Babâ na mama ti mbi ayeke lani aCatholique so tënë ti eglize ti ala agbu bê ti ala mingi. Me na ngoi so ala manda na yâ ti Bible so iri ti Nzapa ayeke Jéhovah, ala ga aTémoin ti Jéhovah so ayapu na kua ti lo. Babâ azia lege ti sarango astatue ti Jésus. Da ti e ayeke lani na étage; so Babâ ayeke lani charpentier, lo leke mbage ti gbe ni aga kozo Da ti Royaume na San Juan del Monte, na Manille, li-kodro ti Phillipines.

Na peko ti so a dü mbi na ngu 1952, babâ na mama ti mbi akomanse ti fa ye na mbi na ndö ti Jéhovah, tongana ti so ala yeke sara na ayaya ti mbi ti koli osio nga na ala ti wali ota. Na ngoi so mbi kono, babâ ti mbi awa mbi ti diko mbeni chapitre ti Bible oko lango oko oko nga lo manda ye na mbi na yâ ti gbâ ti ambeti ti e. Na ambeni ngoi, babâ na mama ti mbi ayeke tisa asurveillant so ayeke gue na ando nde nde nga na aita so aga na iri ti Béthel ti lango na ndo ti e. Aye so asi na ala so ala fa na e asara si sewa ti e ayeke na ngia mingi nga akpengba e mingi, na a pusu e kue ti zia kua ti fango tënë kozo na yâ ti fini ti e.

Mbi manda ye mingi na lege ti tapande ti babâ na mama ti mbi so asara na Jéhovah be-ta-zo. Na peko ti so mama ti mbi so mbi ye lo mingi akui na peko ti mbeni kobela, mbi na Babâ e komanse kua ti pionnier na ngu 1971. Me na pekoni, na ngu 1973 na ngoi so mbi yeke na ngu 20, babâ ti mbi akui. So mbi perdre babâ na mama ti mbi, mbi yeke na ngia ape nga mbi bâ so mbi yeke gï mbi oko. Me beku so ayeke na yâ ti Bible so “aluti nzoni nga aluti ngangu” a-aidé mbi ti ngbâ ti duti na nzoni bango ndo, ti découragé kue ape nga ti ngbâ nduru na Jéhovah (aHéb. 6:19). Kete na peko ti kuâ ti babâ ti mbi, mbi yeda ti sara kua ti pionnier spécial na mbeni zoa so ayo so a iri ni Coron, na kete kodro ti Palawan.

Na ngoi so mbi si lani na Coron mbi yeke na ngu 21. So a dü mbi na kota gbata, li ti mbi akpe so nzoni wâ ti courant ayeke dä ape, a yeke  ngangu ti wara ngu ti tuyau nga a-oto wala amoto ayeke mingi ape. Atâa so aita-koli ayeke dä, mbeni zo ti tene mbi na lo e sara kua ti pionnier ayeke dä ape tongaso na ambeni ngoi mbi doit ti fa tënë gï mbi oko. Na yâ ti kozo nze ni, afami nga na akamarade ti mbi amanke mbi ngangu. Na bï, mbi yeke bâ atongoro na ngu ti lê ti mbi ayeke yuru. Mbi pensé lani ti zia kua ni na ti kiri na ndo ti mbi.

Na angoi ni so, mbi zi bê ti mbi na Jéhovah. Mbi dabe ti mbi na apendere pensé so mbi diko na yâ ti Bible nga na yâ ti ambeti ti e. Mingi ni, Psaume 19:14 ayeke ga na li ti mbi. Mbi ga ti bâ so Jéhovah ayeke duti “Kota tênë ti mbi nga Zo so azi mbi” tongana mbi gbu li na ndö ti aye so anzere na lo, na tapande aye so lo sara nga na asarango ye ti lo. Article ti Tour ti Ba Ndo so li ni ayeke “Vous n’êtes jamais seul” a a-aidé lani mbi mingi. Mbi diko ni fani mingi. Na ngoi so mbi yeke gï mbi oko, mbi bâ so Jéhovah ayeke na terê ti mbi na a yeke pendere ngoi ti sambela, ti manda ye nga ti gbu li.

Kete na peko ti so mbi si na Coron mbi ga ancien. So gï mbi oko la mbi yeke lani ancien, mbi komanse ti mû li ni na Ekole ti Kusala ti aChrétien, Bungbi ti Kusala, Mandango Buku ti Congrégation nga na Mandango Tour ti Ba Ndo. Mbi yeke mû nga diskur na nda-yenga oko oko. Ti vrai ni, mbi yeke lani na aye mingi ti sara asara si mbi bâ ape so mbi yeke gï mbi oko.

