1-2. Ti gue oko na Matthieu 5:11, tongana e wara atara a lingbi e bâ ni tongana nyen?

JÉSUS atene lani na adisciple ti lo so ala yeke duti na tâ ngia. Lo tene nga na azo so aye lo so ala yeke wara atara (Mat. 10:22, 23; Luc 6:20-23). E yeke na ngia ti duti adisciple ti Jésus. Me tongana afami ti e agi ti kanga lege na e ti sara na Jéhovah wala akota zo ti kodro asara ye ti ngangu na e wala amba ti e ti place ti kua wala ti ekole agi ti pusu e ti sara sioni ye, a yeke sara e tongana nyen? Kite ayeke dä ape so aye so ayeke sara si e gi bê ti e.

² Azo mingi abâ pëpe sarango ye ti ngangu na zo tongana mbeni raison ti duti na ngia. Me Bible atene na e ti bâ ni tongaso. Na tapande, disciple Jacques atene na ngoi so e wara akpale ahon ti tene e bâ so mbeni ye ti sarango ni ayeke dä ape, a yeke nzoni e duti na ngia (Jacq. 1:2, 12). Jésus atene nga so a lingbi e duti na ngia même tongana a sara aye ti ngangu na e. (Diko Matthieu 5:11.) Tongana nyen la e lingbi ti ngbâ ti duti na ngia atâa e wara atara? E lingbi ti manda ye mingi tongana e gbu li na ndö ti ambeni tënë so Jacques atene na yâ ti lettre so lo tokua na akozo Chrétien. Kozoni, zia e bâ akpale so aChrétien so awara.

3. Nyen la apassé kete na peko ti so Jacques aga disciple ti Jésus?

³ Kete na peko ti so Jacques, ita ti Jésus so mama ti ala ayeke oko, aga disciple, a komanse ti sara ye ti ngangu na aChrétien  na Jérusalem (Kus. 1:14; 5:17, 18). Nga na ngoi so a fâ disciple Étienne, aChrétien mingi akpe gbata ni yâ ti ala “akangbi kirikiri na yâ ti Judée nga na Samarie,” yeke yeke ambeni asi na ando so ayo na tapande Chypre nga na Antioche (Kusala 7:58–8:1; 11:19). Adisciple so awara lani akpale mingi. Ye oko, ala fa lani nzoni tënë na ngia na ando kue so ala gue dä, na acongrégation abâ gigi na yâ ti Kodro-togbia ti Rome (1 Pi. 1:1). Me na pekoni, ala kiri awara akpale mingi.

4. Ambeni kpale wa la akozo Chrétien adoit lani ti gbu ngangu dä?

⁴ Akozo Chrétien adoit lani ti gbu ngangu na yâ ti akpale nde nde. Na tapande, na ngu 50 tongaso, Claude, togbia ti Rome, amû yanga ti tene aJuif kue aquitté Rome. Tongaso, aJuif so aga lani aChrétien adoit lani ti zia ada ti ala ti gue na mbeni ndo nde (Kus. 18:1-3). Na ngu 61 tongaso, bazengele Paul atene so a zonga amba ti lo aChrétien na lê ti azo, a bi ala na da ti kanga nga a gbu aye ti ala na ngangu (aHéb. 10:32-34). Legeoko tongana ti ambeni zo, ambeni Chrétien ayeke awayere nga terê ti ala ason.—aRom. 15:26; aPhil. 2:25-27.

5. Ahunda wa la e yeke kiri tënë na ni?

⁵ Na ngoi so Jacques asû lettre ti lo kozo na ngu 62, lo hinga lani nzoni mingi so aita ti lo ayeke na yâ ti akpale. Jéhovah afa na Jacques ti sû mbeti na aChrétien so ti mû na ala anzoni wango so ayeke mû maboko na ala ti ngbâ ti duti na ngia, atâa akpale so ala yeke na yâ ni. Zia e hasa yâ ti mbeti ti Jacques so nga e kiri tënë na ahunda so: Ngia wa la Jacques asara tënë ni? Nyen la alingbi ti sara si mbeni Chrétien aperdre ngia ti lo? Tongana nyen la ndara, mabe nga na courage alingbi ti mû maboko na e ti ngbâ ti duti na ngia atâa akpale so e wara?

6. Ti gue oko na Luc 6:22, 23, ngbanga ti nyen la mbeni Chrétien alingbi ti duti na ngia na ngoi so lo yeke na yâ ti akpale?

