1, 2. Tongana nyen la Bible afa kozo awe so wungo ti awakua ti Jéhovah ayeke gue na li ni?

NA NDO ti sese kue, awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo, aTémoin ti lo, ayeke na yâ ti mbeni bungbi so ayeke biani nde mingi. Tâ tënë, azo kue so ayeke na yâ ti bungbi ni ayeke na siokpari na tere ti ala nga ala yeke sara afaute. Me yingo vulu ti Nzapa asara si acongrégation ti dunia kue ayeke gue na li ni. Zia e bâ ambeni pendere ye so Jéhovah angbâ ti sara na awakua ti lo so amä yanga, atâa so ala yeke na siokpari na tere ti ala.

² Na ngoi so alango ti nda ni ti dunia so ato nda ni lani na ngu 1914, wungo ti awakua ti Nzapa ayeke lani gi kete na ndo ti sese. Me Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti kua ti fango tënë ti ala. Na yâ ti angu so aga na pekoni, afini zo million mingi amanda tâ tënë ti Bible na ala ga aTémoin ti Jéhovah. Jéhovah afa kozo awe tënë ti kota guengo na li ni so, lo tene: “Fade lo so ayeke kete aga [saki] oko, na lo so ayeke kete mingi aga mara ti ngangu; Mbi, L’Éternel, fade Mbi sara si ye so aga fade fade tongana lâ ni alingbi.” (És. 60:22). Biani, prophétie so aga tâ tënë na alango ti nda ni so. Ndani la, wungo ti awakua ti Nzapa na ndo ti  sese ayeke fadeso mingi ahon wungo ti azo ti akodoro mingi.

3. Tongana nyen la awakua ti Nzapa afa ndoye na popo ti ala?

³ Na alango ti nda ni so, Jéhovah amû nga maboko na awakua ti lo ti gi mingi ti duti na kota mbage ti sarango ye ti lo so ayeke ndoye (1 Jean 4:8). Jésus, so amû tapande ti ndoye ti Nzapa, atene na adisciple ti lo: “Mbi yeke mû na ala mbeni fini commandement: ala ndoye tere na popo ti ala. . . . A yeke na lege ti ye so si azo kue ayeke hinga ande so ala yeke adisciple ti mbi: tongana ala yeke na ndoye na popo ti ala.” (Jean 13:34, 35). A yeke ye so e bâ mbilimbili na yâ ti angu so ahon ade ti ninga ape, na ngoi so amara asara asioni bira na ndo ti sese kue. Na tapande, gi na ngoi ti Use Bira so Amû Sese Kue, a fâ lani azo million 55 tongaso. Me awakua ti Jéhovah ayôro tere ti ala pëpe na yâ ti sioni bira so afâ gbâ ti azo so. (Diko Michée 4:1, 3.) Ye so asara si “ngbanga ti mênë ti zo oko ayeke na li ti [ala] pëpe”.—Kus. 20:26.

4. Ngbanga ti nyen wungo ti awakua ti Jéhovah so ayeke gue na li ni apika bê?

⁴ Wungo ti awakua ti Jéhovah angbâ ti gue na li ni na yâ ti sioni dunia so Bible atene ayeke na gbe ti Satan, “nzapa ti aye ti ngoi so”. (2 aCor. 4:4). Lo yeke sara kua na azo ti poroso ti dunia so tongana ti so lo yeke sara kua na aye so ayeke vunga na asango, ti gi ti kanga lege na kua ti fango nzoni tënë. Me lo lingbi ape. So Satan ahinga so a ngbâ na lo ngoi mingi ape, lo yeke sara kua na aye nde nde ti gi ti kanga lege na azo ti voro Jéhovah.—Apoc. 12:12.

5. Ngbanga ti nyen na ambeni ngoi amba ti e alingbi ti son bê ti e? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

⁵ Awakua ti Jéhovah amanda so a yeke kota ye ti ndoye Nzapa nga ti ndoye amba ti ala. Jésus atene: “‘Mo ndoye Jéhovah Nzapa ti mo na bê ti mo kue, na âme ti mo kue nga na bibe ti mo kue.’ So ayeke commandement so ayeke kota ahon atanga ni kue na a yeke kozoni la. Use commandement ni, so akpa ti kozoni so, ayeke so: ‘Mo ndoye mba ti mo tongana mo wani.’” (Mat. 22:35-39). Ye oko, Bible afa polele so a dü e kue na siokpari na tere ti e ndali ti siokpari ti Adam. (Diko aRomain 5:12, 19.) Tongaso, ambeni ita na yâ ti congrégation alingbi ti son bê ti e na lege ti tënë wala sarango ye ti ala. Ye so alingbi ti zia ndoye so e yeke na ni na mbage ti Jéhovah nga na awakua ti lo na yâ ti tara. Nyen la mo yeke sara na yâ ti aye tongaso? Même awakua be-ta-zo ti Nzapa ti ândö atene ambeni tënë wala ala sara ambeni ye so ason bê ti amba ti ala. E lingbi ti manda ye na lege ti ye so Bible afa na ndo ni.

