1. Tongana ti Gbia David, ahundango tënë wa la ambeni wakua ti Jéhovah alingbi ti hunda terê ti ala na ni?

E KUE e ye ti duti na siriri, zo oko aye ti gi bê ti lo ape. Me na ambeni ngoi, e yeke gi bê ti e ahon ndö ni. Ndani la, ambeni wakua ti Jéhovah alingbi ti hunda a-oko tënë so Gbia David ahunda lani na Jéhovah, lo tene: “Juska lawa la bê ti mbi ayeke gï na nduzu? Juska lawa la vundu ayeke na bê ti mbi lâ na lâ?”—Ps. 13:2.

2. Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?

² Atâa so e kue na ambeni ngoi e yeke gi bê ti e, ambeni ye ayeke dä so e lingbi ti sara ti gi bê ti e ahon ndö ni ape. Na yâ ti article so, e yeke sara tënë kozoni na ndö ti ambeni ye so alingbi ti sara si e gi bê ti e. Na pekoni, e yeke sara tënë na ndö ti aye omene so e lingbi ti sara so alingbi ti mû maboko na e ti duti kpô na ngoi so e wara akpale.

3. Aye wa la alingbi ti sara si e gi bê ti e? Eskê e lingbi ti kanga lege na aye ni so?

³ Gbâ ti aye ayeke dä so alingbi ti sara si e gi bê ti e, me e lingbi ti kanga lege na aye ni so ape. Na tapande, e lingbi pëpe ti kanga lege na ngere ti kobe, bongo nga na ti da so ayeke gue na li ni ngu oko oko; nga e lingbi pëpe ti hinga fani oke la akamarade ti e ti place ti kua wala ti ekole ayeke gi ti pusu e ti sara ye so ayeke na lege ni ape wala ti sara lango-sioni. Nga e lingbi  pëpe ti kanga lege na aye ti sioni so azo ayeke sara na ndo so e yeke dä. E yeke wara akpale so ndali ti so e yeke na yâ ti dunia so mingi ti azo ayeke sara ye alingbi na amama-ndia ti Bible ape na ngoi so ala yeke mû adesizion. Satan, nzapa ti dunia so, ahinga so ambeni zo ayeke zia si “gingo bê ndali ti aye ti ngoi so” akanga lege na ala ti sara na Jéhovah (Mat. 13:22; 1 Jean 5:19). Li ti e akpe ape so dunia asi singo na akpale so asara si azo agi bê ti ala mingi.

4. Tongana e gi bê ti e ahon ndö ni na ndö ti akpale ti e, nyen la alingbi ti si?

⁴ Tongana e gi bê ti e mingi na ndö ti akpale ti e, a lingbi ti sara si e pensé na mbeni ye nde ape. Na tapande, e lingbi ti gi bê ti e so nginza so e yeke wara alingbi ape ti futa na aye so e yeke na bezoin ni, wala e lingbi ti gi bê ti e so e yeke tï kobela na e sara kua ape wala même e perdre kua ti e. E lingbi nga ti gi bê ti e so e yeke ngbâ be-ta-zo na Nzapa ape tongana e wara atara. Fafadeso Satan ayeke pusu azo so lo komande ala ti ga na bira na terê ti azo ti Nzapa, tongaso e lingbi ti gi bê ti e na ndö ti ye so e yeke sara ande na ngoi ti bira ni so. E lingbi ti hunda terê ti e, e tene: ‘Eskê a yeke sioni ti tene mbi gi bê ti mbi ndali ti aye so?’

5. So Jésus atene: “Ala zia ti gi bê ti ala”, lo ye ti tene nyen la?

⁵ E hinga so Jésus atene lani na adisciple ti lo, atene: “Ala zia ti gi bê ti ala.” (Mat. 6:25). Eskê Jésus aye ti tene so e doit ti gi bê ti e na ndö ti ye oko ape? Ên-en. Zia e girisa ape so ambeni wakua ti Jéhovah ti ândö so ayeke be-ta-zo agi nga lani bê ti ala, me Jéhovah ake ala ape * (1 aGbia 19:4; Ps. 6:3). Ti tâ tënë ni, Jésus ayeke dë bê ti e lani la. Lo ye lani ape si e gi bê ti e ahon ndö ni na ndö ti warango aye so e yeke na bezoin ni si sarango na Jéhovah ayeke encore kota ye na lê ti e ape. Tongaso, aye wa la e lingbi ti sara ti gi bê ti e ahon ndö ni ape?—Bâ encadré “ Lege ti sara ni.”