⁶ Azo apeut ti pensé so ala yeke duti na ngia gï tongana ala yeke na nzoni seni, ala yeke na gbâ ti nginza nga sewa ti ala ayeke nzoni. Me ngia so Jacques asara tënë ni ayeke mbage ti lengo ti yingo ti Nzapa, na zo ayeke wara ni atâa nyen la asi na yâ ti gigi ti lo (aGal. 5:22). Mbeni Chrétien ayeke duti na ngia mingi tongana lo hinga so lo yeke zia ngia na bê ti Jéhovah nga lo mû tapande ti Jésus. (Diko Luc 6:22, 23; aCol. 1:10, 11.) Ngia so ayeke ngbâ na yâ ti bê ti mbeni Chrétien tongana wâ ti mbeni lampe so angbâ ti za ndali ti so verre ti lampe ni abata ni. E yeke ngbâ ti duti na ngia atâa terê ti e ason wala e yeke na nginza mingi ape. E yeke ngbâ même ti duti na ngia atâa tongana azo ahe e wala afami ti e wala ambeni zo akanga lege na e. Na angoi kue so azo asara aye so alingbi ti sara si e duti na ngia ape, e lingbi ti kiri ti duti na ngia mingi. Akpale so e wara ndali ti aye so e mä na bê na ni afa so e yeke atâ disciple ti Christ (Mat. 10:22; 24:9; Jean 15:20). Ndani la Jacques atene: “Aita ti mbi, tongana ala tingbi na mara ti atara nde nde, zia ala bâ ni tongana tâ ye so amû ngia na ala.”—Jacq. 1:2.

7-8. Ngbanga ti nyen la mabe ti e ayeke kpengba tongana a tara ni?

⁷ Jacques afa mbeni raison so ndali ni aChrétien ayeke nduru ti gbu ngangu na yâ ti angangu kpale. Lo tene: “Mabe ti ala so a tara ni awe amû lege na ala ti gbu ngangu.” (Jacq. 1:3). E lingbi ti haka atara na wâ so a yeke sara kua na ni ti leke yanga ti mbeni wen. Tongana a zia wen ni na yâ ti wâ achauffé ngangu na pekoni a zia ni na yâ ti ngu, yanga ni ayeke kpengba. Legeoko nga, tongana e gbu ngangu na yâ ti atara, mabe ti e ayeke kpengba. Ndani la Jacques atene: “Zia si gbungo ngangu asara kua ti lo kue, si ala lingbi kue na ala duti na sioni oko pëpe na yâ ti ye kue.” (Jacq. 1:4). Tongana e bâ so atara so e wara asara si mabe ti e akpengba, e lingbi ti gbu ngangu dä na ngia.

⁸ Na yâ ti mbeti ti Jacques, lo fa nga ambeni kpale so alingbi ti sara si e perdre ngia ti e. A yeke akpale wa? E lingbi ti hon ndö ni tongana nyen?

9. Ngbanga ti nyen la e bezoin ndara?

⁹ Kpale ni: Tongana e hinga pëpe ye ti sara. Na ngoi ti kpale, e ye ti mû anzoni desizion so anzere na Jéhovah, so ayeke ga na nzoni na aita ti e nga so ayeke mû maboko na e ti ngbâ ti sara ye mbilimbili (Jér. 10:23). E bezoin ndara ti hinga ye so e lingbi ti sara nga ti hinga tënë so ayeke nzoni e tene na azo so  akanga lege na e. Tongana e hinga ye ti sarango ni ape, peut-être e yeke découragé na hio e lingbi ti perdre ngia ti e.

10. Jacques 1:5 atene na e ti sara nyen tongana e ye ti wara ndara?

¹⁰ Ye ti sara: Hunda Jéhovah ti mû na mo ndara. Ti gbu ngangu na yâ ti akpale ti e na ngia, a lingbi kozoni e hunda Jéhovah na yâ ti sambela ti mû na e ndara so e bezoin ni ti mû anzoni desizion. (Diko Jacques 1:5.) Tongana e bâ so Jéhovah akiri tënë na sambela ti e hio ape, a lingbi e sara nyen? Jacques atene a lingbi e “ngbâ ti hunda” Nzapa. Tongana e ngbâ ti hunda Jéhovah ti mû na e ndara, e yeke son li ti lo ape. Bê ti lo ayeke son na terê ti e ape. Tongana e sambela ti wara ndara ti gbu ngangu na yâ ti akpale ti e, Babâ ti e ti yayu ayeke ‘mû ni mingi’ na e (Ps. 25:12, 13). Lo yeke bâ akpale ti e, lo yeke bâ mawa ti e nga lo ye mingi ti mû maboko na e. So e hinga ni, a sara si e yeke na ngia mingi. Me Jéhovah ayeke mû na e ndara tongana nyen?

