1-2. Akpale wa la awakua be-ta-zo ti Jéhovah apeut ti wara?

 MBENI ngangu kpale apeut ti sara si gigi ti e achangé gï hio tongaso. Na tapande, a wara cancer na terê ti Luis, a mbeni ita-koli so ayeke be-ta-zo. Docteur ti lo atene so lo yeke gï na anze kete ti vivre. Monika na koli ti lo ayeke sara lani akua ti Jéhovah mingi. Mbeni lâ, Monika amä so koli ti lo so ayeke mbeni ancien ayeke sara siokpari na hondengo ni teti angu mingi. Olivia, mbeni ita-wali so ayeke kumbamba, adoit lani ti quitté da ti lo hio ndali ti mbeni kota pupu so ayeke buba aye so ayeke ga. Na ngoi so lo kiri, lo bâ so pupu ni abuba da ti lo kue. Gï na yâ ti kete ngoi, gigi ti azo so achangé kue. Eskê mbeni ye ti ngangu asi na mo awe so achangé gigi ti mo gï hio tongaso?

² Atâa so e yeke sara na Jéhovah be-ta-zo, e yeke wara akpale nga terê ti e ayeke son tongana tanga ti azo kue. Azo so ake awakua ti Nzapa apeut nga ti kanga lege na e wala ti sara ye ti ngangu na e. Atâa so Jéhovah ayeke kanga lege na aye so ti si na e ape, lo tene lo yeke aidé e (És. 41:10). Grâce na mungo maboko ti lo, e peut ti ngbâ ti duti na ngia, ti mû anzoni desizion nga ti duti be-ta-zo na lo atâa e wara akpale so ayeke ngangu mingi. Na yâ ti article so, e yeke bâ aye osio so Jéhovah ayeke sara ti mû maboko na e na yâ ti ngangu kpale. E yeke bâ nga aye so e bezoin ti sara ti bâ nzoni na lege ti mungo maboko ti lo.

 JÉHOVAH AYEKE BATA MO

3. Nyen la apeut ti duti ngangu na e ti sara tongana e yeke na yâ ti mbeni ngangu kpale?

³ Na ngoi so e wara angangu kpale, a yeke ngangu na e ti gbu li nzoni nga ti mû desizion. Ngbanga ti nyen? Vundu apeut ti hon ndö ti e. E peut ti gi bê ti e mingi. E peut ti bâ so e yeke hon na ndo so guru ayeke dä mingi, e hinga nzoni lege ti mû ape. Mä tënë so aita-wali use so e sara tënë ti ala fade atene na ndö ti ngoi ti akpale ti ala so. Olivia atene: “Na peko ti so kota pupu ni abuba da ti mbi, li ti mbi aga kirikiri nga mbi hinga ye ti sara ape.” Monika atene tënë ti bê ti lo na ndö ti ye ti handa so koli ti lo asara, lo tene: “Mbi découragé ngangu. A yeke mo bâ mo tene mbeni zo akpo mbi na zembe. A yeke lani ngangu na mbi ti sara asenge kua so zo ayeke sara lâ oko oko. Mbi pensé so ye so apeut ti si na mbi lâ oko ape.” Nyen la Jéhovah atene lo yeke sara ti aidé e tongana vundu ahon ndö ti e?

4. Ti gue oko na aPhilippien 4:​6, 7, nyen la Jéhovah amû zendo ti mû ni na e?

⁴ Ye so Jéhovah ayeke sara ti aidé e. Lo tene lo yeke mû na e ye so Bible airi ni “siriri ti Nzapa”. (Diko aPhilippien 4:​6, 7.) Siriri so aye ti sara tënë ti bê ti e so adë nga e yeke kpô ndali ti so e yeke na nzoni songo na Jéhovah. Siriri so, so “ahon ndö ti bibe kue”, ayeke pendere mingi ahon ti so e peut ti imaginé. Na tapande, a si na mo awe so mo sambela Jéhovah na bê ti mo kue na pekoni li ti mo akpe ti bâ so bê ti mo adë siriri? A si tongaso ndali ti so mo yeke na “siriri ti Nzapa”.

5. Siriri ti Nzapa ayeke bata bê ti e nga na bibe ti e tongana nyen?

⁵ Versê so atene nga so siriri ti Nzapa ayeke “bata bê ti ala nga na lege ti hingango ndo ti ala”. Tënë ti Grec so a kiri peko ni na “bata” aye ti sara tënë ti aturugu so ayeke bata mbeni gbata si awato amû ni ape. Azo ti mbeni gbata so a bata ni ayeke lango na siriri ndali ti so ala hinga so aturugu ayeke na yanga ti gbagba ti gbata ni. Legeoko nga, tongana siriri ti Nzapa ayeke bata bê ti e nga na bibe ti e, e yeke duti kpô e hinga so sioni ye ayeke si na e ape (Ps. 4:8). Tongana ti Hannah, même tongana dutingo ti e achangé hio ape, e peut ti duti na siriri (1 Sam. 1:​16-18). Tongana e yeke kpô, mingi ni a yeke ngangu na e ape ti gbu li ti e nzoni nga ti mû anzoni desizion.