6. Ti gue oko na aPhilippien 4:6, 7, nyen la alingbi ti mû maboko na e ti gi bê ti e ape?

⁶ (1) Sambela fani mingi. Tongana mo yeke gi bê ti mo na ndö ti mbeni kpale, mo lingbi ti sambela Jéhovah ti mû maboko na mo (1 Pi. 5:7). Jéhovah alingbi ti kiri tënë na asambela ti mo na lege so lo yeke mû na mo “siriri ti Nzapa so ahon ndö ti bibe [ti azo] kue”. (Diko aPhilippien 4:6, 7.) Jéhovah ayeke mû na mo siriri so na lege ti ngangu yingo vulu ti lo.—aGal. 5:22.

7. Nyen la e doit ti girisa ape na ngoi so e yeke sambela Nzapa?

⁷ Na ngoi so mo yeke sambela Jéhovah, zi bê ti mo kue na lo. Fa na lo mbilimbili kpale ni. Tongana mbeni lege ti leke kpale ni ayeke dä, hunda na Jéhovah ti mû na mo ndara nga na ngangu ti leke ni. Tongana lege ti leke ni ayeke dä ape, hunda na Jéhovah ti mû maboko na mo ti gi bê ti mo ahon ndö ni ape. Tongana mo fa na Jéhovah mbilimbili kpale ti mo na yâ ti sambela, si ngoi ayeke hon mo yeke bâ polele tongana nyen la lo kiri tënë na ni. Tongana lo kiri tënë na ni hio ape, ngbâ ti sambela. Jéhovah aye si mo fa na lo ambilimbili kpale ti mo nga mo ngbâ ti sambela ndali ni.—Luc 11:8-10.

8. Atënë wa la a yeke nzoni e yôro na yâ ti asambela ti e?

⁸ Na ngoi so mo yeke fa agingo bê ti mo na Jéhovah na yâ ti sambela, yôro na yâ ni atënë ti merci. A yeke nzoni ti pensé na aye ti  nzoni so e yeke na ni, même tongana e yeke na gbâ ti akpale. Tongana na ambeni ngoi mo hinga mbilimbili tënë so mo peut ti tene ape ti fa na Jéhovah tënë ti bê ti mo, girisa ape so même tongana mo tënë gï: ‘Pardon Jéhovah, aidé mbi’, lo yeke kiri tënë na ni.—2 Chron. 18:31; aRom. 8:26.

9. Nyen la e doit ti sara tongana mbeto asara e?

⁹ (2) Zia bê ti mo na ndö ti ndara ti Jéhovah, me na ndö ti ndara ti mo wani ape. Na ngoi ti prophète Ésaïe, azo ti Juda asara mbeto ti tene azo ti Assyrie aga na bira na terê ti ala. Azo ti Juda aye lani pëpe ti tene azo ti Assyrie amû kodro ti ala na ngangu, ni la ala hunda azo ti Égypte ti mû maboko na ala (És. 30:1, 2). Jéhovah afa na ala lani ngangu kpale so ala yeke wara ndali ti so ala sara confiance na azo ti Égypte (És. 30:7, 12, 13). Na lege ti Ésaïe, Jéhovah afa na azo ni tongana nyen la ala lingbi ti wara tâ nzoni duti. Lo tene: “Tongana ala duti kpô nga ala zia bê ti ala na mbi [Jéhovah], ala yeke wara ngangu.”—És. 30:15b.

10. Na yâ ti ambeni ye wa la e lingbi ti fa so e sara confiance na Jéhovah?

¹⁰ Na yâ ti aye wa la e lingbi ti fa so e sara confiance na Jéhovah? Zia e bâ ambeni tapande ni. Bâ so a ye ti mû na mo mbeni kua so a futa mo dä nzoni so ayeke mû ngoi ti mo mingi nga so ayeke kanga lege na mo ti sara aye so mo yeke sara ka ti voro na Jéhovah. Wala bâ so na place ti kua ti mo mbeni zo asara nzara ti mo, me lo yeke pëpe mbeni wakua ti Nzapa so awara batême. Wala mbeni fami ti mo so mo ye lo mingi atene na mo so tongana mo ngbâ ti sara na Jéhovah, ti mo na lo awe, mo yeke sara tongana nyen? Na yâ ti aye so kue, a yeke kete ye ape ti mû desizion, me Jéhovah ayeke fa na mo ye so mo bezoin ti sara (Mat. 6:33; 10:37; 1 aCor. 7:39). Eskê mo yeke sara confiance na Jéhovah, na mo sara ye so lo fa na mo ti sara?

