1-2. (a) Tënë so ayeke na Ésaïe 41:10 a-aidé Ita-wali Yoshiko tongana nyen? (b) Azo wa la alingbi ti bâ nzoni na lege ti tënë ti Jéhovah so ayeke na Ésaïe 41:10 so?

YOSHIKO, mbeni ita-wali so ayeke be-ta-zo, amä mbeni sioni sango. Docteur ti lo atene na lo so a ngbâ na lo nze mingi ape ti tene lo kui. Lo sara ye lani tongana nyen? Yoshiko adabe ti lo na mbeni versê so lo ye ni mingi, Ésaïe 41:10. (Diko ni.) Na pekoni, lo tene yeke na docteur ti lo so mbeto asara lo ape, ndali ti so Jéhovah agbu maboko ti lo. * Tënë ti dengo bê so ayeke na yâ ti versê so amû maboko na ita ti e so ti zia bê ti lo kue na Jéhovah. Même versê so alingbi ti mû maboko na e ti gi bê ti e ape na ngoi so e yeke na yâ ti angangu tara. Ti hinga tongana nyen la a lingbi ti mû maboko na e, kozoni zia e bâ ndani so Nzapa atene tënë so na Ésaïe.

² Ndani so Jéhovah atene lani na Ésaïe ti sû atënë so na mbeti ayeke ti dë bê ti aJuif so ambeni ngoi na pekoni a yeke gue ande na ala na Babylone. Ye oko, Jéhovah asara si a bata atënë so ndali ti nzoni ti aJuif me nga ndali ti nzoni ti azo ti lo kue so ayeke na fini ngbene ye na ngoi ni so ti ga na ni (És. 40:8; aRom. 15:4). Laso, e yeke na “angoi ti akpale so ayeke ngangu na zo ti kanga bê na yâ ni”, na e yeke na bezoin ti atënë ti kpengbango zo so ayeke na yâ ti mbeti ti Ésaïe so mingi ahon ti kozo.—2 Tim. 3:1.

3. (a) Azendo wa la ayeke na Ésaïe 41:10, so ayeke versê ti ngu 2019? (b) Ngbanga ti nyen la e yeke na bezoin ti azendo so?

³ Na yâ ti article so, e yeke luti mingi na ndö ti azendo ti Jéhovah  ota, so ayeke na Ésaïe 41:10, so alingbi ti kpengba mabe ti zo: (1) Jéhovah ayeke duti ande na e, (2) lo yeke Nzapa ti e nga (3) lo yeke mû ande maboko na e. E yeke na bezoin ti azendo * so ndali ti so, legeoko tongana Yoshiko, e yeke wara atara na yâ ti gigi ti e. E yeke wara nga akpale ndali ti asioni ye so ayeke si na yâ ti dunia. Ambeni ita ayeke gbu ngangu même na yâ ti aye ti ngangu so azo ti agouvernement so ayeke ngangu mingi ayeke sara na ala. Zia e bâ azendo ota so oko na oko.

4. (a) Kozo zendo so e yeke sara tënë na ndö ni ayeke so wa? (Bâ nga kete tënë na gbe ni.) (b) Atënë wa la Jéhovah atene ti fa na e apensé ti lo na ndö ti e? (c) Atënë so Nzapa atene so asara mo tongana nyen?

⁴ Jéhovah adë bê ti e kozoni na lege ti atënë so: “Sara mbeto pëpe, ndali ti so mbi yeke na mo.” * Jéhovah afa so lo yeke na e na lege so lo yeke pensé mingi na e nga lo ye e mingi. Bâ tongana nyen la lo fa apensé ti lo na ndö ti e. Jéhovah atene: “Mo ga lani ye so ngere ni ayeke kota mingi na lê ti mbi; azo ane mo, nga mbi ye mo mingi.” (És. 43:4). Mbeni ye oko na yâ ti dunia so alingbi pëpe ti sara si Jéhovah azia ti ye azo so ayeke sara na lo; lo yeke ngbâ lakue be-ta-zo na e (És. 54:10). So lo ye e mingi nga lo yeke kamarade ti e asara si e sara mbeto ape. Lo yeke bata e laso gï tongana ti so lo bata lani Abram (Abraham) kamarade ti lo. Jéhovah atene na lo, atene: “Abram, sara mbeto pëpe. Mbi yeke vala ndali ti mo.”—Gen. 15:1.

5-6. (a) E hinga tongana nyen so Jéhovah aye ti mû maboko na e na yâ ti atara so e wara? (b) Tapande ti Yoshiko afa na e nyen?