6. Nyen la e peut ti sara ti wara siriri ti Nzapa? (Bâ nga foto.)

⁶ Ye so e doit ti sara. Tongana ti so azo ti mbeni gbata ayeke iri aturugu ti bata ala, e nga kue e peut ti hunda na Jéhovah ti bata e. Na lege wa? Sambela juska mo wara siriri ti  Nzapa (Luc 11:9; 1 aThes. 5:17). Luis, so e sara tënë ti lo fade, afa tongana nyen la lo na wali ti lo Ana awara lege ti gbu ngangu na ngoi so ala mä so lo yeke gï na anze kete ti vivre. Lo tene: “Na yâ ti angoi tongaso, a yeke ngangu mingi ti mû desizion na ndö ti kaïngo kobela nga na ndö ti ambeni tënë. Me e yeke na siriri na ngoi so a yeke tâ ngangu so gï ndali ti so e sambela.” Luis na wali ti lo atene so ala sambela ngangu fani mingi ala hunda Jéhovah ti sara si li ti ala aduti kpô, ti mû na ala siriri ti bê nga na ndara ti mû anzoni desizion. Na ala bâ so Jéhovah a-aidé ala. Tongana mo yeke na yâ ti ngangu kpale na ndembe so, ngbâ ti sambela na mo yeke bâ so siriri ti Jéhovah ayeke bata bê ti mo na bibe ti mo.—aRom. 12:12.

JÉHOVAH AYEKE SARA SI MO LUTI NGANGU

7. Tongana e wara mbeni ngangu kpale, a peut ti sara e tongana nyen?

⁷ Na ngoi so e wara mbeni ngangu kpale, a peut ti duti ngangu na e ti pensé wala ti sara ye tongana ti so e yeke sara ka. Legeoko tongana mbeni bateau so amapo ayeke yengi ni, vundu nga na songo bê apeut ti yengi e. Ana, so e sara tënë ti lo fade, afa ye so asi na lo na peko ti kuâ ti Luis, lo tene: “Na ambeni ngoi, vundu asara mbi mingi nga mbi bâ so gigi ti mbi ayeke ye oko ape. Bê ti mbi ason nga so lo yeke dä encore ape.” Na ambeni ngoi, Ana abâ so lo yeke gï lo oko nga bê ti lo ason so lo doit ti mû adesizion na ndö ti aye so Luis ayeke bâ lani lege ni nzoni mingi. Na ambeni ngoi, lo bâ so lo yeke na yâ ti mbeni kota pupu na lê ti ngu-ingo. Tongana vundu ahon ndö ti e, Jéhovah ayeke aidé e tongana nyen?

8. Tongana ti so Ésaïe 33:6 atene, nyen la Jéhovah atene lo yeke sara na e?

⁸ Ye so Jéhovah ayeke sara ti aidé e. Lo tene lo yeke sara si e luti, wala aye atambela nzoni na e. (Diko Ésaïe 33:6.) Tongana mbeni ngangu pupu ayeke sara, mbeni bateau apeut ti komanse ti dengi na mbage ge nga na mbage kâ. Ti tene ye tongaso asi ape, abateau mingi ayeke na awen so ayeke plat plat so ayeke na terê ni mbage na mbage na gbe ti ngu so ayeke sara si bateau ni aluti. Awen so apeut ti aidé bateau ni ti dengi ape, ye so ayeke sara si sioni asi na azo ti yâ ti bateau ni ape nga voyage ti ala ayeke gue nzoni. Me, awen so ayeke sara kua nzoni tongana bateau ni ayeke hon. Legeoko nga, Jéhovah ayeke sara si e luti tongana e ngbâ ti sara na lo be-ta-zo na angoi ti kpale.