11. Ambaï wa ti Bible e lingbi ti gbu li na ndö ni, tongaso si e lingbi ti duti kpô na ngoi so azo akanga lege na e?

¹¹ (3) Manda ye na lege ti anzoni tapande nga na asioni ni. Gbâ ti ambaï ti Bible afa so a yeke kota ye ti duti kpô nga ti zia bê ti e na Jéhovah. Na ngoi so mo yeke manda ye na ndö ti ambaï so, gbu li na ndö ti aye so amû maboko na awakua ti Nzapa ti ngbâ ti duti kpô na ngoi so azo akanga lege na ala ngangu. Na tapande, na ngoi so Kota da-ngbanga ti aJuif amû yanga na abazengele ti zia ti fa tënë, mbeto asara ala ape. Me ala tene: “A lingbi e mä yanga ti Nzapa, lo so lo yeke mokonzi, ahon ti mä azo.” (Kus. 5:29). Même na peko ti so a pika abazengele, li ti ala aga kirikiri ape. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so ala hinga so Jéhovah ayeke na ala. Bê ti lo anzere na ala. Ni la, ala ngbâ lani ti fa nzoni tënë (Kus. 5:40-42). Legeoko nga, na ngoi so a ga nduru ti fâ disciple Étienne, lo gi bê ti lo oko ape asara si lê ti lo “akpa [lê] ti mbeni ange.” (Kus. 6:12-15). Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so lo hinga lani na bê ti lo kue so lo zia ngia na bê ti Jéhovah.

12. Ti gue oko na 1 Pierre 3:14 nga na 4:14, ngbanga ti nyen la e lingbi ti duti na ngia na ngoi so a yeke sara aye ti ngangu na e?

¹² Abazengele abâ lani polele so Jéhovah ayeke na ala. Lo mû lani na ala ngangu ti sara amiracle (Kus. 5:12-16; 6:8). Me laso, Jéhovah amû na e ngangu ti sara amiracle ape. Atâa so kue, na lege ti Bible, Jéhovah atene na e so na ngoi so e yeke bâ pasi ndali ti mbilimbili, bê ti lo ayeke na ngia nga yingo ti lo ayeke na e. (Diko 1 Pierre 3:14; 4:14.) Tongaso, a lingbi e gi bê ti e ape na ndö ti ye so e yeke sara ande na ngoi so azo ayeke sara ye ti ngangu na e, me a yeke nzoni e sara kue ti  duti na confiance so Jéhovah alingbi ti mû maboko na e nga ti sö e. Legeoko tongana ti so akozo disciple ti Jésus asara, a lingbi e duti na confiance na zendo so Jésus amû, lo tene: “Mbi la mbi yeke zia ande tënë na yanga ti ala nga mbi yeke mû na ala ndara, so awato ti ala kue so abungbi oko alingbi pëpe ti gbu lê ni wala ti ke ni.” Jésus amû na e zendo so: “Tongana ala gbu ngangu, ala yeke bata fini ti ala ande.” (Luc 21:12-19). Nga, girisa lâ oko ape so Jéhovah angbâ ti bata na li ti lo même akete kete ye na ndö ti awakua ti lo so akui be-ta-zo na lo. So lo bata ni, lo yeke zingo ala na kuâ.

13. Tongana e gbu li na ndö ti aye so asi na azo so aduti kpô ape nga ala zia bê ti ala na Jéhovah ape, a lingbi ti mû maboko na e tongana nyen?

¹³ E lingbi nga ti manda ye na lege ti aye so asi na azo so aduti kpô ape nga azia bê ti ala na Jéhovah ape. Tongana e gbu li na ndö ti asioni tapande ti ala, a yeke mû maboko na e ti sara pëpe a-oko faute so ala sara lani. Na tapande, Gbia Asa ti Juda azia lani bê ti lo na Jéhovah na ngoi so gbâ ti aturugu ti Éthiopie aga na bira na terê ti lo, na Jéhovah asara si lo sö benda (2 Chron. 14:9-12). Me ambeni ngoi na pekoni, na ngoi so aturugu ti Baasha, gbia ti Israël, so wungo ti ala ayeke mingi ape aga na bira na terê ti Asa, lo futa aturugu ti Syrie ti mû maboko na lo ahon ti bâ ndo na mbage ti Jéhovah ti sö lo, tongana ti so lo sara ândö (2 Chron. 16:1-3). Nga, na ngoi so lo ga nduru ti kui, terê ti lo ason ngangu, me lo zia bê ti lo na Jéhovah ape ti mû maboko na lo.—2 Chron. 16:12.

