Jéhovah nga ti sara akua nde nde ndali ti lo. Mbi bâ so tongana e zia bê ti e na ndö ti yingo vulu ti Jéhovah so ayeke ngangu mingi, e lingbi ti ngbâ ti sara kua so lo mû na e ti sara (Ps. 51:11). Mbi ngbâ ti kiri singila na Jéhovah ndali ti so lo mû na mbi pendere pasa ti gonda iri ti lo.—Ps. 54:6.