9. Tongana nyen la agbakuru ti sarango na recherche so e yeke na ni apeut ti aidé e ti ngbâ ti luti? (Bâ nga foto.)

⁹ Ye so e doit ti sara. Na ngoi so vundu ahon ndö ti mo, sara kue ti ngbâ ti sambela,  ti gue na abungbi nga ti fa tënë. Tâ tënë, peut-être mo peut ti sara aye mingi tongana ti kozo ape, me girisa ape so Jéhovah ayeke hunda na e ti sara ye so ahon ngangu ti e ape. (Bâ Luc 21:​1-4.) Zia nga mbeni ngoi nde ti manda ye nga ti gbu li ti mo. Ngbanga ti nyen? Na lege ti bungbi ti lo, Jéhovah amû na e apendere article nga na avidéo so apeut ti aidé e ti luti na ngoi ti akpale. Ti wara ye so mo yeke gi, mo peut ti sara kua na agbakuru ti sarango na recherche so ayeke dä na yanga ti kodro ti mo, na tapande JW Library^®, Index des publications des Témoins de Jéhovah, nga na Mbeti ti sarango na recherche ndali ti aTémoin ti Jéhovah. Monika, so e sara tënë ti lo fade, atene so tongana vundu akomanse ti sara lo wala bê ti lo akomanse ti son, lo yeke sara kua na agbakuru ti sarango na recherche so. Na tapande, lo sara lani recherche na ndö ti tënë “ngonzo.” Na ambeni ngoi, lo sara recherche na ndö ti tënë “kango zo” wala “dutingo be-ta-zo.” Na pekoni, lo yeke diko ye so lo wara juska bê ti lo adë. Lo tene: “Na ngoi so mbi komanse ti sara recherche, mbi yeke gi bê ti mbi mingi. Me tongana mbi ngbâ ti diko ye so mbi wara, mbi bâ so Jéhovah agbu mbi na kate ti lo. Na ngoi so mbi yeke diko ye, mbi ga ti bâ so Jéhovah acomprendre atënë ti bê ti mbi kue nga lo yeke aidé mbi.” Grâce na mungo maboko ti Jéhovah, mo peut ti hon ndö ti vundu ti mo juska bê ti mo adë.—Ps. 119:​143, 144.

JÉHOVAH AYEKE MÛ MABOKO NA MO

10. Tongana mbeni ngangu kpale asi na e, a peut ti sara e tongana nyen?

¹⁰ Tongana mbeni ngangu kpale asi na e, na ambeni ngoi e peut ti fatigué wala vundu asara e. E peut ti bâ so e yeke tongana mbeni wanguru so awara kä so ayeke kpe lani loro hio mingi me so fadeso ayeke tambela nzoni ape. A peut ti duti ngangu na e ti sara akua so kozo a yeke ngangu na e ape ti sara ni, wala e peut ti duti na nzara ape ti sara akua so e ye lani mingi ti sara ni. Tongana Élie, e peut ti zingo gbä nga e ye gï ti lango (1 aGbia 19:​5-7). Nyen la Jéhovah atene lo yeke sara tongana e fatigué?

11. Mbeni ye nde wa la Jéhovah ayeke sara ti aidé e? (Psaume 94:18).

¹¹ Ye so Jéhovah ayeke sara ti aidé e. Lo mû zendo ti aidé e. (Diko Psaume 94:18.) Tongana ti mbeni wanguru so awara kä so abezoin mungo maboko ti bougé, e nga kue peut-être e bezoin mungo maboko ti ngbâ ti sara kua ti Jéhovah. Na angoi ni so, Jéhovah  adë bê ti e, atene: “Mbi Jéhovah Nzapa ti mo, mbi yeke gbu maboko ti mo ti koli. Mbi la mbi tene na mo, mbi tene: ‘Sara mbeto pëpe. Mbi yeke mû maboko na mo.’” (És. 41:13). Gbia David awara mungo maboko so lani. Na ngoi so lo wara akpale nga awato agi ti sara sioni na lo, lo tene na Jéhovah, lo tene: “Maboko ti mo ti koli agbu mbi na nduzu.” (Ps. 18:35). Me tongana nyen la Jéhovah ayeke mû maboko na e?

12. Azo wa la Jéhovah apeut ti sara kua na ala ti mû maboko na e na ngoi so e woko?

¹² Fani mingi, Jéhovah ayeke mû maboko na e na lege so lo yeke pusu ambeni zo ti aidé e. Na tapande, mbeni lâ na ngoi so David abâ so lo woko, kamarade ti lo Jonathan aga ti kpengba lo (1 Sam. 23:​16, 17). Legeoko nga, Jéhovah asoro Élisée ti mû maboko na Élie (1 aGbia 19:​16, 21; 2 aGbia 2:2). Laso, Jéhovah apeut ti sara kua na afami ti e, akamarade ti e wala a-ancien ti mû maboko na e. Ye oko, na ngoi so vundu ahon ndö ti e, peut-être e ye ti duti yamba na azo. A yeke ye so ayeke si ka. Nyen la e peut ti sara ti tene Jéhovah amû maboko na e?