Kua ti fango tënë ti mbi na Coron aga na anzoni ye mingi nga ambeni zo so mbi manda Bible na ala awara batême. Me akpale ayeke nga lani dä. Na ambeni ngoi, mbi doit ti tambela al’heure mingi ti si na territoire so mbi leke ti fa tënë dä, mbi hinga ape ndo so mbi yeke gue ande ti lango dä. Na yâ ti territoire ti congrégation ni, mo yeke wara nga gbâ ti akete kete zoa. Ti si na azoa so, fani mingi mbi monté bateau so ayeke hon na angoi so kota pupu aya ngangu, atâa so mbi hinga ti nagé ape. Na ngoi ti akpale so kue, Jéhovah abata mbi nga lo mû maboko na mbi. Na pekoni, mbi ga ti bâ so Jéhovah ayeke leke mbi lani ndali ti ambeni ngangu kpale so angbâ na devant.

Na ngu 1978, a tokua mbi na Papouasie-Nouvelle-Guinée, so ayeke na nord ti Australie. Ahoto ayeke mingi kâ nga kodro ni akono tongana Espagne. Tongana mbi mä so azo ti kodro ni so wungo ti ala ayeke kutu ota atene ayanga ti kodro ahon 800, li ti mbi akpe kue. Nzoni ye ni ayeke so mingi ti azo ni atene pidgin ti Mélanésie so a iri ni Tok Pisin.

A tokua mbi na mbeni congrégation ti Anglais teti mbeni kete ngoi na Port Moresby, li-kodro ti kodro ni. Me na pekoni, mbi kiri na mbeni congrégation ti Tok Pisin na mbi sara mbeni cours ti manda ni. Mbi sara kua na ye so mbi yeke manda na ngoi ti cours ni na fango tënë. Ye so a-aidé mbi ti hinga yanga ti kodro ni hio. A ninga na pekoni ape, mbi mû mbeni diskur na yanga ti Tok Pisin. Li ti mbi akpe kue so ade ti sara ngu oko ape so mbi si na Papouasie-Nouvelle-Guinée, a zia mbi surveillant ti circonscription ti acongrégation ti yanga ti Tok Pisin so ayeke na yâ ti gbâ ti akete kodro.

So acongrégation ayo na mba, mbi doit lani ti leke gbâ ti akota bungbi ti circonscription nga ti  voyagé mingi. Na tongo nda ni, mbi bâ so mbi yeke tâ gï mbi oko ndali ti so mbi yeke na yâ ti mbeni fini kodro, yanga ti kodro ti azo ni nga na ngobo ti ala ayeke nde na ti mbi. Mbi peut lani ti voyagé na oto wala moto ti gue na acongrégation ape ndali ti so ahoto ayeke mingi nga alege ni ayeke nzoni ape. Tongaso, yenga oko oko mbi doit ti voyagé na avion. Na ambeni ngoi, gï mbi oko la mbi yeke zo so ayeke voyagé na yâ ti mbeni kete avion so ayeke nzoni ape. Avoyage ni so asara si mbeto asara mbi tongana ti so mbi voyagé na bateau.

Azo mingi ayeke na téléphone ape, tongaso mbi yeke tokua alettre na acongrégation. Mingi ni, mbi yeke si kozo na alettre so mbi tokua na mbi doit ti hunda azo ti hinga ndo so awafango tënë ayeke dä. Me lakue tongana mbi wara aita, ala yeke yamba mbi na ngia na a dabe ti mbi na raison so ndali ni mbi sara a-effort so kue. Jéhovah amû maboko na mbi na alege mingi, na songo ti mbi na lo akpengba mingi.

Na ngoi ti kozo bungbi so mbi sara na mbeni zoa so a iri ni Bougainville, mbeni couple aga na terê ti mbi, ala yeke he ngia ala hunda mbi, atene: “Mo girisa e awe?” Mbi dabe ti mbi so mbi fa tënë na couple so na ngoi so mbi si pan na Port Moresby. Mbi komanse lani ti manda Bible na ala, na pekoni mbi mû ala na mbeni ita-koli ti ndo ni. Fadeso ala wara batême awe. So ayeke mbeni oko ti gbâ ti anzoni ye so mbi wara na yâ ti ngu ota so mbi sara na Papouasie-Nouvelle-Guinée.

