Gue na tënë ti yâ ni

Gue na li ti atënë ni

GIGI TI MBENI ZO

Mbi wara dengo bê na yâ ti agingo bê ti mbi kue

Mbi wara dengo bê na yâ ti agingo bê ti mbi kue

Na ouest na yanga ti Ngu ti Indus, na kodro so a iri ni laso Pakistan, a yeke wara ngbene gbata ti Sukkur. A dü mbi na ndo so na lango 9 ti novembre, ngu 1929. Na ngoi ni so, mbeni missionnaire so ayeke zo ti Angleterre amû na babâ na mama ti mbi apendere buku so ayeke na couleur. Na ngoi so mbi yeke kono, abuku so asara tënë ti Bible so amû maboko na mbi ti manda tâ tënë.

NA NGOI so mbi yeke diko abuku so, mbi wara na yâ ni apendere foto so asara si mbi ye tâ tënë mingi. Ye ti peko ni ayeke so, na ngoi so mbi ngbâ kete, mbi komanse ti sara nzara ti hingango ye so ayeke na yâ ti Bible, na tapande ti so ayeke na yâ ti apendere buku so.

Na ngoi so use bira so amû sese kue aga nduru ti mû yâ ti Inde, gigi ti mbi achangé tâ ti sioni ni. Babâ na mama ti mbi akangbi terê na pekoni ala sara divorce. Mbi peut ti comprendre ape ndani so azo use so mbi ye ala mingi azia terê. Vundu ahon ndö ti mbi na mbi bâ so a dö mbi a zia awe. Mbi yeke gï oko molenge, na mbi bâ so mbi lingbi lani ape ti wara dengo bê nga na mungo maboko so mbi yeke tâ na bezoin ni.

Mbeni ngoi na pekoni, mbi na mama ti mbi e sara kodro na Karachi, li-kodro ti kete kodro ni. Mbeni lâ, Fred Hardaker, mbeni docteur so ayeke mbakoro so ayeke Témoin ti Jéhovah, apika yanga-da ti e. Mabe ti lo na ti missionnaire so amû lani abuku na sewa ti e so ayeke oko. Lo hunda ti manda Bible na mama ti mbi. Mama ake na lo tene so peut-être mbi la mbi ye ni. Ita Hardaker akomanse ti manda Bible na mbi na yenga so aga na pekoni.

Ambeni yenga na pekoni, mbi komanse ti gue na abungbi na clinique ti Ita Hardaker. A-Témoin 12 tongaso, so ayeke ambakoro, ayeke bungbi kâ ti voro Nzapa. Ala dë bê ti mbi nga ala bâ lege ti mbi tongana molenge ti ala. Tongana mbi dabe ti mbi na fason so ala yeke duti lani na terê ti mbi, so ala yeke kuku ti bâ lê ti mbi nga so ala yeke sara tënë na mbi tongana atâ kamarade, a nzere na mbi mingi. A yeke tâ ye so mbi bezoin ni lani.

A ninga ape, Ita Hardaker ahunda na mbi ti tene mbi na lo e gue na fango tënë. Lo fa na mbi tongana nyen ti sara kua na phonographe tongaso si e lingbi ti zia anduru diskur ti tene azo amä. Ambeni diskur ni ayeke sara tënë tâ droit na zo, na ambeni zo so e fa tënë na ala da na da aye atënë ni ape. Me mbi yeke na kota nzara ti fa tënë na azo. Mbi ye lani tâ tënë ti Bible mingi nga mbi ye mingi ti fa ni na azo.

Na ngoi so aturugu ti Japon ayeke leke terê ti ala ti lï na ngangu na yâ ti Inde, akota zo ti Grande-Bretagne asara ngangu mingi na ndö ti aTémoin ti Jéhovah. Na nda ni, na juillet, ngu 1943, sarango ngangu ni so asi na mbi wani. Mbeni kota zo ti Eglize Anglicane, so ayeke kota zo ti ekole ti e, atomba mbi na ekole. Lo tene na mama ti mbi so, so mbi yeke gue na bungbi na aTémoin ti Jéhovah azia mbeni sioni tapande na tanga ti a-élève ti ekole ni. Mbeto asara mama ti mbi mingi na lo ke ti tene mbi gue na bungbi na aTémoin. Mbeni ngoi na pekoni, lo tokua mbi na babâ ti mbi na Peshawar, mbeni kete gbata so ayo kilomètre 1370 na mbage ti nord. So mbi yeke te kobe ti yingo ape nga mbi yeke gue na abungbi ape, songo ti mbi na Jéhovah awoko.