⁵ E hinga so Jéhovah aye ti mû maboko na e na yâ ti atara so e wara ndali ti so lo mû zendo na azo ti lo, lo tene: “Na ngoi so mo hon na yâ ti ngu, mbi yeke duti ande na mo, na ngoi so mo hon na yâ ti akota ngu, ngu ni ayeke mene mo pëpe. Na ngoi so mo hon na yâ ti wâ, wâ ni ayeke zö mo pëpe, nga zango ti wâ ni ayeke zö mo kete pëpe.” (És. 43:2). Atënë so aye ti tene nyen?

⁶ Jéhovah atene ape so lo yeke zi akpale so asara si gigi aga ngangu na e, me lo yeke zia pëpe si “akota ngu” ti akpale ahon ndö ti e  wala lo yeke zia pëpe si “wâ” ti atara asara si e bâ pasi lakue lakue. Lo dë bê ti e so lo yeke duti na e, lo yeke mû maboko na e ti “hon na yâ ti” akpale so. Jéhovah ayeke sara ni tongana nyen? Lo yeke sara si e hon ndö ti mbeto ti e tongaso si e lingbi ti ngbâ be-ta-zo na lo, même tongana e yeke na lê ti kuâ (És. 41:13). Yoshiko, so e sara tënë ti lo fade, abâ so tënë so ayeke tâ tënë. Molenge ti lo ti wali atene: “Sarango ye ti Mama na mbeto ape adö bê ti e mingi. E bâ lani biani so Jéhovah amû na lo siriri ti bê. Mama asara tënë ti azendo ti Jéhovah na a-infirmier nga na azo so terê ti ala ason juska na lango ti kuâ ti lo.” Tapande ti Yoshiko afa na e nyen? Tongana e yeke na confiance na zendo so Nzapa amû so lo tene “mbi yeke na mo”, e kue e yeke sara mbeto ape nga e yeke wara ngangu na ngoi so e yeke gbu ngangu na yâ ti atara.

7-8. (a) Use zendo wa la e yeke bâ ni? Zendo ni aye ti tene nyen? (b) Ngbanga ti nyen la Jéhovah atene na aJuif so a gue na ala na kodro-wande, atene: “Gi bê ti mo pëpe”? (c) Atënë wa la ayeke na Ésaïe 46:3, 4 so adoit lani ti dë bê ti awakua ti Nzapa?

⁷ Bâ use zendo so Ésaïe asû ni: “Gi bê ti mo pëpe, ndali ti so mbi yeke Nzapa ti mo.” Tënë so a tene na ndö ti gingo bê so aye ti tene nyen? Na yâ ti versê so, tënë ti Hébreu so a kiri peko ni na tënë “gi bê” aye ti sara tënë ti “bango ndo lakue na peko ndali ti so mbeto asara mo ti tene mbeni ye wala mbeni zo asara sioni na mo” wala “ti sara ye kirikiri tongana mbeni zo so ayeke na yâ ti mbeni ngangu kpale.”

⁸ Ngbanga ti nyen la Jéhovah atene lani na aJuif so a yeke gue na ala na Babylone ti “gi bê” ape? Ngbanga ti so lo hinga so mbeto ayeke sara ande azo ti Babylone. Nyen la ayeke sara si ala sara mbeto? Na hunzingo ti ngu 70 ti ngoi so a gue na aJuif na kodro-wande, angangu turugu ti Médie na Perse aga na bira na terê ti Babylone. Jéhovah asara kua na ala ti zi azo ti lo na ngbâa na Babylone (És. 41:2-4). Na ngoi so azo ti Babylone nga na azo ti ambeni mara amä so awato ti ala ayeke pusu nduru nduru, ala gi ti sara ye na mbeto ape na lege so ala tene na mba, atene: “Luti tongana koli.” Ala leke nga gbâ ti ayanda, ala pensé so ayanda ni ayeke bata ala (És. 41:5-7). Na oko ngoi ni, Jéhovah adë bê ti aJuif so a gue na ala na kodro-wande na lege ti tënë so: “Mo, Israël, [nde na avoizin ti mo] mo yeke wakua ti mbi . . . Gi bê ti mo pëpe, ndali ti so mbi yeke Nzapa ti mo.” (És. 41:8-10). Bâ so Jéhovah atene: “Mbi yeke Nzapa ti mo.” Na lege ti atënë so, Jéhovah adë bê ti awakua ti lo so ayeke be-ta-zo so lo girisa ala ape: lo ngbâ lakue Nzapa ti ala nga ala ngbâ lakue azo ti lo. Lo tene na ala, lo tene: “Mbi yeke yô ala nga mbi yeke sö ala.” Kite ayeke dä ape so atënë ti dengo bê so akpengba lani aJuif so a gue na ala na kodro-wande.—Diko Ésaïe 46:3, 4.

9-10. Ngbanga ti nyen la e bezoin ti sara mbeto ape? Mû mbeni tapande ti fa ni.