Kozo ti tene mbi quitté Coron na ngu 1978, mbi wara lani terê na mbeni ita-wali so ayeke na apendere sarango ye so apensé mingi na azo, so iri ti lo ayeke Adel. Lo yeke lani pionnier permanent nga lo yeke na amolenge use, Samuel na Shirley. Lo yeke bâ nga lani lege ti mama ti lo so ayeke mbakoro. Na mai 1981, mbi kiri na Phillipines ti sara mariage na Adel. Na peko ti mariage ti e, e sara kua ti pionnier nga e bâ lege ti sewa ti e.

Atâa so mbi yeke na sewa, na ngu 1983, a kiri a mû mbi pionnier spécial na a tokua mbi na zoa ti Linapacan na kete kodro ti Palawan. Mbi na sewa ti mbi kue la e gua kâ, ndo ni ayo, Témoin oko ayeke kâ ape. Ngu oko tongaso na pekoni, mama ti Adel akui. Ye oko, e ngbâ lani ti fa tënë mingi na a-aidé e ti hon ndö ti vundu ti e. E komanse ti manda Bible na gbâ ti azo so aye ti ga na bungbi na hio e bâ so e bezoin mbeni kete Da ti Royaume. Tongaso e wani e leke ni. Gï ngu ota na peko ti so e si kâ, a nzere lani na e ti bâ azo 110 aga na Mémorial, mingi ti ala awara batême na peko ti e.

Na ngu 1986, a tokua mbi na zoa ti Culion, so azo ti buruma ayeke vivre dä. Na pekoni, Adel aga nga pionnier spécial. Na tongo nda ni, mbeto asara e ti fa tënë na azo so ayeke na buruma. Me aita ti ndo ni atene na e so a mû na azo so ayeke na kobela so mbeni yorö so asara si kobela ti ala ni apeut ti mû zo ape. Ambeni zo ti buruma ni asara bungbi na ndo ti mbeni ita-wali. Kete na pekoni, mbeto asara e encore ape ti fa tënë na azo so na a nzere na e ti fa na azo so, so abâ so Nzapa nga na azo ake ala, beku so ayeke na yâ ti Bible.  A nzere lani na e mingi ti bâ azo so terê ti ala ason ngangu ayeke na ngia ti hinga so mbeni lâ terê ti ala ayeke son encore ape.—Luc 5:​12, 13.

Tongana nyen la amolenge ti e asara changement ti lingbi na dutingo ti azo na Culion? Mbi na Adel e tisa aita-wali use ti Coron ti ga na ndo ti e tongaso si amolenge ti e apeut ti wara ambeni nzoni kamarade. A nzere mingi na Samuel na Shirley nga na aita-wali use so ade maseka so ti aidé azo ti hinga tâ tënë na lege so ala manda Bible na gbâ ti amolenge na ngoi so mbi na Adel e yeke manda Bible na ababâ na amama ti amolenge ni. Ti vrai ni, na mbeni ngoi e yeke manda lani Bible na asewa 11. A ninga ape, gbâ ti azo so e yeke manda Bible na ala akomanse ti ga nduru na Jéhovah, a sara si e wara lege ti sigi na mbeni fini congrégation.

Na tongo nda ni, mbi oko la mbi yeke ancien na ndo ni. Tongaso, filiale ahunda na mbi ti mû li ni na abungbi so a yeke sara yenga oko oko na awafango tënë miombe so ayeke na Culion nga na pekoni ti sara ni na awafango tënë gumbaya so ayeke na yâ ti mbeni kete kodro so a iri ni Marily so ti gue kâ zo ayeke sara l’heure ota na bateau. Na peko ti abungbi so e sara kâ, mbi na azo ti sewa ti mbi e yeke tambela al’heure mingi na yâ ti ahoto ti gue ti manda Bible na azo na yâ ti mbeni kete kodro so a iri ni Halsey.

Na nda ni, gbâ ti azo aga na yâ ti tâ tënë na Marily nga na Halsey tongaso e leke Da ti Royaume na ando ni use kue. Tongana ti so a sara lani na Linapacan, aita nga na azo so ayeke ga na bungbi la aga na mingi ti aye ti kua ni nga ala la asara mingi ti kua ni. Da ti Royaume so ayeke na Marily apeut ti mû azo 200 nga a peut ti kono yâ ni, ye so amû lege na e ti sara akota bungbi dä.