MBI KIRI MBI LË SONGO NA JÉHOVAH

Na ngu 1947, mbi kiri na Karachi ti gi kua. Na ngoi so mbi yeke kâ, mbi gue na clinique ti Docteur Hardaker. Lo yamba mbi na ngia nga na bê ti lo kue.

Lo hunda mbi lo tene: “Nyen la ason mo?” Lo pensé lo tene mbi ga ti soigné terê ti mbi.

Mbi tene na lo: “Terê ti mbi ason na lege ti mitele ape me na lege ti yingo. Mbi ye ti manda Bible.”

Lo tene: “Mo ye ti komanse lawa?”

Mbi tene: “Fafadeso tongana lege ayeke dä.”

E passé mbeni pendere lakui na mandango Bible. Mbi bâ so bê ti mbi adë ndali ti so mbi kiri mbi wara azo ti Jéhovah. Mama ti mbi asara kue ti kanga lege na mbi ti bungbi na aTémoin, me ti so ni so, mbi leke na bê ti mbi ti yeda na tâ tënë na ti sara ye alingbi na ni. Na lango 31 ti août ngu 1947, mbi wara batême ti fa so mbi mû terê ti mbi na Jéhovah awe. Kete na pekoni, na ngoi so mbi yeke na ngu 17, mbi ga pionnier permanent.

MBI SARA KUA TI PIONNIER NA NGIA

Kozo ndo so mbi sara kua ti pionnier dä ayeke Quetta, so ayeke mbeni ngbene ndo ti aturugu ti Grande-Bretagne. Na ngu 1947, a kangbi yâ ti kodro ni use, a ga Inde na Pakistan. * Kangbingo yâ ti kodro ni asara si azo ti abungbi ti nzapa ti wataka asara aye ti ngangu na mba. Ye so asara si gbâ ti azo azia ndo ti ala ague na mbeni ndo nde. So ayeke mbeni ngoi na yâ ti mbaï so gbâ ti azo azia ndo ti ala. Azo kutu 14 tongaso aga aréfugié. Amusulman so ayeke na Inde ague na Pakistan, aHindou nga na aSikh so ayeke na Pakistan ague na Inde. Na ngoi ti kpale so, mbi mû mbeni train so azo asi yâ ni na Karachi ti gue na Quetta, na mingi ti ngoi so e yeke na lege ti gue, mbi calé na terê ti mbeni wen ti train ni na mbage ti terê ti mbi ayeke na gigi.

Mbi gue na mbeni kota bungbi ti circonscription na Inde na ngu 1948

Na Quetta, mbi wara terê na George Singh, so ayeke mbeni pionnier spécial so ayeke na ngu 25 tongaso. George amû na mbi mbeni ngbene vélo so mbi lingbi ti kpe na ni (wala ti pusu ni) ti gue na territoire so ahoto ayeke dä. Mingi ni, mbi fa tënë mbi oko. Na yâ ti nze omene, mbi yeke lani na a-étude 17, na ambeni aga na yâ ti tâ tënë. Mbeni oko ti ala, so ayeke mbeni turugu ti kota kamba so iri ti lo ayeke Sadiq Masih, amû maboko na mbi na George ti kiri na peko ti ambeti ti e na yanga ti Ourdou, yanga ti kodro ti azo ti Pakistan. A si na mbeni ngoi, Sadiq aga wafango nzoni tënë so ayapu.