⁹ Laso azo so ayeke na terê ti e agi bê ti ala mingi ahon ti kozo ndali ti so dunia ayeke ga gï sioni sioni. Tâ tënë, a-oko kpale so ayeke si nga na e. Me e bezoin ti sara mbeto ape. Jéhovah atene na e, atene: “Mbi yeke Nzapa ti mo.” Ngbanga ti nyen la tënë so ayeke mbeni kpengba raison ti ngbâ ti duti kpô?

¹⁰ Bâ tapande so: Ambeni koli use, Jim na Ben, ayeke voyagé na avion, kota pupu ayengi avion ni. Na ngoi so avion ni ayeke yengi ngangu, mbeni zo asara tënë na azo so ayeke na yâ ti avion ni na haut-parleur, atene: “Ala zi ceinture ti ala ape. E yeke hon na yâ ti ndo so ayeke nzoni ape.” Jim akomanse ti gi bê ti lo. Me na pekoni, zo ti kpengo na avion ni atene: “Ala gi bê ti ala ape. Mbi la mbi yeke sara tënë so.” Tongana lo tene tongaso, Jim ayengi li ti lo, lo  tene: “Eskê tënë so alingbi ti dë bê ti zo?” Me lo bâ so Ben agi bê ti lo oko ape. Jim ahunda Ben: “Nyen la asara si mo gi bê ti mo ape so?” Ben ahe kete ngia, lo tene: “A yeke ngbanga ti so mbi hinga zo ti kpengo na avion ni nzoni mingi. Lo yeke babâ ti mbi.” Na pekoni, Ben atene: “Zia mbi sara tënë ti babâ ti mbi ni na mo. Mbi hinga so tongana mo hinga lo nga na akode ti lo, mo kue mo yeke gi bê ti mo ape.”

11. Aye wa la e lingbi ti manda na lege ti azo use so ayeke voyagé so?

¹¹ Aye wa la e lingbi ti manda na lege ti tapande so? Legeoko tongana Ben, e gi bê ti e ape ndali ti so e hinga Jéhovah, Babâ ti e ti yayu, nzoni mingi. E hinga so lo yeke fa lege na e nzoni na ngoi so e yeke na yâ ti akpale so ayeke tongana angangu pupu na lâ ti nda ni ti aye ti ngoi so (És. 35:4). E yeke na confiance na Jéhovah, tongaso e lingbi ti gi bê ti e ape na ngoi so mbeto ahon ndö ti azo ti dunia so (És. 30:15). E yeke sara nga ye tongana Ben na ngoi so e yeke fa na amba ti e araison so ndali ni e yeke na confiance na Nzapa. Tongaso si, ala nga kue alingbi ti hinga na bê ti ala kue so atâa akpale wa la ala wara, Jéhovah ayeke mû maboko na ala.

12. (a) Ota zendo wa la e yeke bâ ni? (b) So a sara tënë ti “maboko” ti Jéhovah adabe ti e na nyen?

¹² Gbu li na ndö ti ota zendo so Ésaïe asû ni: “Mbi yeke kpengba mo, ti tâ tënë ni, mbi yeke mû maboko na mo.” Ésaïe afa awe tongana nyen la Jéhovah ayeke kpengba azo ti lo, na lege so lo tene: “Jéhovah . . . ayeke ga na ngangu ti lo, lo yeke komande na maboko ti lo.” (És. 40:10). Fani mingi Bible asara kua na tënë “maboko” ti sara tënë ti ngangu. Tongaso, so a tene Jéhovah ayeke “komande na maboko ti lo” adabe ti e so Jéhovah ayeke ngangu Gbia. Lo sara lani kua na ngangu ti lo so ahon tanga ti angangu kue ti mû maboko na awakua  ti lo ti ândö nga ti tiri ndali ti ala, nga lo ngbâ ti kpengba azo so azia bê ti ala na lo nga ti bata ala laso.—Deut. 1:30, 31; És. 43:10; kete tënë na gbe ni.

13. (a) Mbilimbili na ngoi wa la Jéhovah ayeke sara ye alingbi na zendo ti lo ti kpengba e? (b) Zendo wa la amû na e ngangu nga asara si e sara mbeto oko ape?

¹³ Mbilimbili na ngoi so awato ayeke sara ye ti ngangu na e, Jéhovah ayeke sara ye alingbi na zendo ti lo so: “Mbi yeke kpengba mo.” Laso na ambeni ndo na yâ ti dunia, awato ti e ayeke sara kue ti tene e zia lege ti kua ti e ti fango tënë wala ti kanga lege na bungbi ti e. Atâa so kue, e gi bê ti e ahon ndö ni ape na ndö ti mara ti akpale so. Jéhovah adë bê ti e so lo yeke mû na e ngangu nga lo yeke sara si e sara mbeto ape. Lo mû zendo na e, lo tene: “Aye ti bira kue so a leke ti sara na bira na mo ayeke sara ye oko na mo pëpe.” (És. 54:17). Tënë so adabe ti e na akota ye ota.