13. Nyen la e doit ti sara ti tene Jéhovah amû maboko na e? (Bâ nga foto.)

¹³ Ye so e doit ti sara. Sara kue ti duti mo oko ape. Tongana e duti yamba na azo, e peut ti komanse ti pensé gï na e wani nga na akpale ti e. Ye so apeut ti sara si e mû nzoni desizion ape (aProv. 18:1). Ti tâ tënë ni, na ambeni ngoi e kue e bezoin ti duti gï e oko, mbilimbili tongana mbeni ye ti ngangu asi na e. Me tongana e duti gï e oko aninga, e peut ti ke mungo maboko ti azo so Jéhovah asara kua na ala ti mû maboko na e. Tongaso, atâa ngoi ni ayeke ngangu tongana nyen, yeda na mungo maboko ti afami ti mo, ti akamarade ti mo nga na ti a-ancien. Bâ so a yeke na lege ti ala la Jéhovah ayeke aidé mo.—aProv. 17:17; És. 32:​1, 2.

JÉHOVAH AYEKE DË BÊ TI MO

14. Aye wala la apeut ti sara e mbeto?

¹⁴ Ambeni ye apeut ti si na e so asara e mbeto. Na yâ ti Bible, awakua be-ta-zo ti Nzapa asara tënë ti ambeni ngoi so ala wara aye ti ngangu nga terê ti ala adö ndali ti awato ti ala wala ndali ti ambeni kpale (Ps. 18:4; 55:​1, 5). Legeoko nga, e peut ti wara kangango lege na ekole, na place ti kua, na mbage ti afami wala gouvernement. E peut même ti sara mbeto ti kui ndali ti mbeni kpale ti seni. Na angoi ni so, e peut ti bâ so e yeke tongana mbeni kete molenge so apeut ti sara mbeni  ye ndali ti lo wani ape. Tongana nyen la Jéhovah ayeke aidé e na angoi tongaso?

15. Ti gue oko na Psaume 94:​19, nyen la Jéhovah ayeke sara ti aidé e?

¹⁵ Ye so Jéhovah ayeke sara ti aidé e. Lo yeke dë bê ti e nga lo sara si e duti na siriri. (Diko Psaume 94:19.) Psaume so asara si e pensé na mbeni kete molenge-wali so mbeto asara lo nga so apeut ti lango ape ndali ti mbeni kota ngu-nzapa so apika na bekpa. E peut ti bâ so babâ ti lo aga na terê ti lo, lo gbu lo na yâ ti maboko ti lo juska lo lango. Atâa so ngu ni angbâ ti pika, so babâ ti lo agbu lo na yâ ti maboko ti lo, lo bâ so sioni apeut ti si na lo ape nga bê ti lo adë. Na ngoi so e wara akpale so asara e mbeto, peut-être e bezoin ti bâ so Babâ ti e ti yayu agbu e na yâ ti maboko ti lo juska bê ti e adë. Nyen la e peut ti sara si Jéhovah adë bê ti e?

16. Nyen la e peut ti sara si Jéhovah adë bê ti e? (Bâ nga foto.)

¹⁶ Ye so e doit ti sara. Mû lakue ngoi ti sambela Jéhovah nga ti diko Bible (Ps. 77:​1, 12-14). Tongana mo yeke sara ka tongaso, peut-être kozo ye so ayeke ga na li ti mo tongana mo wara kpale ayeke ti sambela Babâ ti mo ti yayu ti aidé mo. Fa na Jéhovah ye so asara mo mbeto nga ye so mo gi bê ti mo ndali ni. Zia Jéhovah asara tënë na mo nga adë bê ti mo na lege ti Bible (Ps. 119:28). Mo peut ti bâ so ambeni mbilimbili mbage ti Bible apeut ti dë bê ti mo mingi tongana mbeto asara mo. Na tapande, mo peut ti wara atënë so akpengba mo na mbeti ti Job, Psaume, aProverbe nga na yâ ti atënë ti Jésus so ayeke na Matthieu chapitre 6. Tongana mo sambela Jéhovah nga mo diko Bible, bê ti mo ayeke dë.

17. E peut ti duti na confiance na nyen?

¹⁷ E peut ti duti na confiance so Jéhovah ayeke duti na terê ti e na angoi so aye ti ngangu asi na e. E yeke lâ oko e oko ape (Ps. 23:4; 94:14). Jéhovah amû zendo ti bata e, ti sara si e luti ngangu, ti aidé e nga ti dë bê ti e. Ésaïe 26:3 atene na ndö ti Jéhovah, atene: “Mo yeke bata azo so azia bê ti ala kue na mo; mo yeke sara si ala duti lakue na siriri, ndali ti so ala zia bê ti ala kue na mo.” Tongaso, sara confiance na Jéhovah na sara ye kue so mo peut ti sara ti bâ nzoni na lege ti aye kue so lo sara ti aidé mo. Tongana mo sara ni, mo yeke kiri ti wara ngangu même na ngoi ti angangu kpale.