6. Na lege wa la Éli ake ti se amolenge ti lo lani?

⁶ Na tapande, Kota Prêtre Éli ayeke lani na amolenge so asara ye alingbi na andia ti Jéhovah ape. Bible atene: “Amolenge ti Eli ayeke azo ti sioni, ala hinga L’Éternel pëpe.” (1 Sam. 2:12). Atâa so babâ ti ala asara kota kua na yâ ti tâ vorongo, amolenge ti lo asara akota siokpari lani. Éli ahinga tënë ni nga lo doit fade ti se ala, me lo kanga lê na ndo ni. Ye so asara si Nzapa apunir Éli na azo ti da ti lo (1 Sam. 3:10-14). A si na mbeni ngoi, a mû lege pëpe na ahale ti lo ti sara kua ti akota prêtre. Tongana mo yeke lani na ngoi ti Éli, mo yeke sara nyen na ngoi so Éli ayeke kanga lê na ndo ti asiokpari so amolenge ti lo asara so? Mabe ti mo ayeke woko nga ayeke gue na mo ti zia lege ti vorongo Jéhovah?

7. Tongana nyen la David asara kota siokpari lani? Nyen la Nzapa asara lani?

⁷ Jéhovah aye David lani mingi, Jéhovah abâ lo tongana “mbeni koli so alingbi na bê ti [lo]”. (1 Sam. 13:13, 14; Kus. 13:22). Me  mbeni lâ David asara lango-sioni na Bath-Séba, na Bath-Séba amû ngo. Ye so apassé lani na ngoi so koli ti lo Urie ahon na bira. Na ngoi so Urie akiri na kodoro ndali ti kete ngoi, David agi ti pusu lo ti bungbi na Bath-Séba tongaso si a tene Urie wani la ayeke babâ ti molenge ni. Urie asara pëpe ye so David atene na lo ti sara, tongaso David aleke si a fâ lo lani na yâ ti bira. David abâ pasi lani sioni ndali ti sioni so lo sara; ye ti ngangu aga na ndo ti lo na azo ti da ti lo (2 Sam. 12:9-12). Ye oko, Nzapa asara nzoni bê na David, koli so atambela na gbele Jéhovah “na lege ti be-biani”. (1 aGbia 9:4). Tongana mo yeke lani na popo ti awakua ti Nzapa na ngoi ni kâ, mo yeke sara nyen? Sioni sarango ye ti David ayeke sara si mo zia lege ti vorongo Jéhovah?

8. (a) Tongana nyen la bazengele Pierre asara ye lani alingbi na tënë ti lo ape? (b) Ngbanga ti nyen Jéhovah angbâ ti sara kua na Pierre, na peko ti faute so lo sara so?

⁸ Mbeni tapande ti Bible ni ayeke ti bazengele Pierre. Jésus asoro lani lo ti ga mbeni bazengele ti lo; me na mbeni ngoi Pierre atene ambeni tënë wala lo sara aye so azia vundu na bê ti lo na pekoni. Na tapande na yâ ti mbeni ngoi ti ngangu, abazengele ni azia Jésus. Kozo na ni, Pierre atene so même tongana atanga ni azia Jésus, ni yeke zia lo ape (Marc 14:27-31, 50). Ye oko, na ngoi so agbu Jésus lani, abazengele kue azia lo, même Pierre ni kue. Pierre abere fani mingi lo tene ni hinga même Jésus ape (Marc 14:53, 54, 66-72). Me na pekoni vundu asara Pierre, na Jéhovah angbâ ti sara kua na lo lani. Tongana mo yeke lani mbeni disciple na ngoi ni kâ, asarango ye ti Pierre ayeke pusu mo ti zia ti duti be-ta-zo na Jéhovah?