14. Ngbanga ti nyen la li ti e akpe ape so awato ti Nzapa aga na bira na terê ti e?

¹⁴ Kozoni, so e yeke adisciple ti Christ, e hinga so azo ayeke ke e (Mat. 10:22). Jésus atene lani so a yeke sara ye ti ngangu mingi na adisciple ti lo na lâ ti nda ni (Mat. 24:9; Jean 15:20). Use ni, prophétie ti Ésaïe atene lani so awato ti e ayeke sara aye mingi ahon gï ti ke e; ala yeke sara kua na aye ti bira nde nde ti sara bira na e. Na popo ti aye ti bira so a yeke wara amvene so akpa tâ tënë, asioni mvene nga na sioni sarango ye ti ngangu na zo (Mat. 5:11). Jéhovah ayeke kanga lege pëpe na awato ti e ti sara kua na aye ti bira so ti sara bira na e (aÉph. 6:12; Apoc. 12:17). Me e bezoin ti sara mbeto ape. Ngbanga ti nyen?

15-16. (a) Ota ye wa la a lingbi e girisa ni ape? Ésaïe 25:4, 5 ague oko na ni tongana nyen? (b) Tongana nyen la Ésaïe 41:11, 12 afa ye so ayeke si na nda ni na azo so ayeke sara bira na e?

¹⁵ Gbu li na ndö ti ota ye so a lingbi e girisa ape. Jéhovah atene so “aye ti bira kue” so asara kua na ni ti sara bira na e ayeke “sara ye oko na [e] pëpe.” Gï tongana ti so mbeni mur ayeke bata e si ngangu pupu ti ngu asara sioni na e ape, Jéhovah ayeke bata e si “pupu ti yanga  ti azo so akomande na ngangu” asara sioni na e ape. (Diko Ésaïe 25:4, 5.) Awato ti e ayeke wara ande lege lâ oko ape ti sara na e mbeni sioni ye so ayeke ngbâ lakue lakue.—És. 65:17.

¹⁶ Jéhovah asara si e zia bê ti e na lo mingi na lege so lo fa anzene nzene ye na ndö ti ye so ayeke si na azo so “ngonzo agbu ala ngangu na terê” ti e. (Diko Ésaïe 41:11, 12.) Atâa awato ti e asara bira na e ngangu tongana nyen wala bira ni aga ngangu tongana nyen, ye so ayeke si na nda ni ayeke gï oko: Awato ti awakua ti Nzapa kue “ayeke duti ande dä encore ape, ala yeke kui.”

17-18. (a) Tongana nyen la dikongo Bible alingbi ti sara si e zia bê ti e mingi na Nzapa? Mû mbeni tapande ti fa ni. (b) Tongana nyen la ti gbu li na ndö ti versê so a soro ni ndali ti ngu 2019 alingbi ti mû maboko na e?

¹⁷ E yeke zia bê ti e mingi na Jéhovah tongana e gi ti hinga lo nzoni mingi ahon ti kozo. Oko lege so e lingbi biani ti hinga Nzapa nzoni ayeke na lege ti dikongo Bible nzoni nga na gbungo li na ndö ti ye so e diko. Bible asara tënë ti lege so Jéhovah abata lani azo ti lo ândö, so zo alingbi ti zia bê dä. Ye so adë bê ti e so lo yeke bâ ndo na ndö ti e.

¹⁸ Gbu li na ndö ti pendere tapande so Ésaïe asara kua na ni ti fa tongana nyen la Jéhovah ayeke bata e. Lo fa Jéhovah tongana mbeni berger na awakua ti Nzapa tongana amolenge ti ataba. Ésaïe atene na ndö ti Jéhovah, lo tene: “Lo yeke sara maboko ti lo lo bungbi akete [taba] ni ndo oko, lo yeke yô ala na kate ti lo.” (És. 40:11). Tongana e hinga so ngangu maboko ti Jéhovah angoro e, e yeke bâ so a bata e nga mbeto ayeke sara e ape. Ti mû maboko na e ti ngbâ ti sara mbeto ape atâa akpale so e wara, ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara asoro Ésaïe 41:10 ti duti versê ti ngu 2019: “Gi bê ti mo pëpe, ndali ti so mbi yeke Nzapa ti mo.” Gbu li ti mo na ndö ti atënë ti dengo bê so. Atënë so ayeke mû ngangu na mo na ngoi so mo tingbi na akpale so ayeke na devant.