Guengo ti mbi na Ekole ti Galaad na bateau so a iri ni Queen Elizabeth

Ambeni ngoi na pekoni, mbi kiri na Karachi mbi na Henry Finch nga na Harry Forrest, so ayeke afini missionnaire so alondo na Ekole ti Galaad, e sara kua ti fango tënë. Ala fa ye na mbi na lege ti yingo pendere mingi. Mbeni lâ, mbi na Ita Finch e gue na nord ti Pakistan ti fa tënë. Na gere ti ayongoro hoto, e wara azo mingi ti kete kodro so ayeke tene yanga ti Ourdou, so asara terê ti ala kete so ayeke na nzara ti tâ tënë ti Bible. Ngu use na pekoni, mbi wara lege ti gue na Ekole ti Galaad; mbi kiri na Pakistan na ambeni ngoi mbi sara kua ti surveillant ti circonscription. Mbi lango lani na da ti amissionnaire na Lahore, mbi na ambeni ita-koli ota so ayeke amissionnaire.

MBI KIRI MBI KPENGBA NA PEKO TI MBENI NGANGU KPALE

Ye ti mawa ni ayeke so na ngu 1954, amissionnaire so ayeke na Lahore amä terê ape. Ndali ti so mbi sara ye na ndara ape na lege so mbi mû mbage na papa ni, a mû na mbi kpengba wango. Vundu asara mbi mingi na mbi bâ so mbi sara kua ti mbi na lege ni ape. Mbi kiri na Karachi na pekoni mbi gue na Londres, na Angleterre, ti kiri ti to nda ti sara na Jéhovah na mbeni ndo nde.

Na Londres, na yâ ti congrégation ti mbi amembre ti sewa ti Béthel ti Londres ayeke mingi. Pryce Hughes, so ayeke serviteur ti filiale so ayeke sara ye na nzoni bê mingi, afa ye na mbi na ndoye. Mbeni lâ, lo tene na mbi so na mbeni ngoi Joseph Rutherford, so ayeke bâ ndo lani na ndö ti kua ti fango tënë na yâ ti dunia kue, amû na lo mbeni ngangu wango. Na ngoi so Ita Hughes ayeke gi araison, Ita Rutherford asuku na lo ngangu. Li ti mbi akpe kue ti bâ so Ita Hughes ahe ngia na ngoi so lo dabe ti lo na ye so asi lani so. Lo tene so kozoni ye so asi lani so ason bê ti lo. Me na pekoni, lo bâ so lo bezoin lani ngangu wango so na ayeke mbeni ye so afa so Jéhovah aye lo (aHéb. 12:6). Atënë ti lo ni andu bê ti mbi nga amû maboko na mbi ti kiri ti sara na Jéhovah na ngia.

Na ngoi ni so, mama ti mbi ague na Londres na lo yeda ti tene John Barr, so na pekoni lo ga membre ti Bebungbi, amanda Bible na lo. Lo gue na li ni juska lo wara batême na ngu 1957. Mbi mä nga so kozo ti tene babâ ti mbi akui, lo kue lani aTémoin ti Jéhovah amanda Bible na lo.

Na ngu 1958, mbi sara mariage na Lene, mbeni ita-wali ti Danemark so asara kodro na Londres. Ngu oko na pekoni, e dü molenge ti wali, Jane, so ayeke yaya ti amolenge ti e oku. A mû nga na mbi ambeni kua na yâ ti congrégation ti Fulham. Ye oko, ambeni ngoi na pekoni, so terê ti Lene ayeke son, a lingbi e gue na mbeni ndo so ndowa ayeke dä. Tongaso, na ngu 1967, e gue na Adélaïde, na Australie.

MBENI YE SO AMÛ VUNDU NA MBI MINGI

Na yâ ti congrégation ti e na Adélaïde, aChrétien mbakoro 12 so a soro ala ti gue na yayu ayeke dä. Ala yapu mingi na yâ ti kua ti fango tënë. A ninga ape, e komanse ti sara akua ti yingo so e yeke sara ka.