9. Ngbanga ti nyen mo yeke na confiance so Nzapa ayeke sara ye lakue mbilimbili?

⁹ So e londo ti bâ so, ayeke gi ambeni kete tapande ti azo so asara aye so ason bê ti amba ti ala lani. E lingbi ti sara tënë na ndo ti gbâ ti ambeni tapande ni so asi na yâ ti  angu ngbangbo so ahon, nga na yâ ti angu so ahon ade ti ninga ape, so afa tongana nyen ambeni zo so asara na Jéhovah be-ta-zo asara lani asioni ye nga ala son bê ti amba ti ala. Hunda ni ayeke so, nyen la mo yeke sara? Mo yeke zia si afaute ti ala asara si mo zia Jéhovah nga na awakua ti lo, même ala so ayeke na yâ ti congrégation ti mo? Wala mo yeke hinga so Jéhovah ayeke zia ngoi na azo so asara sioni ye ni ti changé bê ti ala nga na nda ni lo yeke sara mbeni ye ti leke na kpale ni so na mbeni nzoni lege? Na mbage, na ambeni ngoi azo so abâ so tënë ayeke na li ti ala ndali akota siokpari so ala sara, ake ti gi nzoni bê ti Jéhovah nga ala ke ti changé bê ti ala. Na yâ ti aye tongaso, mo yeke duti na confiance so Jéhovah ayeke fâ ngbanga ande na ndo ti azo so asara sioni ye so, peut-être ti zi ala na yâ ti congrégation?

10. Nyen la Jésus ahinga lani na ndo ti afaute so Judas Iscariote na Pierre asara?

¹⁰ E yeke wara na yâ ti Bible ambaï ti awakua ti Nzapa so angbâ be-ta-zo lani na Jéhovah nga na awakua ti lo atâa so azo so ayeke na tere ti ala asara akota faute. Na tapande, na peko ti so Jésus asambela Babâ ti lo na mbeni bï kue, lo soro abazengele 12. Judas Iscariote ayeke lani oko ti ala. Na ngoi so Judas akä Jésus na pekoni, Christ azia pëpe si ye so abuba songo ti lo na Jéhovah, Babâ ti lo. Lo sara nga tongaso na ngoi so Pierre abere lo (Luc 6:12-16; 22:2-6, 31, 32). Jésus ahinga lani so aye so ala sara so ayeke faute ti Jéhovah wala ti awakua ti lo ape. Jésus angbâ ti sara pendere kua ti lo lani atâa so ambeni disciple ti lo azia vundu na bê ti lo. Jéhovah afuta lo na lege so lo zingo lo na kuâ, na angu mingi na pekoni lo sara si Jésus aga Gbia ti Royaume ti yayu.—Mat. 28:7, 18-20.

11. Nyen la Bible atene kozo awe na ndo ti awakua ti Jéhovah ti laso?

¹¹ Jésus ayeke tâ na raison lani ti duti na confiance na Jéhovah nga na awakua ti lo, na lo yeke na raison lakue ti sara confiance na ala laso. Biani, bê ti e adö tongana e bâ aye so Jéhovah ayeke sara na lege ti awakua ti lo na alango ti nda ni so. Ambeni zo nde ayeke fa tâ tënë na ndo ti sese kue ape, ngbanga ti so Jéhovah ayeke fa lege na ala pëpe tongana ti so lo yeke fa lege na congrégation ti lo so laso ayeke beoko. Ésaïe 65:14 asara tënë ti ngia so ayeke na popo ti awakua ti Nzapa, a tene: “Bâ, fade aboi ti Mbi asara bia teti ngia ayeke na bê ti ala.”

12. A lingbi e bâ afaute ti amba ti e tongana nyen?

¹² A nzere mingi na awakua ti Jéhovah ti bâ anzoni ye so ala lingbi ti sara ndali ti so Jéhovah angbâ ti fa lege na ala. Me dunia, so ayeke na gbe ti ngangu ti Satan, ayeke dema lakue na ngoi so aye ayeke ga sioni mingi. A yeke duti na lege ni ape ti bi tënë na li ti Jéhovah wala congrégation ti lo ndali ti afaute so kete wungo ti awakua ti lo asara. A lingbi e ngbâ ti duti be-ta-zo na Jéhovah nga na aye so lo leke. Nga, a lingbi e manda tongana nyen ti bâ afaute ti amba ti e nga na ye so e lingbi ti sara.

13, 14. (a) Ngbanga ti nyen a lingbi e kanga bê na amba ti e? (b) Zendo wa la e ye ti dabe ti e na ni?

¹³ Nyen la a lingbi e sara na ambeni ngoi tongana mbeni wakua ti Jéhovah atene mbeni tënë wala a sara mbeni ye so ason bê ti e? Pendere fango ye ti Bible so e lingbi ti sara ye alingbi na ni, a yeke so: “Mo sara si ngonzo alondo na yâ yingo ti mo fade pëpe; teti ngonzo aduti na libe ti awabuba.” (Zo-ti. 7:9). E kue e yeke na siokpari na tere ti e nga e yeke sara afaute. Tongaso, e lingbi ti ku pëpe ti tene aita ti e atene atënë wala a  sara aye so ayeke lakue na lege ni. A yeke nga na lege ni ape ti ngbâ ti pensé lakue na ndo ti afaute ti ala. Tongana e sara tongaso, e lingbi pëpe ti ngbâ ti wara ngia na vorongo Jéhovah. Sioni ye ni mingi ayeke so, mabe ti e alingbi ti woko nga e lingbi ti zia bungbi ti Jéhovah. Tongana e zia si ye tongaso asi na e, e yeke girisa pendere pasa so e yeke na ni ti sara na Jéhovah nga na beku ti duti na fini na yâ ti fini dunia.