14. Nyen la e lingbi ti manda na lege ti afaute so Asa asara?

¹⁴ Na tongo nda ni, Asa abâ ndo na mbage ti Jéhovah na ngoi so lo wara akpale. Me na pekoni, lo bâ ndo na mbage ti Nzapa ti lo ape ti mû maboko na lo, lo gi ti leke akpale ti lo lo wani. Na bango ni, so Asa atourné na mbage ti azo ti Syrie ti mû maboko na lo ti tiri na azo ti Israël, a kpa ye so ayeke nzoni. Me songo benda ti lo ni ayeke lani teti kete ngoi. Na lege ti mbeni prophète, Jéhovah atene na lo: “So mo zia bê ti mo kue na gbia ti Syrie me mo zia bê ti mo kue na Jéhovah Nzapa ti mo pëpe, aturugu ti gbia ti Syrie akpe na maboko ti mo awe.” (2 Chron. 16:7). A lingbi e sara hange si e pensé ape so e lingbi ti leke akpale ti e e wani sân ti gi fango lege ti Jéhovah na yâ ti Bible. Même tongana e doit ti mû mbeni desizion hio, a lingbi e duti kpô e zia bê ti e na Jéhovah, na lo yeke mû maboko na e ti mû nzoni desizion.

15. Nyen la e lingbi ti sara na ngoi so e yeke diko Bible?

¹⁵ (4) Bata aversê ti Bible na li. Tongana mo wara aversê so afa so tongana mo duti kpô nga mo zia bê ti mo na Jéhovah, mo yeke wara ngangu, gi ti bata ambeni na li. Ti bata ni na li, peut-être a yeke nzoni mo diko ni na kota go wala mo sû ni na mbeti nga mo diko ni fani mingi. Jéhovah ahunda lani na Josué ti diko mbeti ti Ndia lakue na gbe ti go, tongaso si lo sara ye na ndara. Aye so lo diko na yâ ti mbeti ti Ndia amû nga lani maboko na lo ti sara ye na mbeto ape ti mû li ni na ndö ti azo ti Nzapa (Jos. 1:8, 9). Aversê mingi so ayeke na yâ ti Bible alingbi ti sara si mo ti duti na siriri ti bê na yâ ti aye so ayeke sara ka si zo agi bê ti lo wala mbeto asara lo.—Ps. 27:1-3; aProv. 3:25, 26.

16. Tongana nyen la Jéhovah ayeke sara kua na aita ti mû maboko na e ti duti kpô nga ti zia bê ti e na lo?

¹⁶ (5) Mû ngoi ti duti na awakua ti Nzapa. Jéhovah ayeke sara kua na aita ti e ti mû maboko na e ti duti kpô nga ti zia bê ti e na lo. Na ngoi ti abungbi ti e, e yeke wara aye ti nzoni na lege ti adiskur nga na adevoir, acommentaire  so aita amû nga na alisoro so akpengba zo so e na ala e sara (aHéb. 10:24, 25). Tongana e fa atënë ti bê ti e na akamarade ti e so e yeke na confiance na ala na yâ ti congrégation, a lingbi nga ti kpengba e mingi. Mbeni nzoni tënë so mbeni kamarade ti e atene na e alingbi ti mû maboko na e ti gi bê ti e mingi ape.—aProv. 12:25.

17. Ti gue oko na aHébreu 6:19, tongana nyen la beku so e yeke na ni na ndö ti Royaume alingbi ti mû maboko na e ti duti kpô na angoi ti kpale?

¹⁷ (6) Ngbâ ti duti na kpengba beku. Beku ti Royaume so e yeke na ni ayeke “tongana kale ti bateau ndali ti âme ti e” asara si e duti kpô atâa e wara akpale wala agingo bê. (Diko aHébreu 6:19.) Gbu li na ndö ti gigi ti kekereke so Jéhovah amû zendo ni, na ngoi ni so agingo bê ayeke duti ande dä ape (És. 65:17). Bâ terê ti mo na yâ ti fini dunia so siriri ayeke dä; kâ, pasi ayeke duti ande dä ape (Mi. 4:4). Tongana mo yeke fa tënë ti fini dunia na azo, a yeke kpengba nga beku ti mo. Sara ye kue so mo lingbi ti sara ti fa tënë nga ti sara adisciple. Tongana mo sara ni, mo lingbi ti “zia bê ti [mo] kue na ndö ti beku ni so juska na nda ni”.—aHéb. 6:11.

18. Akpale wa la e lingbi ti ku ti wara na yâ ti angoi so ayeke ga? Tongana nyen la e lingbi ti hon ande ndö ni?

¹⁸ So aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi, e yeke wara ande akpale mingi so alingbi ti sara si e gi bê ti e. Versê ti e ti ngu 2021 alingbi ti mû maboko na e ti hon ndö ti akpale so nga ti duti kpô, na lege ti ngangu ti e wani ape me na lege so e zia bê ti e na Jéhovah. Na ngu so, zia e fa na lege ti asarango ye ti e so e yeke na mabe na zendo so Jéhovah amû, lo tene: “Tongana ala duti kpô nga ala zia bê ti ala na mbi, ala yeke wara ngangu.”—És. 30:15.