Na ngu 1993 na ngoi so amolenge ti e akono awe, mbi na Adel e komanse kua ti circonscription na Philippines. Na pekoni na ngu 2000, mbi gue na Ekole ti formation ministérielle ti tene a fa na mbi tongana nyen ti fa ye na ekole so. Mbi bâ lani so mbi lingbi na kua ni ape me Adel ayeke encouragé mbi lakue. Lo dabe ti mbi so Jéhovah ayeke mû na mbi ngangu ti sara fini kua so (aPhil. 4:13).  Adel ahinga lani so Jéhovah ayeke sara ni ndali ti so lo yeke sara lani kua ti lo atâa so lo yeke na kpale ti seni.

Na ngu 2006, na ngoi so mbi yeke fa ye na ekole ni, a wara kobela ti Parkinson na terê ti Adel. Li ti e akpe. Na ngoi so mbi tene na Adel ti tene e zia kua ti e ti bâ lege ti lo, lo tene: “Pardon, gi mbeni docteur so apeut ti bâ lege ti kobela ti mbi ni, na mbi hinga so Jéhovah ayeke aidé e ti ngbâ ti sara kua ti e ni.” Na yâ ti ngu omene so aga na pekoni, Adel angbâ ti sara kua ti Jéhovah sân ti dema terê ti lo. Na ngoi so lo peut ti tambela encore ape, lo yeke gue na fango tënë na puse ti azo so ayeke na kpale ti seni. Na ngoi so lo peut ti sara tënë nzoni encore ape, lo yeke tene lani tënë oko wala use na ngoi so lo yeke mû commentaire. Aita mingi atokua amessage na Adel ti kiri singila na lo ndali ti pendere tapande ti gbungo ngangu ti lo juska lo kui na ngu 2013. Mbi na wali ti mbi so ayeke lani be-ta-zo nga so aye mbi e yeke na terê ti mba ahon ngu 30, me fadeso mbi sara vundu mingi nga mbi yeke gï mbi oko.

Adel aye lani ti tene mbi ngbâ ti sara kua ti mbi tongaso mbi ngbâ ti sara ni. So mbi yeke na aye mingi ti sara asara si mbi bâ so mbi yeke gï mbi oko ape. Ti londo na ngu 2014 ti si na ngu 2017, a tokua mbi na acongrégation ti yanga ti Tagalog na yâ ti akodro so a kanga lege na kua ti e. Na pekoni, mbi sara vizite na acongrégation ti Tagalog so ayeke na Taïwan, États-Unis nga na Canada. Na ngu 2019, mbi fa ye na Ekole ti awafango nzoni tënë ti Royaume, so a sara na Anglais, na Inde nga na Thaïlande. Akua so kue asara si mbi wara ngia mingi. Mbi yeke na ngia mingi na ngoi so mbi yeke sara kua ti Jéhovah mingi.

Na yâ ti fini kua oko oko kue so a mû na mbi, mbi ye mingi aita so mbi tingbi na ala, tongaso ti zia ala ti hon ayeke kete ye ape. Na angoi ni so, mbi manda ti zia bê ti mbi kue na Jéhovah. Lakue mbi bâ tongana nyen la lo mû maboko na mbi, a sara si mbi yeke nduru ti sara achangement kue so mbi doit ti sara. Laso mbi yeke pionnier spécial na Philippines. Mbi bâ so mbi yeke nzoni na yâ ti fini congrégation ti mbi so ayeke tongana sewa ti mbi so ayeke mû maboko na mbi nga aye mbi. A nzere nga na mbi ti bâ so Samuel na Shirley amû tapande ti mabe ti mama ti ala.—3 Jean 4.

Tâ tënë, mbi wara gbâ ti akpale na yâ ti fini ti mbi, na tapande mbi bâ wali ti mbi so mbi ye lo mingi abâ pasi nga akui na mbeni sioni kobela. Mbi doit nga lani ti sara achangement mingi ti lingbi na fini dutingo ti mbi. Me mbi bâ so Jéhovah ‘ayeke yongoro pëpe na e oko oko kue.’ (Kus. 17:27). Maboko ti Jéhovah ayeke “nduru pëpe,” tongaso lo yeke mû maboko na awakua ti lo nga lo yeke kpengba ala, même tongana ala yeke na ando so ayo (És. 59:1). Jéhovah, Kota tênë ti mbi, ayeke na mbi na yâ ti fini ti mbi kue, na mbi kiri singila na lo mingi. Mbi yeke gï mbi oko lâ oko ape.