11. Mbeni ye nde wa la a lingbi e sara ti wara ndara?

¹¹ Jéhovah ayeke mû na e ndara na lege ti Bible (aProv. 2:6). Ti wara ndara so, a lingbi e manda Bible nga na ambeti ti e. Me a ngbâ gï ge ape. A lingbi e sara ye alingbi na ndara ti Nzapa na lege so e sara ye so lo hunda. Jacques atene: “Ala ga azo so ayeke sara ye alingbi na tënë ni, ala ga pëpe azo so ayeke mä ni gï na mê senge.” (Jacq. 1:22). Tongana e sara ye alingbi na awango ti Nzapa, e yeke ga azo so asara ye na siriri, so asara ye ahon ndö ni ape nga so asara nzoni bê na zo (Jacq. 3:17). Asarango ye so ayeke mû maboko na e ti gbu ngangu na yâ ti atara sân ti perdre ngia ti e.

12. Ngbanga ti nyen la a yeke kota ye ti tene e hinga Bible nzoni?

¹² Bible ayeke tongana mbeni tatara. A yeke aidé e ti hinga achangement so a lingbi e sara nga tongana nyen ti sara ni (Jacq. 1:23-25). Na  tapande, na peko ti so e manda Bible, e lingbi ti bâ so e bezoin ti hon ndö ti ngonzo. Na mungo maboko ti Jéhovah, e yeke hinga tongana nyen ti sara ye na ngangu ape na mbage ti azo so ason bê ti e wala na ngoi so akpale asara si bê ti e ason. So e sara ye na ngangu ape, e yeke sara ye na lege ni na ngoi so e wara akpale. E yeke gbu li ti e nzoni nga e yeke mû anzoni desizion (Jacq. 3:13). A yeke kota ye mingi ti tene e hinga Bible nzoni.

13. Ngbanga ti nyen la a lingbi e manda ye na ndö ti tapande ti azo so Bible asara tënë ti ala?

¹³ Na ambeni ngoi, e yeke hinga so e doit ti sara mbeni ye ape gï na peko ti so e sara ye ni. Me so ayeke nzoni lege ti mandango ye la ape. Nzoni lege ti wara ndara ayeke ti manda ye na lege ti aye so azo asara nzoni nga na afaute so ala sara. Ndani la Jacques awa e ti manda ye na ndö ti tapande ti azo so Bible asara tënë ti ala tongana Abraham, Rahab, Job nga na Élie (Jacq. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18). Awakua be-ta-zo ti Jéhovah so agbu ngangu lani na yâ ti akpale so alingbi ti sara si ala duti na ngia encore ape. Tapande ti ala afa na e so, grâce na mungo maboko ti Jéhovah, e lingbi nga ti gbu ngangu.

14-15. Ngbanga ti nyen la a lingbi e sara pëpe sanka ti akite so ayeke na bê ti e?

¹⁴ Kpale ni: Akite so ayeke na bê ti e. A yeke si ka so a yeke ngangu na e ti mä yâ ti mbeni tënë so Bible atene. Wala peut-être Jéhovah akiri tënë pëpe na asambela ti e tongana ti so e ye fade. Ye so alingbi ti dü kite na bê ti e. Tongana e sara sanka ti akite ni, a yeke woko mabe ti e nga a yeke buba songo ti e na Jéhovah (Jacq. 1:7, 8). A lingbi nga même ti sara si e perdre beku ti e ti kekereke.

¹⁵ Bazengele Paul ahaka beku ti e ti kekereke na mbeni kale ti bateau (aHéb. 6:19). Kale ayeke kanga lege na mbeni bateau ti hon kirikiri na ngoi ti mbeni pupu nga ayeke kanga lege na bateau ni ti pika terê na atênë. Me mbeni kale ayeke sara kua gï tongana chaîne so a kanga na ni na terê ti bateau ni afâ ape. Legeoko tongana ti so rouille ayeke woko chaîne ti mbeni kale, tongana e sara sanka ti akite so ayeke na bê ti e, mabe ti e ayeke woko. Tongana zo so ayeke na kite na bê ti lo awara kangango lege, peut-être lo yeke mä na bê encore ape so Jéhovah ayeke sara ye alingbi na azendo ti lo. Tongana e yeke na mabe encore ape, e yeke na beku encore ape. Tongana ti so Jacques atene, zo so ayeke na kite “ayeke tongana mapo ti ngu-ingo so pupu ahon na ni na ague na ni kirikiri.” (Jacq. 1:6). A yeke ngangu na zo tongaso ti duti na ngia.