Na ngu 1979, mbi na Lene e yeke na ngia ti dü oku molenge ti e, Daniel. Lo wara sioni kobela so a iri ni trisomie * na a tene lo yeke ngbâ na fini aninga ape. Même laso a yeke ngangu na mbi ti fa vundu so asara e lani. E sara lani kue ti bâ lege ti lo, na e girisa nga ape ti bâ lege ti atanga ti amolenge ti e osio ni. Na ambeni ngoi couleur ti Daniel aga bleu ndali ti so adû use so ayeke na yâ ti bê ti lo asara si lo wu gbä, nga e doit ti gue na lo hio na hôpital. Me atâa so lo yeke na nzoni seni ape, lo hinga ndo mingi nga lo ye azo. Lo ye nga lani Jéhovah mingi. Tongana e sambela na sewa kozo ti te ye, lo yeke kanga maboko ti lo, lo yeke yengi li ti lo nga lo yeke tene “Amen!” na bê ti lo kue. Gï na pekoni la lo yeke te kobe ti lo.

Na ngoi so Daniel ayeke na ngu osio, kobela ti leucémie asara lo ngangu. Mbi na Lene e nze kue nga vundu asara e mingi. Mbi bâ lani so mbi yeke nduru ti wara kobela ti li. Ye oko, na ngoi so e découragé kue, Neville Bromwich, surveillant ti circonscription ti e, aga na yanga-da ti e. Na bï ni so, na ngu ti lê na lê ti lo, lo gbu e na kate ti lo. E kue e toto. Atënë so lo tene, so afa so lo ye e nga lo bâ mawa ti e, adë bê ti e mingi. Lo kiri na ngbonga oko ti ndapre. Kete na pekoni, Daniel akui. Kuâ ti lo ayengi e ngangu ahon tanga ti aye kue so asi na yâ ti fini ti e. Ye oko, e gbu ngangu na yâ ti vundu ti e, e hinga na bê ti e kue so mbeni ye, wala même kuâ, alingbi pëpe ti kangbi Daniel na ndoye ti Jéhovah (aRom. 8:38, 39). E yeke ku kungo ti duti ande na terê ti lo na ngoi so a yeke zingo lo na yâ ti fini dunia ti Nzapa.​—Jean 5:28, 29.

MBI WARA NGIA NA MUNGO MABOKO NA AZO

Laso, na peko ti so mbi sö kuâ na yâ ti akota kobela use, mbi ngbâ ti sara kua ti ancien na yâ ti congrégation. Aye so asi na mbi asara si mbi hinga ti zia terê ti mbi na place ti azo nga ti bâ mawa ti ala, mbilimbili azo so ayeke na yâ ti akpale. Mbi yeke sara ngangu ti fâ ngbanga pëpe na li ti ala. Me mbi yeke hunda terê ti mbi: ‘Tongana nyen la aye so asi na ala asara ngangu na ndö ti atënë ti bê ti ala nga na pensé ti ala? Tongana nyen la mbi lingbi ti fa na ala so mbi pensé na ala? Tongana nyen la mbi lingbi ti wa ala ti sara ye so bê ti Jéhovah aye?’ A nzere na mbi mingi ti sara kua ti berger na yâ ti congrégation. Biani, na ngoi so mbi dë bê ti amba ti mbi na lege ti yingo, mbi bâ so mbi dë bê ti mbi wani.

Mbi ngbâ ti wara ngia na sarango avizite ti kpengba aita na lege ti yingo

Mbi pensé tongana ti mbeni zo ti sungo psaume so atene: “Na ngoi so agingo bê ahon ndö ti mbi, [Jéhovah adë] bê ti mbi nga [lo] sara si mbi duti na siriri.” (Ps. 94:19). Lo mû maboko na mbi na ngoi so mbi wara akpale ti sewa, na ngoi so a kanga lege na mbi ti voro Nzapa, na ngoi so mbi yeke na vundu ndali ti afaute so mbi sara nga na ngoi so mbi yeke na kota vundu. Biani Jéhovah ayeke tâ Babâ ti mbi.

^ par. 19 Kozo, Pakistan abungbi akodro tongana Pakistan ti Ouest (so ayeke laso Pakistan) nga na Pakistan ti Est (so ayeke laso Bangladesh).

^ par. 29 Bâ article “L’éducation d’un enfant trisomique : Les difficultés, les joies” so ayeke na yâ ti Zingo na lango! ti juin 2011 na Français.