¹⁴ Ti bata tâ ngia nga na kpengba beku so e yeke na ni, e ye ti bata pendere zendo ti Nzapa so na li. A tene: “Bâ, Mbi créé ayayu ti fini na sese ti fini, na fade azo adabe ala na kozo ye pëpe, na ala bi bê ti ala dä mbeni pëpe.” (És. 65:17; 2 Pi. 3:13). Zia si afaute ti amba ti mo akanga lege na mo pëpe ti wara atufa so.

15. Nyen la Jésus atene a lingbi e sara tongana amba ti e asara afaute na tere ti e?

¹⁵ Ye oko, so ade e si na yâ ti fini dunia ape, a lingbi e gbu li na ndo ti bango ndo ti Jéhovah na ndo ti ye so a lingbi e sara tongana amba ti e ason bê ti e na lege ti atënë wala asarango ye ti ala. Na tapande, Jésus atene: “Tongana ala pardonné afaute ti azo, Babâ ti ala so ayeke na yayu ayeke pardonné ala nga. Me tongana ala pardonné afaute ti azo pëpe, Babâ ti ala ayeke pardonné afaute ti ala nga pëpe.” Nga, na ngoi so Pierre ahunda wala a lingbi lo pardonné mba ti lo “juska fani mbasambala”, Jésus atene: “Mbi tene na mo, mo pardone lo gi juska fani mbasambala pëpe, me juska fani bale-mbasambala na mbasambala.” Biani, Jésus aye lani ti tene so a lingbi e duti lakue nduru ti pardonné amba ti e.—Mat. 6:14, 15; 18:21, 22.

16. Pendere tapande wa la Joseph azia lani?

¹⁶ Joseph, kozo molenge ti Jacob na Rachel, azia mbeni pendere tapande na ndo ti ye so a lingbi e sara tongana amba ti e ason bê ti e. Aita ti Joseph bale-oko so mama ti ala ayeke nde, asara bê na tere ti lo lani ndali ti so babâ ti ala aye lo mingi. Ala kä Joseph lani na ngbâa. Angu mingi na pekoni, nzoni kua so Joseph asara na Égypte asara si lo ga use zo na peko ti Pharaon. Na ngoi so mbeni kota nzara atï na kodoro so aita ti lo ayeke dä, ala gue na Égypte ti vo kobe me ala hinga Joseph ape. Na lege ti komandema so Joseph ayeke na ni lani, lo lingbi ti futa kula na aita ti lo ndali sioni ye so ala sara na lo. Ye oko, lo tara ala ti bâ wala ala changé awe. Tongana lo bâ biani so ala changé awe, lo fa tere ti lo na ala. Na pekoni lo tene: “I zia mbeto ; fade mbi bata i na akete molenge ti i na kobe.” Mbaï ni akiri atene: “Lo lungula vundu na bê ti ala, lo sara tënë na ala na nzobe.”—Gen. 50:21.

17. Nyen la mo ye ti sara tongana amba ti mo asara afaute na tere ti mo?

¹⁷ A yeke nga nzoni ti girisa ape so, so e ngbâ na siokpari na tere ti e, e nga kue e lingbi ti son bê ti amba ti e. Tongana e bâ so e sara mbeni ye so ason bê ti mbeni zo, ye so Bible awa e ti sara ayeke ti gue na mbage ti zo so e son bê ti lo ni nga ti leke songo na lo. (Diko Matthieu 5:23, 24.) A yeke nzere ka na e mingi tongana amba ti e apardonné e, a lingbi e sara na ala nga tongaso. A-Colossien 3:13 awa e atene: “Ala ngbâ ti kanga bê na amba ti ala na popo ti ala, na ti pardone mba na bê ti ala kue, tongana mbeni zo ayeke na tënë ti dema na tere ti mba ti lo. Gi tongana ti so Jéhovah apardone ala na bê ti lo kue, ala nga ala sara tongaso.” Kozo aCorinthien 13:5 atene so ndoye ayeke “diko pëpe sioni so a sara na lo”. Tongana e pardonné amba ti e, Jéhovah ayeke pardonné e. Biani, tongana a ndu tënë ti pardon, zia e gi ti mû tapande ti Jéhovah, Babâ ti e so ayeke sara nzoni bê na e na ngoi so e sara afaute na tere ti lo.—Diko Psaume 103:12-14.