16. Tongana e yeke na kite, nyen la e doit ti sara?

¹⁶ Ye ti sara: Zi akite ni; kpengba mabe ti mo. Sara ye hio. Na ngoi ti prophète Élie, bê ti azo ti Jéhovah ayeke lani use use na ndö ti ye so ala ye ti sara. Élie atene na ala: “Juska lawa la bê ti ala ayeke duti use use? Tongana Jéhovah la ayeke tâ Nzapa, ala mû peko ti lo; me tongana a yeke Baal, ala mû peko ti lo.” (1 aGbia 18:21). A yeke nga tongaso laso. E doit ti sara recherche ti tene e wani e hinga so Jéhovah ayeke Nzapa, Bible ayeke tënë ti yanga ti lo nga aTémoin ti Jéhovah ayeke azo ti lo (1 aThes. 5:21). Tongana e sara aye so kue, e yeke zi akite ti e nga mabe ti e ayeke kpengba. Tongana e bezoin ti tene a mû maboko na e ti zi kite so ayeke na bê ti e, e lingbi ti hunda a-ancien. Tongana e ye ti ngbâ ti sara na Jéhovah na ngia, a lingbi e sara ye hio.

17. Tongana e découragé, nyen la ayeke passé?

¹⁷ Kpale ni: Tongana e découragé. Bible atene: “Tongana bê ti mo anze kue na ngoi ti ngangu kpale, ngangu ti mo ayeke kiri gï kete.” (aProv. 24:10). Tongana mo découragé, hio mo yeke perdre ngia ti mo.

18. Ti gbu ngangu aye ti tene nyen?

¹⁸ Ye ti sara: Zia bê ti mo na Jéhovah ti mû  na mo courage ti gbu ngangu. E bezoin ti duti na courage si e gbu ngangu na yâ ti atara (Jacq. 5:11). Tënë “gbungo ngangu” so Jacques asara kua na ni aye ti sara tënë ti mbeni zo so angbâ ti luti na ndo so lo yeke dä. E lingbi ti pensé na mbeni turugu so na mbeto ape angbâ ti luti na place ti lo, na so ayeke kpe ape atâa awato aga na ngangu bira na terê ti lo.

19. Nyen la e lingbi ti manda na lege ti tapande ti bazengele Paul?

¹⁹ Bazengele Paul azia na e pendere tapande na ndö ti sarango ye na mbeto ape nga na gbungo ngangu. Na ambeni ngoi, lo bâ so ngangu ahunzi na lo. Me lo gbu lani ngangu ndali ti so lo zia bê ti lo na Jéhovah ti mû na lo ngangu so lo bezoin ni (2 aCor. 12:8-10; aPhil. 4:13). E lingbi ti wara mara ti ngangu nga na courage so tongana e sara terê ti e kete e yeda so e bezoin mungo maboko ti Jéhovah.—Jacq. 4:10.

20-21. Nyen la e lingbi ti hinga na bê ti e kue?

²⁰ E lingbi ti hinga na bê ti e kue so atara so e wara ayeke punition ti Jéhovah ape. Jacques adë bê ti e, atene: “Tongana mbeni zo ayeke na yâ ti tara, zia lo tene pëpe: ‘Nzapa la si azia mbi na yâ ti tara so.’ Ndali ti so aye ti sioni alingbi ti zia Nzapa na tara pëpe na lo wani lo yeke tara bê ti mbeni zo na aye tongaso pëpe.” (Jacq. 1:13). Tongana e yeda na tënë so na bê ti e kue, e yeke ga nduru mingi na Babâ ti e ti yayu so aye e.—Jacq. 4:8.

²¹ Jéhovah ‘ayeke changé pëpe’. (Jacq. 1:17). Lo mû lani maboko na akozo Chrétien na yâ ti akpale so ala wara, na lo yeke mû maboko na e oko oko kue nga laso. Hunda na Jéhovah na bê ti mo kue ti mû na mo ndara, mabe nga na courage. Lo yeke kiri tënë na asambela ti mo. Na pekoni, mo lingbi ti hinga na bê ti mo kue so lo yeke mû maboko na mo ti ngbâ ti duti na ngia atâa so mo yeke na yâ ti akpale.